آهن مورد نیاز در نوجوانان بستگی به سرعت رشد. ذخائر آهن بدن و قابلیت جذب آن از منابع غذایی دارد. نیاز به آهن در دوران رشد افزایش می یابد. نوجوانان زیادی بدون اینکه علایم واضح کم خونی را داشته باشند از عوارض زیان بار کم خونی ناشی از کمبود آهن از جمله کاهش قدرت یادگیری، کاهش توان کار و افزایش ابتلا به بیماری رنج می برند.

دانش آموز عزیر با دیدن علائم زیر به کم خونی فقر آهن شک کنید و به پزشک مراجعه نمایید
- رنگ پریدگی دائمی مخاط داخل لب، پلک چشم و زبان (صورتی شدن مخاط)
- خستگی زودرس
- سیاهی رفتن چشم و سرگیجه
- سردرد
- بی اشتهایی و حالت تهوع
- خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها
- تنگی نفس همراه با تپش قلب

عواملی متعددی سبب کم خونی فقر آهن می شوند که برخی از آن ها عبارتند:
- مصرف ناکافی مواد  غذایی حاوی آهن
- مصرف غذاهای غیر خانگی و فست فودها
- هیجان عصبی دوران بلوغ
- مصرف چای همراه با غذا و یا بلافاصله پس از صرف غذا
- آلودگی های انگلی
- دفع زیاد آهن در دختران در دوران نوجوانی
- افزایش نیاز بدن به آهن همراه با دریافت کم آهن غذایی در دوران نوجوانی

چگونه با خود مراقبتی تغذیه ای از کم خونی فقر آهن فاصله بگیریم
- از مواد غذایی حاوی آهن مانند انواع گوشت ها، جگر، حبوبات و سبزی های سبز تیره به مقدار بیشتر در برنامه غذایی روزانه ی خود استفاده کنیم.
- مصرف سالاد و یا سبزیجات تازه (مانند سبزی خوردن) را به همراه غذا به دلیل جذب آهن فراموش نکنیم.
- سعی کنیم در میان وعده ها از انواع مرکبات (پرتقال، لیمو شیرین و..) و انواع خشکبار (برگه هلو، برگه زرد آلو و...) و انواع مغزها (پسته، بادام و...) استفاده نماییم.
- از نوشیدن چای، قهوه و دم کرده های گیاهی یک ساعت قبل و یک تا دو ساعت بعد از غذا صرف نظر کنیم.
- همراه غذاهای گیاهی مقداری گوشت حتی به مقدار بسیار محدود مصرف کنیم تا به جذب آهن غذای گیاهی کمک نماید.
- همراه با غذا ماست استفاده نمائیم.زیرا ماست حاوی اسید لاکتیک است و اسید لاکتیک به جذب آهن غذا کمک می کند.

آیا از اهمیت برنامه آهن یاری در مدارس مطلع هستید و می دانید چرا در این دوران باید از مکمل آهن استفاده کرد
در دوران بلوغ به علت جهش رشد، افزایش توده عضلانی بدن، افزایش در حجم سلول های قرمز خون و نیز به علت جبران آهن از دست رفته در سیکل ماهانه، نیاز بدن به آهن افزایش پیدا می کند. شما در این دوران در صورت مصرف مواد غذایی که دارای آهن کافی نیست (مانند انواع فست فود) و عدم مصرف مناسب سبزی و میوه، بیشتر در معرض کمبود آهن قرا می گیرید. بنابراین مصرف مکمل آهن به میزان مورد نیاز باعث پیشگیری از کم خونی فقر آهن در شما خواهد شد.

برای پیشگیری از کم خونی فقر آهن چه کاری می توانیم انجام دهیم
هر سال در یک دوره 4 ماهه (16 هفته) هر هفته یک عدد قرص مکمل آهن (دارای 60 میلی گرم آهن المنتال) مصرف کنیم.

در هنگام مصرف مکمل آهن، مراقب باشیم که:
- به همراه مصرف مکمل آهن از چای یا ترکیبات کلسیم دار مانند شیر استفاده نکنیم.
- به همراه مصرف مکمل آهن، آبمیوه تازه به خصوص انواع مرکبات را مصرف کنیم.
- در صورتی که با مصرف مکمل آهن دچار درد معده یا تهوع یا اسهال و یا یبوست شدید شدیم، بهتر است مکمل آهن را بعد از خوردن یک ماده غذایی در میان وعده  یا بعد از وعده اصلی غذا مانند ناهار یا شام مصرف کنیم.
نوجوان عزیز آیا می دانید بروز کم خونی در شما موجب اضافه وزن نیز خواهد شد؟ پس با آهن یاری هفتگی که در مدارس اجرا می شوند از کم خونی فقر آهن پیشگیری نموده و وزن مطلوب خود را حفظ کنید

منبع: مرکز بهداشت جنوب تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران
تنظیم: مونا عدالت یار