کرونا، دانش آموختگان و خیرین محورهای گفتگوی معاون پژوهشی مرکز تحقیقات نفرولوژی و قائم مقام دفتر دانش آموختگان در برنامه زنده رادیو سلامت

دکتر گتمیری عضو هیات علمی گروه نفرولوژی بیمارستان امام خمینی (ره) و قائم مقام دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه، در برنامه رادیو سلامت در مورد وضعیت بیماران دیالیزی در شرایط شیوع بیماری کرونا، فعالیت‌های دفتر ارتباط با دانش آموختگان و بنیاد علمی فرهنگی استاد بهادری توضیحاتی ارائه داد که در ادامه می‌خوانید.
وی در ابتدای سخنان خود ضمن قدردانی از پرسنل درمانی کشور، گفت: در چند ماه اخیر ویروس کرونا وضعیت کشور را تحت تاثیر قرار داده و در این شرایط ویژه گروه پزشکی بی‌وقفه به درمان بیماران مشغولند. بسیاری از کادر درمان ما روزهاست که خانوادهٔ خود را ندیده‌اندو شبانه روز در خط مقدم  درمان، با این ویروس مبارزه می‌کنند.
وی ادامه داد: تمامی کادر درمانی کشور به خصوص در آی سی یو ها، متخصصین ریه، متخصصین طب اورژانس، عفونی و داخلی و پرستاران در خط مقدم  ایثارگری‌های فراوان کردند، من به این دلیل این چند رشته به خصوص را نام بردم چون به عنوان مثال شاید بیمار کرونایی به کلینیک کلیه مراجعه کند ولی مستقیم با این بخش سر و کار نداشته باشد و در بخش‌هاییکه نام بردم بستری شوند.
این فوق تخصص بیماری‌های کلیه افزود: البته بیماران بدحال کرونایی که در آی سی یو بستری می‌شوند معمولا دچار عوارض کلیوی هم می‌شوند که ما گاهی مجبوریم به بخش‌های خیلی آلوده‌تر نیز سر بزنیم. در ابتدای شیوع این بیماری بخش‌های مختص بستری به این بیماران در بیمارستان امام به ۹ بخش هم رسید ولی به لطف خدا و فروکش کردن تقریبی این ویروس تعداد بخش‌های ویژه کرونا نیز کاهش یافت.
وی در پاسخ به سوال کارشناس برنامه که در حال حاضر وضعیت کرونا در کشور چگونه است، اظهار کرد: کشور ما در زمینه خدمات پزشکی از سال‌ها پیش افتخار منطقه بوده و بسیاری از شاخص‌های ما در منطقه شاخص‌های قابل قبولی بوده اند. در حال حاضر نیز علیرغم محدودیت‌های اقتصادی و وجود تحریم‌ها در مسئله مقابله با کرونا خوب عمل کرده است.
دانشیار بیماری‌های داخلی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: از حدود  ۱۷۰ هزار بیمار ثبت شده در کشور که تقریبا از یک میلیون و هشتاد هزار نفر تست کرونا انجام گرفته تشخیص داده شده حدود ۱۵ درصد از تست‌های انجام شده مثبت بوده است. به نظر می‌رسد  تعدادی زیادی از مردم هنوز مبتلا نشده اند.
دکتر گتمیری با بیان اینکه، در کشور ما به دلیل محدودیت‌های موجود، امکان انجام تست از همهٔ مردم وجود ندارد و فقط از بیمارانی که مشکوک به ابتلا هستند یا گروه‌هاییکه در زنجیره تماس بودند آزمایش انجام می‌گیرد، یادآور شد: البته اگر بخواهیم از تعداد آمار ۱۷۰ هزار نفری به ایمنی جمعی برسیم به گفته اپیدمیولوژیست‌ها باید حداقل هفتاد در صد به انواع خفیف یا شدید این بیماری مبتلا شوند تا کشور از این اپیدمی نجات یابد که احتمالا ما فاصله زیادی با این مطلب داریم.
وی افزود: شرایط فعلی به گونه‌ایاست که بسیاری از مردم هنوز مبتلا نشده‌اندکه نشان دهنده عملکرد بسیار خوب مدیریت بهداشت و درمان، تیم پزشکان و پرستاران و تیم مدیریت بیماری در ستاد مبارزه با کرونا است که به لطف خدا و اتحاد با یکدیگر توانستند کشور را از شرایط بحرانی نجات دهند.
