تاریخ شفاهی دانشگاه علوم پزشکی تهران
از رؤیای کودکی تا قلههای علم؛ گفتوگو با دکتر لیلا آزادبخت، بانوی الهامبخش در علوم تغذیه
در جهان پرتلاطم امروز، جایی که بیماریهای مزمن و چالشهای تغذیهای سایهای سنگین بر سلامت جوامع افکندهاند، حضور افرادی که با عشق به علم و تعهد به انسانیت گام برمیدارند، نعمتی بیبدیل است. دکتر لیلا آزادبخت، استاد برجسته تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران، نمونهای درخشان از چنین شخصیتهای الهامبخش است. او که از دوران کودکی در محیطی آکنده از حمایت و تشویق علمی رشد یافت، اکنون در پیشانی تحقیقات تغذیهای قرار دارد و با تلاشهای خستگیناپذیر خود، نقشی بیبدیل در ارتقای سلامت جامعه ایفا میکند.
به گزارش سینا رسانه دانشگاه علوم پزشکی تهران، متن مصاحبه را در ادامه می خوانید:
این مصاحبه نگاهی است به زندگی، تجربیات و اندیشههای بانویی که زندگی خود را وقف خدمت به مردم کرده است.
دکتر آزادبخت، با روحیهای آکنده از مسئولیتپذیری و عشق به ایران، از کودکی تا اکنون همواره آرمانهای بلندی را دنبال کرده است. او که روزگاری بهعنوان یک دختر جوان در مدرسه در پی درک عمیقتر از علوم بود، امروز بهعنوان یکی از چهرههای بینالمللی در حوزه تغذیه، بارها نشان داده است که علم تنها یک مسیر حرفهای نیست، بلکه راهی است برای خدمت به جامعه و بهبود کیفیت زندگی افراد.
در طول این گفتوگو، مخاطب با سفری پرهیجان در زندگی دکتر آزادبخت همراه میشود؛ از اولین خاطرات کودکیاش که با شوق یادگیری گره خورده، تا تلاشهای بیوقفهای که او را به دانشگاه هاروارد رساند و فرصت مطالعاتی ارزشمندی را برایش فراهم کرد. او در این مسیر، نهتنها مرزهای دانش را درنوردیده، بلکه همواره با قلبی گرم به وطن بازگشته تا آموختههای خود را در خدمت مردم قرار دهد.
مطالعات ارزشمند دکتر آزادبخت، بهویژه درباره تأثیر رژیم غذایی DASH و جایگاه تغذیه در پیشگیری از بیماریهای مزمن، پنجرههای جدیدی از امید را به روی سلامت جامعه باز کرده است.
او با نگاه ویژهای به فرهنگ و نیازهای بومی، نشان داده است که علم زمانی قدرت واقعی خود را پیدا میکند که در خدمت جامعه و پاسخگوی مسائل آن باشد.
در این مصاحبه، دکتر آزادبخت از دوران ارزشمند مطالعاتیاش در دانشگاه هاروارد سخن میگوید، از ارتباطات علمی با بزرگان تغذیه در جهان و خاطراتی که الهامبخش مسیری طولانی در ایران بودهاند. او همچنین به وضوح از تعهد اجتماعیاش صحبت میکند و با اصراری دلنشین جوانان را به بازگشت به وطن و استفاده از دانششان برای بهبود وضعیت جامعه فرا میخواند.
این مصاحبه تنها بازتابی از دستاوردهای علمی نیست، بلکه دریچهای است به روحیهای که زندگیاش را با هدفی والا تعریف کرده است. سخنان او همچون چراغی است که مسیر را برای نسل جوان روشن میکند، یادآور این نکته که با تلاش، عشق و پشتکار، میتوان به قلههای بلندتری دست یافت.
مطالعه این گفتگو فرصتی است برای درک عمق تأثیرگذاری علم و مسئولیت اجتماعی بر زندگی انسانها، و همچنین الهام گرفتن از فردی که با قلب و ذهن خود، خدمتی بیمنت به ایران و جهان ارائه کرده است.
لطفاً خودتان را معرفی کنید.
لیلا آزادبخت هستم و در هشتم دیماه سال ۱۳۵۶ در شهر تهران به دنیا آمدم.
دوران کودکی و نوجوانیام در تهران گذشت. به دلیل تولد در نیمه دوم سال، قاعدتاً باید یک سال دیرتر به مدرسه میرفتم، اما با علاقه و اصرار خودم، یک سال زودتر وارد مدرسه شدم. تمام تحصیلات ابتدایی و راهنمایی و متوسطهام در تهران بود و در این دوران به تحصیل علاقه زیادی داشتم. همچنین در مسابقات علمی منطقهای و استانی شرکت میکردم و برگزیده میشدم.
آیا یک سال زودتر رفتن به مدرسه برای شما سخت نبود؟
خیر، اتفاقاً این تصمیم باعث شد انگیزه بیشتری برای تحصیل داشته باشم. شور و شوق زیادی به یادگیری داشتم و هیچ وقت احساس جا ماندن نکردم. در تمام دوران تحصیلم همیشه رتبه اول مدرسه بودم.
لطفاً درباره خانوادهتان و تاثیرشان در دوران کودکی توضیح بیشتری بدهید.
مادرم معلم علوم و زیستشناسی بودند و همیشه از ابتدای کودکی من را تشویق به تحصیل میکردند و خیلی از مطالب را جلوتر از مدرسه به بنده آموزش داده بودند. ایشان همیشه زحمات زیادی برایم کشیدند و همواره مشوق مسیرم بودند. مرحوم مادربزرگم هم معلم بودند. از کودکی، بسیاری از مطالب علمی را از مادرم و مادربزرگم یاد گرفتم. مرحوم پدرم در ارتش مشغول به کار و فردی بسیار منظم و مسئولیتپذیر بودند. فرزند دوم و آخر خانواده هستم و یک خواهر بزرگتر دارم. دلسوزیها و محبتها و مهربانیهای همیشگی خواهرم فراموشناشدنی است.
انتخاب رشته تجربی و علاقه به پزشکی چگونه شکل گرفت؟
از کودکی به زیستشناسی و کارکرد بدن انسان علاقهمند بودم. در دوران دبستان، کتابهایی در این زمینه انتخاب و مطالعه میکردم. در دوران دبیرستان، رشته تجربی را انتخاب کردم و علاقه زیادی به رشته پزشکی داشتم. حتی کتابهای مرتبط با رشته پزشکی را فراتر از دروس مدرسه به دلیل علاقه مطالعه میکردم.
چرا در نهایت رشته تغذیه را انتخاب کردید؟
به دلیل سرماخوردگی شدید که در روزهای کنکور داشتم، نتوانستم در آزمون در رشته پزشکی در تهران پذیرفته شوم. با توجه به مشاورهای که گرفتم و تأکید مادرم که دوست داشتند حتما در شهر تهران بمانم، رشته پزشکی شهرستانها را انتخاب نکردم و با توصیه مشاور مدرسه، رشته تغذیه را انتخاب کردم. از ترم سوم که دروس تخصصی رشته تغذیه شروع شد، به این رشته بسیار علاقهمند شدم. در سال ۱۳۷۴ دیپلم گرفتم و بلافاصله در مهر همان سال در ۱۷ سالگی در رشته تغذیه در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شروع به تحصیل کردم.
