ما، یک تیم هستیم

گالری عکس یک

گالری عکس دو
مقدمه:
 ظهر پنجشنبه است و شلوغی روزهای آخر سال. زندگی برای یک جوان 32 ساله به پایان رسیده اما امید زندگی در چند بیمار و خانواده اش هنوز نمرده.
با عکاس و فیلمبردار راهی بیمارستان سینا می شویم قرار است قلب، کبد و دو کلیه این جوان که دچار مرگ مغزی شده به نیازمندان اهدا شود. قلب و کبد در بیمارستان امام، کلیه راست در بیمارستان بقیه الله و کلیه چپ در خود بیمارستان سینا برای گیرندگان عضو در نظر گرفته شده است. همه چیز باید با سرعت و دقت انجام شود؛ شوخی نیست امید چند خانواده در این اتاق عمل است. این تیم با حساسیت کار را پیگیری می کنند. دکتر بخشنده قلب و دکتر فخار کبد و کلیه ها را جدا می سازند و ادامه گزارش ...


رواج سنت حسنه اهدای عضو
دکتر بخشنده قلب فرد مرگ مغزی شده را با کمک دستیارانش آماده و زودتر از دیگر اعضای این تیم بیمارستان سینا را ترک می‌کند. در حین خروج به ما می‌گوید امیدوارم این سنت حسنه که خانواده‌های مرگ مغزی اعضای فرد مرگ مغزی را به نیازمندان اهدا می‌کنند بیش‌ازپیش رایج شود. امید است که پیوند گیرنده‌ها هم به‌خوبی انجام شود.
خانم ودایی که هماهنگی اتاق عمل را بر عهده دارد از بالا رفتن سطح فرهنگ مردم برای اهدای عضو و افزایش اهدای عضو در چند سال اخیر خبر می‌دهد و می‌گوید با این اقدام خانواده‌ها، دو یا سه بیمار از مرگ نجات پیدا می‌کنند.
دکتر فخار هم که کبد و دو کلیه ی دهنده عضو را خارج کرده تأکید می‌کند که بعد از اعلام مرگ مغزی زمان زیادی نداریم و باید هرچه زودتر ارگان‌های قابل‌استفاده به گیرنده اهدا شود. دکتر فخار به ما گفت بهتر است مردم این شرایط را و شرایط بیمارانی که مشکل دارند را ببینند تا راحت‌تر رضایت بدهند، برای اینکه فرد مرگ مغزی امکانی برای برگشت به زندگی ندارد و اگر رضایت داده نشود ارگان‌ها باید تحویل خاک شود درحالی‌که می‌توان جان یک انسان دیگر را نجات داد و یا کیفیت زندگی یک فرد را در عمر باقی‌مانده‌اش افزایش داد.
وی می‌گوید بهترین زمان برای اهدای عضو زیر 6 ساعت است اما تا 16 ساعت هم گزارش شده که می‌توان عمل را انجام داد ولی ممکن است بر اثر گذشت زمان برخی سلول‌های ارگان از بین برود.


گروه خبری ما هم بساطش را جمع و به سمت بیمارستان امام حرکت می کند ترافیک جلوی خیابان نصرت سنگین است و نگران هستیم که نکند درب این سمت بیمارستان بسته شود. به بیمارستان امام می رسیم و به بخش جراحی پیوند کبد وارد می شویم.
دکتر فخار پیش از ما به بیمارستان امام رسیده و در یک اتاق دیگر به همراه دستیارش کبد را برای پیوند آماده می‌کنند و متخصص بیهوشی هم گیرنده عضو را برای عمل بی‌هوش می‌کند بیرون اتاق دکتر جعفریان رییس بخش جراحی پیوند کبد بیمارستان امام با لباس اتاق عمل نشسته است و پرونده بیمار را در رایانه نگاه می‌کند گیرنده بانویی 29 ساله با گروه خونی A مثبت است که به علت نارسایی کبد که آنهم در اثر بیماری‌های خود ایمنی به وجود آمده کمتر از یک ماه است که به درمانگاه مراجعه کرده و تشخیص پیوند کبد برایش داده‌اند.
دکتر جعفریان از ما می پرسد که ناهار خورده اید یا نه؟ پاسخ منفی است! اما می خواهیم هرچه زودتر کارمان را آغاز کنیم.

