دکتر جعفریان: مردم‌سالاری دینی در کشور ما یک گام بلند برداشت

متن این گزارش به شرح زیر است:

اساتید، دانشجویان و کارکنان عزیز دانشگاه سلام
اردیبهشت‌ماه با ایام مبارک عید مبعث پیامبر اکرم -که درود خداوند بر او و خاندانش باد- آغاز شد؛ هم او که خداوند درباره‌اش فرمود: «و ما أرْسلْناک إلاّ رحْمةً للْعالمين» (سوره انبیا آیه 107). این یک آیه به‌تنهایی برای همه جهانیان کافی است و اگر غیرازاین از اسلام و پیامبر آن برداشتی در ذهن مردم دنیا وجود دارد نتیجه دو اشکال است: کم‌کاری ما در معرفی صحیح آیین رحمانی اسلام و رفتارهای غیرانسانی گروهی به نام اسلام. اگرچه موضوع دوم ساخته دشمنان اسلام است و مقابله با آن وظیفه‌ای ملی و دینی است اما کم‌کاری ما در معرفی آنچه روح اسلام و مأموریت پیامبر اکرم بوده بحث دیگری است. حضور در عرصه بین‌المللی یکی از مهم‌ترین راه‌های رفع این نقیصه است که در این گزارش به آن اشاره خواهم کرد.
اردیبهشت امسال با تکرار باران‌های بهاری، ماهی زیبا را در تهران رقم زد و شادابی را برای شهر ما به ارمغان آورد؛ تا جایی که به یاد دارم سال‌ها بود شاهد چنین اتفاقی نبودیم. در محیط آموزشی، اردیبهشت‌، ماه ویژه‌ای است و از طرف دیگر امسال این ماه اوج فعالیت‌های سیاسی در ایران بود که هر چهار سال یک‌بار و به مناسبت انتخابات ریاست جمهوری تکرار می‌شود. طبعاً بخشی از گزارش نیز به این موضوع اختصاص خواهد یافت.

هفته آموزش
نیمه نخست اردیبهشت‌ماه هرساله زمان معرفی فعالیت‌های برتر آموزشی دانشگاه در قالب جشنواره شهید مطهری و تقدیر از زحمات اساتید بزرگوار دانشگاه است. خوشبختانه امسال هم این مراسم به‌خوبی و با ارائه گزارش‌های ارزشمندی از فعالیت‌های برتر برگزار شد. در همین هفته در دو جلسه دیگر نیز حضور داشتم: پانزدهمین برنامه نکوداشت اساتید که توسط جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی تهران اجرا می‌شود و مراسم تقدیر از اساتید ایثارگر دانشگاه که دفتر امور ایثارگران دانشگاه مجری آن است. دریافت تأیید اعتباربخشی مؤسسه‌ای ملی با حصول قریب به‌اتفاق شاخص‌ها و کسب مقام اول دانشگاه در تولید علم در حوزه آموزش علوم پزشکی در سطح کشور نیز موضوعات دیگری بود که در جشنواره کشوری شهید مطهری اعلام شد.
همه این برنامه‌ها حاکی از اهمیت نقش آموزش در دانشگاه هستند. همه ما قبل از هر چیز معلم و عضو هیئت‌علمی هستیم و مهم‌ترین نقش ما در دانشگاه آموزش در تمام سطوح و ابعاد است. ما علاوه بر انتقال دانش به فرم‌های کلاسیک و جدید، پژوهش، مهارت، روش‌های مختلف ارائه خدمت و شاید مهم‌تر از همه منش و رفتار حرفه‌ای را به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم و بخصوص با عملکرد خود به فراگیران سطوح مختلف یاد می‌دهیم. این رسالت بسیار سنگین روز و شب همراه ما است و محدود به کلاس درس، آزمایشگاه، درمانگاه، بخش و اتاق عمل نیست. هر تماس، ملاقات یا حتی ایمیل بین ما و فراگیران قسمتی از این آموزش است و اهمیت آن نباید مغفول بماند. به نظر من مهم‌ترین مزیت دانشگاه ما برای تربیت نسل‌های بعدی نسبت به بسیاری از محیط‌های آموزشی دیگر همین قسمت غیررسمی و آموزش روش‌ درست کار کردن از طریق رفتار است که باید به نسل جدید اساتید نیز منتقل شود. برخی نقطه‌ضعف‌ها در این موضوع وجود دارد که هر از گاهی به بنده نیز گزارش می‌شود و لزوم توجه خاص به آن‌را در ذهن زنده نگه‌می‌دارد. ضمن عرض ادب و ارادت به تمام اساتید بزرگواری که عمر خویش را در این مسیر ارزشمند و معنوی سپری کرده‌اند از تمام این عزیزان درخواست می‌کنم در عین ایفای نقش منتورینگ برای اساتید جوان، برای فراگیران نیز همچون گذشته راهنما و الگو باشند.

