دکتر کریمی: گروه داروسازی بالینی، مجموعه ای فعال، علمی، کارآمد و پر انرژی هستند

در این نشست که روز یکشنبه 21 دی ماه 99 برگزار شد، دکتر عباسعلی کریمی، رییس دانشگاه، ضمن تسلیت سالروز شهادت امیرکبیر گفت: یادی کنیم از بزرگ مردی که بانی ساخت دارالفنون بود و در 170 سال قبل بنای آموزش نوین علم پزشکی و بسیاری علوم دیگر در کشور را گذاشت و 14 روز پس از افتتاح این بنا با توجه به دربار ناکارآمد و ضعیف ناصرالدین شاه به صورت نابخردانه ای از دست رفت. دانشگاه تهران و دانشکده پزشکی نیز از ایشان به یادگار مانده است و ما اکنون وارث چنین تاریخی در دانشگاه هستیم.
وی سپس به گروه داروسازی بالینی اشاره کرد و افزود: این گروه بسیار فعال، علمی، کارآمد و پر انرژی است و توانست در دوران کرونا کمک کار و همراه کادر درمان ای سی یوها و بخش های عمومی خدمات ارزنده ای را ارائه دهد.
وی کارنامه این گروه را مثبت ارزیابی کرد و گزارش ارائه شده را بسیار جامع و خوب خواند و گفت: این گروه بسیار جوان است و به تازگی به تیم درمان پیوسسته و توانسته در این مدت کوتاه رشد خوبی داشته باشند.
اهمیت دفاع خوب
دکتر کریمی دفاع خوب از گروه را موجب ماندگاری آنها در سیستم دانست و گفت: اگر از گروه فعالی همچون گروه داروسازی بالینی خوب دفاع شود در سیستم درمانی دانشگاه به خوبی جای خود را باز می کند و ماندگار می شود؛ لذا هنگام طرح برخی از درخواست ها دقت کنید تا دافعه ایجاد نکند.
رییس دانشگاه جمع کردن کار بالینی و مدیریت داروخانه در یک بسته را مناسب نداست و یادآور شد: وقتی صحبت از سرپرستی داروخانه ها می شود، از داروسازی بالینی که امری درمانی است فاصله می گیرید چرا که مدیریت داروخانه فعالیتی خدماتی تر است و با کار درمانی و بالینی متفاوت است.
وی در پاسخ به انتظارات گروه داروسازی بالینی مبنی بر حضور در ترکیب هیات رییسه دانشکده داروسازی، خاطر نشان کرد: نباید انتظار داشته باشید، در ترکیب هیات رییسه و یا معاونین دانشکده قرار بگیرید چرا که هر دانشکده شامل تعداد زیادی گروه است و نمی توان همه آنها را در ترکیب هیات رییسه و یا معاونین قرار داد.
دکتر کریمی همچنین ضمن تقدیر از فعالیت های این گروه در دوران کرونا گفت: البته تمامی گروه ها به نوعی در دوران پاندومی کرونا تلاش کردند و این منوط به یک گروهی خاص نمی شود لذا تقدیر در جشنواره ابن سینا نیز بسته به شرایط دارد.
حل مشکل از سرمنشاء
رییس دانشگاه، بر ضرورت حل مشکل پرداختی این گروه تاکید کرد و اظهار داشت: قطعا پرداختی این گروه باید از سرمنشا و سرچشمه آن که همان بیمه ها هستند، اصلاح شود اما به صورت موردی می توان در بیمارستان ها به آن پرداخت.
دکتر کریمی، خواستار تشکیل کارگروهی (دکتر رویینی، دکتر بیگلر، دکتر سهراب پور، دکتر علامه و دکتر حاج محمودی) برای رسیدگی و رفع مشکلات این گروه و تسهیل شرایط فعالیت آنها در بیمارستان ها شد.
وی همچنین در خصوص نحوه جذب اعضای هیات علمی گفت: خود را از بدنه دانشکده داروسازی خارج نبینید و تعاملات لازم با دانشکده برای جذب اعضای هیات علمی داشته باشید. اما نوع جذب هیات علمی دانشکده داروسازی متفاوت از دانشکده های دیگر است از این رو می توانید افرادی را غیر هیات علمی و صرفا برای ارائه خدمات جذب کنید.