همترازی ایران با کشورهای پیشرفته در پیوند کبد
( دریافت فیلم  گفت و گو با رییس دانشگاه)  دکتر جعفریان با بیان اینکه متوسط انتظار برای بیمار پیوندی زیر سه ماه است گفت: موفقیت پیوند کبد برای یک دوره یک‌ساله حدود 88 درصد است که عدد قابل قبولی است همچنین موفقیت پیوند در دوره پنج‌ساله برای حدود 440 عمل پیوندی که در بیمارستان امام انجام شده 75 درصد است که با سایر کشورهای جهان یکسان است البته ممکن است بیماری کبدی دوباره عود کند و یا بیمار به‌درستی دارو را مصرف نکند که در این صورت بیماری اولیه کبد بازمی‌گردد.
رییس بخش پیوند کبد بیمارستان امام با اشاره به اینکه بیمارستان‌های نمازی شیراز و امام خمینی تهران در پیوند کبد فعال هستند و بیمارستان‌های دیگر هم کم‌وبیش پیوند را شروع کرده‌اند گفت: امروز چهارصد و سی و نهمین پیوند کبد و یکصدمین عمل پیوند در سال 94 را تجربه می‌کنیم که در دنیا مرکزی که بالای 100 پیوند در سال داشته باشد یک مرکز معتبر شناخته می‌شود و نشان می‌دهد این مرکز از مراحل اولیه این کار گذر کرده است. در امریکا بیش از صد بیمارستان پیوند کبد انجام می‌دهند که فقط حدود 10 درصد این بیمارستان‌ها بالای صد پیوند در سال دارند همچنین ازنظر نتایج بقای پیوند چه در کوتاه‌مدت و چه در بلندمدت ما نزدیک به کشورهای پیشرفته هستیم البته در بقای یک‌ساله پیوند تا 94 درصد هم رسیده ایم که این تعداد در اروپا و امریکای شمالی 85 درصد بوده و در ایران در چند سال گذشته به زیر 87 درصد نرسیده است.


خاطره آقای رییس از اولین پیوند
زمانی که این کار را شروع کردم نزدیک 34 سال داشتم و جوان‌ترین فرد اجرایی تیم بودم دکتر ربانی سرپرست گروه، جراح اصلی بود اما مسئولیت کار به عهده من بود در آن زمان پیوند کبد 8 ساعت طول می‌کشید و گاه 10 تا 12 ساعت هم ادامه پیدا می‌کرد اما به‌تدریج خیلی چیزها بهتر شد و از سال 85 با اصلاحاتی که شد شتاب پیوند و میزان موفقیت افزایش پیدا کرد به‌خصوص بعدازاینکه من در 90 پیوند حضور داشتم به فرصتی مطالعاتی رفتم که پس از بازگشتم در سه ماه 15 پیوند انجام دادم و در اولین پیوند، بعد از فرصت مطالعاتی، زمان جراحی به 4 ساعت و نیم کاهش پیدا کرد که تقریباً نصف زمان قبلی بود که خب احساس خوشایندی داشتم زیرا خاطرم هست وقتی صحبت پیوند می‌شد همه نگران می‌شدند، چون جراحی ها معمولا از شب تا صبح طول می‌کشید.
وی با معرفی اعضای اصلی تیم خود در بیمارستان امام گفت: دکتر سلیمی که امروز جراح اصلی است به همراه دکتر معینی و دکتر فخار که به‌تازگی به جمع ما اضافه شده و دکتر دشتی که سه سال است همراه ماست و تیم بیهوشی که متشکل از دکتر نجفی، دکتر محرری و دکتر مکارم هستند تیم جراحی اتاق عمل هستند.
دکتر جعفریان از افزایش رضایت در اهدای عضو از بیمار مرگ مغزی در کشور می‌گوید و همچنین از سختی‌های کار در سال‌های اولی که قانون اهدای عضو از مرگ مغزی تصویب شد. او از نقش صداوسیما در این فرهنگ‌سازی گفت و از اینکه خانواده‌ها باید ببیند که اهدای عضو چگونه زندگی یک بیمار و خانواده بیمار را تغییر می‌دهد و خاطره‌ای هم از نونهال 12 ساله‌ای می‌گوید که پدرش بر کول گرفته بود و شاید یک ماه هم زنده نمی‌مانده اما با پیوند کبد بعد از یکسال حالش دگرگون شده بود و باورشان نمی‌شده که او همان کودک است.

