همایش نوآوری در دانشگاه سه شنبه 9 اسفند تالار رازی افق پیش روی دانشمندان ایرانی، پیشگیری از بروز بیماری ها با تعیین ژن های پذیرنده سلول های کشنده طبیعی

دکتر نادر تاجیک در گفتگو با خبرنگار دانشکده پزشکی در رابطه با طراحی و تهیه روش ژنوتایپینگ برای تعیین ژن های پذیرنده سلول های کشنده طبیعی و با تاکید بر اهمیت این روش در مطالعات ایمنوژنتیک اظهار داشت: تعیین اشکال این ژنها می تواند پاسخ ایمنی را تحت تاثیر قرار دهد.
وی افزود: ما در این مطالعه اشکال مختلف ژنهایی که در پاسخ ایمنی اهمیت داشته و در سطح جامعه پراکنده هستند را تعیین می کنیم که تنوع این ژنها می تواند پاسخ ایمنی را در یک سطح تحت تاثیر قرار دهند
عضو هیات علمی گروه ایمونولوژی خاطر نشان کرد: مسلما برای این که پی ببریم یک فرد چه ژنوتیپی داشته و از والدین خود به ارث برده، باید از روش های خاصی استفاده کنیم، ما برای این کار روش تعیین ژنوتایپ برخی از پذیرنده های سلول های کشنده طبیعی را که در پاسخ ایمنی مشارکت می کنند را طراحی کردیم که نوع ژنتیکی این پذیرنده ها و هم مولکول هایی که این پذیرنده ها به‌آن متصل می شوند را به صورت توامان تعیین می کند.
دکتر تاجیک نوآورری این طرح را به لحاظ شرایط تکثیر ژن ها دانست و گفت: تکثیر این ژن ها در شرایط یکسان PCR ، از پرایمری های جدیدی که خودمان ارزیابی کردیم استفاده میکنیم که نشان از توانمندی ما در طراحی روش های تشخیصی دارد.
وی ادامه داد:  متاسفانه علی رغم توانمندی متخصصان داخی و نیازی که وجود دارد، در بسیاری از موارد کیت های لازم تشخیصی را از خارج می آوریم کیت هایی که برای تعیین این ژنها، ژن هایی که در بالین و کلینیک بسیار اهمیت دارند.
عضو هیات علمی گروه ایمونولوژی با اشاره به هزینه ی بالای واردات کیت های تشخیصی و اهمیت تشخیص ژن های مرتبط با کلینیک خاطر نشان کرد: اگربتوانیم طراحی تعیین ژنوتیپ ها را در کشور انجام بدهیم مسلما نیاز کلینیک را برطرف خواهد کرد.
دکر تاجیک مهمترین خدمات آزمایش های ایمنوژنوتیپ را در عرصه پیوند دانست و گفت: برای این که دهنده و گیرنده پیوند تشابه بیشتری داشته باشند تعیین ژنوتیپ ضروری است اگر با انجام این آزمایش ها افراد دهنده و گیرنده را مشابه انتخاب کنیم این تشابه باعث موفقیت بیشتر در پیوند و دوام آن خواهد شد.
وی ادامه داد: با تعیین ژنوتیپ ها علاوه بر کاربرد در پیوند، می توان ژن هایی که در سیستم ایمنی هستند و در بروز برخی بیماری ها یا مقاومت نسبت به برخی بیماری را تعیین کرد.
دکتر تاجیک تصریح کرد: اگر ما بتوانیم ژن های مستعد کننده بیماری ها را در افراد مشخص کنیم می توان از بروز این بیماری ها پیشگیری کرد که در این راستا طرح مطالعه عروق کرونر داریک بر روی برخی از ژن های مربوط به مولکول های سطحی پلاکت را برای تعیین اتباط آنها بررسی می کنیم.
وی تصریح کرد: روش تعیین ژنوتیپ این ژن های پلاکتی، در آزمایشگاه های داخلی طراحی شده است که در نهایت اگر ارتباط معنی داری میان ژن ها و گرفتگی عروق کرونر دیده شد می توانیم برنامه‌های پیشگری یا روش های درمانی را برای افراد مستعد اجرا کنیم.
عضو هیات علمی گروه ایمونولوژی با اشاره به راه اندازی این گرایش گفت: علاقه‌ی شخصی به ایمونوژنتیک داشتم که تحت دکتر بهرو نیک بین در ایران مطالعاتی داشتم و دوره تکمیلی ایمنوژنتیک و پیوند را در کانادا گذراندم و از شروع کار در دانشگاه ایران سابق در سال 80 این گرایش را راه اندازی و فعالیت های ایمنوژنتیک را با حمایت های آقای دکتر سالکی مقدم راه اندازی کردیم  از زمان شروع حداقل بیش از 20 ژن با بومی سازی تعیین شده که نشان از تداوم روند رو به رشد ما دارد.
دکتر تاجیک خاطر نشان کرد: شاید هنوز فرصت و ارتباط لازم برای برقراری ارتباط میان قسمت های مصرف کننده و دانشگاه ایجاد نشده است و افراد در زمنیه وقت کافی نگذاشته اند اما اگر برای پیاده سازی ژن ها در آزمایشگاه های داخلی با مواد داخلی  و طراحی های بومی انجام دهیم  علاوه بر صرفه جویی ارزی در واردات،  یک منبع قابل اعتماد و پایدار خواهد بود.
وی افزود: یکی از مهمترین مصرف کننده های این کیت ها مرکز پیوند مغز و استخوان بیمارستان شریعتی است که سال ها این کیت ها را از خارج وارد کرده و استفاده می کند، اما علی رغم نیازی که دارند برای رفع نیازشان عملا هیچ اقدامی برای تولید آن نکرده اند، اگر نیاز سنجی شود به تدریجمی توان طی پروژه های کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی آن را انجام داد و بومی سازی کرد.
وی اعطای گرنت های پژوهشی به دانشجویان و اختصاص بودجه تحقیقاتی دانشجویان گروه به اساتید را موجب افزایش بازده و راندمان امور پژوهشی دانست و گفت: اگر تهیه ادوات و تجهیزات آزمایشگاهی سیستماتیک صورت گیرد سرعت پژوهش بیشتر خواهد شد.
 تهیه و تنظیم: مینا محمدی