گفت وگوی رئیس دانشکده توانبخشی با موضوع نورون های آینه ای در رادیو تهران

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده توانبخشی، دکتر سیداحمدرضا خاتون آبادی رئیس دانشکده و عضو هیئت علمی گروه گفتاردرمانی دانشگاه، دوشنبه 22 فرودین 1401، در برنامه علم بهتر است رادیو تهران به بررسی و شناخت نورون های آینه ای از منظر گفتاردرمانی و فعالیت های ارتباطی پرداخت.
دکتر خاتون آبادی اظهار کرد: انسان ها به طور کلی در ماهیت خود، یک موجود اجتماعی هستند که این اصل به واسطه ابزارهای اجتماعی اتفاق می افتد که یکی از این ابزارها حوزه ارتباط است که در طبقه بندی کلاسیک، شامل ارتباط کلامی و غیرکلامی می شود؛ بخش کلامی که با کلام صورت می گیرد و بخش غیر کلامی نیز حرکات دست و نواحی مختلف صورت مثل بالابردن ابرو و ... است،  در واقع هنگامی که از ارتباط صحبت می کنیم، از این الگوهای کلامی و غیر کلامی به صورت همزمان استفاده می کنیم.
در ارتباطات غیر کلامی، بحث نورون های آینه ای یکی از پدیده های شگفت انگیز است که در سال های اخیر در حوزه  علوم اعصاب درخشیده است و بسیاری از پرسش ها را پاسخ داده است.
دکتر خاتون آبادی با بیان مثالی افزود: در مکالمه دو شخص، فردی صحبت می کند و فرد دیگر سر خود را به نشانه تائید تکان می دهد که این همراهی به واسطه نورون های آینه ای اتفاق می افتد. هنگامی که در گفتگوها افراد از حرکات دست استفاده می کنند، در واقع قسمتی از اطلاعات از طریق دست انتقال پیدا می کند و بازیابی واژه ها افزایش می یابد؛ از طرف دیگر نیز درک طرف مقابل را افزایش می دهد پس نورون های آینه ای در حوزه ارتباطات نقش بزرگی دارند که با توجه به آنکه در افراد مختلف این ویژگی میزان متفاوتی دارد، راهکارهایی برای تقویت آن وجود دارد.
دکتر خاتون آبادی گفت: در ابتدای کشف نورون های آینه ای فقط یک قسمت از مغز به این ویژگی اختصاص داده شد ولی بعدها با پیشرفت روش ها و ابزارهای تصویربرداری های مغزی، بسیاری از نهفته ها آشکار شد، از جمله قسمتی از مغز که نورون های آینه ای در آن وجود دارد، با عنوان پیش پیشانی یا پری فرونتال کورتکس نامیده می شود که ناحیه شعور و شخصیت انسان است و با کمک آن احساس هایی نظیر ناراحتی، دلسوزی، همدلی، همدردی و ... در ما شکل می گیرد؛ به طور مثال با دیدن گریه افراد احساس همدردی و همدلی در ما شکل می گیرد.
وی افزود: در ناحیه حافظه مغز نیز نورون های آینه ای دیده شده است که به طور مثال اگر فیلمی که شامل صحنه های پرخاشگری و خشونت است را تماشا کنیم نورون های آینه ای در ما تحریک می شود و احساس دلسوزی در ما شکل می گیرد اما بخش حافظه مغز به مرور این صحنه ها را به خاطر می سپارد و با تکرار آن، ناخودآگاه تماشای آن عادی می شود و بعد از آن تحریک صورت نمی گیرد.
دکتر خاتون آبادی با بیان مثال های ملموس از تاثیر حافظه بر شکل گیری رفتار و شخصیت سخن گفت و افزود: اگر به طور مداوم به تماشای خشونت بنشینیم خشونت برای ما عادی می شود، اگر در شرایط محبت و مهربانی باشیم نیز این ویژگی در ما عادی و تقویت می شود.
وی در ادامه به بیان توضیحاتی در حوزه توانبخشی و ارتباط نورون های آینه ای با آن پرداخت و گفت: توانبخشی در واقع شکل دادن و یا اصلاح رفتارهایی است که یک فرد انجام می دهد که در حوزه گفتاردرمانی بحث زبان و گفتار را شامل می شود.
در حوزه گفتار درمانی، نورون های آینه ای برای کمک به بیماران اوتیسم، بیماران دچار زبان پریشی، بیماران با اختلال بلع و همچنین بیماران مبتلا به زوال عقل از جمله آلزایمر تقویت می شود.
این سخنرانی با ارائه برخی از روش های درمانی به واسطه تقویت نورون های آینه ای به پایان رسید.
برنامه علم بهتر است معرفی و تبیین به روزترین اتفاق های علمی است.