سلول‌درمانی و رادیولوژی تهاجمی عرصه ای نوظهور در علم پزشکی

سلول درمانی مداخله‌ای؛ آینده‌ نوین پزشکی 
دکتر قناعتی سخنان خود را با معرفی جایگاه رادیولوژی مداخله‌ای آغاز کرد و گفت: «رادیولوژی مداخله‌ای یکی از جدیدترین و پویاترین شاخه‌های پزشکی است که با بهره‌گیری از فناوری‌های تصویر‌برداری پیشرفته، درمان‌های هدفمند و غیرتهاجمی را برای طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها فراهم می‌کند. این شاخه از پزشکی برخلاف بسیاری از رشته‌های سنتی، دائماً در حال تحول است و بستری بسیار مناسب برای خلاقیت، نوآوری و پژوهش‌های تحول‌ساز به شمار می‌رود.»
وی با تاکید بر اهمیت ورود دانشجویان جوان و علاقه‌مند به این حوزه افزود: «این رشته فرصتی بی‌نظیر برای پزشکانی است که می‌خواهند متفاوت فکر و مسیرهای درمانی جدید را کشف کنند. این یک عرصه ایستا نیست؛ بلکه یک حوزه زنده و در حال گسترش است که آینده پزشکی را رقم خواهد زد.»

 سلول‌درمانی مداخله‌ای؛ مفهومی نو از ایران
یکی از مهم‌ترین محورهای سخنان دکتر قناعتی، معرفی پروژه‌ای نوین با عنوان سلول‌درمانی مداخله‌ای بود. وی اعلام کرد: «پیش از فعالیت ما، مفهومی به نام Interventional Cell Therapy یا سلول‌درمانی مداخله‌ای در ادبیات پزشکی جهان وجود نداشت. تیم تحقیقاتی ما طی سه تا چهار سال گذشته، این ایده را طراحی، توسعه و در قالب پروژه‌های بالینی عملیاتی کرد. امروز این مفهوم در حال تبدیل شدن به یک مدل درمانی در مقیاس جهانی است.»

 نمونه‌های بالینی موفق: از زانو تا مغز
دکتر قناعتی با اشاره به پروژه‌های عملیاتی در حال انجام گفت: درمان آرتروز زانو با استفاده از سلول‌های بنیادی از طریق تزریق داخل شریانی، برای نخستین بار در جهان توسط تیم دانشگاه علوم پزشکی تهران اجرا شد. برخلاف روش‌های متداول که با تزریق مستقیم به مفصل انجام می‌شود، این روش باعث کاهش شدید التهاب و همچنین بازسازی قابل مشاهده غضروف شده است.
درمان نکروز استخوان ران (AVN) نیز با سلول‌درمانی از طریق عروق تغذیه‌کننده استخوان در حال پیگیری است. در حوزه نورولوژی، پروژه‌هایی برای درمان سکته مغزی (Stroke) و رتینوپاتی (علت اصلی نابینایی در دیابت و بیماری‌های چشمی) آغاز شده و برخی از آن‌ها مجوزهای اخلاقی لازم را دریافت کرده‌اند. وی تأکید کرد: «خاصیت ضد التهابی و ترمیمی بالای سلول‌های بنیادی، که عمدتاً از منابع جنینی یا مزانشیمی تهیه می‌شوند، توانایی فوق‌العاده‌ای در درمان بیماری‌های مزمن و آسیب‌های غیرقابل ترمیم دارد. این سلول‌ها قابلیت تمایز به بافت هدف را دارند و می‌توانند به طور مستقیم به محل آسیب هدایت شوند.»

شکل‌گیری گروه بین‌المللی سلول درمانی تهاجمی تحت مدیریت ایران 
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علمی ایران در این پروژه، تشکیل یک گروه علمی بین‌المللی با عنوان Interventional Cell Therapy International Group است. دکتر قناعتی توضیح داد: «ما توانستیم ۱۸ متخصص برجسته جهان در حوزه‌های رادیولوژی مداخله‌ای، سلول‌درمانی و مهندسی پزشکی را جذب کرده و یک گروه بین‌المللی علمی تأسیس کنیم. مدیریت این گروه با ایران است و اعضای آن از کشورهایی همچون آمریکا، ژاپن، آلمان، فرانسه، ترکیه، امارات، مصر، عربستان و عراق هستند.»

 حضور مؤثر در کنگره‌های بین‌المللی
دکتر قناعتی با اشاره به ارائه این پروژه‌ها در مجامع علمی معتبر افزود: «ما توانستیم برای نخستین بار مفهوم سلول‌درمانی مداخله‌ای را طی دو سال گذشته در کنگره اروپایی رادیولوژی مداخله‌ای (CIRSE)، کنگره پرتغال، دانمارک، امارات، و همچنین در rsna شیکاگو، gest نیویورک، پاریس و سایر رویدادهای علمی مهم جهانی معرفی کنیم. مقالات ما در برخی موارد مانند gest نیویورک و pairs جوایز اول تحقیقات سال را کسب کرده‌اند.» به گفته او، مقاله اصلی تیم در این حوزه، تحت عنوان Interventional Cell Therapy در مجله تخصصی JIR (Journal of Interventional Radiology) به چاپ رسید و عنوان مقاله برتر سال را کسب کرد.

 پیام به نسل جوان و مسیر ورود به علم جهانی
در پایان سخنرانی، دکتر قناعتی پیامی انگیزشی برای دانشجویان و پژوهشگران جوان داشت: «منتظر نباشید تا همه چیز برای شروع کامل شود. جسارت داشته باشید، ایده‌های خود را ارائه کنید، در کنگره‌های علمی شرکت کنید و کارهایتان را جهانی کنید. دنیا به‌دنبال ایده‌های نو و جریان‌ساز است.»
وی با بیان اینکه «علم پزشکی نیاز به جریان‌سازی دارد نه فقط مقاله‌سازی»، بر اهمیت تمرکز بر کیفیت، نوآوری و اثرگذاری پژوهش‌ها تاکید کرد و گفت: «اگرچه ممکن است در تجهیزات و امکانات با کشورهای پیشرفته فاصله داشته باشیم، اما می‌توانیم با نوآوری و ارائه روش‌های جدید درمانی از ایران، در سطح بین‌المللی مطرح شویم و تغییر ایجاد کنیم.»

توضیح اینکه مقاله «سلول درمانی در علم رادیولوژی، عرصه ای نوظهور در پزشکی» در مجله cardiovascular interventional radiology که از مجلات برجسته جهان در رابطه با سلول درمانی در رادیولوژی مداخله ای است منتشر شده است. همچنین این گروه بین المللی در سایت http://intervencell.com فعالیت می کنند.