گفتگو با دکتر نسرین عباسی مدیر نظارت و اعتباربخشی معاونت درمان دانشگاه

به‌منظور انعکاس سیاست گذاری  و اقدامات انجام‌شده در حوزه کنترل عفونت بیمارستانی در سطح دانشگاه علوم پزشکی تهران که تحت برنامه‌ریزی کمیته کنترل عفونت دانشگاه و نظارت مدیریت نظارت و اعتباربخشی معاونت درمان در حال اجراست با دکتر نسرین عباسی مدیر نظارت و اعتباربخشی معاونت درمان به گفتگو نشستیم که شمارا به خواندن این گفتگو دعوت می‌کنیم.

اساساً عفونت‌های بیمارستانی به چه چیزی اطلاق می‌شود و چه اهمیتی در سیستم نظام سلامت دارد؟
عفونت‌های بیمارستانی عموماً به عفونت‌هایی اطلاق می‌شود که در طول زمان بستری بیمار در بیمارستان حین درمان یا اقدامات تشخیصی و یا تهاجمی برای بیمار ایجادشده است. به عبارتی این عفونت‌ها در زمان ورود بیمار به بیمارستان وجود نداشته و حتی در دوران نهفتگی هم نبوده است. این عفونت‌ها می‌تواند قسمت‌های مختلف بدن ازجمله سیستم تنفسی جریان خون، مجاری ادراری ... را درگیر کند.
می‌توان گفت در هر بخش بیمارستانی این عفونت ممکن است ایجاد شود و البته واضح است که این عفونت‌ها هزینه‌های زیادی را به فرد و سیستم سلامت تحمیل خواهد کرد.
در رفرنس‌های مختلف میزان این عفونت‌ها در کشورهای درحال‌توسعه تا 25 درصد و در کشورهای توسعه‌یافته تا 15 درصد گزارش‌شده است.

پس کنترل این عفونت‌ها هم بایستی اهمیت و برنامه‌ریزی خاصی داشته باشد؟
بله دقیقاً همین‌طور است. با توجه به این اهمیت است که در سطح دنیا برنامه‌ریزی‌هایی در این خصوص انجام می‌شود. در کشور ما هم کنترل عفونت‌های بیمارستانی در سال‌های اخیر بسیار موردتوجه واقع‌شده، به‌عنوان‌مثال گروه‌های مختلفی اعم از اعضای هیئت‌علمی، اساتید، کادر درمان و گروه‌های مختلف بهداشتی درمانی در این خصوص فعال هستند، در همین راستا برنامه‌های کنترل عفونت بخش مهمی از برنامه‌های اعتباربخشی را نیز در بیمارستان‌های ما شامل می‌شود.

آیا در دانشگاه علوم پزشکی تهران هم برنامه‌هایی با این محتوا وجود دارد؟
در دانشگاه علوم پزشکی تهران هم با توجه به ظرفیت‌ها و ضرورت‌ها، برنامه‌ریزی‌های جامعی انجام‌شده و فرآیندهای متناسب باسیاست‌های کشوری و حتی منطقه‌ای در حال اجراست.

لطفاً مشخصاً بفرمایید در حوزه معاونت درمان دانشگاه چه برنامه‌ای در این خصوص وجود داشته یا در حال طراحی است؟
کمیته کنترل عفونت دانشگاه یکی از کمیته‌هایی است که به ریاست معاون درمان (به جانشینی ریاست دانشگاه) با اعضایی مشتمل بر اساتید و صاحب‌نظران این حوزه فعالیت می‌کند.
این کمیته در دانشگاه علوم پزشکی تهران در جهت سیاست‌گذاری، تعیین دستورالعمل‌ها، پروتکل‌ها و تدوین برنامه‌های اجرایی فعالیت چشمگیری داشته است.
یکی از زیرساخت‌های لازم برای تعمیم و برنامه‌ریزی در گام اول ثبت صحیح اطلاعات و تعیین میزان بروز این عفونت‌ها بوده که خوشبختانه در دانشگاه رو به ارتقاء است. سایر برنامه‌ها اعم از دوره‌های آموزشی، برنامه‌های نظارتی و کنترلی نیز در چارچوب قوانین صورت می‌گیرد.