دوره کارشناسی را در هفت ترم )سه سال و نیم( گذراندم. معدل دوره کارشناسیام بالاترین معدل در پایان دوره بود و رتبه یک را در پایان دوره کارشناسی داشتم. وقتی دروس تغذیه را میخواندم با علاقه زیادی مطالب را دنبال می کردم. اساتید زحمات زیادی برای بنده کشیدند که قدردان زحمات همه اساتید بزرگوارم هستم. در ترم آخر مقطع کارشناسی، آزمون کارشناسی ارشد دادم و رتبه اول را در رشته علوم تغذیه در سطح کل کشور در آزمون ورودی کارشناسی ارشد در سال 1378کسب کردم.
پژوهش کارشناسی ارشد شما چه موضوعی داشت؟
پایاننامهام درباره تأثیر مصرف پروتئین سویا در بیماران دیابتی مبتلا به نفروپاتی بود. در این تحقیق، پروتئین سویا جایگزین پروتئین حیوانی شد و اثرات آن بر عملکرد کلیه و عوارض قلبی و عروقی در بیماران دیابتی نوع ۲ مبتلا به نفروپاتی را بررسی کردم. با توجه به چالشی که در حوزه پروتیین دریافتی برای این بیماران در آن زمان وجود داشت، در این حوزه کار کردم. نتایج این پژوهش در یک مجله معتبر بینالمللی چاپ شد و بهعنوان پایاننامه برتر در نهمین جشنواره علوم پزشکی رازی انتخاب شد.
پایان نامه را با نمره بیست در دی ماه سال 1380دفاع کردم و نتایج پایان نامهام به صورت سخنرانی برگزیده در چند کنگره ارایه شد. نتایج مقاله حاصل از پایان نامه در کتاب مرجع رشته علوم تغذیه Modern Nutrition in Health and Disease مورد رفرانس قرار گرفت و به آن اشاره شد. از کاربردهای این تحقیق استفاده از پروتیین های گیاهی همانند سویا در رژیم غذایی بیماران دیابتی نفروپاتی بود که به بهبود عوارض این بیماران کمک می کرد. در دوران کارشناسی ارشد رتبه اول را از نظر معدل در ورودی مان کسب کردم و با معدل 19.36 دوران کارشناسی ارشد را در سال 1380 در رشته علوم تغذیه در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به پایان رساندم.
در دوره دکتری روی چه موضوعی کار کردید؟
موضوع پایاننامهام بررسی تأثیر مصرف فرآوردههای مختلف سویا در قالب رژیم غذایی DASH بر عوامل خطر بیماریهای قلبی-عروقی و عوامل التهابی و استرس اکسیداتیو در خانمهای یائسه مبتلا به سندروم متابولیک بود. با توجه به شیوع سندروم متابولیک بر روی این موضوع متمرکز شدم. استاد راهنمای بنده مرحوم جناب آقای دکتر کیمیاگر بودند که از ایشان مطالب بسیاری آموختم. این تحقیق به عنوان پایاننامه برگزیده سال در مقطع دکترای تخصصی انتخاب شد. نتایج حاصل از پایان نامهام را به عنوان سخنران مدعو در سه کنگره در کشور اتریش و یک کنگره در کشور بلژیک با دعوت توسط رئیس کنگره های یادشده، بهصورت سخنرانی مدعو ارایه دادم. همچنین مقالات علمی حاصل از پایان نامهام در مجلات بینالمللی معتبر به چاپ رسید و علاوه بر مقالات چاپ شده، کاربردهای پایان نامه بهصورت دو فصل کتاب به زبان انگلیسی در یک کتاب انگلیسی زبان بهصورت نویسنده مدعو منتشر شد.
نتایج حاصل از پایان نامه به عنوان توصیههای غذایی برای مبتلایان به سندروم متابولیک توسط انجمن علمی قلب امریکا مورد بررسی قرار گرفت. در دوران دکترا در کنار پایاننامه به مطالعات و تحقیقات دیگری نیز وارد شدم و از اساتید راهنماییهای زیادی کسب کردم و بیشتر ساعات روز را به کارهای پژوهشی مختلفی میپرداختم و به علاوه در این دوره با کمک اساتید، کتابهایی را در حوزه علم تغذیه نگارش کردم.
در این دوران به عنوان دانشجوی برجسته پژوهشگر در جشنواره پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همچنین دانشجوی نمونه کشوری در مقطع PhD در کشور برگزیده شدم. نمره من در دفاع پایاننامه بیست شد. دوره دکترا را با معدل19.40 در سال 1385 در رشته علوم تغذیه در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به پایان رساندم.
فرصت مطالعاتیتان در دانشگاه هاروارد چگونه بود؟
فرصت مطالعاتیام را در دپارتمان تغذیه دانشگاه هاروارد تحت نظر پروفسور والتر ویلت و پروفسور فرانک هو که شهرت جهانی در حوزه مطالعات تغذیه دارند،گذراندم. در این دوره، در حوزه اپیدمیولوژی تغذیه و الگوهای غذایی مطالعه کردم. واحد اپیدمیولوژی تغذیه را با پروفسور والتر ویلت گذراندم. عمیقتر به مقالات و آنالیزهای حاصل از پایان نامهام پرداختم. با روشهای مختلف نمایش دادههای حاصل از تحقیق آشنا شدم. با توجه به علاقهای که به مطالعه رژیم غذایی DASH داشتم در آنجا با پیشنهاد دهندگان رژیم غذایی DASH آشنا شدم. این دوره تجربهای ارزشمند بود و توانستم بسیاری از آموختههایم را بعدا در ایران به کار ببرم.
در پایان، دستاورد شما از این دورهها چه بود؟
مقالات متعددی در مجلات معتبر بینالمللی منتشر کردم و تحقیقات گستردهای در حوزه تغذیه انجام دادم. توانستم دانش کسبشده را در پژوهشهای داخلی به کار بگیرم و الگوهای غذایی سالمی مانند DASH را برای پیشگیری از بیماریهای مزمن در ایران معرفی کنم. نتایج این تحقیقات در راهنماهای رژیمی برای بیماران مورد رفرانس قرار گرفته است. در کنار عمیق شدن در مباحث مرتبط با پایاننامه و نحوه ارایه نتایج پایاننامه و نکات مرتبط با آن، در این دوره بیشتر به مباحث امتیازدهی رژیمهای غذایی و تغذیه جامعه وارد شدم. مطالعه الگوهای غذایی و امتیازدهی به اجزای رژیم غذایی در هر کشوری حائز اهمیت است که بهتر است حتما خاص هر کشور ارتباط الگوهای غذایی با خطر بیماریها بررسی شود. یکی دیگر از دستاوردهای این دوره مطالعه و آشنایی با حوزه الگوهای غذایی بود. روشهایی که در دوره فرصت مطالعاتی یاد گرفتم در قالب طرحهای تحقیقاتی و مقالات مختلف در ایران اجرا و منتشر کردم. نتایج خیلی از مطالعات در کتب مرجع مورد رفرانس واقع شده است.
