همایش نوآوری در دانشگاه سه شنبه 9 اسفند تالار رازی پژو هشگران از گام اول به فکر تبدیل ایده و نوآوری به محصول کاربردی باشند

دکتر جغتایی در گفتگو با خبرنگار روابط عمومی دانشکده پزشکی با بیان این که دانش به تنهایی کافی نیست گفت: یک پژوهشگر از ابتدا و اولین قدمی که در این راه بر می دارد باید به فکر نوآوری و تبدیل آن به محصولی که به رفع نیاز، خدمت به مردم و ارتقاء کیفیت زندگی آنها منجر شود، باشد.
وی ادامه داد: صرف دانش، نوآوری کافی نبوده و به تنهایی نمی تواند منجر به تولید محصول شود، چرا که در پروسه تولید محصول باید تک تک این موارد در کنار هم جمع شوند تا بتوان در فعالیت محصولی تولید و نیازی از مردم را برطرف کرد.
دکتر جغتایی گفت: نوآوری ما در گروه آناتومی مربوط به پلاستینه کردن اعضای بدن برای آموزش به دانشجویان پزشکی است که 20 سال پیش ایده آن به مسئولین وزارت بهداشت ارائه شد.
وی افزود: ما حدود 20  سال قبل به همراه چند نفر از محققان که به نمایندگی از ایران در یک کنگره علمی در کانادا شرکت کرده بودیم، با پلاستینه کردن اعضای بدن آشنا شدیم و طرح اولیه آن را به دکتر ملک زاده وزیر بهداشت و نفت ارائه کرده که موافقت کردند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: مسئولین پس از موافقت با این طرح 30هزار دلار توسط اعضای هیأت امنای ارزی، برای اجرایی شدن این روش و تکنیک جدید به دو دانشگاه علوم پزشکی ایران سابق و بیمارستان بقیه الله اختصاص دادند.
دکتر جغتایی با بیان اینکه اجرایی شدن این تکنیک از سال 72 کلید خورد و از سال  75 آغاز به کار کرده است،گفت: با حمایت مسئولین وزارت بهداشت، تجهیزات و امکانات مربوط به پلاستینه کردن تأمین شد. وی با تأکید بر اهمیت دانش آناتومی در آموزش پزشکی اظهار داشت: بهترین راه برای آموزش استفاده از جسد است که مستلزم نگهداری در شرایط خاص است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: قدیمی ترین روش نگهداری جسد مومیایی کردن است که به مصریان باستان، باز می گردد که با گذر زمان تکنیک های جدید برای نگهداری اضافه شد.
وی ادامه داد: استفاده از محلول فرمالین و فیکساتور (فیکس کردن) جسد نیز از دیگر روش‌های نگهداری است که در بسیاری از دانشکده های پزشکی کشور کاربرد دارد به این نحو که جسد را در محلول فرمالین می خوابانند.
دکتر جغتایی افزود: قالب‌گیری عضو با استفاده پلیمر نیز از دیگر تکنیک های نگهداری جسد است که جنبه عمومی ندارد چراکه عضو، با پلیمر پوشش داده می شود و کاربرد و دید لازم برای آموزش را ندارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: روشهای فوق برای آموزش آناتومی استفاده می شود که مزایا و قابلیت های خاص خود را دارد. اما روش پلاستینه کردن به عنوان جدیدترین تکنیک نگهداری عضو، بیش از 30 سال است که جایگزین متدهای قبلی شده است.
وی تصریح کرد: برای اولین بار در سال 1970 دکتر گونتر شیمی دان آلمانی که بعدها در پزشکی ادامه تحصیل داد این تکنیک را ابداع کرد به این صورت که در شرایط مشابه خلأ آب و محتویات درون بافت ها را خالی می کنند و جای خالی آن را با مواد پلیمری پر می کنند.
