به گزارش روابط عمومی معاونت دانشجویی فرهنگی، در سال های اخیر، تغییرات در شیوه زندگی باعث شده تا جوامع مختلف با طیف جدیدی از اختلالات تغذیه‌ای یعنی اضافه وزن و چاقی مواجه شوند، طوری که چاقی به عنوان یک مشکل جدی سلامتی مطرح شده است.
درحال حاضر ورزش و فعالیت های بدنی یکی از مهمترین ضرورت های زندگی بشر به ویژه در جوامع شهری که فاقد تحرکات لازم جسمانی در امور مختلف زندگی روزمره هستند، به شمار می رود. در اینگونه جوامع عدم متحرک کافی و تغذیه غیراصولی، روی هم رفته باعث بوجودآمدن معضلاتی می شود، که از جمله‌ها آن می توان به بيماري هاي قلبی و عروقی و مشکل اضافه وزن در افراد اشاره کرد. از طرفی افزایش وزن در افراد بیشتر مربوط به افزايش چربی در آنها است.
به طورکلی زمانی که بدن از طریق فعالیت های جسمی نتواند در جریان متابولیسم، چربی های موجود در بدن را وارد چرخه تولید انرژی کند، برخی از آنها در لایه‌های زیرپوستی و بیشتر در نواحی سینه، شکم و ران تجمع می یابند و همانگونه که از اسم آن ها پیداست در بدن به عنوان یک بار اضافه بوده و از نظر افزایش قوا و یا بهبود عملکرد هیچ تأثیری نداشته و جنبه مخرب و منفی دارد.
همچنین، طبق تحقیقات انجام شده، چربی اضافه آمادگی هوازی را کاهش می دهد، و از توانایی اجرای بسیاری از فعالیت ها که به پريدن و حرکت سریع نیاز دارند، می کاهد و به عنوان یک عامل محدودکننده حرکت در مفصل به شمار می‌آيد.
تحقیقات نشان داده‌اند همزمان با افزایش شیوع چاقی یک شدت گیري تدریجی نیز در آسم و دیگر بیماری‌های تنفسی اتفاق افتاده است.
شواهد زیادی وجود دارد که چاقی را با آسم و مشکلات تنفسی مرتبط می سازند. بطوری که نشان داده شده است شیوع آسم در افراد چاق و دارای اضافه وزن در مقایسه با افراد با وزن طبیعی بیشتر است.
فعالیت هاي ورزشی هوازی و کنترل رژیم غذایی متعادل، دو عامل مکمل هم هستند که بدون در نظر گرفتن یکی از این دو عامل، تحقق اهداف کاهش وزن و تضمین سلامتی سیستم قلبی عروقی با مشکل مواجه می شود. انجام فعالیت های بدنی به همراه رژیم غذایی دستورالعمل بسیار مناسبی برای دوام کاهش چربی بدن کمک می‌کند. با یک برنامه صحیح ورزشی می‌توان از کاتابولیسم مواد پروتئینی جلوگیری کرد و بر شدت تجزیه چربی‌ها افزود.
بسیاری از افراد بر این باورند که ورزش دادن نواحی خاصی از بدن باعث تسهیل روند تجزیه چربی در آن نواحی می‌شود و کاهش ذخایر چربی در آن نواحی بیشتر به چشم می‌خورد، اما اکثر تحقیفات بر این باور رسیده‌اند که ورزش اگر موضعی هم انجام شود، اغلب منجر به کاهش ذخایر چربی کل بدن می‌شود.
فعالیت ورزشی می تواند از طریق افزایش قطر مجاری تنفسی، اتساع برونشها و کاهش مقاومت مجاری تنفسی و تقویت عضلات دمی و بازدمی باعث بهبود عملکرد ریوی شود و انتشار موضعی میانجی‌های شیمیایی از سلول های مقیم و غیر مقیم مجاری تنفسی هنگام فعالیت بدنی، موجب افزایش قطر مجاری تنفسی شده و به افزایش FEV1 منجر می شود. ازسوی دیگر افزایش تنش برشی در عروق ریوی ناشی از فعالیت های بدنی، فعالسازی متسع کننده‌های عروقی قوی مانند نیتریک اکساید از اندوتلیوم عروق را به همراه دارد و موجب کاهش مقاومت عروق ریوی و اتساع دیواره مویرگ های ریوی می شود.
همچنین، تاثیر فعالیت های بدنی در افزایش نفوذپذیری حامل گازهای خون، انتقال گلبول های قرمز و پروتئین های پلاسما به اطراف حبابچه ها، تنظیم همودینامیک ریوی از طریق متسع کننده های هومرال عروقی و تولید سورفکتنت حائز اهمیت است.
افزایش تولید سورفکتنت با افزایش قطر مجاری تنفسی و کاهش مقاومت هوایی، موجب افزایش مقادیرFEV1 ، FVC می شود.
طبق یافته‌های محققان می توان پیشنهاد کرد که آزمودنی های چاق نیاز به شرکت در برنامه های تمرین هوازي براي کاهش وزن، بهبود وضعیت التهابی و کارکرد ریوی دارند.
در نتیجه، یک برنامه ۱۲ هفته ای تمرین هوازی همزمان با کاهش وضعیت چاقی (به ویژه چاقی شکمی) موجب بهبود التهاب سیستمیک و عملکرد ریوی در افراد چاق می شود. این نتایج پیشنهاد می کند که تغییرات ایجاد شده توسط ورزش در شاخص های چاقی و CRP ممکن است با اثرات مفید فعالیت بدنی بر کارکرد ریوی مرتبط باشد.
منابع:
American College of Sports Medicine
مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران
پژوهش در علوم ورزشی
فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان
مجله پژوهش سلامت
گردآوری مطالب: معصومه فتحعلی زاده
تهیه شده در مدیریت تربیت بدنی