در آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه تاریخچه تصویب قانون تأسیس دانشگاه تهران از زبان دکتر بهادری

در آستانه برگزاری مراسم بزرگداشت هشتادمین سال تصویب قانون تأسیس دانشگاه، دکتر مسلم بهادری رئیس دفتر ارتباط با دانش‌آموختگان و از استادان پیشکسوت دانشگاه، دانشگاه تهران را از بدو تأسیس تا به امروز توصیف کرد.

تصویب قانون تأسیس دانشگاه تهران
80 سال از زمان تصویب قانون تأسیس دانشگاه تهران در مجلس شورای ملی وقت به تاریخ 8 خرداد 1313 می‌گذرد. البته دانشگاه فرزند دارالفنون است ولی در فاصله بین تأسیس دارالفنون و دانشگاه، دانشکده‌ها از یکدیگر جدا بودند و مانند مدرسه طب به‌صورت مدرسه و یا FACULTY اداره می‌شدند. تا پیش از تأسیس دانشگاه، مدرسه طب به تربیت پزشکان مشغول بود. ما پزشکانی داریم که پیش از سال 1313 فارغ‌التحصیل شده‌اند.
در سال 1297 دانشکده پزشکی رسماً از دارالفنون جدا شد ولی مکان مناسبی نداشت. مدتی در ساختمان مسعودیه، مدتی در میدان مخبرالدوله و مدتی هم در بیمارستان دکتر معتمد قرار داشت. تا اینکه پس از تصویب قانون تأسیس دانشگاه، نخستین مکانی که برای آن در نظر گرفته شد محل فعلی دانشکده پزشکی و اراضی جلالیه سابق است. دانشگاه تهران با کلنگ زنی ساختمان دانشکده پزشکی تأسیس و لوح مربوط به تأسیس دانشگاه در زیر پله‌های ساختمان دانشکده پزشکی قرار داده شد و افتتاح آن همزمان با افتتاح سالن تشریح دانشکده پزشکی صورت گرفت.

تأسیس دانشکده پزشکی
دانشکده پزشکی از ابتدای تأسیس، بخشی از دانشگاه تهران بود و زیر نظر دکتر علی‌اصغر حکمت رئیس دانشگاه تهران اداره می‌شد؛ اما از 15 بهمن 1313 به‌تدریج رشد و توسعه پیدا کرد. البته در آن زمان اختلافاتی بین معلمین دانشکده پزشکی وجود داشت و تا حدودی اداره دانشکده مختل بود. تا اینکه در سال 1318 قانونی در مجلس به تصویب رسید که یک شخص خارجی را برای اداره دانشکده پزشکی به ایران بیاورند. این شخص پروفسور شارل اوبرلن استاد آسیب‌شناسی دانشگاه پاریس بود که ابتدا برای مدت 2 سال به‌عنوان رئیس دانشکده پزشکی انتخاب و به ایران دعوت شد تا نسبت به اداره دانشکده پزشکی تجدیدنظر کند و مدتی بعد این استخدام تمدید شد.

مهم‌ترین اقدامات پروفسور اوبرلن
اقدام نخست او افزودن بیمارستان‌ها به دانشکده پزشکی بود. باوجوداینکه دانشکده پزشکی در سال 1313 تأسیس‌شده بود ولی بیمارستانی تحت اختیار نداشت. بیمارستان‌های آن زمان، به مردم خدمت می‌دادند ولی زیر نظر دانشکده پزشکی نبودند و مستقل اداره می‌شدند. یکی از کارهای مهم پروفسور اوبرلن این بود که بیمارستان‌های شهر تهران که تعدادی متعلق به شهرداری، تعدادی متعلق به مدرسه دارالفنون و تعدادی نیز به‌صورت خیریه اداره می‌شد را طبق قانونی، به دانشکده پزشکی واگذار کرد که مهم‌ترین آن‌ها بیمارستان سینا، نسوان، وزیری بود.
اقدام دوم دکتر اوبرلن تعیین کرسی‌های مشخص در دانشکده‌ها بود. تا پیش از آمدن پروفسور اوبرلن، گروه‌های درسی جدا از هم بودند که وی با تغییراتی درس‌ها را طبقه‌بندی کرد و به‌صورت کرسی بیماری‌های مختلف درآورد که من‌جمله می‌توان به کرسی بیماری‌های داخلی، جراحی، عفونی، آسیب‌شناسی و ...اشاره کرد. او جمعاً 40 کرسی برای دانشکده‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی ایجاد کرد که تعداد 28 کرسی متعلق به دانشکده پزشکی بودند. متعاقب آن، 28 نفر از استادان بنام و برجسته کشور که اکثراً تحصیل‌کرده کشورهای خارجی بودند را به‌عنوان استادان این کرسی‌ها انتخاب کرد و هر یک از این استادان نیز جمعی از کسانی که در رشته آن‌ها تحصیل‌کرده بودند را جمع کرده و گروهی را تشکیل دادند. به‌این‌ترتیب در سال 1319 و 1320 دانشکده پزشکی با سه ویژگی کامل شکل گرفت. نخست این‌که محل آن کاملاً ثابت‌شده بود، دوم اینکه کرسی‌های مربوطه در آن مشخص شدند و اختلافات قبلی از بین رفت و سوم اینکه بیمارستان‌ها را تحت نظر خود اداره می‌کرد. بدین ترتیب بین سال‌های 1313 تا 1320 دانشکده‌های پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی کامل شدند و از آن زمان به بعد به‌صورت مستقل رشد و توسعه یافتند.