دکتر جغتایی ادامه داد: در مرحله اول پلاستینه کردن، ابتدا بافت در محلول فیکساتیو، فیکس می شود و در مرحله دوم مواد پلیمری جایگزین می شود، در مرحله سوم نیز عضو تخلیه و جایگزین شده، شفاف سازی می شود و مواد زائد آن به طور کامل جدا می شود.عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تأکید بر حفظ ظاهر اولیه بافت  پلاستینه  کردن گفت: با استفاده از این تکنیک تمام ویژگی های بافت از شکل و حجم، ثابت مانده و ماندگاری طولانی دارد.
دکتر جغتایی افزود: امروزه با استفاده از تکنیک پلاستینه کردن گونه های حیوانی در حال انقراض را نگهداری می کنند که با توجه به خصوصیت پلیمرهای تزریقی، محصول نهایی شکنندگی ندارد می توان از آن برای آموزش استفاده کرد.
وی ادامه داد: روش پلاستینه کردن با تخلیه بافت تغییرات ظاهری ایجاد می شود که با رنگ آمیزی تعمیرات اصلاح  و بافت مشابه نمونه ی اولیه و کاملا طبیعی می شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: تغییراتی که در بافت ایجاد می شود هیچ خلایی در آموزش پزشکی ایجاد نمی کند.
دکتر جغتایی در ادامه با بیان اینکه اصل در آموزش تشریح کار بر روی جسد است گفت: در برخی مواقع به علت کمبود جسد از مولاژ استفاده می شود اما نکته ای که اهمیت دارد این است که مولاژ نمی تواندجای جسد را بگیرد.
وی گفت: دستیار دانشجوی پزشکی ما باید تشریح را یاد بگیرد که برای آموزش بهتر در کنار جسد می توان از وسایل کمک آموزشی موثر نیز استفاده کرد و ما امروز توانایی پلاستینه کردن تمام اعضا و جوارح را داریم و پیشنهادهای زیادی از سایر دانشگاههای کشور برای اجرای این روش برای ما ارسال شده است.
وی گفت: در ایران 3 دانشگاه علوم پزشکی تهران، بقیه الله و اصفهان پتانسیل تکنیک پلاستینه کردن در آموزش آناتومی را دارند.
برای پلاستینه کردن با کمبود عضو مواجهیم
دکتر جغتایی با تأکید بر وجود توانایی در پلاستینه کردن اعضا خاطرنشان کرد: مهمترین مشکل ما کمبود اعضا و جوارح است که با همکاری نهادهایی مانند پزشکی قانونی و در اختیار دادن اعضا این مشکل ما برطرف خواهد شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: پلاستینه کردن اعضا علاوه بر همکاری سازمانی، نیاز به فرهنگ سازی میان مردم دارد چراکه برخی از خیرین جسد خود را برای تشریح اهدا می کنند و در صورت آشنایی با روش پلاستینه کردن با این اقدام نیز موافقت می کنند که ما باید در این زمینه اطلاع رسانی کنیم تا علاوه بر اهدای جسد، اعضای بدن خود را نیز برای پلاستینه کردن اهدا کنند.
وی گفت: سایر دانشگاه ها نمونه های خود را برای پلاستینه کردن در اختیار ما قرار می دهند و ما در حال حاضر بیشتر اعضای بدن را پلاستینه کرده ایم اما برای سایر اندام ها با کمبود نمونه مواجه هستیم.
دکتر جغتایی تصریح کرد: در پلاستینه کردن نیز مانند تشریح اصول شرعی کاملا رعایت می شود همچنین در حین آموزش دانشجویان محترما با جسد و عضو پلاستینه شده برخورد می کنند.
دکتر جغتایی قابلیت حمل و نقل را یکی دیگر از ویژگی های عضو پلاستینه شده عنوان کرد و افزود: با این تکنیک اعضا جز به جز پلاستینه شده و حمل و نقل آنها نیز آسان می شود.
