آنتی بیوتیک ها چه داروهایی هستند
آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که به ما در مبارزه با عفونت های ناشی از باکتری ها کمک می کنند. آنها با از بین بردن یا توقف رشد باکتری‌هایی که در بدن هستند عمل می‌کنند. این داروها به اشکال مختلفی ازجمله قرص ، آمپول، پماد و سوسپانسیون، قطره  و.. وجود دارند. آنتی‌بیوتیک‌ها منافع زیادی دارند. برای بیمارانی که عفونت‌های جدی باکتریایی دارند، آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند جان بیماران را نجات دهند.

 چه زمانی آنتی‌بیوتیک‌ها مفید هستند
آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به مقابله با عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها کمک کنند.  برخی از عفونت‌های باکتریایی رایج که با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شوند، عبارت‌اند از:

• گلودرد استرپتوکوکی
• پنومونی (عفونت ریه ها)
• عفونت های ادراری و مثانه
• عفونت هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند مانند سوزاک و کلامیدیا

 چه زمانی آنتی بیوتیک ها مفید نیستند

• آنتی بیوتیک ها در عفونت‌های ناشی از ویروس‌ها کارایی ندارند. درواقع آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان سرماخوردگی مفید نیستند، زیرا سرماخوردگی در اثر ویروس ایجاد می‌شود.
• آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان آنفولانزا نیز مفید نیستند. زیرا آنفولانزا توسط ویروس ایجاد می‌شود. مبتلایان به آنفولانزا می‌توانند با داروهای موسوم به داروهای ضدویروسی که با آنتی‌بیوتیک‌ها متفاوت هستند درمان شوند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان بیشتر موارد گلودرد مفید نیستند. زیرا گلودرد معمولاً در اثر ویروس ایجاد می‌شود. (گلودرد استرپتوکوکی استثنا است.)
• آنتی‌بیوتیک‌ها در بیشتر موارد سینوزیت مفید نیستند. زیرا سینوزیت معمولاً توسط ویروس ایجاد می‌شود. سینوزیتی که به‌عنوان یک عفونت ویروسی شروع می‌شود می‌تواند به یک عفونت باکتریایی تبدیل شود ، اما این امر زمان می‌برد. اگر علائم کمتر از 10 روز ادامه داشته ، نباید آنتی‌بیوتیک مصرف کنید ، مگر اینکه تب بالا نیز داشته باشید و پزشک آن را تجویز کند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها در بیشتر موارد برونشیت حاد (عفونت در مجاری هوایی منتهی به ریه‌ها) مفید نیستند. زیرا برونشیت معمولاً توسط ویروس ایجاد می‌شود. اگر برونشیت و خلط سبز دارید، این بدان معنی نیست که شما مبتلابه عفونت باکتریایی شده‌اید
• بااینکه آنتی‌بیوتیک‌ها روی عفونت‌های ناشی از ویروس‌ها اثری ندارند، بعضی‌اوقات مردم به‌اشتباه تصور می‌کنند که در موارد ویروسی دارو مفید هستند. این باور نادرست ازآنجا نشات می گیرد که آن‌ها آنتی‌بیوتیک را برای عفونت ویروسی مصرف کرده و سپس بهتر شده‌اند. نکته قابل‌توجه این است که آن افراد با آنتی‌بیوتیک یا بدون آن بهتر می‌شدند. وقتی بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک بهتر شوند، فکر می‌کنند  چیزی که آن‌ها را درمان کرده است آنتی‌بیوتیک بوده، در حالیکه  که درواقع آنتی‌بیوتیک ارتباطی با آن نداشته و بیماری دوره خود را طی کرده است.

