بررسی چالش ها و راهکارهای تسهیل پژوهش های ارزش محور و فناورانه در جلسه مرکز رشد و فناوری دانشکده پرستاری و مامایی

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده پرستاری و مامایی، در ابتدای این جلسه چهارشنبه 31 فروردین ماه 1401 دکتر آرزو راستی معاون مرکز رشد فناوری سلامت شعبه دانشکده، ضمن خیر مقدم و آرزوی قبولی طاعات و عبادات حاضرین، در اولین جلسه حضوری بعد از دوران سخت کرونا گفت: حسب فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) شعار امسال تولید، دانش بنیان و کارآفرینی است که برای به ثمر نشستن آن لازم است دانشکده در این مسیر تلاش مضاعفی داشته باشد.
وی افزود: این جلسه با حضور رئیس، مشاورین و اعضای شورای مرکز رشد، مدیر عامل بنیاد بین المللی توسعه ی علم و فناوری خوارزمی تشکیل شده است تا ضمن بیان تجربیات اعضای شورا و استادان فناور با حضور متخصصین کارآفرینی و سیاستگزاری فناوری سلامت، راهکارهایی جهت اصلاح و بهبود دستورالعمل پایان نامه های محصول محور ارائه شود و با انعکاس به سطوح بالاتر ذیربط در دانشگاه بتوان فرایندهای اجرایی را تسهیل کرد و موانع آن را در دانشگاه و دانشکده به حداقل رساند.
دکتر راستی بیان کرد: در راستای برنامه‌های راهبردی4ساله دانشگاه، مرکز رشد فناوری سلامت شعبه ی دانشکده پرستاری و مامایی برنامه های راهبردی خود در زمینه ی تحقیقات و فناوری را با همکاری معاونت پژوهشی دانشکده تدوین کرده است، تمرکز بیشتر بر روی حمایت از ایده ها و پایان نامه های محصول محور، بستر سازی و ایجاد ساز و کارهای تسهیل فرایند ایده تا محصول، تولید و تجاری سازی محصولات دانش بنیان و به کارگرفتن دستاوردهای فناورانه از مهمترین برنامه های مرکز رشد می باشد.
دکتر راستی تصریح کرد: در حال حاضر دانشگاه علاوه بر زمینه سازی و توسعه پژوهش های فناورانه تکیه بر کاربردی سازی نتایج پژوهش و رساندن پیام پژوهش به ذینفعان دارد و در این راستا پایان نامه های محصول محور دارای بالاترین امتیاز ترجمان دانش است، با توجه به اینکه ما به دنبال پیوند ایده ها و پژوهش های فناورانه به پایان نامه های محصول محور همراستا با فعالیت های مرکز رشد دانشکده هستیم ضروری است با نگاه نقادانه زمینه ی اصلاح و بهبود فرایندهای مرتبط با پایان نامه های محصول محور فراهم شود.
در ادامه دکترعلیرضا نیکبخت نصرآبادی رئیس دانشکده و مرکز رشد، ضمن تسلیت ایام سوگواری شهادت حضرت علی (ع) و شب های پر فضیلت قدر گفت: فرایند های طولانی در اجرایی شدن پایان نامه های محصول محور باعث شده است که رغبت برای ورود به این حوزه کاهش یابد و همچنین به عنوان یک مانع در این حوزه قلمداد گردد .
رئیس دانشکده بیان کرد: باید بعد از یک آسیب شناسی کامل و جامع و با استفاده از رهنمودهای استادان و علاقمندان در حوزه پژوهش های فناورانه، برنامه عملیاتی را ارائه دهیم که فرآیند این مسیر را تسهیل کرده و بیشتر موانع در آن شناسایی شده و ضمن تلاش در رفع آنها، اجرایی سازی پژوهش های فناورانه و محصول محور تسریع شده باشند.
وی در تکمیل این بخش گفت: توقعی نداریم که در سال اول تمام پایان نامه ها در این مسیر قرار بگیرند بلکه اگر حتی ۵۰ درصد پایان نامه ها، محصول محور نیز شوند در واقع یک جریان سازی و توجه ویژه‌ای در حوزه اجرایی شدن این فرآیند پژوهشی ایجاد شده است.
دکتر امیر عسگری مدیر عامل بنیاد بین المللی توسعه ی علم و فن آوری خوارزمی با اشاره به چالش‌های اساسی که در حوزه پژوهش محصول محور وجود دارد گفت: با نگاه نقادانه به این دستورالعمل می توان بیان داشت که باید فرایند پژوهش از درون و بیرون دانشگاه مورد رصد و اصلاح قرار بگیرد و با توجه به زیرساخت های موجود بتوان خلا ها را برطرف کرد.