تربیت پزشکان تخصصی
پیش از تأسیس دانشکده پزشکی مدرسه طب در آن سال‌ها حدود 30 الی 40 نفر پزشک تربیت می‌کرد ولی با تأسیس دانشکده پزشکی تعداد داوطلبانی که برای رشته پزشکی جذب می‌کرد بسیار بیشتر بود به‌طوری‌که در سال‌های 1324 و 1325 بالای 200 دانشجو از طریق کنکور دانشکده پزشکی پذیرفته و برای خدمت پزشکی به جامعه تربیت می‌شدند. البته تا آن زمان دانشکده پزشکی تنها به تربیت پزشکان عمومی مشغول بود و هنوز دوره‌های تخصصی نداشت و به‌ندرت در بعضی از رشته‌ها متخصص تربیت می‌کرد.
از اقدامات مهم دیگر در دانشکده پزشکی، راه‌اندازی دوره‌های تخصصی در بخش‌های بالینی و علوم پایه بود. مثلاً در کرسی آسیب‌شناسی مرحوم دکتر حبیبی استاد کرسی این رشته، مرحوم دکتر آرمین و مرحوم دکتر رحمتیان را به‌عنوان متخصص تربیت شدند. ازآن‌پس دانشکده پزشکی در تربیت نیروهای تخصصی گروه پزشکی فعالیت خود را آغاز کرد به‌طوری‌که از سال‌های 1330 به بعد این دانشکده دارای تعداد زیادی کرسی‌های بالینی شد. تعداد قابل‌توجهی نیز کرسی علوم پایه داشت که برنامه‌های کاملاً مشخص و کاملی را مطابق برنامه آموزش پزشکی آن زمان فرانسه، اجرا و متخصصینی را تربیت می‌کرد. دوره پزشکی 6 ساله شد که 2 سال اول دوره علوم پایه، 3 سال دوره علوم بالینی و 1 سال آخر را دوره انترنی شامل می‌شد. البته امروزه دوره پزشکی عمومی تکمیل‌تر شده دوره علوم پایه تا 3 سال و دوره انترنی به یک سال و نیم افزایش‌یافته است.
طی این سال‌ها دانشکده پزشکی رشد کرد به‌طوری‌که در سال 1350 دانشکده پزشکی علاوه بر پزشکان عمومی که تربیت می‌کرد چندین رشته تخصصی در علوم پایه و علوم بالینی داشت این رشد همچنان ادامه داشت تا زمان انقلاب اسلامی ایران که ازاین‌پس به‌منظور رفع کمبود پزشک عمومی تعداد پذیرش دانشجوی پزشکی و تعداد دانشجویان رشته‌های تخصصی افزایش چشمگیری پیدا کرد البته برنامه‌های دوره‌های تخصصی سایر دانشکده‌های پزشکی نیز توسط همین دانشکده تعیین شد.

دانشکده پزشکی مقدمه‌ساز تأسیس دانشکده‌های دیگر در کشور
تا سال 1328 دانشکده دیگری به‌جز پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی دانشگاه تهران وجود نداشت و پروفسور اوبرلن برنامه‌ای طراحی کرد تا در سه شهر مشهد، شیراز و اصفهان طی فواصلی مدارسی برای تربیت بهدار به نام آموزشگاه عالی بهداری که خود نیز ریاست این مراکز را بر عهده داشت شکل بگیرد. از بین استادان دانشکده پزشکی نیز افرادی انتخاب و به‌عنوان سرپرست در هریک از این مراکز مشغول به فعالیت شدند. از بین این افراد مرحوم دکتر مصطفی حبیبی استاد کرسی آسیب‌شناسی، بافت‌شناسی و جنین‌شناسی به مشهد و شیراز و دکتر نعمت الهی که استاد فیزیولوژی بود به استان اصفهان رفتند و زیر نظر پروفسور اوبرلن زحمات زیادی برای تأسیس و فعالیت مراکز یادشده کشیدند. به‌این‌ترتیب آموزشگاه‌های عالی بهداری تا سال 1325 به‌طور کامل تشکیل شد که به تربیت نیروی موردنیاز جامعه مشغول بودند تا اینکه در سال 1328 قانون تأسیس دانشکده‌های پزشکی دیگر از مجلس گذشت و به تصویب رسید و آموزشگاه‌های عالی بهداری نیز جزو همان دانشکده‌های پزشکی محسوب شدند. در زمانی که دموکرات‌ها در شهر تبریز بودند مدرسه‌ای به نام مدرسه طب تأسیس‌شده بود که پس از رفتن دموکرات‌ها مرحوم دکتر حبیبی آن مرکز را اداره می‌کرد و طبق قانونی که در سال 1328 به تصویب رسیده بود این مدرسه نیز به رسمیت شناخته شد و به دانشکده پزشکی دانشگاه تبریز تبدیل شد.