 چه موقع باید آنتی‌بیوتیک مصرف کنم؟

شما باید فقط وقتی پزشک برای شما آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند، آن را مصرف کنید. هرگز نباید آنتی‌بیوتیک‌هایی را که برای شخص دیگری تجویزشده است، مصرف کنید. همچنین نباید آنتی‌بیوتیک‌هایی را که برای درمان بیماری قبلی شما تجویزشده را مصرف کنید. در هنگام تجویز آنتی‌بیوتیک ، پزشکان باید آنتی‌بیوتیک مناسب را برای یک عفونت خاص انتخاب کنند. زیرا همه آنتی‌بیوتیک‌ها روی همه باکتری‌ها مؤثر نیستند.
اگر به عفونت باکتریایی مبتلا هستید، پزشک ممکن است بخواهد نوع باکتری و اینکه کدام‌یک از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند آن را از بین ببرد را بررسی کنند. آن‌ها این کار را با گرفتن نمونه و 'کشت ' دادن باکتری‌ها در آزمایشگاه انجام می‌دهند. اما انجام کشت در مورد بیماری که قبلاً آنتی‌بیوتیک را شروع کرده است فایده‌ای ندارد. بنابراین اگر شما آنتی‌بیوتیک را بدون تجویز پزشک شروع کنید، نمی‌توان دانست که آیا شما یک داروی مناسب مصرف کرده‌اید یا خیر.

اگر پزشک من آنتی‌بیوتیکی تجویز کند که قبلاً برای من مفید نبوده،  آیا این درمان می‌تواند برای من مناسب باشد؟
اگر آنتی‌بیوتیک قبلاً برای شما مفید نبوده به این معنی نیست که هیچ‌گاه هم مفید نباشد. اگر قبلاً از آنتی‌بیوتیکی استفاده کرده‌اید و مؤثر نبوده ، به پزشک خود بگویید. اما به خاطر داشته باشید که ممکن است عفونتی که قبلاً داشته‌اید ناشی از همان باکتری‌هایی نیست که اکنون به آن مبتلا شده‌اید. 'بهترین' آنتی‌بیوتیک، مناسب‌ترین برای باکتری‌های ایجادکننده عفونت است ، نه برای فرد مبتلابه عفونت!

اگر من به آنتی‌بیوتیکی حساسیت دارم چه‌کاری باید انجام دهم؟
اگر  قبلاً به یک آنتی‌بیوتیک واکنش بدی داشته‌اید، در مورد آن به پزشک یا داروساز خود بگویید. اما تصور نکنید که هر علامتی می‌تواند نشان‌دهنده حساسیت شما به دارو باشد مگر اینکه پزشک یا داروساز به شما بگویند که شما به آن دارو آلرژی دارید.
درواقع بسیاری از افرادی که فکر می‌کنند به آنتی‌بیوتیک‌ها حساسیت دارند، اشتباه می‌کنند. اگر بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک دچار حالت تهوع شوید، این بدان معنی نیست که به آن حساسیت دارید. حالت تهوع یک عارضه جانبی مشترک بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها است. اگر خانمی هستید که بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک به عفونت قارچی مبتلا شده‌اید، این بدان معنی نیست که به آن حساسیت دارید. برخی عفونت‌های قارچی یک عارضه جانبی رایج آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.
علائم آلرژی به آنتی‌بیوتیک می‌تواند ناخوشایند و شامل بثورات صاف و خارش باشد. این علائم همچنین می‌توانند جدی‌تر باشند که عبارت‌اند از:

• کهیر
• تورم لب یا زبان
• مشکل در بلع یا نفس کشیدن

اگر به دارو حساسیت خیلی شدیدی داشته باشید علائم آلرژی جدی می‌توانند درست بعد از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک شروع شوند. از طرف دیگر علائم کمتر جدی ، اغلب یک روز بعد یا دیرتر شروع می‌شوند. در صورت بروز علائم فوق حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

 مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت عدم نیاز چه ضرری دارد؟
دلایل زیادی وجود دارد که هرگز نباید آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف کنید، مگر اینکه کاملاً به آن‌ها احتیاج داشته باشید:

• آنتی‌بیوتیک‌ها باعث عوارض جانبی مانند تهوع ، استفراغ و اسهال می‌شوند. آن‌ها حتی می‌توانند احتمال ابتلا به انواع دیگری از عفونت  مانند عفونت‌های قارچی زنان را افزایش دهند.
• آلرژی به آنتی‌بیوتیک‌ها شایع است. بیمار ممکن است علائم حساسیت به آنتی‌بیوتیک‌ها را حتی اگر قبلاً مشکلی با آن نداشته باشد نشان دهد. همان‌طور که بالاتر اشاره شد بعضی از آلرژی‌ها فقط ناخوشایند هستند و باعث ایجاد بثورات و خارش می‌شوند. اما برخی از آن‌ها می‌توانند بسیار جدی و حتی تهدیدکننده زندگی باشند. اگر آنتی‌بیوتیک به‌هیچ‌وجه به شما کمکی نمی‌کند بهتر است از خطرات بروز آلرژی جلوگیری کنید.
• استفاده بیش‌ازحد از آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی می‌شود. افرادی که به عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک مبتلا هستند ، اغلب باید در بیمارستان بستری شوند و با آنتی‌بیوتیک‌های مختلفی درمان شوند. بیماران حتی ممکن است در اثر این عفونت‌ها جان خود را از دست بدهند ، زیرا هیچ آنتی‌بیوتیکی برای درمان آن‌ها وجود ندارد.

 مقاومت میکروبی چگونه به وجود می‌آید؟ چه چیزی مقاوم است: بدن من یا میکروب؟
مقاومت آنتی‌بیوتیکی به معنای مقاومت بدن در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها نیست. این بدان معنی است که باکتری‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای از بین بردن آن‌ها طراحی‌شده‌اند، مقاوم هستند. به دلیل این مشکل، درمان عفونت‌ها روزبه‌روز مشکل‌تر می‌شود و این  نگرانی وجود دارد که به‌زودی عفونت‌هایی وجود خواهند داشت که به هیچ آنتی‌بیوتیکی پاسخ نمی‌دهند.
متأسفانه بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای انسان‌ها و حیوانات تجویز می‌شود غیرضروری هستند و مصرف بیش‌ازحد یا نامناسب آن‌ها می‌تواند به ایجاد باکتری‌های مقاوم کمک کند. در صورت استفاده صحیح ، آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به از بین بردن باکتری‌های بیماری‌زا کمک کنند. اما اگر در صورت ابتلا به بیماری‌های ویروسی مانند آنفولانزا آنتی‌بیوتیک مصرف شود، این دارو روی ویروس‌های بیماری‌زا اثر نمی‌گذارد. در عوض، طیف گسترده‌ای از باکتری‌ها را در بدن شما از بین می‌برد، ازجمله برخی از باکتری‌های 'خوب' که به شما در هضم غذا ، مبارزه با عفونت و سالم ماندن کمک می‌کنند. باکتری‌هایی که به‌اندازه کافی سرسخت هستند و از مواجهه با دارو نجات می‌یابند، احتمال رشد و تکثیر سریع دارند. این سویه‌های مقاوم به دارو حتی ممکن است در افراد دیگر نیز گسترش یابند. باگذشت زمان اگر افراد بیشتر و بیشتری در موارد عدم لزوم آنتی‌بیوتیک مصرف کنند، باکتری‌های مقاوم به دارو می‌توانند به رشد و گسترش خود ادامه دهند. آن‌ها حتی ممکن است صفات مقاومت دارویی که دارند را با سایر باکتری‌ها به اشتراک بگذارند و به آن‌ها منتقل کنند. در این صورت ممکن است داروها در برابر برخی باکتری‌های ایجادکننده بیماری‌ها کم اثرتر یا کلاً بی‌اثر شوند. بنابراین عفونت‌های باکتریایی که برای دهها سال قابل‌درمان بودند، ممکن است دیگر به آنتی‌بیوتیک‌ها حتی جدیدتر هم پاسخ ندهند.

 برای کاهش مقاومت آنتی‌بیوتیکی چه‌کاری می‌توانم انجام دهم
هیچ‌کس نمی‌تواند به‌طور کامل از خطر عفونت‌های مقاوم جلوگیری کند ، اما برخی از افراد به‌عنوان‌مثال افراد مبتلابه بیماری‌های مزمن در معرض خطر بیشتری نسبت به سایرین قرار دارند. اگر آنتی‌بیوتیک‌ها اثربخشی خود را از دست دهند، ما توانایی درمان عفونت‌ها و کنترل تهدیدات بهداشت عمومی را از دست می‌دهیم. درواقع بسیاری از پیشرفت‌های پزشکی ازجمله تعویض مفصل، پیوند عضو ، معالجه سرطان و درمان بیماری‌های مزمن مانند دیابت ، آسم و آرتریت روماتوئید به توانایی مبارزه با عفونت‌ها با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها  بستگی دارد.