چه زمانی به آمریکا رفتید و چه فعالیتهایی داشتید؟
بهمن 1384 به آمریکا رفتم و سعی می کردم هیچ فرصت آموزشی و یادگیری را در آن زمان از دست ندهم. سعی کردم با اساتید و دانشجویان در آنجا تعاملات علمی داشته باشم. علاوه بر کلاسهای آموزشی در جلسه ژورنال کلابی که هر هفته با حضور اساتید و دانشجویان تشکیل میشد، شرکت میکردم و با اساتید و دانشجویان در ژورنال کلاب و موضوعات و حیطههای مورد علاقه آنها در علم تغذیه آشنا می شدم. در جلسات مرتبط با طرحهای تحقیقاتی مختلف که بهطور منظم تشکیل میشد ، شرکت میکردم. بر روی آنالیز و تفسیر دادههای پایان نامهام تمرکز و در بسیاری از جلسات آموزشی شرکت میکردم.
دوران تحصیل و فرصت مطالعاتیتان در هاروارد چطور گذشت؟
با بسیاری از اساتید برجسته دانشگاه هاروارد، آشنا شدم و همکاری علمی ما همچنان ادامه دارد. سالهاست که در پروژههای مختلفی که در ایران دارم با بسیاری از اساتیدی که در آن زمان آشنا شدم ارتباط علمی و همکاری علمی دارم.
آیا خاطره خاصی از این دوره دارید؟
از بهترین خاطراتم، رفتار و روش پروفسور والتر ویلت بود که استاد راهنمای من بودند. ایشان تعامل بسیار خوبی با دانشجویان و همکاران داشتند و در فواصل زمانی گردهماییهایی را با حضور اساتید و دانشجویان تشکیل میدادند که این گردهمایی ها فرصت بسیار خوبی را برای تبادل علمی و آشنایی با سایر محققان فراهم میکرد. این جلسات فرصت خیلی خوبی برای تبادلات علمی بود. این تجربیات تاثیر زیادی در نحوه فعالیت و ارتباطات علمی من داشت.
چرا پس از تحصیل در آمریکا به ایران بازگشتید؟
همیشه علاقه داشتم به کشورم خدمت کنم. برایم مهم بود که آنچه یاد گرفتهام را برای پیشرفت جامعه علمی و سلامت مردم ایران به کار بگیرم. احساس میکنم بیشترین رضایتمندی از تحقیقات، زمانی حاصل میشود که بتوانم نتایج آن را برای مردم کشورم استفاده کنم. خدمت و فعالیت در کشورم برای بنده اولویت بالایی دارد. معتقدم به جهت مسئولیت اجتماعی که بر عهده دارم بایستی سعی کنم علم و دانشی که اندوختهام را در جهت ارتقا سلامت جامعه استفاده کنم. این حس تعهد اجتماعی و ملی و علاقه به کشورم، انگیزه اصلی بازگشتم بود.
به دانشجویانی که قصد مهاجرت دارند، چه توصیهای دارید؟
تجربه تحصیل و فرصت مطالعاتی در خارج از کشور بسیار ارزشمند است و میتواند دریچههای جدیدی را باز کند، اما بازگشت به وطن برای خدمت به مردم کشور خودمان ضرورت دارد. احساس رضایتی که از فعالیت در کشورمان داریم، با هیچ جای دیگری قابل مقایسه نیست. اینکه بتوانیم نتایج تحقیقات و دستاوردهای علمیمان را برای سلامت مردم کشور خودمان به کار ببریم، بزرگترین انگیزهای است که میتواند در دل هر محقق باشد.
پس از بازگشت به ایران، تحقیقاتتان چگونه پیش رفت؟
زمانی که برگشتم، تحقیقاتم را روی موضوع اپیدمیولوژی تغذیه و تغذیه جامعه و امتیازدهی به رژیمهای غذایی متمرکز کردم. به بررسی ارتباط الگوهای غذایی و کیفیت رژیم غذایی با بیماریهای غیرواگیر پرداختم. روشهای جدیدی که در دانشگاه هاروارد آموخته بودم، در قالب طرحهای تحقیقاتی مختلف در ایران اجرا کردم. مطالعات دریافتهای غذایی در گروههای مختلف سنی را داشتم. یکی از حوزههایی که از ابتدا علاقهمند بودم رژیم غذایی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ بود که در این زمینه نیز تحقیقات را ادامه دادم.
دوران فعالیت در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان چگونه بود؟
پس از بازگشتم، تعهدم به عنوان هیئت علمی به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان آغاز شد. در ۲۹ سالگی به عنوان هیئت علمی شروع به فعالیت کردم. در مهر ماه سال ۱۳۸۵ همراه همسرم، آقای دکتر احمد اسماعیل زاده به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان رفتم. همراهیها و حمایتهای همسرم همواره مسیر را برایم هموار میکرد. از سال 1385 تا 1394 در این دانشگاه به عنوان هیئت علمی فعالیت کردم و در سالهای ابتدایی، مسئولیت راهاندازی مرکز تحقیقات امنیت غذایی را بر عهده داشتم. در تمام مدت با کمک همکاران برای توسعه و ارتقا مرکز تحقیقات و حفظ رتبه برتر آن تلاش می کردم. پس از کسب موافقت اصولی مرکز، به عنوان رئیس این مرکز تحقیقات فعالیت کردم. در همان زمان این مرکز تحقیقات در دو دوره در سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در نوزدهمین جشنواره علوم پزشکی رازی و بیستمین جشنواره علوم پزشکی رازی به عنوان مرکز تحقیقات برگزیده انتخاب شد.
در ابتدا در قالب عضو گروه تغذیه فعالیت میکردم و آرام آرام گروههای تغذیه توسعه پیدا کرد و دانشکده تغذیه شکل گرفت و در این دوران به عنوان معاون پژوهشی دانشکده علوم تغذیه فعالیت کردم. در این مدت با کمک همکاران برای پیشبرد پژوهش در دانشکده تلاش می کردم. چندین سال(از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲) به عنوان جانشین سردبیر مجله Journal of research in Medical Sciencesنیز فعالیت کردم.
همچنین عضو هیئت تحریریه در چندین مجله در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودم. در حوزه تغذیه جامعه و الگوهای غذایی و رژیمهای غذایی برای بیماران دیابتی کشورمان فعالیت کردم. اثرات رژیمهای غذایی متفاوتی را بر روی کنترل قند خون و عوارض بیماری دیابت مطالعه کردم. همچنین بر روی الگوی غذایی DASHتحقیقاتم را با همراهی دانشجویان و همکاران پیش بردم. اثرات پیشگیری کننده این الگوی غذایی را در «پیشگیری از چاقی، دیابت نوع 2 و سندرم متابولیک» بررسی کردم. زمانیکه در اصفهان بودم به عنوان پژوهشگر برتر و به عنوان محقق جوان، محقق برگزیده و محقق پراستناد در روز پژوهش در جشنواره پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و محقق برگزیده استان اصفهان در جشنواره پژوهشی استان أصفهان حائز رتبه شدم.