پایان خوش
رییس دانشگاه، در بخش دیگری از سخنان خود به دکتر علامه، تولد سومین فرزندش را تبریک گفت و افزود: ایشان و همه همکاران جوان و اعضای هیات رییسه را به فرزند آوری و ادامه این راه تشویق می کنم. اعتقاد قلبی من از قدیم بر فرزند آفرینی بیشتر بوده و خود نیز صاحب چهار فرزند هستم و به دوستان خود نیز این مسئله را توصیه می کنم.

توان علمی و تعهد بالا
در این نشست، دکتر حسین خلیلی، مدیر گروه آموزش بالینی دانشکده داروسازی، به ارائه گزارشی از تاریخچه، اهداف، خدمات، مشکلات دستیارها و چشم انداز گروه داروسازی بالینی پرداخت و گفت: سال 1370 این گروه با حضور متخصصینی که از خارج از کشور بازگشته بودند در دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران شکل گرفت و در سال 1374 با تشکیل گروه داروسازی بالینی توانست اولین دوره دستیاری را پذیرش کند.
وی تامین متخصصین برای کادر بیمارستان ها و دانشگاه ها را از جمله اهداف این گروه خواند و گفت: در حال حاضر 16 عضو هیات علمی این گروه، در بیمارستان های مختلف از قبیل بیمارستان سینا، شریعتی، مرکز قلب، مرکز طبی کودکان و روزبه، مشغول فعالیت هستند. دکتر غلامی، دکتر مجتهد زاده، دکتر حاج بابایی و دکتر خویی، همگی جز اولین اساتید این رشته بودند.
دکتر خلیلی، فعالیت های آموزشی گروه را به سه بخش عمومی، تخصصی و فلوشیپ تقسیم کرد و گفت: به طور کلی 90 واحد عمومی و تخصصی به ازای 16 عضو هیات علمی در حال ارائه است.
مدیر گروه آموزش بالینی دانشکده داروسازی، محصولات آموزشی گروه را شامل 21 دوره تخصصی، 5 دوره فلوشیپ و 2 دوره تلفیقی خواند و تصریح کرد: تمامی اعضای هیات علمی علاوه بر فعالیت های آموزشی، به پژوهش نیز پرداخته اند. محدوده H-index اعضای هیات علمی گروه داروسازی بالینی بین 4 تا 23 متفاوت است و این گروه به عنوان پیشتاز در دانشکده و دانشگاه در بحث پایان نامه های محصول محور و حل مشکلات نظام سلامت مطرح است.
وی سپس به سرنوشت 135 فارغ التحصیل فارماکوتراپی دانشگاه علوم پزشکی تهران اشاره کرد و گفت: از این تعداد، 111نفر به عنوان عضو هیات علمی جذب دانشگاه ها شدند،6 نفر به عنوان کادر درمان در مجموعه سیزده آبان، بیمارستان های دانشگاه ها، ارتش و خصوصی جذب شدند، یک نفر به بخش صنعت پیوست، 13 نفر بلاتکلیف و 4 نفر قبل از فعالیت حرفه ای در ایران مهاجرت کردند.
دکتر خلیلی، به تشریح فعالیت های بین المللی پرداخت و گفت: برنامه تبادل دانشجو در سال 2014 با اروپا انجام شد. همچنین مدرسه تابستانی و کمپوس های بین المللی در این گروه برگزار شده است. به عبارت دیگر هر چه در حوزه داروسازی بالینی در کشور اجرا شد، منبع آن دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.
مدیر گروه آموزش بالینی دانشکده داروسازی، توان علمی، مدیریتی، انگیزه و تعهد بالای اعضای هیات علمی گروه را از نقاط قوت آن دانست و تاکید کرد: موفقیت در حوزه آموزش و پژوهش، محبوبیت بین دانشجویان، تعامل بین رشته ای موفق در دانشکده داروسازی و دانشکده پزشکی و ارتباط موثر و مفید با تیم درمان و بیماران از دیگر نقاط قوت این گروه بشمار می رود.