• با مصرف صحیح و فقط در صورت نیاز آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانید به کاهش گسترش باکتری‌های مقاوم به دارو کمک کنید.
• در مورد تجویز داروی آنتی‌بیوتیک به پزشک خود اصرار نکنید.به‌عنوان‌مثال، بسیاری از والدین انتظار دارند که پزشکان آنتی‌بیوتیک را برای هر نوع عفونت گوش در کودک بلافاصله تجویز کنند. اما متخصصان توصیه می‌کنند که در برخی شرایط زیر نظر پزشک  تأخیر می‌تواند بسیاری از عفونت‌های گوش را بدون آنتی‌بیوتیک بهتر کند.
• به داروساز خود برای دریافت آنتی‌بیوتیک بدون نسخه پزشک اصرار نکنید.
• در صورت تجویز آنتی‌بیوتیک ، داروها را تمام کرده و دقیقاً مطابق دستورالعمل و مرتب مصرف کنید و بدون مشورت با پزشک داروی خود را قطع نکنید.
• آنتی‌بیوتیک‌هایی را که برای شما تجویزشده است به فرد دیگری ندهید.
• از صابون‌های ضد باکتری استفاده نکنید. (ژل های دست با پایه الکل برای استفاده مشکلی ندارند.)

 چگونه از خود و خانواده خود در مقابل عفونت‌ها محافظت کنیم
عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌ها وارد بدن ما می‌شوند، تعداد آن‌ها افزایش می‌یابد و باعث بروز واکنش می‌شوند. هیچ‌کس نمی‌تواند از ابتلا به عفونت، ازجمله عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک به‌طور کامل جلوگیری کند. اما برخی از افراد در معرض خطر بیشتری نسبت به سایرین قرار دارند. در صورت امکان، در وهله اول باید برای جلوگیری از ابتلا به عفونت اقدام کنید تا خودتان و خانواده خود را در مقابل میکروب‌های مضر محافظت کنید.

• خطراتی که در معرض آن‌ها هستید را بشناسید و از خود مراقبت کنید: در مورد خطر ابتلا به برخی از عفونت‌ها با پزشک خود صحبت کنید ، به‌خصوص اگر واکسیناسیون لازم را انجام نداده‌اید  یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید . 
• دستان خود را بشورید: شستن و تمیز کردن منظم دست یکی از بهترین راه‌ها برای از بین بردن میکروب‌ها ، جلوگیری از بیمار شدن و جلوگیری از انتشار میکروب‌ها است.  
• علائم اولیه عفونت را بشناسید: اگر فکر می‌کنید عفونتی دارید ، یا اگر عفونت شما بهتر نشده یا رو به وخامت است ، به پزشک خود بگویید. برخی عفونت‌ها  مانند عفونت‌های پوستی به‌صورت قرمزی ، درد و یا نشت عفونت در محل جراحی ظاهر می‌شوند.  
• از آنتی‌بیوتیک‌ها به روش صحیح استفاده کنید
• به یاد داشته باشید حیوانات خانگی میکروب‌ها را منتشر می‌کنند: بعضی‌اوقات حیوانات ازجمله حیوانات خانگی میکروب‌هایی را حمل می‌کنند که می‌تواند مردم را بیمار کند. دستان خود را بعد از موارد زیر با آب و صابون کاملاً بشویید:
• لمس حیوانات یا هرجایی که حیوانات زندگی می‌کنند
• دست زدن به غذای حیوان خانگی
• تمیز کردن محل زندگی حیوانات اهلی یا دام

تنظیم: مهندس سارا نعیمی
تهیه و گردآوری: معاونت غذا و دارو

منابع

UPTODATE: Patient education: What you should know about antibiotics (The Basics)
https://www.lib.utdo.ir/contents/what-you-should-know-about-antibiotics-the-basics?search=antibiotic%20patient%20education&source=search_result&selectedTitle=2~150&usage_type=default&display_rank=2

CDC: Protecting yourself and Family
https://www.cdc.gov/drugresistance/protecting_yourself_family.html

CDC: About Antimicrobial Resistance
https://www.cdc.gov/drugresistance/about.html

Stop the Spread of Superbugs:NIH
https://newsinhealth.nih.gov/2014/02/stop-spread-superbugs