23 آبان 1400 مصادف با 14 نوامبر 2021، روز جهانی دیابت و صدمین سال کشف انسولین

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، روابط عمومی مجموعه داروخانه های دانشگاه (13آبان) به مناسبت روز جهانی دیابت مصاحبه ائی با دکتر الهام حدیدی متخصص داروسازی بالینی، بورد تخصصی آموزش دیابت از کانادا و مدیر کلینیک مراقبت های دارودرمانی (فارماکوتراپی) 13 آبان، انجام داد. 

در این گفتگو دکتر حدیدی به تاریخچه و دلائل نامگذاری این روز، ارائه آمار و اهمیت روز افزون پیشگیری و توجه به بیماری دیابت اشاره کرد که مشروح صحبت های وی در زیر می آید: 

همان طور که می دانیم دیابت یک بیماری مزمن و درعین حال پیشرونده است که در خیلی از موارد ممکن است به موقع تشخیص داده نشود، یعنی تا ما به دنبال تشخیص آن نرویم، بیماری خود را نشان نمی دهد و ممکن است زمانی بیماری را  تشخیص بدهیم که بیمار دچار عوارض دیابت شده است، عوارضی که در اکثر موارد هم غیرقابل بازگشت است. 

به عبارت دیگر طبق آمارفدراسیون جهانی دیابت (IDF)، از هر دو نفری که مبتلا به دیابت هستند یک نفراز بیماری خود اطلاعی ندارد و این نکته جای تامل بسیار دارد. در حال حاضر نیم میلیارد نفر در دنیا مبتلا به این بیماری هستند که متاسفانه این آمارنسبت به سال 2019 حدود 16 درصد افزایش نشان می دهد. به این معنا که طبق آمار IDF اگر در سال 2019 میزان ابتلا 1 در11 نفر بود، یعنی از هر 11 نفر 1 نفر مبتلا به دیابت بوده است، در حال حاضر این عدد به 1 در 10 نفر رسیده که این رشد ابتلا نگران کننده است. مضافا بر این که حدود سه چهارم مبتلایان در کشورهای فقیر یا در حال توسعه هستند و طبعا دسترسی آن ها به مراقبت ها و امکانات تشخیصی، درمانی و پیشگیری از دیابت بسیار محدود است. 

از طرفی دیابت بیماری بسیار پرهزینه ای است. جالب است بدانید که فقط در سال 2019، 760 میلیارد دلار یعنی معادل حدود 10 درصد کل هزینه های سلامت در دنیا صرف دیابت شده است. وقتی این عدد را در کنار بیماری هائی مثل بیماری های قلبی و سرطان ها بگذاریم، می بینیم این بیماری به تنهایی چه سهم بزرگی از هزینه هایی که به نظام سلامت جهانی تحمیل می شود را به خود اختصاص داده است.

با این مقدمه می خواهیم در مورد روز جهانی دیابت صحبت کنیم.

۱۴ نوامبر روز جهانی دیابت است که از سال 2006 در تقویم رسمی سازمان ملل وارد شده است. ولی در واقع تاریخچه آن بر می گردد به اوائل دهه 90 میلادی که در آن زمان فدراسیون بین‌المللی دیابت(IDF)، این روز را با هدف افزایش توجه جهانی به مساله مدیریت، پیشگیری و درمان بیماری دیابت معرفی کرد.

ولی چرا 14 نوامبر؟ 14 نوامبر زاد روزدکترفردریک بنتینگ (Frederick Banting)؛ کاشف انسولین است که در سال 1921 با همکاران خود توانستند برای اولین بار انسولین را ازعصاره لوزالمعده استخراج کنند و به این ترتیب با تزریق موفق انسولین استخراج شده به بیماران که در اوایل سال 1922  اتفاق افتاد، انقلابی در علم پزشکی ایجاد شد. به همین مناسبت فدراسیون بین المللی دیابت برای اولین بار در سال 1991، زاد روز فردریک بنتینگ را به عنوان روز جهانی دیابت معرفی کرد.

البته امسال این روز از دو جنبه تفاوت ویژه ای دارد. نخست این که به دلیل مصادف شدن با  صدمین سال کشف انسولین در سال  1921 به شکل مفصل تری برگزار می شود. از جمله، دراین روز خاص یعنی  یکشنبه 23 آبان ماه یا 14نوامبر، درانتاریوی کانادا، در محل سکونت دکتر Banting مراسمی به همین مناسبت برگزار خواهد شد که افراد می توانند به صورت حضوری یا مجازی در آن مراسم شرکت کنند. 

نکته دیگری که امسال را از سال های پیشین متفاوت می کند، تم انتخابی 2021 است. هر سال فدراسیون بین المللی دیابت یا IDF، موضوع خاصی را به صورت اختصاصی برای روز جهانی دیابت مشخص می کند. با این حال امسال شاهد هستیم که با وجود گذشت100 سال از کشف انسولین، همچنان کاستی های بسیار زیادی در شناسائی، پیشگیری، مراقبت و درمان دیابت وجود دارد. 

مجموعه این عوامل در کنار آمار نگران کننده ای که قبلا به آن اشاره کردم باعث شد تا IDF این مناسبت را مغتنم دانسته وبا طراحی یک کمپین 3 ساله از سال 2021 تا 2023 تمرکزخود را بر افزایش دسترسی به امکانات مراقبتی دیابت معطوف کند. با این هدف که در حوزه های مختلف از تشخیص و غربالگری تا دارو درمانی، آموزش و حتی سبک زندگی سالم، امکانات بیشتری برای مراقبت و مدیریت به موقع دیابت، خصوصا درکشورهای کم درآمد که بیشترین آمار ابتلای جهانی را نیز به خود اختصاص داده اند، ایجاد شود.

توضیح این که : نماد روز جهانی دیابت یک دایره آبی و شعار این روز در سال 2021«دسترسی به مراقبت‌های دیابت، اگر حالا نه پس کی؟ ?Access to Diabetes Care: If Not Now, When» است. 

درصورت تمایل برای آشنایی بیشتر با فعالیت های مجموعه داروخانه های دانشگاه علوم پزشکی تهران و کلینیک مراقیت های دارودرمانی (فارماکوتراپی) 13 آبان، می توانید به اینجا مراجعه فرمایید.