در سه دوره در جشنواره آموزشی شهید مطهری در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با ارایه طرح های توسعه آموزشی که در حیطههای واحدهای درسی رشته علوم تغذیه و نحوه ارایه و ارزشیابی آنها داشتم، برگزیده شدم. در سال 1388، به عنوان رتبه اول محققان در پانزدهمین جشنواره علوم پزشکی رازی برگزیده شدم. همچنین در سال 1392 هم به عنوان محقق برتر وزارت بهداشت در مراسم روز پژوهش در چهاردهمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر کشور در هفته پژوهش انتخاب شدم. بعد از 8 سال فعالیت در اصفهان، در سن ۳۷ سالگی به رتبه استادی رسیدم. البته واحدهای درسی متعددی را هم تدریس میکردم. همواره سعی میکردم مطالب جدید در حوزه چگونگی تدریس را مطالعه کنم و تلاش میکردم کلاس درسی و ارایه مطالب را برای دانشجویان جذابتر کنم تا با انگیزه بیشتری در کلاس حاضر شوند و در این راستا طرحهایی را در حوزه دانش پژوهی آموزش در ارتباط با واحدهای درسی که بر عهده داشتم ارایه دادم و تغییراتی را در نحوه ارایه واحد درسی «تنظیم برنامههای غذایی» و نحوه آموزش و برگزاری چندین واحد درسی درکلاس داشتم. نوآوریهایی را در زمینه ارزشیابی برخی از واحدهای درسی رشته علوم تغذیه انجام دادم. بسیاری از این فعالیتها را بهصورت طرحهای تحقیقاتی در حوزه آموزش پزشکی و کنگره آموزش پزشکی و جشنواره شهید مطهری دانشگاه ارایه دادم. از سال ۱۳۹۲ به عنوان عضو هیئت ممتحنه و ارزشیابی رشته علوم تغذیه نیز شروع به فعالیت کردم.
همچنین از ابتدای ورود به اصفهان با مراکز تحقیقات مختلفی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ارتباط علمی و تحقیقاتی برقرار کردم و طرح های متعددی را با همکاری دانشجویان و محققین اجرا میکردم .به علاوه در اصفهان در کلینیک ویژه دانشگاه مشاوره تغذیه میدادم. در اصفهان ارتباط و تعاملات علمی با معاونت بهداشتی و مراکز بهداشتی نیز داشتم و برای آموزش مباحث تغذیهای برای کارشناسان تغذیه همکاری داشتم.
تدریس چه جایگاهی در زندگی حرفهای شما داشته است؟
تدریس همیشه یکی از علایق اصلی من بوده است. حتی در دوران مدرسه نیز در طرح معلمیاری شرکت کردم. تدریس علاوه بر اینکه برایم شوق و انگیزه ایجاد میکند، زمینهساز ایدههای تحقیقاتی نیز هست. بسیاری از ایدههایی که بعدها به پژوهشهای جدی تبدیل شدند، در کلاس درس و از تعامل با دانشجویانم شکل گرفتند. برای تدریس در کلاس همیشه مطالعه بهروز دارم. سعی میکنم متناسب با مبحث مورد تدریس از مقالات روز دنیا نیز استفاده و بسیاری از آنها را متناسب مبحث تدریس در کلاس بحث کنم. همواره تلاش میکنم از روشهای نوین یاددهی-یادگیری مناسب با مبحث مورد تدریس استفاده کنم.
چه زمانی به دانشگاه علوم پزشکی تهران منتقل شدید؟
در سال 1394، پس از پایان دوره تعهدم در اصفهان، به دانشگاه علوم پزشکی تهران منتقل شدم. از آن زمان به عنوان استاد در گروه تغذیه جامعه دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی فعالیت میکنم.
در این دانشگاه بر روی چه موضوعاتی تمرکز کردهاید؟
تحقیقاتم همچنان در حوزه تغذیه جامعه و بر روی امتیازدهی اجزای رژیمهای غذایی و الگوهای غذایی و تاثیر آنها بر پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر متمرکز است. تحقیقات در زمینه الگوی غذاییDASH را با کمک دانشجویان و همکاران ادامه دادم. همچنین وارد حوزه ارتباط تغذیه با سلامت روان شدم، چرا که ارتباط تغذیه با مسائل روانشناختی مانند استرس، افسردگی و اضطراب به موضوعی مهم در علم تغذیه و ارتباطات میان رشتهای تبدیل شده است. به طور خاص روی تغذیه گروههای خاص مانند زنان در سنین باروری و سالمندان با کمک همکاران و دانشجویان کار میکنم و تلاش دارم تحقیقاتم پاسخگوی نیازهای جامعه باشد.
در حوزه سلامت روان نیز به همراه همکاران و دانشجویان پژوهشهایم را شروع کردم. تغذیه و سلامت روان ارتباط تنگاتنگی دارد. بهطور ویژه در سالهای اخیر معتقدم به تحقیقاتی که پاسخگوی نیاز جامعه در راستای حل مشکلات باشد و به نوعی پاسخگوی نظام سلامت باشد، بپردازم. به علاوه پروژههای تحقیقاتی و پایاننامههای دانشجویان را بیشتر بر روی خدماتی که در قالب خدمت تغذیهای به مراجعان و مردم ارائه می شود، متمرکز کردم، به بررسی اثربخش بودن آنها پرداختم و سعی کردم به این سوال پاسخ دهم که خدمات تغذیهای ارایه شده تا چه اندازه موثر است و یا چطور میتوانیم این خدمتدهی در حوزه تغذیه را بهتر کنیم. از ابتدای ورود به دانشگاه علوم پزشکی تهران با مرکز تحقیقات دیابت و سایر مراکز تحقیقاتی وابسته به پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه همکاری دارم. پروژههای متعددی درباره نقش دریافتهای غذایی در کنترل قند خون، عوارض قلبی عروقی، زخم پا، سلامت روان و قدرت شناختی و وضعیت خواب در بیماران دیابتی با کمک همکاران در پژوهشگاه و دانشجویان دارم. در این مطالعات نیز نقش الگوهای غذایی و کیفیت رژیم غذایی و گروههای غذایی مصرفی را در بیماران مدنظر قرار دادم. به علاوه به بررسی خدمات تغذیهای ارایه شده به بیماران دیابتی پرداختم. مسئولیت راهنمایی پایان نامههای متعددی را در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی داشتم که برنامههای مختلفی همچون منتورشیپ پژوهشی را برای دانشجویانم اجرا کردم. در زمان فعالیت در دانشگاه علوم پزشکی تهران ، به عنوان استاد نخبه برگزیده جشنواره «علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان» انتخاب شدم و در جشنواره زن و علم و جایزه دکتر مریم میرزاخانی و جایزه دانشمندان برگزیده البرز و محقق برتر در بیست و چهارمین جشنواره علوم پزشکی رازی و جشنواره ابن سینا و جشنواره بینالملل و جشنواره شهید مطهری دانشگاه و همچنین به عنوان آموزشگر برتر دانشگاه برگزیده شدم.