تداوم فعالیت‌های بین‌المللی
رویدادهای بین‌المللی دانشگاه در اردیبهشت 96 متعدد بود. نخستین سمینار بین‌المللی سازی آموزش عالی با حضور تعداد قابل‌توجهی افراد خبره خارجی و مشارکت دانشگاه‌های تحت پوشش هر دو وزارت علوم و بهداشت در تاریخ 9 اردیبهشت برگزار شد. در همین هفته ارزیابان مؤسسه اعتباربخشی بین‌المللی نقاط مختلفی از دانشگاه را بازدید کرده و در روز پنج‌شنبه 14 اردیبهشت گزارش شفاهی خود را ارائه کردند. از مهم‌ترین نکاتی که در این گزارش شفاهی وجود داشت این بود که ارزیابان در مذاکره با گروه‌های مختلف اعم از مسئولان، اساتید و دانشجویان بازخورد یکسانی دریافت کرده بودند و تفاوتی بین پاسخ‌ها وجود نداشت. این علامتی از مشی اخلاقی دانشگاه است که از یک‌طرف نقاط قوت را به‌درستی بیان می‌کنند و از طرف دیگر در بیان نقاط ضعف، همه صداقت را در پیش می‌گیرند و تلاشی برای نمایش غیرواقعی نمی‌کنند. شنیدن این نکته از زبان مسئول گروه ارزیابی شاید برای من از نتیجه نهایی ارزیابی و تأیید اعتباربخشی دانشگاه برای یک دوره 4 ساله دیگر خوشحال‌کننده‌تر بود.
در ادامه فعالیت‌های بین‌المللی دو سفر کوتاه نیز داشتم. ابتدا در ترکیب تیمی از وزارت بهداشت که علاوه بر آقای دکتر هاشمی و معاونین آموزشی و غذا و داروی وزارت متبوع، مدیر امور بین‌الملل وزارت و چند تن دیگر از مدیران ستادی نیز در آن حضور داشتند سفر 47 ساعته‌ای به عراق داشتیم. مهم‌ترین ابعاد این سفر از نگاه ما ارتقاء ارتباطات دانشگاهی، پیگیری تأسیس شعبه دانشگاه در عراق و همچنین کمک به راه‌اندازی بیمارستانی در نجف بود. اگرچه سفر بسیار کوتاه و فشرده و ترکیبی از ملاقات کاری، زیارت مختصر و طی مسیر داخل شهری و بین‌شهری بود اما فضای خوبی دیده می‌شد و بخصوص وزیر بهداشت عراق خانم دکتر عدیله حمود رویکرد مثبتی به ارتباطات با ایران داشت. در ملاقاتی که با حضور آقایان دکتر لاریجانی و اسدی لاری با قائم‌مقام وزیر علوم داشتیم نیز علائم مثبتی دیده شد و امیدوارم بتوانیم در این مسیر گام‌های بهتری نسبت به سه سال گذشته برداریم چون از سال 92 این فعالیت‌ها را در عراق پیگیری می‌کنیم.