این فوق تخصص بیماری‌های کلیه  با بیان اینکه، بیمارستان امام خمینی ۹ بخش باحداقل ۳۰ تخت و آی سی یو ویژه با ۴۰ تخت را به بیماران کرونایی اختصاص داده بود خاطر نشان کرد: خوشبختانه در حال حاضر این تعداد به ۴ بخش کاهش یافته و آی سی یو ویژه کرونا به شرایط معمولی تبدیل شده است. این یعنی تعداد مبتلایان و بیمارانی که نیاز به بستری دارند به زیر حد ظرفیت بستری رسیده که افتخار بزرگی برای نظام سلامت کشور به شمار می‌آید.
دکتر گتمیری ادامه داد: از طرفی کرونا آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی فراوانی به کشور وارد کرد. بسیاری از کسب و کارها متوقف شدند و ادارات به صورت نیمه تعطیل در آمدند و آمار مرگ و میر کاهش یافت. در این برهه از زمان دولت برای پیشگیری از آسیب‌های جدی‌تر باید کاری انجام می‌داد پس بسیاری از مشاغل را آزاد کرد. این مطلب شاید از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی توجیه پذیر باشد اما متاسفانه اعداد و ارقامی که در دو هفته اخیر ذکر شده نشان می‌دهد آمار روزانه بیماران کرونایی به حدود بیش از دو هزار و دویست یا سیصد تن در روز  رسیده و در حال رشد است.
وی افزود: این بیماران (حدود ۲۳۰۰ یا ۲۴۰۰ نفر در روز) کسانی هستند که به کلینیک‌ها مراجعه می‌کنند و با توجه به علائم بالینی شان از آنها تست انجام می‌گیرد ولی گروهی هم ممکن است بخاطر خفیف بودن علایم مراجعه نکنند. در هر حال آمارها خبر از افزایش بیماری می‌دهد و نمودار مرگ و میر نیز رشد صعودی داشته، باید مواظب باشیم تا به سقف ظرفیت سیستم بهداشتی درمانی، تعداد تخت‌ها و تعداد پرسنل نزدیک نشویم. بسیاری از امکانات و تجهیزات در این مدت فرسوده شده‌اندو بار کاری همکاران مبتلا هم روی دوش دیگر همکاران است.
دکتر گتمیری با تاکید بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، خاطر نشان کرد: اگر کسب و کارها را آزاد می‌کنند باید نظارت داشته باشند. باید برای مسئولین بالا دستی، هشدارهای تیم درمان و سلامت را مورد توجه قرار دهند. مردم و مسئولین توجه کنند، گارد خود را حفظ کنند و فکر نکنند که موضوع حل شده است. به نظر من باید بیش از یک سال دیگر برای رسیدن به ایمنی جمعی صبور باشیم. با حفظ فاصله فیزیکی، استفاده از ماسک و پرهیز از سفر، گارد خود را نسبت به کرونا حفظ کنیم چون تا کنترل آن فاصله بسیاری داریم.
و ی در پایان این بخش از سخنان خود سوالی با چهار گزینه مطرح کرد و از شنوندگان رادیو سلامت، پزشکان و پیراپزشکان خواست در فاصله زمانی برنامه به آن پاسخ دهند. سوال برنامه عبارت بود از:

کدام یک از گروه‌های زیر در مقایسه با مردم عادی بیشتر در معرض ابتلا به کرونا هستند؟
1- بیماران پیوند کلیه
2- بیمارانی که تحت همودیالیز هستند
3- بیماران مبتلا به فشار خون بالا
4- همه موارد فوق

اعتلا و ارتقای جایگاه دانشگاه علوم پزشکی تهران درصدر  اهداف دفتر ارتباط با دانش آموختگان
دکتر گتمیری در بخش دیگری از سخنان خود ضمن معرفی دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه علوم پزشکی تهران، گفت: تاسیس این دفتر در ایران کار نسبتا جدیدی است البته بعضی از دبیرستان‌های قدیمی، دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها از پیشتر نسبت به این موضوع اقدام کرده بودند ولی در حوزه دانشگاه‌های علوم پزشکی، ما نخستین دانشگاه علوم پزشکی هستیم که نسبت به تاسیس این دفتر اقدام کرده ایم.