دانشکده داروسازی و دانشکده دندانپزشکی
از همان ابتدای تأسیس دانشگاه تهران دانشکده‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی فعالیت خود را آغاز کردند. دانشکده‌های داروسازی و دندانپزشکی در ابتدا مستقل نبودند بلکه زیر نظر رئیس دانشکده پزشکی اداره می‌شدند. در این دو دانشکده نیز که توسط استادان کرسی‌ها اداره می‌شد هر کرسی تعدادی متخصص تربیت کرد که در آنجا به فعالیت مشغول شدند. از سال 1320 دانشکده‌های داروسازی و دندانپزشکی کامل و مستقل شدند و رشد و توسعه آن‌ها تا امروز ادامه پیدا کرد.

تشکیل دانشگاه علوم پزشکی تهران
در سال 1364 که بخش پزشکی از وزارت علوم جدا و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تأسیس شد دانشکده‌های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، بهداشت، پرستاری و مامایی، توان‌بخشی و پیراپزشکی داخل یک مجموعه قرار گرفتند که دانشگاه علوم پزشکی نام گرفت. دانشکده پزشکی نیز به رشد خود ادامه داد و دوره‌های تحصیلات تکمیلی علوم پایه به این دانشکده افزوده شد به‌طوری‌که در حال حاضر این دانشکده علاوه بر فارغ‌التحصیلان رشته تخصصی و فوق تخصصی بالینی و فلوشیپ بالینی، دارای تعداد زیادی فارغ‌التحصیل در دوره‌های تحصیلات تکمیلی علوم پایه است و جزو دانشکده‌های بسیار معتبر منطقه به شمار می‌آید.

شکل‌گیری سایر دانشکده‌ها
دانشکده پرستاری و مامایی
پس از تأسیس دانشگاه تهران، مدارس عالی پرستاری و مامایی نیز مشغول به فعالیت بودند. در سال 1315 آموزشگاه عالی پرستاری با مجوز وزارت فرهنگ فعالیت خود را در جهت تربیت نیروی متخصص پرستار با درجه لیسانس آغاز کرد. در سال 1366 طی تحولات انقلاب فرهنگی، با صدور مجوز شورای گسترش دانشگاه‌ها و ادغام چندین مدرسه عالی پرستاری و مامایی به دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران تغییر نام یافت.

دانشکده بهداشت
تأسیس دانشکده بهداشت به تأسیس کرسی انگل‌شناسی در دانشکده پزشکی در سال 1319 بازمی‌گردد. استاد کرسی انگل‌شناسی دانشکده پزشکی دکتر ناصر انصاری تحصیل‌کرده پاریس بود. اولین کاری که انجام داد تأسیس انستیتویی به نام مالاریالوژی برای مبارزه با بیماری مالاریا بود، چون در آن زمان بیماری مالاریا بسیار شایع بود. این انستیتو با سازمان جهانی بهداشت برای از بین بردن بیماری مالاریا قراردادی امضاء کرد و کم‌کم گسترش‌یافته و تبدیل به انستیتو تحقیقات بهداشتی شد. البته فعالیت آن تنها در خصوص بیماری مالاریا نبود بلکه در مورد بسیاری از بیماری‌های شایع مناطق بومی کشور مانند تراخم و سالک، اقدامات بهداشتی انجام می‌داد. این انستیتو نخستین انستیتو تحقیقاتی مستقل و زیرمجموعه دانشکده پزشکی بود که با وزارت بهداشت آن زمان و سازمان بهداشت جهانی به‌صورت مجموعه واحدی درآمد که نه‌تنها در تهران، بلکه در شهرستان‌های دیگر نیز پایگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برای پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های شایع مناطق بومی تأسیس کرد. به‌تدریج این انستیتو در سال 1344 به علت افزایش استاد و رشته‌های تحصیلی تبدیل به دانشکده بهداشت شد.
یکی از اقدامات بسیار مهم این دانشکده علاوه بر تربیت نیروی متخصص موردنیاز جامعه، ارائه خدمات بهداشتی به‌کل جامعه ایران از طریق واکسیناسیون و تغییر شرایط محیطی بود. به این صورت که تعدادی ایستگاه تحقیقات بهداشتی در سطح کشور راه‌اندازی کرد تا تحقیقاتی درزمینهٔ بیماری‌های واگیردار و انگلی و همچنین اقدامات بهداشتی برای ریشه‌کنی آن انجام دهد. هر ایستگاه از استادان، کارکنان و دانشجویان خوبی بهره‌مند بوده و خدمات بسیاری توسط آنان صورت گرفته به‌طوری‌که ریشه‌کنی بسیاری از بیماری‌های انگلی و عفونی ایران مدیون اقداماتی است که از طریق این ایستگاه‌های تحقیقاتی انجام‌گرفته است.