وی سپس پرداختی خدمات داروسازان بالینی (مشاوره ها و تلفیق دارویی) و مشخص نبودن جایگاه بخش های مراقبت های دارویی و داروسازان بالینی در چارت سازمانی بیمارستانها را از جمله محدودیت ها و چالش های گروه عنوان کرد و افزود: نبود محلی برای ثبت فعالیت های داروسازان در پرونده بیمار، مدیریت و سرپرستی داروخانه های بیمارستانی، فرسودگی شغلی (تعداد داروسازان بالینی به ازای هر تخت) عدم وجود زیر ساخت های مناسب جهت ارائه خدمات دارویی استاندارد، از دیگر مشکلات داروسازان بالینی محسوب می شود.
دکتر خلیلی، در ادامه خواستار برخورداری مناسب از امکانات دانشکده (فیزیکی، رفاهی، ترکیب هیات رییسه و معاونت ها) فضای مناسب در بیمارستانها برای اعضای هیات علمی، دستیاران و دانشجویان شد و گفت: با توجه به آنکه برخی از اعضای هایت علمی در آستانه بازنشستگی قرار دارند، ضرورت جذب هیات علمی آموزشی (جانشین پروری) ضروری به نظر می رسد. همچنین امیدواریم در خصوص محل پرداخت خدمات داروسازان بالینی شامل مشاوره ها، ویزیت ای سی یو، تلفیق دارویی، آماده سازی داروها و تغذیه وریدی به زودی تعیین تلکیف شود.

نظرات اعضای هیات رییسه
دکتر امیرعلی سهراب پور، معاون آموزشی دانشگاه، گروه داروسازی بالینی را مصداق بارز خدمت رسانی آموزش و پژوهش به بخش درمان خواند و از فعالیت های آنها در دوران کووید قدردانی کرد و گفت: بر نقش این عزیزان و ضرورت تقویت حضور آنها در بیمارستان ها تاکید می کنم. حضور آنها نقش موثری در مدیریت، بهره وری و کاهش هزینه های بیمارستانی دارد. بیمارستان های دانشگاه باید بپذیرند که کار اصلی آنها درمان است اما محیط های مناسبی برای آموزش، خلاقیت و رشد علمی هستند از این رو باید اجازه ورود دانشکده هایی غیر از دانشکده پزشکی را به این محیط آموزشی بدهند.
وی همچنین فعالیت خلاقانه گروه داروسازی بالینی را زمینه ساز پذیرش در محیط های بیمارستانی دانست و گفت: برای پذیرش در هر بخشی عادت داریم ابتدا خودمان را اثبات کنیم لذا فعالیت شما باید این پیام را به بیمارستان ها منتقل کند که آنها به شما و فعالیت های خلاقانه شما نیازمندند. از این رو خدمات خوب و پیشنهادهای خلاقانه به شما در پذیرش در محیط بسیار کمک می کند.
دکتر رامین کردی، معاون بین الملل دانشگاه، فعالیت های بین المللی گروه را مثبت ارزیابی کرد و گفت: گروه داروسازی بالینی در داخل کشور بی رقیب است لذا باید نگاهتان بین المللی باشد. خوشبختانه مدل فعالیت های بین المللی در حیطه های مختلف بسیار خوب انجام شده است و در دوره های جدید که قصد طراحی آن را دارید، به مسئله مارکتینگ توجه داشته باشید و گام بعدی خود را طراحی دوره های کوتاه مدت در این زمینه قرار دهید.
دکتر محمدعلی صحراییان، معاون پژوهشی دانشگاه، سابقه آشنایی خود با گروه داروسازی بالینی را مربوط به بیمارستان سینا دانست و گفت: این گروه در دوران کووید نیز پژوهش ها و پروژه هایی را ثبت کردند که منجر به ورود بخشی از داروهای کووید در لیست داروهای بیمه شد که بسیار جای قدردانی دارد. موفقیتی که داروسازان بالینی در ادغام با بالین و بیمارستان ها دارند، برای بسیاری از رشته های دیگر هنوز اتفاق نیافتاده و این نشان از تلاش آنها دارد.
