دانشجوی نخبه دانشکده پیراپزشکی، برقراری ارتباط بین دانشکده ای و دانشگاهی را عامل موثری درارتقای فعالیت های پژوهشی دانست

به گزارش روابط عمومی دانشکده پیراپزشکی، به بهانه ثبت اختراع و کسب عنوان اختراع سطح 3 کشوری در جشنواره ابداعات و اختراعات بنیاد ملی نخبگان کشور با محسن حبیبی به گفت‌وگو پرداختیم.
لطفاً خودتان را معرفی کنید.
محسن حبیبی متولد مرداد 1371 در شیراز دانشجوی کارشناسی ارشد رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی ورودی سال 95 هستم. مقطع کارشناسی خود را در رشته رادیوتراپی از دانشگاه علوم پزشکی کردستان در سال 94 به اتمام رساندم. یک برادر و یک خواهر بزرگ‌تر از خودم دارم و فرزند کوچک خانواده هستم.
در خصوص اختراع خود توضیح بدهید.
سال 95 که وارد مقطع رادیوبیولوژی شدم باهدف تحقیقات درزمینه سرطان و کنترل عوارض بیمار و افزایش دقت درمان وارد این رشته شدم. وقتی دیدم بیماران سرطانی از عوارض رادیوتراپی اذیت می‌شوند، به این فکر افتادم که راهکاری برای کاهش این عوارض پیدا کنم.
عنوان اختراع من ردیاب آنلاین حرکات سه‌بعدی (3D) بدن بیمار تحت پرتودرمانی و تصویربرداری‌های پزشکی است. این ایده برای اولین بار در دنیا مطرح‌شده است و به‌تازگی عنوان اختراع سطح سوم را از بنیاد ملی نخبگان کشور دریافت کرده است.
ایده اولیه این اختراع سال 93 در دوره کارورزی در مقطع کارشناسی در بیمارستان و حیل درمان بیماران به ذهنم رسید، اما به علت مشکلات مالی و عدم آشنایی با فرایند ثبت مالکیت فکری، امکان ثبت اختراع را نداشتم. سال 94 در بیمارستان متوجه شدم می‌توانم به‌وسیله تکنیکی ویژه هرگونه حرکات بیماران را زیر دستگاه پایش کنم. درمان سرطان بسیار حساس و نیازمند دقت زیاد و میلی‌متری است. بیمار سرطانی تحت درمان رادیوتراپی با پرتوهای قوی مگا ولتاژی به‌هیچ‌وجه نباید حرکت کند و حرکات میلی‌متری هم برای بیمار سرطانی و درمان او حیاتی است.
در درمان رادیوتراپی دقیقاً باید خود تومور پرتو را دریافت کند، اگر به‌اندازه یک سانتی‌متر تومور سرطانی حرکت کند (در اثر سرفه، عطسه، درد و احساس ناراحتی و...)، ممکن است اندام‌های مهمی مثل چشم، قلب، کلیه و روده‌ها و اندام‌های درخطر حساس دیگر را با مشکل مواجه کند و عوارض بسیار جدی برای بیمار به وجود بیاورد و برخی از این عوارض حتی منجر به مرگ بیمار شود. (مثل خونریزی‌ها و ادم هایی که در بدن بیمار ایجاد می‌کند).
حرکات بزرگ بیمار حین درمان علاوه بر ایجاد عوارض، می‌تواند باعث تشدید سرطان بعد از مدت‌ها شود؛ بدین گونه که تومور وقتی در میدان پرتویی نیست، قسمت‌هایی از آن پرتو نمی‌بیند و می‌تواند باعث عود سرطان در آینده شود. همه این عوامل در کنار مشاهده‌ی حرکات نسبتاً بزرگ بیمار حین انجام درمان باعث شد من به دنبال چاره‌ای برای کنترل و پایش حرکات بیمار بگردم.
 تدابیر زیادی در سراسر دنیا برای حل این مشکل اندیشیده شده است؛ اما مشکلاتی مانند مشکلات تحریم که مانع از ورود تجهیزات به کشور است، مشکلات مالی که مراکز رادیوتراپی امکان خریداری تجهیزات را ندارد و مشکلات تکنولوژی که متأسفانه تا الان هیچ مرکز رادیوتراپی در کشور قادر به حل این مشکل نبوده است، وجود دارد. این دستگاه مشابه داخلی و خارجی ندارد و مهم‌ترین مسئله برای بنده این بود که با کمترین هزینه بتوانم این دستگاه را بسازم.
دستگاه اختراعی هم‌اکنون در قالب پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد بنده مطرح‌شده است، دستگاه بر روی بیمار تست‌شده است و نتایج آن در دست بررسی و تحلیل است. این دستگاه برای بیماران تحت تصویربرداری‌های پزشکی نظیر سیتی اسکن نیز طراحی‌شده است. در تصویربرداری پزشکی آرتیفکت‌هایی داریم که ناشی از حرکت بدن بیمار زیر دستگاه تصویربرداری مخصوصاً سی‌تی‌اسکن است. سی‌تی‌اسکن بین دستگاه‌های تصویربرداری پزشکی یکی از پرخطرترین روش‌های تصویربرداری است و اگر بدن بیمار زیر دستگاه حرکت کند می‌تواند باعث ایجاد ناواضحی و تصویربرداری مجدد می‌شود و این مشکل می‌تواند دوز بدن بیمار را بیشتر کند که خطرات احتمالی خود را به همراه دارد در صورت استفاده از این سیستم به‌محض جابه‌جایی بیمار تابش دستگاه قطع می‌شود.