دانشکده توان‌بخشی
تأسیس دانشکده توان‌بخشی به 50 سال پیش بازمی‌گردد که تعدادی از فارغ‌التحصیلان رشته فیزیوتراپی که در خارج تحصیل‌کرده بودند برای راه‌اندازی این رشته و تأسیس دانشکده توان‌بخشی دعوت شدند. پس از پیگیری‌های متعدد سرانجام این دانشکده تأسیس و اولین گروه از دانشجویان این رشته در سال 1348 فارغ‌التحصیلان شدند و امروز پس از گذشته 50 سال این دانشکده در رشته‌های توان‌بخشی، شنوایی‌شناسی و ... در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکترا به تربیت دانشجو مشغول است.

دانشکده پیراپزشکی
به‌تدریج که رشته‌های پیراپزشکی در کشور شکل گرفت، در سال 1350 در دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز دانشکده پیراپزشکی تأسیس شد که ابتدا به تربیت تکنسین‌های علوم آزمایشگاهی پرداخته و سپس سایر مقاطع و رشته‌ها به آن افزوده شد به‌طوری‌که هم‌اکنون در بسیاری از رشته‌های پیراپزشکی در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکترا به تربیت نیروی موردنیاز جامعه مشغول است.

دوره شبانه
دوره شبانه تقریباً از سال 1370 شروع به کارکرد. در اولین دوره‌ای که دانشجوی دوره شبانه پذیرش شد گزینش دانشجو در دانشگاه صورت می‌گرفت. درواقع جذب دانشجو در این دوره بیشتر به رفع نیازهای دانشگاه و وزارت بهداشت بود و اغلب دانشجویان آن را کارکنان دانشگاه و وزارت بهداشت تشکیل می‌دادند. پس از گذشت 2 سال، دوره شبانه رسمیت پیدا کرد و قرار شد دانشجویان خود را از طریق سازمان سنجش پذیرش کند. درواقع دانشگاه علم پزشکی تهران نخستین دانشگاهی است که اولین دوره شبانه را پایه‌گذاری کرد. طی این چند سال چیزی بیش از هفت هزار دانشجو در مقطع کاردانی و کارشناسی از این دوره فارغ‌التحصیل شده‌اند. با توجه به اینکه دیگر در این مقاطع نیاز زیادی احساس نمی‌شود، سیاست‌ها به سمت پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد است به‌طوری‌که از سال 92 در 6 رشته مختلف کارشناسی ارشد در دوره شبانه دانشگاه دانشجو پذیرفته‌شده است.

پیشگامان خدمت در عرصه سلامت
دانشگاه تهران مفتخر به همکاری استادان بزرگی همچون دکتر حبیبی، دکتر قریب، پروفسور شمس، پروفسور عدل، دکتر ملکی، دکتر میر و.. است که هریک در رشته تخصصی خود نمونه و خدمتگزارانی بی‌نظیر بودند که در طول خدمت خود با دل‌وجان برای سلامت کشور، درمان بیماران، گسترش بیمارستان‌ها و تربیت شاگردان خود تلاش کردند. آن‌ها به مردم آموختند که چگونه بهتر زندگی کنند و حتی در بین مردم امروز نیز دارای ارزش و مقام والایی هستند و همه دوستشان دارند و از آن‌ها به‌عنوان اسطوره‌های پزشکی نام می‌برند. همه این استادان به‌طور تمام‌وقت در اختیار دانشکده بود و هدفی جز خدمت به مردم نداشتند. به‌عنوان‌مثال دکتر آرمین قبل از نماز صبح به دانشکده می‌آمد و شب‌ها پس از نماز مغرب و عشاء آن را ترک می‌کرد و در تمام این مدت به آموزش دانشجو و درمان بیماران مشغول بود.
اما چگونه می‌شود که یک نفر پروفسور عدل یا پروفسور شمس می‌شود؟ چرا امروزه این‌گونه افراد بسیار نادرند؟
زمانی که دانشگاه تهران و دانشکده پزشکی در حال خیزش و رشد علمی بودند، تمام هم‌وغم دانشگاهیان اعتلای دانشگاه و خدمت به مردم بود و توجهی به مادیات نداشتند. در آن زمان‌ موضوع کارانه بیمارستانی مطرح نبود و خدمات درمانی بیماران در بیمارستان‌های دولتی رایگان و درآمد پزشکان متکی به حقوق دریافتی از دانشگاه بود و درآمدی از بیمارستان نداشتند و بیماران نیز مبلغی را برای هزینه درمان خودپرداخت نمی‌کردند.
متأسفانه بعدها این مسئله برعکس شد و درآمد بیمارستان متکی به هزینه‌هایی شد که یا به‌صورت مستقیم از بیماران می گرفتند یا به‌صورت غیرمستقیم از طریق بیمه‌ها دریافت می‌شد تا بخشی از این درآمدها به‌صورت کارانه به پزشکان پرداخت شود. این خودکفایی بیمارستان برای تأمین منابع مالی و پرداخت کارانه به پزشکان ضربه بزرگی در خدمت به بیماران بیمارستان‌های دولتی زد چراکه پزشکان هرچه خدمت بیشتری به بیماران ارائه دهند کارانه بیشتری دریافت خواهند کرد و این موجب شد انگیزه‌های خدمت در پزشکان به سمت مادیات کشیده شود. با این تفاسیر خدمت صادقانه، بی‌ریا و متعهدانه به مردم به خدمت تجارت گونه به بیماران تبدیل شد. حتی در مواردی، از این حد هم تجاوز می‌کرد به‌طوری‌که در مواردی توسط بعضی از پزشکان دریافت زیرمیزی می‌شد. خوشبختانه اخیراً با برنامه‌های مثبتی که بنام طرح تحول سلامت توسط وزارت بهداشت انجام‌گرفته نحوه خدمت‌رسانی به بیماران در حال تغییر است و فقط مبلغ اندکی از هزینه‌های درمان توسط بیماران پرداخت می‌شود. به این صورت که کارانه پرداختی به پزشکان از طریق دولت تأمین می‌شود نه از بیماران و امید آن می‌رود که با ادامه این روند تغییراتی در نحوه دریافتی‌های پزشکان شاهد باشیم.

