نوآوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران استاد دکتر زاهد حسین خان ابداع کننده دوروش جهانی در بیهوشی

درآستانه برگزاری نمایشگاه و مراسم روز نوآوری در دانشگاه هستیم که طی آن نوآوری های دانشگاه ارایه و به بهترین آنها جوایزی تعلق می گیرد. در همین راستا روابط عمومی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) در گفتگو با استاد زاهد حسین خان  عضو هیئت علمی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) به نحوه شرکت نوآوران مجتمع بیمارستانی امام خمینی در این نمایشگاه و مراسم پرداخته و در خصوص ابداع دو روش جهانی در بیهوشی با این استاد نوآور به گفتگو پرداخته است.
متن گفتگو بدین شرح است:
1-    لطفاً خودتان را معرفی فرمائید؟
  اینجانب دکتر زاهد حسین خان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، متاهل دارای دو فرزند، متولد 1329، از سال 1365 در مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) مشغول خدمت هستم.

2-  مطلع شدیم دو روش ابداع مقایسه آزمون لب گزه برای تشخیص لوله گذاری مشکل و ارائه طبقه بندی جدید راه هوایی ارزیابی راه هوایی قبل از بیهوشی برای بیماران فاقد دندان، همراه با کلاسیفیکاسیون جدید " ULCT" توسط جنابعالی صورت گرفته، لطفاً در خصوص این نوآوری ها توضیح بفرمائید.  
 تست لب گزه یا ULBT که جهت پیش گویی کننده راه هوایی مشکل معرفی شد در ارزیابی راه هوایی یک پیشرفت منحصر بفرد می باشد. این ابداع توسط هیات ممیزه مرکزی بعنوان ابداع مورد تایید قرار گرفت و در نهمین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی رازی مقام نخست در علوم بالینی – جراحی را کسب نمود.

3-  هدف از انجام این نوآوری ها چه بوده؟ و چطور شد که به فکر انجام این اقدامات افتادید؟ 
ارزیابی راه هوایی قبل از جراحی در همه مراکز آموزشی در سطح کشور و در جهان مرسوم است بخاطر اینکه برای رساندن اکسیژن به یک بیمار بیهوش ما نیاز به لوله گذاری مجاری راه هوایی داریم. عدم موفقیت در لوله گذاری نایی(مجاری راه هوایی)  همراه با مرگ و میر و حوادث جبران ناپذیر می گردد. محققین در گذشته معیارهایی جهت پیش بینی راه هوایی مشکل معرفی نموده اند که بطور روتین مورد استفاده قرار می گیرند. متاسفانه هیچکدام از این معیارهای آناتومیک چه به تنهایی و چه تلفیق آنها پیش گویی کننده صددرصد آسان بودن و یا مشکل بودن راه هوایی را به ما نمی دهند در نتیجه ممکن است در انجام لوله گذاری در یک فرد بیهوش ما مشکل پیدا کنیم و از نظر آماری ما 1 – 13% راه هوایی دشوار پیش بینی نشده در زمان لوله گذاری داریم. در حالیکه طبقه بندی  ملامپاتی که در سال 1985 معرفی شد تنها تست قابل اعتماد در ارزیابی و پیشگویی راه هوایی مشکل در طی دو دهه گذشته مهم بوده است و نقش بسزایی در ارزیابی راه هوایی ایفا کرد اما این تست حساسیت و ppv بالایی نداشته و طبیعتاً دارایی مثبت کاذب بالایی بوده است. در سال 2000  میلادی به فکر اینجانب رسید که خود دندانها و Subluxation  ماندیبول می توانند در راه هوایی مشکل نقش مهمی را ایفا نمایند. لذا دنباله یک کلاسیفیکاسیون راه هوایی که پیش گویی کننده راه هوایی مشکل باشد افتادم و این فرضیه را در یک مطالعه دوسوکور انجام دادم و در سال 2003 این ابداع بعنوان یک تکنیک ساده در قدیمی ترین و معتبرترین مجله بیهوشی Anesthesia & Analgesia در امریکا به چاپ رسید. از آنجائیکه جهت ارزیابی بیماران فاقد دندان که شامل تکنیک اولیه ما یعنی LILBT نمی شوند در یک مطالعه Pilot کلاسیفیکاسیون دوم بنام Lipperlip Catch test معرفی کردم که در اواخر سال 2003 در همان مجله به چاپ رسید.

