تحقیقات دانشمندان ایرانی در زمینه عوامل چاقی در مجله علمی لنست

دکتر باقر لاریجانی رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران و نائب رئیس کمیته ملی بیماری های غیرواگیر که عضو کمیسیون جهانی لنست است با بیان اینکه مجله بین المللی لنست با همکاری 40 دانشمند از سراسر جهان یک کمیته تحقیقاتی برای بررسی عوامل اساسی هدایت کننده چاقی در جهان راه اندازی کرده گفت: اخیرا  گزارشی 64 صفحه ای از این کمیته منتشر شده است. این گزارش پدیده افزایش شیوع چاقی را از منظری نوین مورد بررسی قراد داده و نتیجه گیری نموده است که سه معضل جهانی چاقی، سوء تغذیه، و گرمایش کره زمین علل زمینه ای مشترک دارند و برای کاهش شیوع چاقی لازم است با این عوامل زمینه مشترک مقابله کرد.
وی افزود: این گزارش بیان می کند که که با اصلاح زیرساخت های مختلف از قبیل عوامل اجتماعی و فردی کشورهای مختلف و ساختار های جهانی میتوان به شکل موثری از روند فزاینده رشد چاقی، سوء تغذیه، و تولید گاز های گلخانه ای جلوگیری کرد.
دکتر لاریجانی که از اعضای کمیسیون جهانی لنست است، با اشاره به گزارش این کمیسیون گفت: برای مقابله با  چاقی، سو تغذیه و تغییرات آب و هوایی لازم است سیاست مداران و مسوولان کشور های مختلف با موضعی قاطع مقابل سیاست ها و فعالیت های سودجویانه ساختار های تجاری قدرتمند که فعالیت های آنها باعث ایجاد و تشدید این سه همه گیری جهانی می شوند ایستادگی کنند و سازوکار های موجود را تغییر دهند. این سازمان های تجاری که اکثر آنها چند ملیتی هستند از طرق مختلف همچون تولید و توزیع  مواد غذایی نا مناسب که از یک سو باعث چاقی و کاهش دریافت مواد مغذی می شوند و از سوی دیگر به واسطه تولید گازهای گلخانه ای باعث به آسیب به سلامت عمومی و محیط زیست می گردند سلامت مردم و زمین را تهدید می کند.
وی افزود: این گزارش سوء تغذیه در تمام اشکال آن (چاقی و سوء دریافت مواد مغذی) را از بزرگترین علل مرگ و میر در جهان می داند و بحث  می کند که عوامل زمینه ساز چاقی و سوء تغذیه از طرق مختلف باعث تغییرات اقلیمی نگران کننده ای شده اند.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه در برهه های مختلف سیاستگذاری هایی در سطح مجامع بین المللی برای مقابله با چاقی شده، گفت: این سیاست ها با شکست مواجه بوده و در گزارش لنست راهکارهایی برای مقابله با این شکست ها و اجرای موفق سیاست ها یاد شده است.
وی با بیان اینکه در طول دو دهه گذشته، چاقی، سوتغذیه و تغییرات آب و هوایی هر یک به صورت جداگانه مورد توجه قرار گرفته اند افزود: عدم تمایل سیاستگذاران برای اجرای سیاست های موجود، وجود تعارض قوی منافع تجاری برخی گروه ها و از سویی عدم تمایل کافی افکار عمومی و جامعه مدنی  برای ایجاد تغییرات موثر در این زمینه از عوامل اصلی شکست در سیاست های تدوین شده در این زمینه هستند.
دکتر لاریجانی از نظرات پروفسور بوید سوئینبرن استاد تغذیه و بهداشت جهانی دانشگاه اوکلند نیوزلند و نایب رییس کمیسیون چاقی لنست یاد کرد و گفت: طبق نظر ایشان نگاه ها به دو معضل  سو تغذیه  و چاقی  تا کنون به صورت دو قطب متضاد که در یکی کالری بیش از حد کم  و در دیگری کالری بیش از حد زیاد دریافت می شود  بوده است . این در حالیست که تأثیر سیستم های تولید، توزیع، و مصرف غذایی ناسالم و  ناکافی  در ایجاد هر دو معضل به شدت پررنگ بوده که می توان عامل آنرا سلطه جهانی یک اقتصاد سیاسی صرفا متمرکز  بر بهره اقتصادی بدون توجه به  پیامد های سلامت دانست.