حضور در اجلاس منطقه‌ای مجمع جهانی سلامت و نشست میان‌دوره‌ای پیمان ام 8 در مونترال کانادا در هفته سوم اردیبهشت‌ماه، دیگر اقدام این ماه در جهت فعالیت‌های بین‌المللی بود. در پائیز سال گذشته با همت همکاران، عضویت دانشگاه به‌عنوان اولین سازمان از منطقه خاورمیانه و شمال افریقا به پیمان ام 8 که ترکیبی از 24 دانشگاه و فرهنگستان برجسته از تمام جهان است، به تصویب رسید. این پیمان ساختار اجرایی مجمع جهانی سلامت است که از سال 2009 به بعد همه‌ساله در ماه اکتبر در برلن برگزار می‌شود تا دانشگاهیان، سیاست‌مداران، صنایع مرتبط با سلامت و سازمان‌های مردم‌نهاد در کنار هم درباره موضوعات مهم سلامت جهانی بحث کنند.
حضور در این جلسات فرصت بسیار خوبی برای برقراری ارتباط با دانشگاه‌های معتبر دنیا و درعین‌حال معرفی ایران به‌عنوان یک کشور پیشرو در منطقه است و ما تلاش می‌کنیم تا نمایندگی دانشگاه علوم پزشکی تهران را به بهترین صورت به ظهور برسانیم. این راهی است که درهای زیادی را به روی ما باز و مهم‌تر از آن دنیا را با ما آشنا خواهد کرد.

انتخابات ریاست جمهوری
اردیبهشت‌ماه 96 سیاسی‌ترین ماه 4 سال گذشته و شاید پیش رو بود. از شروع فعالیت‌های انتخاباتی کاندیداها و مناظرات آنها تا روز رأی‌گیری و اعلام نتایج و معرفی رئیس‌جمهور منتخب. اگرچه موارد بی‌ادبی و حرمت‌شکنی در این مناظرات مانند برخی مناظرات دوره‌های قبل روی داد که به فرموده رهبر معظم انقلاب در شأن ملت ایران نبود، اما حضور پرشور مردم و طرفداران دو کاندیدای اصلی انتخابات در آرامش و با رعایت نظم اجتماعی در تجمعات تبلیغاتی و مشارکت فراتر از انتظار همگان در روز رأی‌گیری 29 اردیبهشت 96 را به روزی فراموش‌نشدنی در تاریخ کشورمان تبدیل کرد. مشارکت 73% از افراد واجد شرایط رأی دادن در این انتخابات سابقه ارزشمندی برای مردم ایران است که امیدوارم نتایج آن کام همه ایرانیان را شیرین کند. عدم تغییر دولت باعث می‌شود زمان زیادی برای کشور صرفه‌جویی شود و دولت فرصت خواهد داشت اقداماتی را که شروع کرده به نتیجه برساند. مردم شریف ایران انتظار دارند نتایج زمینه‌هایی که در دولت قبل در مسیر اعتدال فراهم شده در این دوره به ظهور برسد و این امر شدنی است بخصوص که رئیس‌جمهور منتخب در پیام خود بر کمک تک‌تک مردم و حمایت مستمر آنان تأکید کردند. مردم‌سالاری دینی در کشور ما یک گام بلند برداشت و احترام به آرای اکثریت را بدون حاشیه و در آرامش تجربه کرد. گام دیگر مردم‌سالاری پذیرش وجود اقلیت در جامعه و به رسمیت شناختن حقوق آنان است. روش برخورد با اقلیت یکی از مهم‌ترین اجزاء مردم‌سالاری است که نه‌تنها در ادبیات سیاسی بلکه در تعالیم دینی ما آثاری درباره آن وجود دارد. این چیزی است که در جامعه ما هنوز جای کار دارد و کشور عوارض عدم توجه به آن را قبلاً دیده است. استفاده از حضور تمام آحاد مردم در عرصه کار و فعالیت و حتی مدیریت امور غیرسیاسی و به رسمیت شناختن حقوق اجتماعی آنان ازجمله نقد اکثریت ضرورت مردم‌سالاری است. باز خوشوقتم که جناب آقای دکتر روحانی در اولین سخنرانی خود بعد از پیروزی در انتخابات به این موضوع اشاره روشنی داشتند.
ما نیز در دانشگاه شاهد فعالیت‌های سیاسی دانشجویان در این ایام بودیم که خوشبختانه با بلوغی که از خود نشان دادند در فضایی آرام و معقول، بدون تنش و التهاب برگزار شد. دانشجویان باید از اکنون تمرین کنند که سخن مخالف را بشنوند و خود را به ابزار گفتگو و استدلال مجهز نمایند و قدرت تحلیل خود را روزبه‌روز افزایش دهند. خوشحالم که تجربه انتخابات 96 در دانشگاه ما درمجموع مثبت بود و بداخلاقی اگرچه دیده شد اما زیاد نبود. به جوانان عزیز دانشگاه با هر نوع طرز فکر و سلیقه سیاسی عرض می‌کنم که سیاست وسیله است و نه هدف و مباد که وسیله جای هدف را بگیرد؛ امیر مؤمنان حضرت علی علیه‌السلام فرمود «به خدا سوگند همین کفش بی‌ارزش برایم از حکومت بر شما محبوب‌تر است، مگر آنکه حقی را به پا دارم یا باطلی را دفع نمایم.»


