بررسی زمینه‌یابی وضعیت خشونت خانگی در مناطق تحت پوشش مرکز بهداشت جنوب تهران
واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت جنوب تهران در پروژه‌ای مشترک با همکاری انستیتو روانپزشکی تهران و دانشگاه کنستانز آلمان وضعیت خشونت خانگی را بررسی کرد.
به گزارش روابط عمومي مركز بهداشت جنوب تهران، در پروژه‌ای مشترک با همکاری انستیتو روانپزشکی تهران و دانشگاه کنستانز آلمان وضعیت خشونت خانگی در مناطق تحت پوشش مرکز بهداشت جنوب تهران را به مدت 2 سال از سال 92 تا 94 بررسی شد.
زهرا مرتضوی، کارشناس مسئول واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت جنوب تهران گفت: یکی از برنامه‌های جدیدی که در طرح تحول نظام سلامت به برنامه‌های سلامت روان افزوده‌شده برنامۀ سلامت اجتماعی با محوریت پیشگیری از خشونت خانگی و کودک‌آزاری است.
وی در ادامه افزود: خشونت خانگی یا بدرفتاری از سوی شریک زندگی یکی از رایج‌ترین و شدیدترین آسیب‌های سلامت روانی زنان در جوامع و فرهنگ‌های مختلف است و دارای ابعاد مختلف روانی، عاطفی، کلامی، خشونت فیزیکی، بهره‌کشی جنسی و ایجاد محدودیت در زندگی تحصیلی، اجتماعی و اقتصادی است.
وی با اشاره به تحقیقات بسیار زیاد انجام‌شده به بیان شیوع اختلال استرس پس از سانحه و افسردگی به عنوان شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی در میان این زنان پرداخت و گفت: برخلاف آنچه در نگاه اول به نظر می‌رسد خشونت فیزیکی بیش‌ترین تأثیر منفی را در سلامت روانی زنان ندارد بلکه همان‌طور که تحقیقات نشان می‌دهد خشونت روانی، کلامی و عاطفی در مقایسه با خشونت فیزیکی به مراتب اثرات منفی بیشتری در سلامت روانی زنان ایجاد می‌کند.
مرتضوی به اهمیت تحقیقات میدانی و درمانی پیرامون خشونت خانگی علیه زنان اشاره کرد و افزود: در مرتبۀ نخست، زنانی که در معرض خشونت خانگی قرار دارند یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌های اجتماعی هستند و نیاز فوری به توجه، آسیب‌شناسی و درمان دارند. بعلاوه، درمان نشانه‌های آسیب‌شناختی ناشی از خشونت خانگی نه‌تنها می‌تواند به بهبود روانشناختی این زنان منجر شود، بلکه تأثیرات مهمی بر کل خانواده دارد به این ترتیب با بهبود وضعیت زنان آسیب‌دیده در خانواده، کودکان نیز کمتر در معرض خشونت خانگی و کودک‌آزاری قرار خواهند گرفت و کمتر شاهد خشونت خانگی خواهند بود.
کارشناس مسئول واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت جنوب تهران همچنین به نتایج تحقیقات زیادی اشاره کرد که نشان داده است کودکانی که در معرض خشونت خانگی بوده و یا شاهد آن هستند، در معرض اختلالات روانی بیشتری بوده و در آینده با احتمال بیشتری درگیر روابط خشونت‌آمیز با فرزندان و همسر خود می‌شوند وی همچنین گفت: ازآنجایی‌که خشونت خانگی نه‌تنها دارای جنبۀ روانشناختی بلکه دارای ابعاد اجتماعی و فرهنگی نیز هست، مداخلات درمانی و مشاوره‌ای به‌موقع می‌تواند از شکل‌گیری سیکل معیوب خشونت جلوگیری کند و معمولاً در کشور ما، از خشونت به عنوان شیوه‌ای از حل مساله در مقابله با مشکلات زناشویی و خانوادگی استفاده می‌شود.
در پژوهش بررسی اثربخشی مواجهه درمانی روایی در کاهش نشانگان PTSD و افسردگی در زنان در معرض خشونت فیزیکی، روانی و جنسی از سوی همسران خود که با همکاری واحد سلامت روانی اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد جنوب تهران، کارشناس سلامت روان این واحد، سعیده مصطفوی و روانشناس مرکز فرمانفرماییان مینا اورنگ، از ابتدای سال 1392 انجام شد با بررسی پیشینه‌های پژوهشی موجود در این زمینه مشخص گردید زنان خشونت دیده‌ای که در کنار همسران خود زندگی می‌کنند معمولاً از شیوه‌های مقابله‌ای غیر انطباقی مثل اجتناب و بی‌حسی استفاده می‌کنند و این مکانیسم‌ها احتمال قربانی شدن مجدد این زنان را در روابط کنونی یا روابط بعدی افزایش می‌دهد.
وی در ادامه افزود: به نظر می‌رسد این افراد در معرض آسیب‌های روانی جدی باشند که به‌احتمال‌زیاد گفته نمی‌شود و از سوی آن‌ها و یا اطرافیان نزدیکشان پنهان نگه داشته می‌شود و این موضوع زمانی بیشتر اهمیت پیدا می‌کند که می‌بینیم متأسفانه هنوز در کشور ما خشونت خانگی جرمی عمومی تعریف‌نشده و خانه‌های امن برای مراقبت از زنان آسیب‌دیده به‌طور شناخته‌شده‌ای شکل نگرفته است وعدۀ زیادی از زنان خشونت دیده انتظار می‌رود که تا موعد مقرر دادگاه به خانۀ ناامن خود بازگردند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بررسی اولیۀ داده‌های این پژوهش نشان می‌دهد که رویکرد مواجهه درمانی روایی در کاهش نشانه‌های PTSD و افسردگی در زنان خشونت دیده موفق بوده اما در کاهش یا توقف چرخۀ خشونت خانگی چندان موفق نبوده است زیرا خشونت خانگی یک پدیدۀ چندبعدی است و نمی‌توان انتظار داشت با درمان یا آموزش مهارت‌های زندگی به زنان خشونت دیده، بتوان چرخۀ خشونت را به‌طور کامل متوقف کرد. لذا به منظور کاهش پدیدۀ خشونت خانگی، ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حقوقی آن باید به‌طور جدی در نظر گرفته شود. بدین ترتیب از طریق توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی زنان آسیب‌دیده، وضع قوانین حساس به خشونت خانگی و ارتقای آگاهی عمومی دربارۀ خشونت خانگی و عواقب آن می‌توان به کنترل خشونت و درنهایت توقف آن امید داشت؛ بنابراین می‌توان با انجام تحقیقات میدانی بیشتر و مداخلات درمانی گسترده‌تر، آگاهی جامعه را در خصوص خشونت خانگی و عواقب آن افزایش داد و ارادۀ عمومی را برای مبارزه با این پدیدۀ اجتماعی تقویت کرد./ق
خبرنگار: نگاردیوبندی
نظر دهید