قائم مقام دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه در خصوص روند شکل گیری این دفتر یادآور شد: دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان دانشگاهی که حدود 87  یا ۸۸ سال از تاسیس رسمی آن می‌گذرد بیش از تمامی دانشگاه‌ها فارغ التحصیل دارد. این دانشگاه  بیش از هشتاد سال است که به تربیت نیروی متخصص در رشته‌های مختلف پزشکی مشغول است. دانش آموختگان این دانشگاه بزرگ، در اقصی نقاط دنیا در مراکز علمی و درمانی بزرگ و کوچک مشغول کار و فعالیت هستند. بسیاری از آنها در طول زندگی شغلی و تخصصی خود منشأ اثرات قابل توجهی بوده و هستند.
وی ادامه داد: دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه علوم پزشکی تهران بر آن است تا با گردهم آوردن این گروه در جهت تحقق اهدافی چند گام بردارند. با گرد هم آمدن دانش آموختگان این دانشگاه می‌توان از استعدادها، توان، تجربه، تخصص، نفوذ و اعتبار آن‌ها برای اهداف مختلفی استفاده کرد. اعتلا و ارتقاء جایگاه دانشگاه در صدر این اهداف قرار دارد.
دکتر گتمیری با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌تواند و باید از نفوذ و اعتبار دانش آموختگان خود که بعضی از آنها در معتبرترین مراکز علمی و تخصصی دنیا مشغول به کار و فعالیت‌اندبهره بیشتری ببرد، تصریح کرد: ایجاد ارتباط علمی قوی و گسترده و تعامل با مراکز معتبر علمی دنیا از طریق افراد مؤثری که دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده و هم اکنون در آن مراکز دارای موقعیت ممتاز و مؤثری هستند زمینه مشابهی برای بهره مندی دانشگاه از این تعامل است. دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌تواند چنین مهمی را تحقق دهد.
وی ایجاد ارتباط علمی بین اعضاء و ایجاد زمینه ارتقا علمی و تکمیل دانش و تجربة تخصصی اعضاء را از جمله اهداف دیگر تشکیل این دفتر عنوان کرد و افزود: ایجاد کتابخانه، سايت  علمی، برگزاری همایش‌های آموزشی، صنفی، فرهنگی و... از دیگر فعالیت‌هایی است که این دفتر انجام داده و از طریق آن‌ها به ایجاد زمینه‌های رشد و بهره‏ مندي اعضا کمک کرده است.

تصويب تأسیس دفتر دانش آموختگان
قائم مقام دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه  در مورد تصویب تأسیس این دفتر گفت: در جلسه هم اندیشی هیئت رئیسة دانشگاه یکی از این تصمیمات، تأسیس دفتر ارتباط با دانش آموختگان بود که پس از تصویب در شورای دانشگاه در سال ۸۵، با تشکیل آن موافقت بعمل آمد.
وی افزود: البته در ابتدا فکر کردیم که آیا این دفتر یک نهاد دولتی باشد یا سازمانی مردم نهاد، که پس از بررسی‌ها و مشورت‌هاییکه به عمل آمد به عنوان یک نهاد دولتی مورد تصویب قرار گرفت. در حال حاضر این دفتر یک دفتر مرکزی است که با بیش از ۵۰ کانون فارغ التحصیلی به عنوان شعبه‌های مختلف که سالانه با یکدیگر با برگزاری گردهمایی‌ها و فعالیت‌های فرهنگی در ارتباط هستند فعالیت می‌کند.