در حوزه فعالیتهای اجرایی مدت کوتاهی به عنوان مدیر گروه توسعه آموزش و سپس در سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ به عنوان معاون پژوهشی دانشکده علوم تغذیه و رژیمشناسی فعالیت کردم و از سال 1402 نیز به عنوان رئیس اداره انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران در خدمت دانشگاه هستم. همواره از اساتید گرامی که افتخار همکاری با بزرگواران را داشتم مطالب بسیاری آموختم. از سال ۱۳۹۶عضو گروه ارتقا سلامت فرهنگستان علوم پزشکی هستم و در حال حاضر نیز به عنوان عضو وابسته گروه فعالیت میکنم.
از سال ۱۳۹۲ عضو هیئت ممتحنه و ارزشیابی رشته علوم تغذیه هستم. از سال ۱۳۹۵عضو کمیسیون نشریات علوم پزشکی کشور شدم و همچنین در چند سال اخیر عضو کمیسیون ارزشیابی علوم پایه پزشکی دانش آموختگان خارج از کشور هستم.
دانشگاه علوم پزشکی تهران چقدر در پیشبرد تحقیقات شما نقش داشته است؟
دانشگاه علوم پزشکی تهران با سیاستهای مناسب و تسهیلات علمی، مسیر انجام تحقیقات را هموار کرده است. دانشگاه علوم پزشکی تهران همواره با فراهم کردن امکانات لازم و زمینهها و بسترهای لازم برای انجام پژوهش قدم بسیار بزرگی را برای تسهیل فرایندهای مرتبط با انجام مطالعات پژوهشی برداشته است. حمایتهای حوزههای مختلف دانشگاه از محققان بسیار موثر و امکان گسترش ارتباطات علمی را برای محققان دانشگاه فراهم کرده است.
حضور بهترین متخصصان و محققان در دانشگاه و فضای علمی دانشگاه نیز عاملی است که به ایجاد انگیزه و پیشبرد علم کمک میکند. کسب راهنمایی از محضر پژوهشگران فرهیختهای که در دانشگاه حضور دارند و استفاده از نظراتشان، نیز فرصت مغتنمی است که به پیشبرد تحقیقات کمک میکند. فراهم بودن مناسب زیرساختهای آموزشی و پژوهشی و فعالیتهای گسترده و مناسب همه حوزهها در دانشگاه علوم پزشکی تهران فضای رشد و توسعه علمی را گسترده میکند.
فضای علمی مناسب در دانشگاه علوم پزشکی تهران بهترین مسیر را برای انجام پژوهشهای علمی آماده کرده است.
لطفاً تاریخچهای از رشته تخصصی تغذیه بگویید. این رشته در گذشته چه جایگاهی داشته و امروز چه پیشرفتی کرده است؟
در اواخر قرن 18میلادی مطالعه در این رشته شروع شد. در سال1750 میلادی بیماری اسکوربوت و سال1850میلادی بیماری راشیتیسم بررسی شد. همچنین سال 1910 تا 1950میلادی زمان کشف و سنتز ویتامینها بوده است؛ یعنی آن دوره را اصلا متعلق به جداسازی و سنتز ویتامینها میدانند. البته همزمان بود با جنگ جهانی که متخصصان نگران کمبود مواد مغذی بودند. در سال 1950م. متابولیسم تغذیه، جدیتر بررسی شد. سال 1950 تا 1970م. زمانی بوده که توجه ویژه به چربی و قند شد. در این زمان کشف شد که چربی، عامل اصلی بیماریهای قلبی عروقی است. همچنین آن زمان هم مطالعاتی شکر را به عنوان عاملی برای هیپرتریگلیسریدمی، پوسیدگی دندان، چاقی و بیماریهای غیرواگیر مطرح کردند.
ولیکن به چربی توجه بیشتر و به توصیههای مرتبط با کاهش چربی بها داده میشد. همچنین در این دوره به دلیل شیوع سو تغذیه کودکان مسئله فرمولهای غنی از پروتئین برای پیشگیری از سو تغذیه، پیشنهاد شد ولی همچنان خیلی از محققان معتقد بودند با شیر مادر میتوان از سوءتغذیه جلوگیری کرد. نگاه به بیماریهای غیرواگیر و نقش تغذیه در بیماریهای غیرواگیر از سال 1970تا 1990م. پدید آمده و به الگوهای غذایی در همین سالها توجه شده است. طبق این تاریخچه میبینیم که در سالهای 1910 تا 1950م. عمدتا به یک نوترینت توجه میکردند.
از سال 1970تا 1990م. به الگوهای غذایی توجه شد. در حالی که در این سالها دیگر در کشورهای پیشرفته مسئله کمبود کالری و کمبود ریزمغذیها مرتفع شده بود، همچنین مسئلهی کمبود ریزمغذیها و بیماریهای ناشی از کمبود مواد غذایی در کشورهای در حال توسعه وجود داشت. ضمن اینکه بار بیماریهایی مثل چاقی و دیابت نوع دو در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش بود. ازسال 1980م. اپیدمیولوژی تغذیه شکل گرفته است. همچنین از سال 1990م. به بعد یک توجه ویژهای به الگوهای غذایی شده است. از سال 1990م. تا الان هم این الگوها تغییر کردند و اجزای الگوهای اولیه در سالهای 2000م. نسبت به الان تغییر کرده است.
امروزه الگوهای غذایی به سمت الگوهای غذایی ناپایدار و الگوهای غذایی که کمترین آسیب به محیط زیست میرساند پیش میروند. الگوهای غذایی نوین، عمدتاً پایهی گیاهی دارند. نگاه محققان به سمت میکروارگانیسمهای مفید روده، مسئله تغذیه و سیستم ایمنی و مشکلات مرتبط با بار دوگانه بیماریها تغییر کرده است. همچنین توجه ویژهای به مساله پروبیوتیکها، غذاهای فراسودمند، فیبر و آنتیاکسیدانها شده است.
تحقیقات رشته علوم تغذیه هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی رو به افزایش است. افزایش تعداد مقالات تحقیقاتی چاپ شده و افزایش تعداد مجلات معتبر علمی در این حوزه در جهان نشاندهنده همین موضوع است. توجه به اثربخشی مطالعات و حرکت به سمت بهبود وضعیت تغذیه در جوامع و توجه به حیطه فناوری و استفاده از نتایج مطالعات علم تغذیه در حیطه فناوری به منظور سلامت جامعه نشاندهنده رشد و ارتقا تحقیقات در این رشته در طی سالها است. این رشته در حوزههای تخصصی مختلف همچون تغذیه جامعه، تغذیه بالینی، تغذیه سلول مولکولی و تغذیه ورزشی و سیاستهای غذا و تغذیه پیشرفتهای قابل توجهی داشته است. ورود و گسترش تحقیقات در حوزه تغذیه جامعه و تمرکز بر نگاه دیدن کل رژیم غذایی به جای یک ماده مغذی ادامه دارد.