دکتر عسگری اذعان داشت: در فضای نوآوری تقابل مابین کسب و کار فناورانه و کسب و کار ارزش محور، تفاوت هایی وجود دارد، در دانشگاه نسل سوم مسئله اصلی نوآوری و فناوری نیست بلکه کسب و کاری ارزشمند است که بتواند آسیب های جامعه را شناسایی کند و در رفع آنها نیز پیشگام باشد در حالی که در دانشگاه های نسل چهارم بیشتر با مسئله ی کسب و کار نوآورانه و ارزش های اجتماعی روبه رو خواهیم بود که نقش‌های واسطه‌ای نیز در این نسل بیشتر نمایان می گردد.
دکتر عسگری در ادامه به تشریح مباحثی چون تعریف ارزش محوری، چیستی ارزش محصول محور و شاخص های اندازه گیری آن پرداخت و به تفاوت های نگرش محصول محور و ارزش محور نیز اشاره اجمالی داشت.
وی همچنین فرآیند تعریف پژوهش ارزش محور را بررسی و تاکید داشت که درگیری اجتماعی یک مسئله اساسی است که در پژوهش یک مسئله کلیدی می باشد و در حوزه خدماتی، علمی و پژوهشی این مسئله نمایان تر است، در فرایند پژوهش ارزش محور، باید اولویت هایی چون مصرف‌کننده، خریدار ،آینده نگری، جنبه های اقتصادی، اجتماعی و علمی، زیست بوم جاری، رقبا، تولید کننده در حوزه ظهور و ارزش تحقیقات بازار نیز باید در نظر گرفته شود که الزاما در پژوهش های محصول محوربا این دیدگاه ها محقق نمی شود.
دکتر عسگری در ادامه به نقد و بررسی اهم بندهای موجود در دستورالعمل‌های دانشگاه پرداخت و با اشاره به بند های مرتبط با تدوین و توسعه دانش فنی و تولید فراورده یا محصول مبنی بر دانش فنی گفت:  نگاه موجود در این بندها نگاهی فن آورانه است در حالی که شاید فضای پژوهش به صورت نوآوری یی حرکت داشته باشد که الزاما محصول نباشد.
وی همچنین با بیان مراحل و فرایند طولانی رسیدن یک ایده به محصول و منجر شدن به تراکنش های مالی و مشکلات موجود در تاسیس شرکت دانش بنیان مرتبط با حیطه و موضوع پژوهش، تولید صنعتی و توسعه ی محصول اشاره کرد که طبق دستور العمل حلقه های مفقوده ی زیادی در این مسیر وجود دارد که نیازمند اصلاح است و تحقق آن در طی دوره تحصیلی دانشجو را امری دشوار و دست نیافتنی خواند و اصلاح بخش مدارک مورد نیاز در بندهای دستورالعمل را بدیهی و لازم بر شمرد.
در ادامه هر یک از اعضای حاضر در جلسه دیدگاه های نقادانه، راهکارها و پیشنهادات خود را بیان کردند،  عدم وجود شاخص های ارزیابی عنوان پایان نامه ی محصول محور، شفاف سازی نشدن شرایط تیم تخصصی ارزیابان و تخصص نداشتن برخی از استادان  راهنما درحوزه پایان نامه ی محصول محور، عدم وجود سازوکارهای حمایت مالی شفاف و عملیاتی از تولید پروتوتایپ، امکان پذیر نبودن تهیه ی اعلام نیاز سازمان ها بدون وجود پروتوتایپ تولید شده و عدم توجه به گستردگی مالکیت های فکری بعنوان خلاهای موجود دردستورالعمل و شیوه نامه مطرح و مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
همچنین عدم آگاهی استادان و دانشجویان در چگونگی اجرایی سازی پایان نامه های محصول محور و فرآیند آن مطرح و بر ضرورت سیاستگزاری و اجرای آموزش های سریالی و تکرار تجربه ی موفق مرکز رشد دانشکده در برگزاری اولین دوره ی بوت کمپ نوآوری و کارآفرینی در سلامت ویژه ی اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی تاکید شد.
ضرورت بازنگری ارائه ی واحد کارآفرینی، اصلاح ارزیابی عملکرد درنحوه ی تخصیص امتیازات پژوهشی استادان در سامانه ی شعاع، ارزشیابی فعالیت های اعضای هیئت علمی در سطح دانشگاه و ارزیابی های فراسازمانی و توجه و حمایت از ایده های دانشجویان مقطع کارشناسی از دیگر پیشنهاداتی بود که در راستای حمایت از پژوهش های ارزش محورو فناورانه در این جلسه  ارائه شد.
در پایان اعضای حاضر در جلسه به ضرورت باز بینی در دستورالعمل دانشگاه و شیوه نامه ی برگرفته از آن در   دانشکده تاکید کردند و مقرر شد با برگزاری جلساتی با حضور متخصصین سیاستگراری فناوری سلامت و کارآفرینی پیشنهادات اصلاحی مرتبط با موارد مطرح شده بصورت مکتوب تهیه شود و پس از تایید رئیس مرکز رشد از طریق مسوولین ذیربط پژوهشی و توسعه ی فناوری و ارتباط با صنعت دانشگاه توسط معاون مرکز رشد پیگیری شود.