نقش سیستم مدیریتی و سطوح مختلف اجرایی دانشگاه در پشتیبانی فرآیندهای کنترل عفونت چگونه است؟
خوشبختانه هیئت‌رئیسه دانشگاه و به‌ویژه شخص ریاست دانشگاه نسبت به این موضوع حمایت و توجه ویژه داشته‌اند.
و بدون تردید این امر در پیشبرد اهداف برنامه‌ها بسیار تأثیرگذار بوده و خواهد بود.

لطفا در خصوص اجرایی شدن مصوبات کمیته یا برنامه‌های دانشگاهی توضیح بیشتری بدهید.
ارائه گزارش عملکرد بیمارستانی در محور کنترل عفونت در هیئت‌رئیسه دانشگاه در شروع سال 94 با استقبال و حمایت این بزرگواران مواجه شد و مقرر گردید سیاست‌های تشویقی بیشتری در این خصوص به کار گرفته شود. به‌عنوان‌مثال حمایت ویژه از طرح‌های تحقیقاتی (HSR) مرتبط با کنترل عفونت مورد تأکید قرار گرفت.
همچنین در مورد عملکرد بیمارستان‌ها در محورهایی از کنترل عفونت مقرر شد، ارزیابی یک‌ساله توسط تیم معاونت درمان انجام و در شروع سال 95 رده‌بندی بیمارستانی موفق انجام پذیرد.

نتایج این رده‌بندی چیست؟
از فروردین 94 بعد از مصوبه‌ای که اشاره کردم بیمارستان‌ها در محورهای بهداشت دست، مقاومت میکروبی، عملکرد کمیته‌های بیمارستانی کنترل عفونت و نظام مراقبت عفونت بیمارستانی و ... پایش شدند که گزارش آن در هیئت‌رئیسه مورخ 30 فروردین 95 ارائه شد و بر اساس آن از بیمارستان‌های زیر 300 تخت، بیمارستان پوست رازی و از بیمارستان‌های با بیش از 300 تخت، بیمارستان‌های شریعتی و سینا حائز رتبه‌های برتر اعلام‌شده و از طرف ریاست دانشگاه مورد تشویق قرار گرفتند.
نتایج آمار و تحلیل سایر بیمارستان‌ها جهت استفاده در برنامه‌های آتی به هر بیمارستان اعلام شد.
همچنین با حمایت معاون درمان از 4 پزشک، 3 سوپروایزر کنترل عفونت و 14 رابط در بخش‌هایی که فعالیت بیشتری داشتند قدردانی شد.

به نظر شما چه عواملی را در موفقیت بیمارستان‌ها و تیم‌های کنترل عفونتی که حائز رتبه برتر شدند اثرگذار بوده است؟
واقعیت این است که این کار عملاً یک کار گروهی است که همه عوامل مؤثر در ارائه خدمات درمانی به بیماران در آن تأثیر ویژه خود رادارند.
قطعاً حمایت روسا و مدیران بیمارستان‌ها با همراهی اعضای هیئت‌علمی فعالیت یکایک کادر درمانی و پشتیبانی هر یک نقش مهمی را در عملیاتی شدن این برنامه ایفا کرده است.
طبعاً با توجه به اهمیت و نقش برنامه‌های کنترل عفونت آموزش همه رده‌های شغلی و البته حمایت و فراهم آوردن زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری این برنامه بسیار حایز اهمیت است.

سخن آخر: از حمایت‌های روسا و مدیران دانشگاهی، تلاش‌های تک‌تک افراد مؤثر در اجرای برنامه کنترل عفونت اعم از اعضای هیئت‌علمی، پرستاران کادر درمان و پشتیبانی همین‌طور از همراهی کارشناسان کنترل عفونت در معاونت درمان خانم‌ها سرداری و قربان پور و نیز خانم عباس‌آبادی که در مقطعی در این حوزه فعالیت داشته‌اند سپاسگزاری می‌کنم. از ایده‌ها، نظرات و همراهی تمامی صاحب‌نظران استقبال کرده و امیدوارم با کمک همه اساتید و مدیران بتوانیم این برنامه را ارتقاء بخشیده و گام‌های مؤثری در ارائه خدمت به مردم برداریم./ق
عکس و خبر: باهو