رسالت امروز دانشگاهیان
شکی نیست که دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور در بهبود سلامت جامعه و مردم خدمات ارزشمندی را ارائه کرده و می‌کنند. تا پیش از انقلاب، کشور ما مبالغ زیادی را برای اعزام بیماران به خارج از کشور پرداخت می‌کرد که خوشبختانه امروزه نه‌تنها اعزام بیماران به حداقل رسیده بلکه بسیاری از بیماران خارج از کشور برای درمان به ایران مراجعه کرده و از خدمات مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران استفاده می‌کنند. درگذشته امکان درمان بسیاری از بیماری‌ها وجود نداشت ولی امروزه کمتر بیماری است که پزشکان کشورمان نتوانند راهی برای درمان آن بیابند. در سال 52 سالانه 250 نفر پزشک فقط از کشور بنگلادش به ایران می‌آمدند. درحالی‌که امروزه تمام شهرهای کشورمان حتی شهرهای کوچک نیز از حضور پزشکان عمومی و تخصصی، داروساز، دندان‌پزشک، پرستار، پیراپزشکان و سایر نیروهای متخصص بهره‌مند بوده و همه مراجعین را پوشش می‌دهند و این جای شکر فراوان دارد. گسترش عظیم خدمت‌رسانی به مردم، مرهون زحمات استادان و کارکنان دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور است اگرچه که مقداری خدمات تجاری نیز دراین‌بین واردشده است ولی هنوز هم هرچند اندک کسانی پیدا می‌شوند که ایثارگری‌های دکتر آذر، دکتر قریب و دکتر عزیزی را داشته باشند و خدمات بی‌شائبه‌ای را در بیمارستان‌ها به بیماران ارائه دهند. تصور می‌کنم اگر برنامه تحول سلامت وزارت بهداشت عملی شود و رابطه مالی بین بیمار و پزشک تغییر یابد، بدون شک به همان قداست قدیمی حرفه پزشکی بازخواهیم گشت.

دانشکده‌های تازه تأسیس
دانشکده طب سنتی
تاریخ طب کشور ما، تاریخ طبی نیست که از اروپا سرچشمه گرفته باشد بلکه طبی است که از زمان ابن‌سینا و زکریای رازی و حتی قبل از آن‌ها وجود داشته قطعاً این طب و روش درمان نباید فراموش شود. طب سنتی ابتدا در چین آغاز بکار کرد و سعی شد تا با تغییراتی که نیاز داشت به‌روز شود. امروزه طب سنتی در چین و هند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخه‌های طب به شمار می‌آید. در کشور ما نیز تصمیم گرفته شد تا برنامه‌ای برای طب سنتی اجراشده و طبق دستورالعمل‌ها و روش‌های طب ایرانی قدیم، از آن استفاده شود. البته عده‌ای مخالف این ایده هستند و عقیده دارند که روش‌های درمانی گذشته امروزه کاربردی ندارند مگر آن بخش‌هایی که با تحقیقات امروزه ثابت‌شده‌اند. بنده شخصاً با این ایده موافق هستم که طب سنتی پزشکان ایرانی درباره بیمار و بیماری با ایده و فکر اروپایی تفاوت دارد. در طب سنتی ایرانی صحبت از سبک غذایی و ارزش غذایی مواد مصرفی است و نمی‌توان خط بطلان بر این عقاید کشید. البته باید درباره آن‌ها مطالعات و تحقیقات بیشتری صورت گیرد.
یکی از وظایف مهم دانشکده طب سنتی دانشگاه، شفاف‌سازی عقاید و کاربرد علمی طب ایرانی است. معنویات، سلامت معنوی و تفاوت‌های انسانی یکی از موضوعاتی است که در پزشکی مدرن و طب سنتی مطرح است.