در حوزه الگوهای غذایی، ورود «الگوهای غذایی پایدار» در حوزه مطالعات تغذیهای مطرح است. تحقیقات در زمینه امنیت غذایی و توجه به عوامل تعیین کننده بار دو گانه بیماریها رو به گسترش است. با توجه به نقش شادکامی و سلامت روان در پیشگیری از بیماریها، علم تغذیه به حوزه ارتباط دریافتهای غذایی و سلامت روان ورود پیدا کرده است. البته همچنان تحقیقات بیشتر در حوزه دریافتهای غذایی و عوامل خطر بروز بیماریهای غیر واگیر ادامه دارد.
تغییراتی که در حوزه تحقیقات دراین رشته رخ داده است بیشتر به ورود به تحقیقات در حوزه تداخلات ژن، مادهی مغذی و مسئلهی تغذیه منحصر به فرد و تغذیه متناسب با وضعیت ژنی ودر نظر گرفتن بیان ژنها، تغذیه و میکروبیوم روده مرتبط است. در حوزه تحقیقات تغذیه بالینی، توجه به رژیم غذایی خاص در هر بیماری و مطالعات بر روی رژیم غذایی نوین و موثر بر کنترل اضافه وزن و چاقی در جریان است. با توجه به اینکه چاقی زمینه ساز سایر بیماریهاست، تحقیقات و فناوریها به منظور کنترل چاقی و اضافه وزن در جهان رو به گسترش است. سوالات مرتبط با نتایج محدودیت کالری و یا توجه به اجزای رژیم غذایی و نوع مواد غذایی مصرفی در رابطه با کنترل وزن و کنترل چاقی و ارایه بهترین رژیم غذایی و راهکار تغذیهای به منظور کنترل وزن از دیگر حیطههای تحقیقاتی پرچالش است که امروزه حجم گستردهای از تحقیقات به آن میپردازد.
ورود نتایج تحقیقات در راهنماهای بالینی و بهداشتی نشاندهنده گسترش حیطه تحقیقات حوزه علم تغذیه است. در حال حاضر درمانهای تغذیهای یکی از مهمترین کمکها برای بیماران در کنار دارو درمانی و سایر درمانهای پزشکی است.
رویکرد استفاده از نتایج تحقیقات در سیاستهای بهبود تغذیه نیز اهمیت خاص خود را دارد و مطالعات و تحقیقات در حوزه سیاستهای غذا و تغذیه نیز جاری است.
پیشرفتهای رشته تغذیه در ایران چگونه بوده است؟
همزمان با مسایل مطرح شده در جهان، در قالب تحقیقات مختلف، در ایران و در دانشگاههای علوم پزشکی کشور و در دانشگاه علوم پزشکی تهران و در دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی این دانشگاه چنین تحقیقاتی در جریان است. نتایج حاصل از آن هم در مجلات جهانی به چاپ میرسد و این نشان میدهد که در حوزههای مختلف تغذیه همگام با جهان در ایران نیز تغییرات در حوزه تحقیقات ایجاد شده است. علاوه بر جنبه تحقیقاتی و دانش علمی، درمان بر پایه تغذیه گسترش یافته است. با افزایش آگاهی در مورد اهمیت تغذیه در پیشگیری و درمان بیماریها، رویکردهای تغذیهای در درمان بیماریهای مزمن مانند دیابت، بیماریهای قلبی و چاقی مورد توجه بیشتری در سراسر کشور قرار گرفته است. ما امروزه شاهد حضور پر رنگ کارشناسان و متخصصان تغذیه در بیمارستانهای سراسر کشور هستیم به گونهای که رژیم درمانی یکی از ارکان اساسی مدیریت بیماران بستری در بخش های مختلف است. آگاهی عمومی در مورد اهمیت تغذیه سالم و تأثیر آن بر سلامتی افزایش یافته و این موضوع منجر به تغییرات رفتاری در انتخاب مواد غذایی و سبک زندگی شده است. در حال حاضر حضور پررنگ کارشناسان تغذیه در مراکز جامع سلامت در سراسر کشور به کاهش بیماریها و پیشگیری از ابتلا به بیماریها کمک شایانی میکند. توسعه محصولات تغذیهای سالم نیز از جمله پیشرفتهای حاصله در حوزه سلامت است. از طرفی فعالیت کارشناسان، کارشناسان ارشد و دکترای تغذیه در دفاتر کار شخصی در سراسر کشور به کاهش و پیشگیری از بیماریها و کنترل بیماریها در کنار دارو درمانی کمک میکند.
برنامههای آموزشی در سطح ملی برای ارتقای آگاهی در مورد تغذیه سالم و پیشگیری از بیماریهای مزمن توسعه یافتهاند. به عنوان مثال به پویشهای ملی در حوزه تغذیه میتوان اشاره کرد. استفاده از فناوری های نوین در آموزش تغذیه نیز افزایش یافته است. آزمایشگاهها و آزمایشهای حوزه تغذیه سلولی ملکولی گسترش یافته است. در مجموع، رشته تغذیه در سالهای اخیر به لحاظ علمی، کاربردی و آموزشی و پژوهشی رشد قابل توجهی داشته است. تعداد دانشگاههای پذیرنده دانشجو در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای رشتههای علوم تغذیه در سراسر کشور افزایش یافته است. فارغالتحصیلان این رشته افزایش و خدمات ارایه شونده در حوزه تغذیه بسیار گسترش یافته است.