وی حفظ تعادل در این رشته را ضروری خواند و تصریح کرد: گاهی برخی از اعضای هیات علمی گروه به یک سمت کشیده می شوند. به عبارت دیگر گاهی کاملا پزشک و گاهی کاملا داروساز می شوند. حفظ تعادل در این نقش یک مسئله بسیار مهم است و چه بسا بسیاری از اختلافات و مشکلات هنگامی رخ می دهد که به سمت یکی از نقش ها گرایش پیدا می کنند. از سوی دیگر از داروسازان بالینی انتظار می رود نیازهای بالینی را به سیستم پایه (دانشکده) انتقال دهند و ارتباط آنها با دانشکده ضعیف نشود.
دکترسید فرشاد علامه، معاون درمان دانشگاه، بین رشته ای بودن را نکته ای مهم در گروه داروسازی بالینی عنوان کرد و گفت: رشته داروسازی بالینی یکی از رشته های بسیار مهم در بیمارستان هاست و به دلیل بین رشته ای بودن، در شرایط فعلی بسیار کمک کننده هستند.
وی افزود: مشاوره های بالینی آنها بسیار اهمیت دارد ومسئله تلفیق دارویی نیز یک خدمت بسیار مهمی است که از سوی این گروه ارائه می شود. از این رو در معاونت درمان تمام سعی خود داریم تا پرداخت های آنها بدون مشکل انجام شود اما همانگونه که رییس دانشگاه اشاره کردند این مشکل باید در بیمه ها اصلاح شود. در حال حاضر نیز مشاوره آنها به صورت یک k  در حال پرداخت است.
دکتر منان حاج محمودی، معاون غذاودارو دانشگاه، گزارش های ارائه شده از سوی گروه داروسازی بالینی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: بسیاری از فعالیت های این گروه ارتباط تنگاتنگی با معاونت غذا و داروی دانشگاه دارد، از این رو به طور مرتب مداخلات و فعالیت های خوب آنها به سازمان غذا و دارو اعلام می شود که امیدوارم ادامه یابد. همکاران داروساز و خدمات دارویی در کشور متاسفانه مورد بی مهری چند جانبه قرار گرفته اند که بی توجهی به آن می تواند موجب حذف رشته داروسازی بالینی شود. من ریشه اصلی این موضوع را تجارت دارو و تلفیق آن با خدمات دارویی می دانم؛ به نحوی که دیوان عدالت اداری در مصوبه ای کلیه خدمات داروساز عمومی و بالینی را با این توجیه که خدمات دارویی جز خدمات درمانی نیست، باطل اعلام کرد. این ظلم است که خدمات آنها را جز درمانی لحاظ نکنند لذا باید برای رفع این مشکل چاره اندیشی کرد.
دکتر محمود بیگلر، معاون توسعه منابع دانشگاه، اصلاح چارت سازمانی بیمارستان ها و قرار دادن داروسازان بالینی در این چارت را مناسب ندانست و گفت: دانشکده پزشکی می تواند این توسعه را در بخش های بیمارستان ها عملیاتی کند. چرا که مداخله همه بیمارستان ها در این بحث نیز شاید مناسب نباشد لذا می طلبد که برای آموزش این گروه برنامه ریزی کنیم.
وی همچنین افزود: متاسفانه ما و سازمان نظام پزشکی نیز همسو با دیوان عدالت اداری شدیم و گروه باید در شورای عالی بیمه این کار را عملیاتی کند. معاونت توسعه آمادگی لازم را برای بررسی چارت و انجام اقدامات لازم در این زمینه دارد. همچنین می توانیم از ظرفیت هیات امنا برای آن استفاده کنیم.
دکتر شریف زاده، رییس دانشکده داروسازی، گروه داروسازی بالینی را از افتخارات دانشکده خواند و گفت: این گروه توانست مقبولیت و استقلال خود را به خوبی نشان دهد. انصافا از زمانی که این گروه تاسیس شده دانشکده داروسازی کمک های بسیاری برای شکل گیری و توسعه آن انجام داده است. همگرایی و همدلی از مواردی است که می تواند موجب پیشرفت گروه شود.
وی در ادامه تلفیق مسائل علمی و مالی را موجب بروز چالش دانست و تاکید کرد: متاسفانه دانشکده با کمبود فضا مواجه است و اگر فضا داشته باشیم به عنوان یک اولویت حتما در اختیار گروه بالینی قرار می دهیم. از بیمارستان ها نیز درخواست می کنیم که همراهی لازم را داشته باشند چرا که توجه به گروه و دیدن فعالیت های آنها باعث تشویق می شود. انتظاری که از داروساز بالینی می رود این است که در مورد مسائل علمی با اعلام نظر کارشناسانه به بخش درمان کمک کنند.