انتخابات نظام پزشکی
انتخابات اعضای هیئت‌مدیره نظام پزشکی در کل کشور و ازجمله در تهران طبق برنامه زمان بندی شده در روز جمعه 30 تیرماه برگزار خواهد شد. در تهران مسئولیت هیئت اجرایی بر اساس قانون و صورت‌جلسه سه دانشگاه بر عهده دانشگاه علوم پزشکی تهران گذاشته شده و همکاران من مراحل اجرایی آن‌را از روز اول خرداد آغاز خواهند کرد. امیدواریم با مشارکت و حضور گروه‌های مختلف عضو جامعه پزشکی انتخابات به‌خوبی برگزار شود.

رویدادها
از رویدادهای این ماه برگزاری هفته سلامت بود که اخبار آن در سایت دانشگاه منتشر شد. همایش سفیران سلامت ازجمله برنامه‌های این هفته بود که با حضور تعداد زیادی از شهروندان عادی که سفیر سلامت در خانواده خود هستند برگزار شد و میزبان وزیر بهداشت نیز بود.
برگزاری نشست سالانه شورای توسعه آموزش دانشگاه، جلسه گزارش پروژه‌های ارتقاء رفتار حرفه‌ای در بخش‌های منتخب بالینی، شورای تعهد حرفه‌ای دانشگاه، سمینار چشم‌پزشکی فارابی، جشن روز جهانی ماما و شورای عالی بازنگری پزشکی عمومی دانشگاه از دیگر رویدادهای مهم این ماه بود که هر یک می‌تواند منشأ فعالیت‌های جدیدی باشد.
کسب رتبه پیشتاز دانشگاه در مدیریت عملکرد در حوزه توسعه مدیریت و منابع انسانی همراه با 6 دانشگاه دیگر نیز حاکی از نقش برجسته حوزه‌های پشتیبانی در دانشگاه بود که جای تبریک به همکاران این واحد دارد.