دانشکده فناوری‌های نوین پزشکی
امروزه علم پزشکی معطوف به فناوری است. پزشکی به تکنیک وابسته است. این تکنیک در ابتدا به‌صورت استفاده از وسایل آزمایشگاهی برای بررسی میزان قند و چربی و ... بود و امروزه به‌صورت استفاده از وسایل مجهزتر، منظم‌تر و تکنولوژی‌های جدی‌تر است. بنابراین رسالت دانشکده فناوری‌های نوین این است که با استفاده از تکنولوژی‌های نوین علم طب را شکوفا کرده و کاربرد وسایل الکترونیکی و فیزیکی را در سلامت جامعه مشخص و مطرح نماید که چگونه و چه زمانی از این فناوری‌ها در علم پزشکی استفاده شود.

دانشکده مجازی
امروزه وسایل ارتباطی الکترونیکی بسیار وسیع‌تر از گذشته است. درگذشته امکان بایگانی پرونده‌ها در یک فضای کوچک وجود نداشت ولی امروزه این امر به سهولت انجام می‌شود. بسیاری از اطلاعات را از طریق ارتباطات الکترونیک می‌توان به فواصل دور ارسال کرد و یا بسیاری از دستورالعمل‌ها را برای اجرا صادر و در کمترین زمان بر آن‌ها نظارت و ارزشیابی کرد. حتی در علم پزشکی نیز از طریق تله مدیسین می‌توان روش‌های درمانی را در مکان‌های مختلف به اشتراک گذاشت. همه این ارتباطات و استفاده از ابزارهای ارتباطی الکترونیکی در فضای مجازی است. دانشکده مجازی با بسترسازی و استفاده از پتانسیل‌های موجود می‌تواند از این فضای مجازی برای آموزش رشته‌های مختلف و یا همکاری با دانشکده‌های حوزه علوم پزشکی استفاده نماید. بخصوص در شرایطی که امکان تشکیل دوره‌های درسی یا کارگاه‌های آموزشی و اعزام استاد به نقاط دور وجود ندارد می‌توان از شبکه مجازی استفاده کرد و با استفاده از تکنیک‌های مربوطه راه‌های سلامت زیستن را به مردم دورترین نقاط آموزش داد. این همان رسالت دانشکده مجازی است. با تقویت شبکه مجازی دانشگاه انتظار می‌رود این خدمات در فضای مجازی با هزینه و زمان کمتر انجام شود. بدون شک می‌توان گفت یکی از اقدامات مهم دانشگاه علوم پزشکی تهران تأسیس دانشکده مجازی بوده تا این دانشکده در کنار سایر دانشکده‌ها به ارائه خدمات آموزشی بپردازد.

دانشکده علوم تغذیه و رژیم‌شناسی
دانشکده علوم تغذیه از سال 1353 توسط گروهی از فارغ‌التحصیلان تغذیه و بیوشیمی از درون دانشکده بهداشت شکل گرفت. با افزایش تعداد اساتید و نیاز به فعالیت‌های مستقل، درخواست تشکیل دانشکده مستقل در سال 87 به دانشگاه داده شد و پس از تصویب آن، دانشکده از بهمن 91 استقلال یافت. در حال حاضر این دانشکده در مقاطع کارشناسی ارشد و phd دانشجو می‌پذیرد. هدف اصلی این دانشکده فعالیت درزمینهٔ پیشگیری از بیماری‌ها است. کوشش دانشکده علوم تغذیه و رژیم‌شناسی این است که در سطح اول با دادن توصیه‌های درست تغذیه‌ای به مردم از ابتلای آن‌ها به بیماری جلوگیری کنند یا کمتر بیمار شوند و در سطح دوم اگر بیمار شدند از طریق غربالگری بتوان آن‌ها را شناسایی کرد و در سطح سوم با دادن رژیم‌های درمانی مناسب، بیماران سریع‌تر درمان شوند.