وی ادامه داد: تغییرات اقلیمی نیز تحت تاثیر همین پدیده سودآوری و قدرت جهانی قرار  تشدید شده اند که نتیجه آن آسیب های زیست محیطی جدی است به واسطه سیستم های تولید مواد غذایی، حمل و نقل شهری و بین شهری، و طراحی شهری و استفاده بهینه از زمین ایجاد می شوند.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: بررسی زمینه های مشترک این سه پدیده جهانی  به عنوان' همه گیری مرتبط جهانی 'برای دولت ها این امکان را فراهم می نماید که عوامل زمینه ساز چاقی را معلوم نمایند و راه حل های اساسی برای  پایان دادن به ده ها سال شکست در سیاست گذاری علیه چاقی ارائه کنند.
وی افزود: کمیسیون لنست به عنوان یک راه حل موثر برای حل این سه معضل، بررسی علل زمینه ای مشترک این سه پدیده فراگیر جهانی چاقی، سوتغذیه و تغییرات آب و هوایی تعریف می کند که همگی از طریق عوامل زمینه ‌ساز  و راه حل های  مشترک  به هم ارتباط دارند.
عضو کمیسیون جهانی لنست گفت: عوامل زمینه ‌ساز  همه گیری مرتبط  چاقی شامل روش های سنتی کشاورزی، سیستم های حمل و نقل نامناسب، طراحی شهری و کاربری زمین  هستند  که هر یک به نوبه خود تحت تاثیر  سیاست ها و انگیزه های اقتصادی قرار دارند  که باعث افزایش مصرف و نابرابری در بهره گیری از منابع می شود.
دکتر لاریجانی گفت: در میان اقدامات توصیه شده، این کمیسیون خواستار تشکیل یک کنوانسیون کنترل سیستم های غذایی، مشابه  کنوانسیون های جهانی برای کنترل تنباکو و تغییرات اقلیمی، است تا بتوان از طریق  یک ساز و کار مشخص مانع  نفوذ صنایع غذایی در سیاست گذاری و بسیج عمومی برای ایجاد سیستم های غذایی سالم، عادلانه و پایدار شده است.
وی ادامه داد: بر اساس گزارش کمیسیون چاقی لنست، انگیزه های اقتصادی باید باز طراحی شوند و 5 تریلیون یورو از سهم یارانه های دولتی برای سوخت فسیلی و فعالیت های کشاورزی بزرگ مقیاس در سطح جهانی باید به سمت فعالیت های پایدار، سالم و سازگار با محیط زیست هدایت شود.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر اینکه لازم است یک صندوق بشردوستانه جهانی برای حمایت از ایجاد تغیرات اساسی در مبارزه با چاقی ایجاد شود، گفت: بر اساس گزارش کمیسیون چاقی لنست، انگیزه های اقتصادی باید باز طراحی شوند و 5 تریلیون یورو از سهم یارانه های دولتی برای سوخت فسیلی و فعالیت های کشاورزی بزرگ مقیاس در سطح جهانی باید به سمت فعالیت های پایدار، سالم و سازگار با محیط زیست هدایت شود.
عضو کمیسیون جهانی لنست تاکید کرد: این گزارش مشخص کرده است که وجود کودکانی  که در عین پر وزنی از سو تغذیه رنج می برند در برخی از کشورها یک هشداردهنده مهم است که به شدت تحت تاثیر  تغییرات آب و هوایی تشدید می شود.
وی با اشاره به نقش مردم در کنترل چاقی اظهار داشت: در این گزارش آمده است مقابله با پدیده جهانی نیاز به بازنگری فوری در نحوه  خوردن، زندگی کردن، مصرف و حرکت انسان ها دارد و  تحقق آن  ملزم به ایجاد تغییرات زیادی در جنبه های زندگی افراد در جوامع است. به طوری که الگوهای کسب و کار مرتبط باید پایدار و سلامت محور شوند تا بتوانیم به چالش های آینده در این زمینه پاسخ دهیم.
دکتر لاریجانی گفت: راه اندازی و تشکیل  کمیته چاقی لنست با  همکاری فدراسیون جهانی چاقی تحت هدایت تعدادی از دانشمندان برجسته ی دانشگاه اوکلند و دانشگاه جورج واشنگتن آغاز شد. تشکیل این کمیته آغازی برای راه اندازی یک سری از رویدادهای جهانی بود.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تنها کشور منطقه است که عضو این کمیسیون می باشد گفت: آقای دکتر طوطی از محققین پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این کمیته مشارکت داشتند.
خبرنگار: فیروزه حا جی پور