اتاق عمل قسمت شیرین زندگی من است
سخنان پایانی دکتر جعفریان هم جالب است وقتی از او می پرسم که چگونه با سختی‌های کار پزشکی و کار اجرایی کنار می‌آیید می‌گوید الآن 21 سال است که در اتاق عمل کار می‌کنم کاری که می‌کنم جزو قسمت‌های شیرین زندگی من است زیرا من رزیدنت همین اتاق عمل بوده‌ام. گاهی از ستاد که به اینجا می‌آیم از خستگی خوابم می‌برد ولی اگر جراحی من در اینجا 8 ساعت هم طول بکشد احساس خستگی نمی‌کنم یک انگیزه درونی دارم که برایم لذت‌بخش است اگرچه گاهی مریض دچار مشکل می‌شود و من در اوج کار روزانه‌ام مجبور هستم به هر دو کار رسیدگی کنم اما این تیکه از زندگی، جزو علاقه‌مندی من است.
او در ادامه از همه اعضای تیم خود نه‌فقط در اتاق عمل بلکه در ICU، بخش، درمانگاه، گروه پزشکی و خدمات قدردانی و ابراز خوشحالی می‌کند از اینکه بخش او توانسته در سال 94 یکصد پیوند کبد انجام دهد.
دکتر جعفریان از ما خداحافظی می کند اما فرصتی است که با لباس اتاق عمل با رییس دانشگاه عکسی به یادگاری بگیریم مثل همیشه با روی گشاده می پذیرد و با او عکس می گیریم.


مدت پیوند کبد به طرز محسوسی کاهش پیدا کرده
( دریافت فیلم گفت و گو با دکتر نجفی)  دکتر نجفی متخصص بیهوشی هم در گفت‌وگوهای ما هست می‌گوید بیهوشی از شش ساعت تا 18 ساعت هم بوده است اما مدت پیوند کبد به طرز محسوسی کاهش پیدا کرده و الآن سه تا چهار ساعت پیوند انجام می‌شود.
او کمی از تکنیک کار خود و تجهیزاتش برای ما توضیح می‌دهد و این را هم گفت که آخرین تجهیزات روز دنیا در این بخش وجود دارد و هرچه خواسته‌اند فراهم شده. می‌گوید تقریباً چیزی کم نداریم و فقط موارد کوچکی وجود دارد که برطرف خواهد شد. او پخته است و مشکلات را فریاد نمی‌زند.