وی با تأکید بر ارتقاء وضعیت موجود و تداوم رو به رشد پلاستینه کردن در آموزش گفت: ما همواره مستندات موجود را ارزیابی می کنیم تا ایرادات و نقاط ضعف و قوت را شناسایی کنیم و برای برطرف کردن ضعف ها و تقویت نقاط قوت گام برداریم.
دکتر جغتایی در ادامه به سایر نوآوری های خود در دانشکده پزشکی اشاره کرد و گفت: با توجه به اهمیت تحقیقات و توسعه علم در حد سلولی و مولکولی و نیاز دانشکده رشته مهندسی بافت در سال 88 به طور همزمان در دانشگاه ایران سابق و تهران راه اندازی شد.
وی افزود: این رشته از دو قسمت تشکیل شده که بخشی از آن مربوط به پزشکی علوم زیستی و بخشی مربوط به رشته های مهندسی است که تولید و ساخت اندام های مصنوعی در حوزه این رشته جدید است که اولین دوره دانشجویان آن وارد مرحله امتحان جامع و پایان نامه شده اند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: دانشجویان این رشته با استفاده از خدمات شرکت های دانش بنیان می توانند دانش خود را تبدیل به محصول کنند و محصولی که در کشورهای پیشرفته از منابع درآمد است.
وی تصریح کرد: تولید اندام های مصنوعی کار پیچیده ای نیست درحال حاضر با توجه به پتانسیل علمی و با تأمین تجهیزات می توان شاهد تولید این اندام ها در کشور بود.
دکتر جغتایی با بیان اینکه قسمتی از تجهیزات مربوط کاربردی شدن بافت شناسی و تولید اندام های مصنوعی در کشور بومی شده است گفت: برای تولید اندام های مصنوعی باید از سلولهای بنیادی استفاده کرد که دانش آن در کشور بومی است و بخش دیگر مربوط به مهندسی است که دانشکده های فنی امیرکبیر و شریف دانش آن وجود دارد.
وی ادامه داد: در راستای تکمیل آموزش ارائه شده به دانشجویان Ph.D علوم اعصاب به طور مشترک با همکاری دکتر زرین دست و همزمان در دانشگاه ایران سابق وتهران راه اندازی شد که از جمله علوم بین رشته ای در پزشکی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: علوم اعصاب در رشته‌های مختلف نظیر جراحی مغز و اعصاب روانشناسی، روانپزشکی نورولوژی محققین در رشته های غیرپزشکی چون علوم انسانی و مهندسی نیز کارایی دارد.
وی از راه اندازی شبکه علوم اعصاب در دانشگاه خبر داد و گفت با توجه به اهمیت و گسترش این رشته در تمام بخش ها شبکه  علوم اعصاب در دانشگاه با همکاری سایر بخش ها بالینی که زمینه ساز گسترش و توسعه همکاری ما خواهد بود، ایجاد خواهد شد.
دکتر جغتایی افزود: سال آینده کنگره سراسری علوم اعصاب در راستای معرفی و گسترش گرایشات این رشته در دانشگاه برگزار خواهد شد که مهمترین هدف آن ایجاد و تقویت ارتباط محققین پایه و بالینی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: با توجه به توسعه مقالات مجله با نام و محوریت علوم اعصاب جهت انتشار مقالات پژوهشگران بالینی و پایه منتشر می شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به شیوع اعتیاد ما بدنبال راهی برای کنترل این معضل اجتماعی بودیم از این رو در کنار مطالعاتی که با محوریت مسائل اجتماعی و روانشناسی انجام می گیرد. بررسی موضوع اعتیاد در علوم زیستی را به ستاد مبارزه با مواد مخدر ارائه کردیم که گرایشی با نام اعتیاد و علوم زیستی راه اندازی شد که سمینار ادواری این موضوع هرساله در دانشگاه برگزار می شود.
تهیه و تنظیم: مینا محمدی