پردیس بین‌الملل
دو ایده متفاوت برای فعالیت‌های دانشگاه در حوزه بین‌الملل وجود دارد. در مورد اول، چون دانشگاه‌های ایران ظرفیت پذیرش همه داوطلبان را نداشتند عده‌ای از خانواده‌ها به‌خصوص خانواده‌های مرفه، فرزندان خود را برای تحصیل به خارج از کشور می‌فرستادند و چون امکان حضور همه آن‌ها در دانشگاه‌های درجه اول این کشورها وجود نداشت، بسیاری از این افراد در دانشکده‌های درجه 2 و درجه 3 در کشورهایی پایین‌تر از ایران برای تحصیل پذیرفته می‌شدند که هم مبالغ زیادی برای این تحصیل پرداخت می‌کردند و هم آموزش مناسبی دریافت نمی‌کردند. این مسئله باعث شد مسئولین به این فکر بیفتند که در دانشگاه‌های داخل کشور بخشی را ایجاد کنند به نام پردیس بین‌الملل و دانشجویان با پرداخت هزینه در دانشگاه‌های معتبر داخل کشور تحت نظر استادان مجرب به تحصیل مشغول شوند. البته این فکر و ایده تا حدودی هم موفق بود به این دلیل که دغدغه‌ها و نگرانی خانواده‌ها کمتر می‌شد. اما فکر و ایده دوم برای حوزه بین‌الملل که مهم‌ترین ایده بود، ایجاد امکان پذیرش داوطلب تحصیل از بین جوانان سایر کشورها و دعوت از استادان ایرانی مقیم خارج از کشور برای تدریس بود. تا ضمن تحصیل علوم پزشکی، با آداب‌ورسوم و فرهنگ غنی کشور ما نیز آشنا شوند. بنابراین پردیس بین‌الملل دانشگاه با این ایده تأسیس شد و تعدادی دانشجو نیز از کشورهای دیگر در سه دانشکده پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی پذیرفته شدند. البته در این بخش دانشگاه مسیر طولانی در پیش دارد. هنوز نتوانسته‌ایم دانشجوی خارجی قابل‌ملاحظه‌ای جذب کنیم. البته غیر از پردیس، تعدادی دانشجوی خارجی از افریقا، آسیا و اروپا در تعدادی از دانشکده‌ها من‌جمله، پزشکی، داروسازی و بهداشت تحصیل می‌کنند که شرایط پذیرش آن‌ها با پذیرش دانشجویان ایرانی یکسان است. درهرحال برنامه‌های پردیس بین‌الملل دانشگاه به صورتی است که در آینده‌ای نزدیک در این پردیس فقط دانشجویان خارجی جذب شوند تا به هدف اصلی از تأسیس این پردیس برسیم.

دفتر ارتباط بادانش آموختگان دانشگاه
همه آنچه گفته شد معطوف است به دانش‌آموختگان دانشگاه. ساختمان‌ها و فضاهای فیزیکی دانشگاه به جامعه خدمت نمی‌دهند بلکه در تمام لحظاتی که دانشگاه به تربیت متخصصین علوم پزشکی پرداخته، دانش‌آموختگان آنچه در زمان تحصیل و چه زمان اشتغال در بیمارستان‌ها به جامعه خدمت‌رسانی کرده‌اند. پزشک باید به بیماران خدمات درمانی مناسب ارائه دهد، پرستار خدمات مراقبتی به بیماران ارائه دهد، داروساز برای تهیه داروهای مناسب و موردنیاز فعالیت می‌کند، متخصص بهداشت با آموزش اصول اولیه بهداشتی به ارتقای سلامت جامعه تلاش می‌کنند و ... درواقع دانش‌آموختگان هر رشته خدمتگزاران اصلی سلامت در جامعه هستند و نظام سلامت برای رشد و بهبود خود، نیاز به خدمات دانش‌آموختگان این حوزه دارد.
نباید ارتباط دانش‌آموختگان با دانشگاه قطع شود چون حمایت نکردن از دانش‌آموختگان منجر به تضعیف دانش آنان می‌شود. در دنیا رسم است که زمینه برای برقراری و حفظ ارتباط دانشگاه با محصولات علمی یا همان دانش‌آموختگان آن ایجاد شود و این همان تأسیس دفتری به نام alumni است. یعنی ایجاد تشکیلاتی برای حفظ ارتباط دانش‌آموختگان با دانشگاه و یکدیگر برای هم‌افزایی دانش آنان تا از برکات آن‌، هم جامعه، هم دانشگاه و هم دانش‌آموختگان آن بهره‌مند شده کمبودها را شناسایی و برای رفع آنان تلاش کنند. این اتفاقات از طریق دفتر ارتباط با دانش‌آموختگان امکان‌پذیر است. یک دانشگاه وقتی موفق است که بتواند یک alumni قوی و کارآمد داشته باشد. متأسفانه هنوز اهمیت دانش‌آموختگان دانشگاه و نیز اهمیت دفتر ارتباط بادانش آموختگان بر همگان روشن نشده این دفتر به‌عنوان یکی از واحدهای جوان دانشگاه تنها موردتوجه و حمایت تعداد کمی از دانش‌آموختگان دانشگاه قرارگرفته است. درحالی‌که برای رسیدن به هدف اصلی تأسیس این دفتر، حمایت یکایک دانش‌آموختگان خود چه در داخل و چه در خارج از دانشگاه موردنیاز است. بدون حمایت این دفتر نمی‌تواند خدمات مناسبی به دانشگاه ارائه دهد. بخصوص ارتباط دانش‌آموختگان خارج از کشور با این دفتر می‌تواند در به‌روزرسانی روش‌های درمانی و تشخیصی متخصصین داخل کشور و همچنین رفع نیازهایی که آنان داشته یا دارند کمک شایانی کند. خوشبختانه این دفتر توانسته تعداد زیادی از دانش‌آموختگان قدیمی را شناسایی و به دانشگاه نزدیک نماید ولی امیدواریم که در قدم بعدی با حمایت‌هایی که روسای دانشکده‌ها خواهند داشت زمینه استفاده از پتانسیل دانش‌آموختگان برای پیشبرد برنامه‌های دانشگاه بیش‌ازپیش فراهم شود.

هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه تهران
پرداختن به موضوع هشتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه نیز به دانش‌آموختگان دانشگاه مربوط می‌شود یعنی این دانش‌آموختگان هستند که باید این جشن را برگزار کنند. کم نیستند کسانی که در طول این 80 سال با ورود در این دانشگاه و تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی منشأ اثرات و خدمات بسیاری به جامعه شده‌اند. درواقع موضوع هشتادسالگی دانشگاه نه‌تنها به خود دانشگاه بلکه به‌کل کشور بازمی‌گردد چراکه تمامی دانش‌آموختگانی که در سایر دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور تحصیل‌کرده‌اند، ورود خود به این عرصه و تحصیل در دانشگاه‌ها را مدیون پیشینیانی دانشگاه تهران هستند که با تأسیس این دانشگاه مسیر جدیدی را برای جویندگان دانش ترسیم کردند و با تغییراتی که در سطح سواد، وضع معیشتی و بهبود سلامت جامعه به وجود آوردند اثرات مثبت زیادی در کشور برجای گذاشتند و نسل امروز باید قدردان زحمات آنان باشند. دنیای امروز دنیای وسیعی است که برای پیشرفت و ترقی، همه باید با یکدیگر همراه باشند. مرور تاریخچه هشتادساله دانشگاه درست مانند فرزندی است که متولد می‌شود، بزرگ می‌شود، تحصیل می‌کند و در سن هشتادسالگی هنوز هم می‌تواند استاد باشد و به شاگردان خود آموزش دهد. از زمانی که کلنگ دانشگاه تهران در محوطه جلالیه به زمین زده شد تا امروز، کشور ما از دانشگاه‌های بسیاری بهره‌مند است که باعث رشد جامعه شده و می‌شوند.

سخن پایانی
مسیر رو به رشد دانشگاه حکایت از تلاش شب و روز دست‌اندرکاران، مدیران، اعضای هیئت‌علمی و کارکنان دانشگاه دارد. اینکه نیازها به‌موقع تشخیص داده‌شده و از امکانات و پتانسیل‌های آن استفاده درست و بجا شده است. امیدوارم با حمایت بیشتر مسئولین، شاهد رشد بیش‌ازپیش دانشگاه باشیم و روزی بیاید که نام آن در ردیف دانشگاه‌های بزرگ دنیا بدرخشد./ق
در آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه / دکتر جزایری: نسل امروز باید بداند که این دانشگاه با آنچه هست، آسان به دست نیامده
در‌ آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه/ گفت‌وگو با دکتر‌ صفدری، رییس دانشکده پیراپزشکی
در آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه/ تاریخچه تصویب قانون تأسیس دانشگاه تهران از زبان دکتر بهادری
در‌ آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه/ دکتر امامی، گذشته و امروز این دانشگاه را، انگیزه‌ای برای تلاش بیشتر و داشتن فردایی بهتر دانست
در‌ آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه/ گفت‌وگو با مصطفی ربیعیان پیشکسوت دانشکده پیراپزشکی
درآستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون دانشگاه/ گفت و گو با دکتر کاویانی، رئیس دانشکده مجازی
مصاحبه با مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان اسلامشهر در آستانه هشتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه علوم پزشکی تهران
در‌ آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه/ دکتر رضایی زاده همبستگی و همدلی را برای رسیدن به اهداف مشترک دانشگاه در آموزش، پژوهش و خدمات بالینی ضروری دانست
در‌ آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه/ گفت‌وگو با دکتر‌ قاضی سعیدی، عضو هیات علمی دانشکده پیراپزشکی
در‌ آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه/ / دکتر اکبری ساری: امروز سرآمدی دانشگاه، مرهون زحمات اساتید پیشکسوت است
در‌ آستانه هشتادمین سالگرد تصویب قانون تأسیس دانشگاه/ دکتر اکبری: تاریخچه دانشگاه، شناسنامه دانشگاه است