4-  با انجام این نوآوری ها چه تغییراتی در کیفیت درمان بیماران بوجود آمده است؟ 
  تست لب گزه ULBT یک نوآوری و ابداع ایرانی است که منحصر  بفرد می باشد. از زمان چاپ تا بحال، تاکنون در بیش از 30 کتاب مرجع   بین المللی و مقالات بین المللی و داخلی بی شماری Citation داده شده است و در جهان بعنوان یک تست جهت ارزیابی راه هوایی با حساسیت، ویژگی و دقت بالایی محبوبیت دارد. از آنجائیکه در پیش گویی راه هوایی مشکل موثر است از مرگ و میر بیماران بخاطر برقراری راه هوایی قبل از عمل جلوگیری می کند.

5-  این اقدامات و نوآوری ها در چه سطحی انجام شده است؟
معرفی هر دو تست یک تاثیر جهانی داشته است که انعکاس آن در کتب درسی معروف و مقالات پیداست.

6- چه محدودیتهایی در راه انجام این نوآوری ها داشته اید؟
  برای ULBT محدودیتهای بخصوص نداشتم ولی بدست آوردن یک کلاسیفیکاسیون که مورد تایید همه باشد نزدیک شش ماه جلوی آینه تمرین کردم. برای بدست آوردن کلاسیفیکاسیون ULCT مادر بزرگ همکارم که فاقد دندان بود کمک زیادی کرد و لب پائین را طبق دستورات ما به سمت بالا می کشید که در این زمینه همکاری خوبی ایفا کرد. (چند سال است که به رحمت خدا رفته است. روحش شاد)

7-  آیا شاهد نوآوری های دیگر در آینده توسط جنابعالی خواهیم بود؟ 
 در حال حاضر مطالعه روی افراد فاقد دندان تکمیل شده و ان شاالله در آینده نزدیک به چاپ خواهد رسید. لازم به یادآوری است که جهت ارزیابی راه هوایی در بیماران فاقد دندان هیچ تست که پیش گویی کننده خوبی برای راه هوایی مشکل باشد وجود ندارد. کارهای دیگری روی Landmark های گردن است که در دست بررسی هستند.

8-  از نظر اثر بخشی اقتصادی و رضایت ارباب رجوع این نوآوری ها تا چه حد موفق بوده است؟
 برعکس بقیه  تست ها که کاذب مثبت بالایی دارند و نتیجتاً جهت حل این مشکل نیاز به وسایل کمکی بالایی دارند که مخارج بیشتری را بر بیمار تحمیل می کند. این تست از دقت بالایی برخوردار است که همراه با رضایت مندی پزشک و بیمار است. تاکنون موفق به تعدادی زیادی سخنرانیها در داخل و خارج از کشور جهت معرفی بیشتر این تست انجام داده ام. از نظر آموزشی این ابداع یک کار منحصر بفرد در جهان است و توسط همکاران در سطح جهان بارها تکرار و چاپ شده است.
مشخص شدن راه هوایی مشکل قبل از عمل،  از نظر سلامتی و اقتصادی بنفع بیمار است.
نوآوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران/ دکتر تهرانی دوست برگزاری جشنواره نوآوری را ایده مناسبی برای ارتقاء سطح علمی دانشگاه عنوان کرد
دکتر صادق نیت معرفی خدمات نوآورانه در دانشگاه را موجب تسری نتایج مثبت این خدمات به مراکز دیگر خواند
نوآوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران/استاد دکتر محمد صادق فاضلی مؤسس اولین آزمایشگاه کولورکتال در ایران
نوآوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران/دکتر درخشان دیلمی موسس اولین رشته فوق تخصصی ریه در ایران
برگزاری جلسه هیأت داوری نوآوری دانشکده دندانپزشکی
نوآوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران/استاد دکتر زاهد حسین خان ابداع کننده دوروش جهانی در بیهوشی
نوآوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران/استاد محمد علی نیکخو پایه گذار اولین همودیالیز و اولین دیالیز صفاقی در ایران و اولین پیوند کلیه در تهران
دبیر کمیته نوآوری مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) از آمادگی این مجتمع برای ارایه 196 نوآوری در نمایشگاه نوآوری دانشگاه خبر داد 
دکتر تهرانی دوست برگزاری جشنواره نوآوری را ایده مناسبی برای ارتقاء سطح علمی دانشگاه عنوان کرد