بزرگداشت استاد دکتر زرگر و نامگذاری ساختمان جدید بیمارستان سینا به نام «استاد موسی زرگر» و نیز گرامیداشت یاد مرحوم پروفسور عدل با نامگذاری سالن همایش بیمارستان سینا به نام «پروفسور یحیی عدل» هم‌زمان با روز استاد از دیگر رویدادهای مهم دانشگاه بود. مرحوم پروفسور عدل بنیان‌گذار جراحی نوین و نیز آموزش جراحی در ایران بودند و چندین نسل از شاگردان ایشان تا اکنون در دانشگاه مشغول فعالیت هستند که همه به نیکی شناخته می‌شوند. مدت‌ها بود که استاد هدایت که یکی از شاگردان ایشان هستند بر گرامیداشت این معلم واقعی تأکید می‌کردند تا اینکه با تصویب شورای مشاهیر و مفاخر دانشگاه نام‌گذاری سالن همایش بیمارستان سینا به نام ایشان به تصویب رسید. استاد بزرگوار جناب آقای دکتر زرگر که ایشان هم از شاگردان مرحوم دکتر عدل هستند، عامل اصلی حفظ بیمارستان سینا در محل فعلی و اضافه شدن ساختمان‌های جدید به این بیمارستان بودند، کاری که حدود 20 سال زمان گرفت و اگر پیگیری ایشان نبود به نتیجه نمی‌رسید. برای من که دانش‌آموخته این اساتید هستم افتخار بزرگی است که توانستم در این دوره وظیفه تقدیر از ایشان را به انجام رسانم تا نام این دو، در بیمارستانی که سال‌های طولانی محل کار این بزرگواران بوده است جاودان شود.

حواشی
حضور من در برنامه «پزشکی این راه بی‌نهایت» با عنوان «هدفمندی؛ اتصال ایده به عمل» از بهترین تجربیات من در سال‌های اخیر بود. یک سخنرانی 50 دقیقه‌ای درباره روند شکل‌گیری برنامه پیوند کبد دانشگاه و چگونگی رسیدن به این دستاورد که محصول 9 ساعت گفتگو با برگزارکنندگان این برنامه (دانشجویان دفتر منتورینگ دانشکده پزشکی) و حدود 20 ساعت کار من روی مجموعه اسلایدهای تهیه شده توسط این جوانان فعال و خوش‌فکر بود. اسلایدهای نمایش داده‌ شده ویرایش دوازدهم بود! این نهمین برنامه از این مجموعه بود که در هر یک از آنان یکی از اساتید علوم پزشکی دانشگاه و کشور به انتخاب دانشجویان برگزارکننده درباره یک موضوع صحبت کردند و پس‌ازآن هم به سؤالات حضار پاسخ دادند. اگرچه این یکی از سخت‌ترین سخنرانی‌های من بود اما فرصت گفتگو با دانشجویان به هر صورتی مغتنم است و برای من بسیار فراتر از این، چراکه مسئولیت اصلی خود را تربیت نسل آینده می‌دانم و این کار بدون تماس چهره به چهره میسر نمی‌شود.
در اواخر اردیبهشت‌ماه سفر 19 ساعته‌ای هم به شیراز داشتم تا در کنگره انجمن پیوند اعضای ایران گزارش بخش پیوند کبد بیمارستان امام خمینی را بیان کنم. این سخنرانی را 24 ساعت بعد از انجام 597 امین پیوند کبد دانشگاه ارائه کردم. خوشبختانه تعدادی از افرادی که در فرصت مطالعاتی با آنان کار کرده بودم علیرغم تمام معذوریت‌ها در این همایش حضور داشتند و از دیدن گزارش بخش ما و روند پیشرفت کار اظهار خوشحالی کردند. برای من باعث افتخار است که 15 سال گذشته را در کنار یک تیم بزرگ و توانمند، در ایران کار کرده‌ام.

سخن آخر
یک دوره مدیریتی دیگر به‌زودی در کشور آغاز خواهد شد. خواسته همه ما سربلندی و عزت در عین معیشت زیبنده برای تمام ایرانیان است که در سایه اعتدال و حضور مؤثر در جامعه جهانی بدون شک دست‌یافتنی است. برای رئیس‌جمهور منتخب مردم آرزوی موفقیت داریم و دعا می‌کنیم در تحقق آرمان‌های اعلام شده موفق باشند.
دکتر علی جعفریان
اردیبهشت 96

دسترسی به گزارش های ماهانه قبلی در سایت اختصاصی رییس دانشگاه