چاپ مقالهای از نوآوریهای دانشمندان اسلامی در مجله معتبر آمریکا
روابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي تهران: دكتر زاهد حسينخان، عضو هيئتعلمي مجتمع بيمارستاني امام خميني (ره) با چاپ مقالهاي در مجله آنستزي آنالژزي آمريكا، نوآوريهاي دانشمندان اسلامي را به نمايش گذاشت.
به گزارش روابط عمومی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، دکتر زاهد حسینخان، عضو هیئتعلمی بیمارستان امام خمینی (ره) برای نخستین بار با چاپ مقالهای با عنوان سهم پزشکان مسلمان قرونوسطایی در تاریخچه تراکیاستومی در مجله آنستزی آنالژزی آمریکا، که نخستین مجله بیهوشی در جهان با بیش از یکصد سال انتشار است، به بیان نوآوریها و ابتکارات دانشمندان مسلمان پرداخت.
دکتر حسینخان در گفتوگو با خبرنگار روابط عمومی، با اشاره به بخشهایی از این مقاله تصریح کرد: اگرچه تراکیاستومی از هزاران سال پیش یک روش برای باز کردن راه هوایی در شرایط اضطراری به شمار میآمده ولی همیشه بهعنوان یک روش بحثانگیز و جنجالی مطرح بوده است بهگونهای که اغلب پزشکان و دانشمندان از انجام این کار هراس داشتهاند و انجام این کار را به دانشجویان خود توصیه نمیکردند.
وی افزود: بر اساس تاریخ، مصریان اولین کسانی بودند که این کار را 3 هزار و 500 سال قبل از تولد مسیح انجام دادند که در پاپیروس هم به آن اشارهشده است حتی بقراط هم این روش را بهخوبی میدانست اما از انجام آن ترس داشت و از آن پرهیز میکرد. درجایی نیز به این موضوع اشارهشده است که اسکندر، سر شمشیر را در تراشه یک سرباز فروکرد و وی را از خفگی و مرگ نجات داد.
دکتر حسینخان بابیان اینکه در آغاز قرونوسطا اولین بار شرح کامل تراکیاستومی به قلم آورده شد، خاطرنشان کرد: البته تراکیاستومی در دوران طلایی اسلام توسط پزشکان مسلمان در کتب راه پیدا کرد و موردمطالعه قرار گرفت. در دوره رنسانس و زمان اروپای مدرن نیز تراکیاستومی بهطور گسترده موردمطالعه قرار گرفت ولی خیلی کم به تاریخچه آن پرداخته شد.
وی هدف از چاپ این مقاله را اشاره به نقش پزشکان اسلامی در انجام تراکیاستومی خواند و افزود: پزشکان مسلمان نوآوریهایی را نیز در این زمینه انجام دادند که در مقاله بهطور مفصل به آن اشارهشده است.
دکتر حسینخان از انجام تراکیاستومی توسط رازی در یک فرد مبتلابه دیفتری خبر داد و گفت: کتب علی ابن عباس، قرنها در اروپا تدریس میشد. کتب ابنسینا نیز 13 تا 18 قرن در اروپا تدریس میشد و به زبانهای مختلف منجمله لاتین، هیپورو، فرانسه و آلمانی ترجمهشده است. نظامی شاعر نیز در اشعار خود به تمجید و تعریف از کتاب قانون پرداخته است. کتاب زهراوی در دانشگاههای اروپایی از قرن 12 تا 17 تدریس شده که در آن بهطور خاص به تراکیاستومی پرداخته است. افونیا اولین بار توسط حکیم جرجانی در تراکیاستومی مطرح شد و ابن ظهر اولین بار این جراحی را روی حیوانات انجام داد.
وی بابیان اینکه دانش و علم پزشکی در دوران طلایی اسلام، تأثیر به سزایی بر علم در اروپا در دوران رنسانس گذاشته است، تأکید کرد: پزشکان مسلمان نهتنها در شناختن علم پزشکی نقش اساسی ایفا کردند بلکه قرنها ابتکارات خود را در تمام رشتههای پزشکی ارائه و ثبت کردند. مقاله یادشده همه این ابتکارات و نوآوریها از این دانشمندان اسلامی را اولین بار در یک مجله معتبر آمریکایی به شکل مقاله مروری آورده و ثبت کرده است که از زمان چاپ این مقاله بارها موردتقدیر واقع شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد، در تهیه تنظیم این مقاله، اساتید دیگری از اعضای هیئتعلمی مقیم شهر تبریز نیز نقش بسزایی ایفا کردند./ق
عکس و خبر: مهدی بشیری
