آیا ایران در برابر زلزله مقاوم شده است؟گفتگو با مدیر گروه سلامت در حوادث و بلایا دانشکده بهداشت

 به گزارش روابط عمومی دانشکده بهداشت، دکتر عباس استاد تقی زاده مدیر گروه سلامت در حوادث و بلایا دانشکده بهداشت در خصوص زلزله آبان ماه 98 در آذربایجان شرقی با روزنامه آفتاب یزد گفتگو کرد.

 

 

زلزله در این منطقه نقطه عطفی است که در مقایسه با زلزله‌های پیش از این زلزله شاهد هستیم و باید مورد بررسی دقیق کارشناسان قرار گیرد چرا که تعداد مصدومان و جان باختگان این حادثه در مقایسه با زلزله‌ها در سال‌های قبل بسیار ناچیز است و این جای امیدواری دارد که می‌توان با بهره گیری از تجربیات این منطقه تعداد تلفات و مصدومان را در زمین لرزه‌های بعدی کاهش داد.

'تجربه' دلیل اصلی کاهش تلفات در زلزله آذربایجان شرقی است. 

عباس استاد تقی زاده کارشناس مدیریت بحران در این خصوص به آفتاب یزد گفت: اینکه در هر حادثه طبیعی میزان تلفات ما چقدر باشد به عوامل متعددی بستگی دارد. اگر به صورت خلاصه بگوییم که ما چقدر تلفات می‌دهیم باید اول این موضوع را مشخص کنیم که تلفات ممکن است میزان کشته‌شدگان، مصدومان و یا خسارت‌های اقتصادی باشد و ما تحت عنوان «ریسک خطر» از آن یاد می‌کنیم. این موضوع عمدتا به 2 عامل بستگی دارد که یکی از آن‌ها خود زلزله است، این که با چه قدرت رخ دهد، قدرت تخریب آن چقدر باشد؟ زمان رخ دادن آن در شب باشد یا روز و خیلی موارد دیگر که همه این‌ها در میزان تخریب مهم هستند. 

در زلزله سر پل ذهاب همه این عوامل شدت بیشتری داشتند و همین موضوع هم میزان تخریب‌ها را افزایش داده بود. زلزله آذربایجان شرقی 5.9ریشتر بود و زلزله سر پل ذهاب بیشتر از 6 ریشتر، همین مقدار تفاوت با اینکه کم به نظر می‌رسد اما میزان انرژی که در زمین آزاد می‌شود را چندین برابر می‌کند. همچنین وضعیت زمین شناختی منطقه، شیب زمین، نوع و شتاب آن از جمله عوامل موثر هستند چون انرژی که در زمین آزاد می‌شود وقتی که به سطح می‌رسد با این اعوامل می‌تواند تا حد زیادی قدرت تخریب و ایجاد خسارت را افزایش دهد.

او در ادامه افزود: در بحث میزان آسیب پذیری‌ها، میزان تلفات در هر منطقه به این موضوع بستگی دارد که ما چقدر آسیب پذیر هستیم؟ این موضوع هم به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از عوامل خیلی مهم و تاثیر گذار مخصوصا در هنگام زلزله این است که ساختمان‌های ما تا چه اندازه مقاوم هستند. شاید یکی از دلایلی که مثلا در سر پل ذهاب میزان کشته شدگان زیاد بود این است که علاوه بر گستردگی و وسعت جغرافیایی این منطقه که میزان تلفات را افزایش داد، مقاومت ساختمان‌ها نیز تاثیر گذار بود. زلزله‌ای که در چند سال اخیر در اهر و ورزقان اتفاق افتاد، باعث شد بخش زیادی از ساختمان‌های آذربایجان مقاوم شوند و شاید یکی از مهم ترین دلایلی که سبب شد تا در این زلزله با تلفات کمتری مواجه باشیم همین موضوع مقاوم سازی ساختمان‌ها بود. علاوه بر موضوع نوساز بودن باید به موضوع کیفیت ساخت هم توجه داشته باشیم. ممکن است که دو منطقه همه ساختمان‌ها نوساز باشند اما سوال این است که آیا همه آنها با مصالح ساختمانی استاندارد ساخته شده اند؟ آیا به صورت مهندسی‌ساز ساخته شده‌اند یا تنها باز سازی شده اند؟

این کارشناس در ادامه تصریح کرد: موضوع شب یا روز بودن حادثه و میزان آمادگی مردم نیز بسیار حائز اهمیت است. از طرف دیگر جمعیت در منطقه‌ای که تحت تاثیر قرار گرفته است و دیگر عوامل از این دست می‌تواند در میزان خسارت‌ها تاثیر داشته باشد. نکته قابل تامل در زلزله اخیر میزان آمادگی مردم است، اگر به آمار‌ها دقت کرده باشید پی می‌برید که تعداد کمتری از مصدومان از طریق خطرات ناشی از آوار تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و بسیاری از افراد که شاید آمار آن‌ها چندین برابر باشد، هنگام فرار از منازل دچار حادثه شده‌اند. این میزان نشان می‌دهد که خانوارها نه تنها آمادگی کافی در این خصوص ندارند بلکه دانش لازم را هم ندارند. مطالعات متعددی هم در گذشته نشان داده است که میزان آمادگی خانوار‌ها در مقابله با حوادث طبیعی نسبت به آمار‌های جهانی بسیار پایین است. عوامل متعددی وجود دارد که تلفات را افزایش می‌دهد اما اگر بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم که چه اقداماتی باید انجام شود باید بگویم که در درجه اول باید بحث آموزش خانوار‌ها را پیگیری کنیم تا سریعتر اثر بخشی داشته باشد و تلفاتمان کاهش پیدا کند.