دکتر گتمیری گفت: در  بعضی از  استان‌ها و شهرستان‌ها نیز دفاتری تاسیس شده که مسئولیت آن به عهده پیشکسوتان آن استان‌ها و شهرستان هاست. از  دو سال پیش نیز نخستین شعبه بین المللی این دفتر در شهر بوداپست مجارستان افتتاح و دو گردهمایی در آنجا برگزار شد که گردهمایی دوم با یک کنفرانس علمی بین المللی به طور مشترک با دفتر یوسرن و دانشگاه سملوایز برگزار شد. همچنین برای سال ۲۰۲۱ مقدمه برگزاری یک گردهمایی بزرگ در اروپا فراهم شده که باید ببینیم شرایط کرونایی اجازه برگزاری آن را می‌دهد یا خير؟
 
تاسیس بنیاد علمی و فرهنگی استاد بهادري
دکتر گتمیری همچنین در خصوص تاسیس بنیاد علمی و فرهنگی استاد بهادری گفت: از ۱۴ سال پیش که دفتر ارتباط با دانش‌ آموختگان دانشگاه شکل گرفت جای خالی یک سازمان مردم نهاد که نقش دانش‌ آموختگان را برای دانشگاه پررنگ‌ تر کند احساس می‌ شد که با راهنمایی‌ و حمایت استاد بهادری استاد پیشکسوت پاتولوژی دانشگاه و همکاریی تعدادی از اساتید دانشگاه این بنیاد تأسیس شد.
وی ادامه داد: در تمامی دنیا این سازمان‌ها برای کمک به دانشگاه‌ها در تهیه تجهیزات پزشکی، تاسیس ساختمان، بازسازی کتابخانه، راه اندازی آزمایشگاه، کمک به دانشجویانی که با سختی وارد دانشگاه شده‌اندو نیاز به حمایت دارند، فعالیت می‌کنند.
مدیر عامل بنیاد علمی فرهنگی استاد بهادری تصریح کرد: این بنیاد نیز با هدف معرفی بزرگان جامعه پزشکی، الگوسازی برای دانشجویان جدید، ترویج اخلاق و تعهد حرفه ‌ اي و جلب مشارکت دانش آموختگان رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی در توسعه کمی و کیفی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاسیس شده است.
وي با تأکید بر این که ۷۰ درصد بودجه دانشگاه‌ هاي بزرگی چون « هاروارد» و « استنفورد» از محل پرداختی دانش‌ آموختگان آنها اداره مي‌ شود، تصریح کرد:   هم‌ اكنون سه هزار فارغ‌ التحصيل دانشگاه علوم پزشکی تهران در آمریکا فعالیت مي‌ كنند که بسیاری از آنها آماده همکاری با ما هستند.
دکتر گتمیری ادامه داد: هر روز شاهد گسترش چشمگیر این بنیاد هستیم، به عنوان مثال در ایام شیوع کرونا خیرین خارج از کشور کمک ویژه‌ایبرای مراقبت از دستیاران و کارورزان شاغل در بیمارستان‌هاییکه بیماران کرونایی را بستری می‌کنندانجام داده‌اندو همچنین از کمک‌های نقدی آنها تعداد ۲۵۰ تخته فرش و 200  کمد لباس برای خوابگاه‌ها خریداری و تحویل شده است.
وی در پاسخ به سوالاتی که در ابتدای سخنان خود مطرح کرد گفت: در مورد سوال مطرح شده گزینه چهار صحیح است. همانطور که می‌دانید بیماران پیوندی و دیالیزی از جمله بیمارانی هستند که در معرض ابتلا به کرونا هستند. بیماران همودیالیز مجبورند در هفته سه بار به بیمارستان مراجعه کنند که قطعا از تمامی اجتماعات آلوده‌تر است. چون برای رسیدن نوبت خود مجبورند زمانی را در اطاق انتظار بمانند که این ازدحام محل را آلوده می‌کند.
این فوق تخصص بیماری‌های کلیه  اضافه کرد: اوایل کرونا محافل علمی در دنیا پیشنهاد کردند در صورت امکان و با تشخیص پزشک معالج بهتر است جلسات دیالیز از سه جلسه به دو جلسه کاهش یابد تا میزان آلوده شدن افراد به حداقل برسد. همچنین اجازه داده نشود فرد مبتلا در اتاق انتظار کنار دیگر بیماران قرار گیرد و افراد مشکوک در یک اتاق جداگانه دیالیز شوند و اگر این امکان وجود ندارد در انتهای سالن دیالیز که رفت و آمد کمتر است مورد دیالیز قرار گیرند و فاصله دو تا سه متری بين  تخت‌های دیالیز رعایت شود.