( دریافت فیلم گفت و گو با دکتر سلیمی)  دکتر سلیمی جراح اصلی این پیوند با گشاده رویی با ما مصاحبه می کند نزدیک به سه ساعت و نیم سرپا و با تمرکز بالا جراحی کرده اما آثار خستگی را در چهره‌اش نمی‌بینی این مسئله را لطف خدا و آمادگی جسمی خودش به‌عنوان یک جراح عنوان می‌کند. وقتی از او می‌پرسی تاکنون چند پیوند کبد انجام داده می‌گوید ما سه تیم هستیم که به‌تناوب جراحی می‌کنیم بنابراین تعدادش قابل‌شمارش نیست.
دکتر سلیمی که از بچه‌محل‌های عکاس ما آقای ربیعی است می‌گوید گاهی ما در ماه مبارک رمضان قبل از اذان جراحی را آغاز می‌کنیم و بعد از افطار تمام می‌شود گاهی بین عمل 10 تا 15 دقیقه برای نماز می‌رویم که لطفی دوجانبه است هم جنبه معنوی دارد و هم کمک به بیمار که هر دو خوب است.
او می‌گوید اگر مردم بیمارانی را که در کلینیک پیوند شده‌اند ببینند بیشتر تشویق می‌شوند تا درصورت بروز مرگ مغزی اهدای عضو کنند. دکتر سلیمی از آسیب‌هایی که بیماران نیازمند به پیوند کبد برایشان به وجود می‌آید تعریف می‌کند و می‌گوید نارسایی کبد عوارض مختلفی دارد یکی از عوارض مهم اختلال سطح هوشیاری است و بیمار نمی‌تواند کارهای روزمره‌اش را به‌راحتی انجام دهد همچنین خون‌ریزی مکرر دستگاه فوقانی گوارش در این افراد نیاز به تزریق خون و بستری شدن دارد ضمن اینکه مستعد انواع عفونت‌ها هم هستند که با انجام پیوند، به زندگی طبیعی برمی‌گردند.
او در ادامه گفت: بیماری داشتیم که دچار نازایی بوده و پس از عمل موفق کبد، باردار و بچه‌دار شده است. با پیوند کبد کیفیت زندگی در این افراد به‌طور قابل‌توجهی افزایش پیدا کرده است.
وی به تیم خودشان که بی‌سروصدا کار می‌کنند و چشمداشت مادی ندارند اشاره و تأکید می‌کند رضای خدا اولویت کار این گروه است.
دکتر در پاسخ به این سؤال که قبل از عمل با خدای خودش چه گفت‌وگویی دارد می‌گوید یک‌چیزهایی شخصی است که نمی‌شود گفت من خدا را شکر می‌کنم که در این شب جمعه و روز مبارک، دانشگاه ما توانست پیوند کبد را در سال 94 به عدد 100 برساند.

پیوند کبد، عملی با پیچیدگی زیاد
به سراغ دکتر سید حبیب‌الله دشتی استادیار جراحی عمومی بیمارستان امام می‌رویم. (دریافت فیلم گفت و گو با دکتر دشتی)  در بین عمل او را دیده بودیم که سجاده پهن کرده بود و نماز می‌خواند. در گفت‌وگو با ما از پیوند کبد به‌عنوان عملی با پیچیدگی زیاد یاد می‌کند و می‌گوید 17 گروه در پیوند کبد مشارکت دارند و به دلیل همین اشتراک زیاد و پیچیدگی در عمل فقط در کشورهایی که از دانش پزشکی پیشرفته و دیسیپلین پزشکی قوی برخوردار هستند انجام می‌شود و درواقع تعداد عمل پیوند کبد یک معیار پیشرفت در پزشکی است.
وی در پایان می گوید با تکرار زیاد، سختی های جراحی کبد از بین رفته و ما به‌عنوان یک عمل معمولی به آن نگاه می کنیم.

هوا تاریک شده است و ما خسته ایم اما آثاری از خستگی در چهره آنانی که با تمرکز بالا بیش از سه ساعت کار کرده اند دیده نمی شود. از دیدن این همه تبحر جراحان زبردست کشورم به خودم بالیدم و خدا را به خاطر داشتن چنین انسان های خوبی شکر کردم. حالا دیگر عدد 100 من را یاد بازیکنان فوتبال که به باشگاه های صدتایی ها می پیوندند نمی اندازد عدد 100 از این پس همیشه برایم قابل احترام است و یادآور خاطرات این پیوند است. روزی فراموش نشدنی در کنار انسان هایی بی ادعا.
خبر: مهدی گلپایگانی/ عکس: جمشید ربیعی /فیلم: مهدی کیهان