در خصوص جشنواره ابداع و اختراعات و نحوه ثبت اختراع در بنیاد ملی نخبگان توضیح دهید؟
بنیاد ملی نخبگان هرساله جشنواره‌ای تحت عنوان جشنواره‌ای را تحت عنوان جشنواره ابداعات و اختراعات برگزار می‌کند و ایده‌ها، اختراعات و محصولات و خدمات جدید از سراسر کشور به این جشنواره ارسال می‌شود. پس از داوری‌های متعدد اختراعات برگزیده به مرحله حضوری راه می‌یابند و برای داوری حضوری غرفه‌هایی به افراد اختصاص می‌دهند و ده‌ها داور متخصص در حیطه‌های مختلف و تخصصی به ارزیابی اختراع می‌پردازند. درنهایت بعد از داوری‌های متعدد تعداد اندکی از اختراعات بر اساس معیارهای متفاوت برگزیده می‌شوند که اختراع و محصول من با عنوان اختراعات سطح 3 از جهات مختلف فنی، علمی، فروش، تجاری‌سازی و صادرات و ارزآوری تائید می‌شود و تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان و نهادهای مربوطه قرار می‌گیرد.
اولویت جشنواره اختراعات جهت دریافت حمایت‌های مالی و حقوقی و معنوی، سطح کاربردی ایده‌ها و اختراعات است که در این شرایط کشور بتواند مشکلی اساسی را شناسایی و برطرف کند و همچنین توانایی تولید انبوه را داشته و با حداقل هزینه قابلیت ساخته‌شدن و فروش را داشته باشد.
مشکلاتی که برای اختراع و ثبت آن مواجه شدید؟
مهم‌ترین موضوع مشکل مالی بود، سپس مشکلات علمی. به‌این‌علت که این امر نیازمند دانستن اطلاعاتی در خصوص الکترونیک و برق بود. همچنین نداشتن اعتمادبه‌نفس کافی، چون می‌ترسیدم باوجود نداشتن علم برق و الکترونیک نتوانم موفق شوم. در دوره کارشناسی ارشد یک سال و نیم درزمینهٔ برق و الکترونیک مطالعه کردم و مجبور بودم خودم این کار را یاد بگیرم و انجام دهم. خداروشکر باپشتکار و دلگرمی‌های اساتید راهنمای پایان‌نامه‌ام و حمایت‌های همه‌جانبه‌ی خانواده‌ام توانستم دستگاه را به مرحله ساخت برسانم.
از دیگر مشکلات می‌توان به فقدان ارتباط بین دانشگاه، صنعت و دانشجو و نبود پروتکل‌های ایجاد اعتماد حقوقی اشاره کرد. اگر دانشگاه بتواند ارتباط را با صنعت ایجاد و پررنگ کند مطمنا نتیجه‌ی اقتصادی این ارتباط بسیار مؤثر و کلان خواهد بود و می‌تواند در سال حمایت از تولید داخلی شرایطی را فراهم کند که کشور از تولیدات بومی خود و با کمک دانشجویان استفاده کند.
توصیه شما به جوانان و دانشجویان چیست.
به نظر من مهم‌ترین مسئله در دوران دانشجویی رضایت درونی از خود و استفاده از زمان غیرقابل‌بازگشت دوران دانشجویی است. فعالیت‌های پژوهشی مختلف که من کسب کردم من را راضی نکرده و حل کردن مشکلات عملیاتی جامعه و بیماران برای من بسیار رضایت‌بخش‌تر و مهیج‌تر است. امید و انگیزه‌ی کار و خلاقیت برای دانشجویان را مسئولین و اساتید دانشکده باید ایجاد کنند تا به امید خدا شاهد پیشرفت مادی و معنوی باشیم.
صحبت پایانی
مجدداً به دلیل اهمیت پیشنهادی که برای دانشکده دارم این است که ارتباط بین دانشگاهی و دانشکده‌ای به‌ویژه با دانشکده فنی و حتی هنر تقویت شود و بتوان با بازدیدهای هفتگی و انتقال تجربیات و توانایی‌های هرکدام از رشته‌های مهندسی و پزشکی در دانشکده‌های مختلف تحقیقات بین‌رشته‌ای انجام داد که مطمئناً شاهد پایان‌نامه‌های پربارتری خواهیم بود.
یکی از دلایل ضعیف بودن ما در نوآوری و ایده پردازی عدم برقراری ارتباطات است. اگر دانشکده‌های مختلف دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران این ارتباط را برقرار کنند شاهد تحول بزرگ در حیطه‌های مختلف خواهیم بود که در ابتدا توجه به تدوین پروتکل حقوقی، مالکیت فکری بین دانشجو، استاد و دانشگاه، مربوطه از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
بنیاد ملی نخبگان با توجه به اولویت‌های خود چندین سال است موضوعات و پروژه‌های حیاتی را مورد شناسایی قرار می‌دهد و بر روی آن متمرکزشده است. به همین صورت اگر پایان‌نامه‌هایی که در دانشکده‌های مختلف انجام می‌شود، نیز بر اساس نیازسنجی انتخاب شود، مطمنا بسیاری از مشکلات کشور را در حیطه‌های مرتبط درمانی رفع خواهد کرد و امیدوارم هرکسی پای در این راه سخت می‌گذارد، پس از بررسی اهمیت کار و تکراری نبودن موردحمایت دانشگاه و نهادهای حمایتی قرار بگیرد.
 از دکتر چنگیزی ریاست دانشکده بسیار تشکر می‌کنم که به نوآوری و ایده پردازی اهمیت می‌دهند و با راه‌اندازی مرکز رشد این امر را به اثبات رساندند و راه را برای من هموار کردند تا سختی‌های بسیار زیاد آن و شکست‌های پیاپی در طی مسیر ساخت را تحمل‌کنم و از شما برای این فرصتی که به من دادید سپاسگزارم.
عکس و خبر: الهام حق شناس