دانشگاه علوم پزشکی تهران چگونه به توسعه رشته تغذیه کمک کرده است؟
دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان یکی از معتبرترین دانشگاهها، همواره کمکهای قابل توجهی در رشته تغذیه در سطح کشور و در سطح جهان ارائه کرده است. از جمله میتوان به تحقیقات پیشرو در زمینه تغذیه، برنامههای آموزشی و تخصصی و تربیت دانشجویان در کشور از دیرباز توسط اساتید بزرگ و پیشکسوت اشاره کرد و همچنین در سطح بین المللی، همکاریهای بینالمللی و ملی، ترویج دانش تغذیه و سلامت عمومی در جامعه از طریق برگزاری برنامه ها و آموزش های آگاهی بخشی و انتشار مقالات و یافتههای تحقیقاتی توسط اساتید در دانشگاه حایز اهمیت است. تحقیقاتی که در دانشگاه علوم پزشکی تهران در دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی انجام شده است، توانسته است استنادهای زیادی در مجلات در سطح جهان داشته باشد و در خیلی از موارد به عنوان مرجع قرار گرفته است که در پیشرفت تحقیقات کشور و جهان اهمیت زیادی دارد. نتایج بسیاری از پروژههای تحقیقاتی انجام شده در کتب مرجع وارد شده و مورد استفاده جهان قرار گرفته است که نشاندهنده کیفیت انجام مطالعات در دانشگاه علوم پزشکی تهران است. نتایج تحقیقات حاصل از دانشگاه در درمان و پیشگیری از بیماریها موثر بوده و در کنگرههای بینالمللی ارایه شده است. توجه محققان و اعضای هیئت علمی رشته به تحقیقات پاسخگوی نیاز جامعه نیز نشاندهنده ورود و توجه به حیطه اثر بخشی نتایج تحقیقات است. دانشجویان بینالملل فارغالتحصیل شده در این رشته از دانشگاه که هر یک در کشور خود هم اکنون موثر و محقق هستند و پروژههای بینالمللی انجام شده، سبب توسعه رشته تغذیه در سطح جهان و ارتقا خدمات تغذیهای در سطح جهان شده است. ارتباط محققان این رشته در دانشگاه با محققان رشته تغذیه در سایر دانشگاهها و تعاملات بینالمللی آنها نیز حایز اهمیت است. استفاده از نتایج تحقیقات انجام شده در دانشگاه علوم پزشکی تهران، به منظور سیاستگذاری در حوزه غذا و تغذیه در کشور به سلامت جامعه کمک کرده است. ارتباط مستقیم اعضای هیئت علمی و کارشناسان تغذیه با بیمار نیز باعث میشود تا کنترل بیماریها با کمک علم تغذیه بهتر شود و مسئله مشاوره تغذیه نظم خاص خودش را بگیرد. فارغ التحصیلان این رشته از دانشگاه علوم پزشکی تهران در سراسر کشور در حوزه های مختلف در معاونت درمان و معاونت بهداشتی در حیطه تغذیه به بهبود وضعیت بیماران و سلامت جامعه کمک میکنند. تربیت نیروی متخصص تغذیه در سطوح کارشناسی ارشد و دکترا توسط دانشگاه و فعالیت فارغالتحصیلان دانشگاه بهطور تخصصی در بیمارستانها و دانشگاهها و مراکز بهداشتی و مراکز تحقیقاتی توانسته است در توسعه فعالیتهای این رشته تاثیرگذار باشد. اساتید زیادی در سراسر کشور از فارغالتحصیلان این دانشگاه هستند که در دانشگاههای علوم پزشکی در سراسر کشور مشغول تحقیق و تدریس هستند. انجام پروژههای تحقیقاتی در حوزه تغذیه سلولی ملکولی و یافتن مکانیسمها و مداخلات در این زمینه به حرکت در قلههای دانش کمک کرده است. آزمایشها در این حوزه گسترش یافته است.
فعالیتهای حوزه تغذیه جامعه توسط اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران به بهبود وضعیت تغذیه در سطح کشور کمک کرده است. برنامههای جاری در حوزه تغذیه جامعه با هدف ارتقا تغذیه گروههای آسیبپذیر به کاهش میزان کمبودهای تغذیهای منجر شده است. ارایه رهنمودهای غذایی متناسب با فرهنگ غذایی کشور و متمرکز بر رفع مشکلات تغذیهای خاص جامعه و افزایش و ارتقا آگاهی و سواد تغذیه اقشار جامعه در بهبود وضعیت تغذیهای جامعه کمک کرده است.
اهمیت پژوهش در توسعه علم تغذیه چیست؟
پژوهش بستری برای مواجهه با چالشهای آینده فراهم میآورد. برای توسعه علم حتما باید پژوهشهای متناظر با آن علم انجام شود. تاریخ تغذیه نشان داده است، هر زمان که علم تغذیه پیشرفت کرده به واسطه تاکید بر نتایج تحقیقات حاصل از این علم بوده است. زمانی سیاستهایمان درست است که بر مبنای نتایج تحقیقات باشد. اگر سیاستها ساده باقی بماند، نمیتوانیم همپای نتایج تحقیقات حرکت کنیم. مثلا اگر قبلا میگفتیم که کلا چربیها بد هستند و به نوعش توجه نمیکردیم الان به نوع چربی هم توجه میکنیم. این حاصل رشد تحقیقاتمان است. اگر قبلا توجهی به اسیدهای چرب ترانس نداشتیم چون تحقیقات در این زمینه کم و هنوز روشنگری لازم اتفاق نیفتاده بوده است. هر جایی که تحقیقات پیشرفت می کند به تبع آن علم هم پیشرفت خواهد رفت.
دانشجویان و اساتید چه نقشی در پیشرفت علم تغذیه دارند؟
دانشجویان با تعاملات علمی خوبی که با اساتید برقرار میکنند و شرکت در گروههای تحقیقاتی در توسعه علمی نقش خواهند داشت. تمرکز بر مشکلات سلامت و ارتباط تغذیه با این مشکلات و توجه به تحقیقات مورد نیاز جامعه در حوزه تغذیه به پیشرفت این علم کمک میکند.
استادان هم در انگیزه بخشی در زمینه رشد علمی و ترغیب و تشویق دانشجویان موثر هستند. اساتید با آموزش و راهنمایی دانشجویان و پژوهش و نوآوری و مشارکت در جامعه علمی و ارایه خدمات کارشناسی در پیشبرد علم و دانش تخصصی نقش خواهند داشت. ایدههای پژوهشی نو ، بررسی مشکلات، انجام پژوهشها و انجام تحقیقاتی در راستای حل مشکلات کشور توسط اساتید بسیار مهم خواهد بود. ضمن اینکه بهتر است رشد و توسعه به سمت قلههای دانش را در نظر بگیریم، از طرفی باید به بومیسازی ابزارهای مورد استفاده در کشور نیز توجه کنیم. در رشته تغذیه نیاز به بومیسازی بسیاری از ابزارها وجود دارد. در حوزههای ارزیابی تغذیه نیاز به ایجاد ابزار های مناسب در کشور احساس میشود. لذا نیاز به پژوهشهای خاص ملی و متناسب با نیازهای کشور در حوزه تغذیه نیز احساس میشود. از ابزارهایی که به عنوان ارزیابی وضع تغذیه در یک کشور دیگر استفاده میشود یا از حدود مرزی که در یک کشور دیگر برای سنجش وضعیت تغذیه قرار داده می شود، شاید نتوانیم به صورت بهینه در کشور خودمان استفاده کنیم. برای ابزارها لازم داریم بومیسازی انجام دهیم. پرسشنامههای تغذیه برای بررسی دریافتهای غذایی بهتر است متناسب با فرهنگ غذایی خودمان باشد.
توجه به مشکلات خاص کشور و پاسخگویی به سوالات پژوهشی در حوزههای مختلف بسیار مهم است و میتواند به نظام سلامت کشور کمک کند. همچنین دانشگاه با هموارکردن این مسیر میتواند راه رشد تعالی را برای کشور فراهم کند. لذا همانگونه که مطرح شد دانشگاه، اساتید و دانشجویان نقشهای مهم و متمایزی در پیشبرد علم و به طور اخص در رشته تغذیه دارند.
سبک زندگی شما چگونه است؟
صبح خیلی زود از خواب بیدار میشوم و بعد از صرف صبحانه به دانشگاه میروم. عصرها بیشتر زمان را با فرزندانم میگذرانم و تلاش میکنم ارتباط و تعامل با فرزندانم داشته باشم و به امور درسی آنها و کارهای منزل میپردازم و در مورد وقایع روزشان با آنها صحبت میکنم. شبها نیز نیم ساعت برای کارهای علمی خودم وقت میگذارم. در کنار کارهای علمی، ورزش همراه با فرزندانم و آشپزی سالم در خانه برای خانواده و گفتگو و تعامل در خانواده نیز بخشی از برنامههای من است.
