هفتمین همایش از همایش های «پزشکی، این راه بی نهایت» برگزار شد

به گزارش روابط عمومی دانشکده پزشکی، در این همایش که 21 آذر در تالار ابن سینا برگزار شد، دکتر فاطمی به بیان تعریفی از Mindfulness پرداخت و آن را به معنای حضور و پویا بودن در لحظه دانست.
ایشان بیان داشت: این واژه معادل روانی در زبان فارسی ندارد، اما می توان آن را اینگونه توصیف کرد که یک فرد، تمام توجه را به مکان و زمانی که در آن حضور دارد، معطوف کند و اجازه ندهد فکر و خیال ذهن افراد، باعث شود صرفا حضور افراد در آن لحظه، به حضوری فیزیکی تبدیل شود. 
دکتر فاطمی عنوان داشت: وقتی یک فرد با دقت به صحبت های فرد مورد علاقه اش گوش می دهد یا با تمامی وجود، به یک مسابقه ی فوتبال، نگاه می کند، می توان گفت آن فرد نسبت به آن زمان، Mindful خواهد بود.
وي افزود: در مقابل Mindfulness، Mindlessness یا غفلت محوری قرار دارد که به معنای دقیق تر شامل تمام رفتارهایی است که به صورت تکراری و کلیشه ای انجام می دهیم و تفکر فعالانه ای در رابطه با آن ها نداریم. برای مثال، زمانی که ما به صحبت های فردی گوش فرا می دهیم، اما عملا در حال فکر کردن به مشکلات خودمان هستیم، نسبت به آن لحظه Mindless خواهیم بود.
به گفته این استاد دانشگاه هاروارد، طرحواره های ما از گذشته و مکانیسم های ادراکی تثبیت شده از گذشته ی پنهان، ما را از توجه به «خود» در زمان اکنون، باز می دارد. توجه به گذشته سبب می شود تا نتوانیم زمان حال را، حاضرانه درک کنیم و از درک جنبه های متعدد یک رخداد در حال حاضر غفلت کنیم. به عنوان مثال در حیطه ی پزشکی، رفتار کلیشه ای داشتن و توجه نکردن به هر بیمار با توجه به شرایط ویژه ی خودش سبب افزایش خطاهای پزشکی خواهد شد و پزشکی موفق تر است که با ذهنی آگاه و بدون رفتار قالبی به درمان بیماران خود بپردازد.
دكتر فاطمي در مورد فواید Mindfulness ادامه داد: Mindfulness باعث می شود تا از هر لحظه از زندگی خود لذت ببریم. برای Mindful بودن لازم نیست انرژی صرف کنیم و همین که به آن عادت کنیم، خواهیم دید این امر چه قدر برای ما سودمندی خواهد داشت. زیاده روی نکردن در تفسیر گذشته و آینده و صرفا متمرکز شدن بر زمان حال، باعث می شود که بهره وری در لحظه افزایش یابد و استرس افراد در زندگی کاهش یابد.
وي تصريح كرد: حتی اگر اتفاق تلخی را در لحظه تجربه می کنید، Mindful بودن به شما کمک می کند تا به جای سریع فکر کردن به عواقبی که ممکن است آن اتفاق تلخ در آن لحظه برای شما داشته باشد، با دقت بر آن اتفاق، به جنبه های مثبت یا فرصت هایی که برای رفع آن مشکل دارید توجه کنید.
دکتر فاطمی در ادامه ی صحبت های خود گفت: فردی که از Mindfulness بالایی برخوردار نباشد، در لحظه ی حال صرفا واکنشی و تکانشی رفتار می کند و این سبب کاهش انعطاف پذیری و کاهش افق های دید فرد می شود. Mindfulness کمک می کند تا به جای رفتارهای واکنشی، به صورت Proactive و با بصیرت برای اتفاقات تصمیم گیری کنیم. طبق مطالعات انجام شده انسان های افسرده، انسان هایی هستند که بیشتر در افکار منفی خود استقرار دارند و اصطلاحا نشخوار فکری دارند و میزان Mindfulness در آن ها کاهش پیدا کرده است.
ایشان افزود: یکی از رفتار هایی که منجر به بروز مشکلات رفتاری می شود، این است که در هنگام تعاملات با دیگران آنقدر غرق در خود و مسائل مربوط به خود بشویم که همدلی و درک لازم از طرف مقابل و احساسات آن را نداشته باشیم.
این استاد دانشگاه هاروارد اظهار داشت: زمان حال را باید به شکلی اصیل درک کرده و سعی در دوری از ظاهر سازی کنیم. غرق شدن در فضای گذشته باعث خواهد شد در فضایی معدوم، زندگی کنیم و توجه به لحظه های آینده باعث می شود از حال محروم بمانیم، بنابر این باید بتوانیم آگاهانه ذهن خود را معطوف به امری کنیم که در لحظه ی حال می خواهیم بر آن متمرکز باشیم. همچنین توجه به حضور حاضرانه ی خداوند و نعمت هایش در لحظه ی حال فراهم کننده ی پویایی و زمینه ساز فراتر رفتن از روزمرگی ها است. نشاط و ابتهاج، زمانی به دست می آید که از عادت ها دوری کنیم و بتوانیم با تاکید بر حضور در لحظه، نویسنده ی زندگی خود باشیم.
دكترفاطمي افزود: مطالعاتی که با fMRI انجام شده است، نشان داده که کارکرد مغز افراد Mindful بسیار فراتر و برتر از سایر افراد است.
در ادامه ی همایش، طبق روال همیشگی همایش های «پزشکی، این راه بی نهایت»، بخش پرسش و پاسخ برگزار شد و طی آن دکتر محسن فاطمی، در فضایی صمیمی، به پاسخ دهی سوالات دانشجویان پرداخت.
وي در پاسخ یکی از سوالات حضار مبنی بر اینکه آیا Mindful بودن، منافاتی با عبرت گرفتن از اتفاقات گذشته دارد یا خیر، اظهار داشت: اینکه شما Mindful باشید، به این معنا نیست که اتفاقات تلخ یا شیرین گذشته را فراموش کنید. بلکه، باید آنها را مدیریت کنید و نگذارید تاثیری دور از انتظار بر شما داشته باشد. روی گذشته تامل کنید و از آن بهترین و موثرترین نتیجه را برای حضور و تصمیم گیری در لحظه بگیرید.
اين استاد دانشگاه هاروارد در ادامه، در پاسخ به سوالی در مورد راهکارهای افزایش Mindfulness گفت: یکی از تمرین هایی که برای افزایش حضور در لحظه وجود دارد این است که بتوانید به مدت چند دقیقه بر روی پروسه ی نفس کشیدن خود متمرکز شوید و جریان دم و بازدم خود را کنترل کنید. یا می توانید به کاربردهای غیرمتعارف یک شی فکر کنید. مثلاً یک لیوان در وهله ی اول، صرفا یک لیوان ساده به نظر می رسد، اما با دقتی بیشتر، می توان ازآن به عنوان گلدان، محلی برای قرار دادن لوازم التحریر یا سایر کاربردها استفاده کرد.
درانتهای همایش، دکتر امیرعلی سهراب پور، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیر دفتر منتورینگ دانشجویی دانشکده ی پزشکی با اهدای لوح یادبودی از سوی ریاست دانشکده پزشکی به استاد فاطمی، از ایشان قدردانی کرد. این همایش با گرفتن عکس یادگاری به همراه دانشجویان حاضر در سالن، پایان یافت.