دکتر عبدالرحمن رستمیان، معاون فرهنگی دانشگاه نیز از دکتر غلامی به عنوان فردی که تلاش بسیاری در راه اندازی داروسازی بالینی داشتند، قدردانی کرد و گفت: این گروه تاثیر گذاری اقتصادی برای بیمارستان ها دارند اما تاثیر تداخلات دارویی را باید بررسی کنیم و نتایج آن را اعلام کنیم.
وی بر ضرورت تدوین گاید لاین ها و بررسی شاخص های اثرگذاری این گروه تاکید کرد و گفت: باید میزان تاثیرگذاری این گروه در حیطه های مختلف اقتصادی و درمانی به خوبی نشان داده شود تا بتوانند بر اساس شاخص ها میزان اثرگذاری خود را افزایش دهند. همچنین باید از طریق نیاز سنجی نیروهای فکری خود را به سمت ورود به عرصه تولید هدایت کنیم. داروسازی بالینی می تواند دید پزشکان را برای انتخاب داروهای اثرگذار و بهینه تغییر دهد.
دکتر شهریار نفیسی، رییس دانشکده پزشکی، سخنان معاون توسعه مبنی بر ورود دانشکده پزشکی به اصلاح ساختار گروه داروسازی بالینی را نگاهی درست خواند و گفت: در مورد حضور همکاران قطعا لازم و ضروری است و باید پرداخت آنها اصلاح شود اما با توجه به اینکه تعداد همکاران داروساز بالینی در بیمارستان ها کم است، از این رو می توان روش هایی برای پرداخت در بیمارستان ها در نظر گرفت.
دکتر خورشید وسکویی، مشاور رئیس دانشگاه در امور زنان، بر اهمیت فعالیت داروسازان بالینی در اعتبار بخشی مراکز درمانی تاکید کرد و گفت: در سنجه های مختلف، ایمنی بیمار، تداخلات دارویی و ایمنی دارویی به عنوان سنجه سطح یک و ستاره دار در نظر گرفته شده است و این مسئله در استانداردهای اعتبار بخشی بسیار اهمیت دارد از این رو باید در مراکز درمانی دیگر هم از خدمات آنها استفاده کنیم.
دکتر محمد رضا روئینی، رئیس مجموعه داروخانه‌های دانشکده داروسازی و داروخانه‌های بیمارستانی دانشگاه، بحث های مطرح شده در جلسه را در جهت ارتقا گروه بالینی خواند و گفت: وقتی احساس می کنیم در مجموعه ای قرار گرفته ایم که مورد ظلم واقع شده، ممکن است به گونه ای رفتار کنیم که دافعه ایجاد کند. اما صحبت های امروز دلسوزانه و در راستای حمایت از گروه بود.
وی ضمن تایید سخنان دکتر سهراب پور مبنی بر اینکه "جوری رفتار کنید که اگر روزی از مجموعه خارج شدید، مانع از رفتن شما شوند" یادآور شد: دغدغه ما نیز در گروه داروسازی این است که افراد تبدیل به پزشک نشوند. از سوی دیگر اینکه  مجموعه 13 آبان هزینه های داروسازان بالینی را تقبل کند، یک نقیصه است و باید مسیر درست و مناسبی برای آن دیده شود و دانشگاه باید راهکار آن را ببیند.
وی خواستار رسیدگی مشکلات گروه داروسازی بالینی در کارگروه شد و گفت: این کارگروه خواسته های منطقی ما را بررسی و به آن رسیدگی کنند. داروسازان بالینی تمام تلاش خود را می کنند اتفاقی برای بیمار نیافتد و چون موفق می شوند از وقوع اتفاق پیش گیری کنند، از این رو کسی خدمت آنها را نمی بیند.

شهدای سلامت
در پایان این نشست دکتر رستمیان، معاون فرهنگی دانشگاه، پرونده های مربوط به شهدای سلامت را مطرح و تعدادی از آنها را به تایید اعضای هیات رییسه رساند.