دکتر گتمیری با بیان اینکه، فشار خون به عنوان یک ریسک فاکتور محسوب می‌شود، اظهار کرد: اشکال شدید بیماری کرونا در مبتلایان به بیماری فشار خون بیشتر دیده می‌شود. ابتدا مطرح شد کسانی که داروهایی مانند آنالاپریل یا لوزارتان مصرف می‌کنند این داروها را قطع کنند اما بعد معلوم شد خطری از بابت مصرف این داروها بیماران را تهدید نمی‌کند ولی فشار خون به عنوان یک فاکتور خطر می‌تواند عامل ابتلا بیشتر باشد.
وی افزود: مباحثی هم در مورد بیماران همودیالیز و پیوندی مطرح شد که موضوع برعکس بود همانطور که می‌دانید سیستم ایمنی بدن به واسطه ورود ویروس کرونا فعال می‌شود و آبشارهای التهابی را با اشکال مختلف فعال می‌کند این اشکال به طوفان سیتوکینی معروفند. سندرم آزادسازی سیتوکین نوعی سندرم پاسخ التهابی سیستمیک است که عارضه برخی بیماری‌ ها، عفونت‌ ها و همچنین عارضهٔ دارویی برخی پادتن‌ های مونوکلونال و درمان‌ های اختصاصی با لنفوسیت‌ های تی است. موارد شدید سندرم آزادسازی سیتوکین را طوفان سیتوکینی می‌ نامند.
دکتر گتمیری تب، خستگی، بی‌ اشتهایی، درد مفاصل و ماهیچه‌ ها، تهوع، استفراغ، اسهال، جوش‌ های پوستی، تنفس سریع، تپش قلب، افت فشار خون، تشنج، سردرد، کنفوزیون، روان‌ آشفتگی، توهم، لرزش و آتاکسی را از علائم بروز این بیماری برشمرد.
وی ادامه داد: گفته شده این اشکال بسیار شدید در پیوند کلیه که سیستم ایمنی ضعیف شده و در همودیالیزها کمتر دیده می‌شود. ولی این نافی بحث اول ما نیست یعنی ما ابتلای خفیف‌تر کرونا را در این افراد بیشتر داریم که ممکن است اشکال خیلی شدیدی که منجر به مرگ و میر می‌شود در آنها نداشته باشیم ولی وقتی احتمال ابتلا زیاد می‌شود باعث انتشار بیشتر می‌شود  بدین معنی که فرد پیوند کلیه شاید اشکال شدید این بیماری را نگیرد اما به طور خفیف مبتلا باشد.
 
دكتر گتمیری در خصوص سوال وضعیت پژوهش در مورد کرونا گفت: البته موتور پژوهش در کشور تا حدودي  راه افتاده ولی خیلی معطوف به مشکلات نیست و به نظرم بیشتر برای تولید مقاله و علم به کار می‌رود در حالی که منطقی است معطوف به مشکلات کشور باشد.
وی افزود: پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد بیماری کرونا البته با تاخیر با تخصیص یکسری اولویت‌ها و امتیازات شروع شده ولی به نظر من مبتلابه برخوردهای بروکراتیک است. شاید بخشی از این مقررات ضروری باشد اما بسیاری از آنها دست وپاگیر است.
دکتر گتمیری اظهار کرد: در ابتدای موضوع کرونا بیشتر پژوهش‌ها از چین بود و مقالات چینی بسیاری در مجلات معتبر چاپ شد که در شرایط عادی چاپ نمی‌شد. مقالات از استحکام علمی خوبی برخوردار نبودند ولی چون هیچ دیتایی نبود منتشر می‌شدند. حتی برخی سایت‌ها مقالاتی که هنوز داوری نشده بود را منتشر می‌کردند که بعدها پس گرفته شدند.   عجله، پژوهش‌های سست و کاذب را در اختیار پزشکان قرار داد و چند دارو به عنوان داروهای موثر مطرح شد و میلیاردها عدد از این داروها به فروش رسید که اندکی بعد مشخص شد هیچ اثری در کرونا ندارد.
وی در پایان خاطر نشان کرد: شاید به همین دلیل مدیریت پژوهشی کشور با احتیاط بیشتری وارد کار شد ولی متاسفانه ساز و کارهای بروکراتی دست پژوهشگران را بیشتر بست. البته پژوهش هم در بیمارستان امام و هم در سطح کشور در حال انجام است و امیدوارم به زودی نتیجه بدهد.

تنظیم خبر: مقدم