آیا خانواده مانعی در مسیر موفقیت شما بودهاند؟
هرگز. همسرم، آقای دکتر احمد اسماعیلزاده، همواره پشتیبان و همراه من بودهاند. حمایت ایشان، یکی از عوامل مهم در پیشبرد امور علمی بنده بوده است. همیشه قدردان زحماتشان و همراهی هایشان هستم.
مادرم همیشه در نگهداری فرزندانم بهخصوص زمانیکه فرزندانم کوچکتر بودند کمک و از فرزندان من مراقبت کردند تا بتوانم در دانشگاه و محیطهای علمی فعالیت داشته باشم. از زحماتشان و حمایتهایشان از کودکی و حتی سنین بزرگسالی واقعا ممنونم.
همسرتان در چه حوزه ای فعال هستند؟
همسرم، هم در حوزه تغذیه فعالیت دارند؛ استاد گروه تغذیه جامعه در دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران و در حال حاضر مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت هستند.
همسرم همیشه زمینه را برای فعالیتهای علمی برایم فراهم کردند و زحمات زیادی را متقبل شدند و همواره با من همراه بودند. همسرم همواره کمک کردند تا بتوانم در مسیری که علاقهمند هستم، به ادامه کار و فعالیت علمی بپردازم که بر خودم لازم میدانم از حمایتها و زحمات و همراهی ایشان قدردانی کنم.
کمی راجع به فرزندانتان توضیح دهید.
دخترم متولد دی ماه ۱۳۸۶ و هم اکنون در کلاس یازدهم در رشته تجربی تحصیل می کند. پسرم متولد آبان ۱۳۹۲ و هم اکنون در کلاس پنجم تحصیل می کند. فرزندانم از بزرگترین نعمتهای خداوند برای بنده هستند و همیشه تلاش می کنم در کنار فعالیتهای علمی، زمان کافی برای رسیدگی به امور آنها و تعامل و گفتگو با فرزندانم اختصاص دهم. اختصاص زمان برای فرزندانم در برنامه روزانه همیشه از اولویتهای بنده است و سعی می کنم در کنار فعالیتهای علمی خودم، امور مرتبط با آنها را همیشه در اولویت قرار دهم.
توصیه شما به دانشجویان و جوانان چیست؟
با انگیزه و علاقهای که نسبت به کسب علم و دانش در جوانان و دانشجویان میبینم معتقدم که جوانان کشور ما همواره موفق خواهند بود. همیشه به دانشجویانم توصیه میکنم وقت کافی برای کارهای علمی بگذارند. اینکه صرفاً بخواهند یک مطالعهای را سریع انجام بدهند و از آن گذرا عبور کنند شاید نتیجه مطلوب حاصل نشود. زمانی یک نتیجه مطلوب از انجام فعالیتهای علمی حاصل می شود که بهطورعمیق و با دقت و انگیزه برای آن فعالیت علمی وقت صرف شود. همه ابعاد مطالعه با دقت و درایت زیاد دیده شود و نسبت به انجام آن احساس مسئولیت شود. بسیاری از خصوصیات اخلاقی همچون دقت و تلاش و داشتن نگرش و روحیه علمی در دوران جوانی و دانشجویی شکل می گیرد. اگر این خصوصیات در دوران جوانی پایه گذاری شود قطعا موفقیت علمی را در سالهای بعد نیز به دنبال خواهد داشت. یکی دیگر از مسائلی که منجر به موفقیت میشود این است که دانشجویان هدفشان را تعیین کنند. تا زمانی که فرد هدفش را نشناسد، نمیتواند برای آن هدف برنامهریزی خوبی داشته باشد. وقتی هدف دانشجو تعیین شود قطعا میتواند راه رسیدن به هدف را تشخیص بدهد، برایش برنامهریزی و تمرکز کند تا به آن هدف برسد. نظم، دقت و پشتکار، سه عامل کلیدی در مسیر دستیابی به موفقیت هستند. موفقیت با تلاش به دست میآید.
برای اینکه کسی بتواند تمام و کمال به موفقیتی که دوست دارد دست یابد، بایستی دقت و تلاش زیادی داشته باشد. با تلاش و کوششی که در دانشجویان و جوانان کشور سراغ دارم مطمئنم در مسیر علم و دانش موفق خواهند بود.
علایق شما در خارج از کارهای پژوهشی چیست؟
به مطالعه کتاب، شعر و ادبیات علاقهمند هستم. در نوجوانی انشاهای خوبی مینوشتم و اکنون هم اگر فرصتی پیش بیاید، به مطالعه در حوزه ادبیات و اخلاق میپردازم.
آینده دانشگاه علوم پزشکی تهران را چگونه ارزیابی میکنید؟
دانشگاه علوم پزشکی تهران همیشه موفق و سرآمد و همواره در مسیر رشد است و اطمینان دارم که با توسعه روزافزون فعالیتهای این دانشگاه وزین، این روند صعودی همچنان ادامه خواهد داشت. قطعا شاهد موفقیت های روزافزون دانشگاه علوم پزشکی تهران خواهیم بود. این دانشگاه سرآمد یکی از مهمترین و بزرگترین افتخارات علمی کشور است و ادامه موفقیتهای آن در آینده همواره به پیشرفت جامعه کمک میکند. آینده درخشان این دانشگاه وزین در همه حیطهها بر همگان روشن است.
چه احساسی به دانشگاه علوم پزشکی تهران دارید؟
از بزرگترین افتخارات من این است که در دانشگاه علوم پزشکی تهران فعالیت میکنم. سرآمد بودن و موفقیتهای زیاد دانشگاه علوم پزشکی تهران همیشه باعث خوشحالی همه اعضای هیئت علمی است. الگوهای موفق و متخصصان زیادی در این دانشگاه تحصیل کردهاند و در این دانشگاه فعالیت میکنند و همین مساله زمینه خیلی خوبی برای رشد و توسعه کشور است.
دانشگاه علوم پزشکی تهران محلی برای تکاپو، جستوجو و حرکت است. نام این دانشگاه وزین نمادی از انجام فعالیتهای بالای علمی است. از بزرگترین افتخارات من، فعالیت در این دانشگاه وزین و همکاری با اساتید، دانشجویان و پژوهشگران برجسته آن است.
دانشگاه علوم پزشکی تهران الگوهای لازم را در تمام ابعاد علمی و پژوهشی ارایه کرده است و همواره سرآغاز بهترین ایدههای علمی و تحقیقاتی و فناوری و سرآمد در حوزههای مختلف بوده است. مرجعیت دانشگاه علوم پزشکی تهران بر همه روشن است و از خداوند متعال سپاسگزارم که در چنین فضای علمی مشغول به فعالیت هستم.
در پایان از حوزه روابط عمومی دانشگاه که در تهیه این مصاحبه تلاش و صرف وقت کردند، کمال تشکر را دارم.
متن درون تصویر امنیتی را وارد نمائید: