پیشنهاد دهندگان جدایی آموزش پزشکی از نظام سلامت باید به فکر هزینه های این امر هم باشند

به گزارش وبدا، دکتر فاطمه محمدبیگی عضو کمیسیون بهداشت و درمان و نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در سال 1364 همزمان با قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی براساس استفاده مطلوب و هماهنگ از امکانات حوزه سلامت و در جهت گسترش خدمات سلامت محور تا دوردست ترین نقاط کشور، برقراری عدالت آموزشی و گسترش تحقیق و علوم پزشکی، آموزش پزشکی در حیطه وظایف وزارت بهداشت همزمان با ارائه خدمات سلامت قرار گرفت، گفت: در سال 93 هم دو سند بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران شامل سیاست های کلی سلامت و سیاست های علم و فناوری از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد که هرکدام به صورت جامع وظایف وزارت خانه های علوم و بهداشت را مشخص کردند.

وی ادامه داد: برای مثال در بند 8، مورد یک، ترویج، تصمیم گیری و اقدام مبتنی بر یافته های مقتن علمی در مراقبت های سلامت، آموزش و خدمات با تدوین استانداردها و راهنماها، ارزیابی فناوری سلامت، استقرار نظام سطح بندی با اولویت خدمات، ارتقا سلامت و پیشگیری و ادغام آنها در نظام آموزش پزشکی بیان شده است که این موضوع در سیاست های کلی نظام سلامت آورده شده است، بنابراین جداسازی این بخش ها از آموزش پزشکی مغایر با سیاست های کلی سلامت کشور است.

دکتر محمدبیگی تصریح کرد: وقتی می توان از تربیت نیروی متعهد به اخلاق و دارای مهارت و شایستگی متناسب با نیازهای مناطق مختلف کشور صحبت کرد که مدل آموزش و تربیت نیروهای سلامت در تمامی مناطق متناسب با نظام شبکه و ارجاع تعریف شود که این زیرساخت به هیچ عنوان در وزارت علوم وجود ندارد.

 

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه گسترش دانشگاه های علوم پزشکی از 7 به 65 دانشگاه طی چهار دهه گذشته در سراسر کشور به خوبی نشان دهنده تکمیل و تجهیز این زیرساخت است، بیان کرد: هرچند در این راه فاصله تا نقطه مطلوب بسیار زیاد است و برای رسیدن به نقطه مطلوب با اهداف و آرمان های متصور در جمهوری اسلامی هنوز راه طولانی داریم اما آمار موجود، نشان دهنده توسعه و رشد مناسب بستر خدمات آموزشی، بهداشتی و درمانی توام با یکدیگر است.

وی عنوان کرد: وزارت علوم معضلات بسیاری دارد که بهتر است به فکر رفع آنها باشد، هنوز اتفاق مبنایی در جنبش های تولید علم و جنبش نرم افزاری، علوم انسانی و پایه براساس اسلامی شدن دانشگاه ها محقق نشده است لذا نباید بار وزارت علوم را از آنچه که است، سنگین تر کرد. سیل بیکاران فارغ التحصیل رشته های مختلف وزارت علوم، نبود آموزش های مهارت پایه و عدم تربیت نیروهای دارای مهارت های تخصصی از ضعف های عمده وزارت علوم است که در کنار عدم تکمیل زنجیره ارتباط دانشگاه با صنعت، کشاورزی، اقتصاد و اجتماع این مشکلات بیش از پیش نمایان می شود.

دکتر محمدبیگی با بیان اینکه مزیت رقابتی دانشگاه های علوم پزشکی در ایران در مقایسه با نظام ارائه خدمات سلامت در کشورهای دیگر در بحران ها هویدا می شود، عنوان کرد: بارها و بارها در بحران کرونا یا حوادث مشابه مانند بلایای طبیعی شاهد ورود نیروهای دانشجویی، گروه های دانشجویی جهادی، نیروهای طرحی و فارغ التحصیلان جهت ارائه سریع خدمات تخصصی و ویژه سلامت بوده ایم که درصورت عدم حضور آنها کنترل بحران ها در کشور امکان پذیر نبود لذا در چهار دهه گذشته این سیستم آزمون خود را در این خصوص پس داده است. قابلیت تحمیل بار اضافی در حوادث، بلایا و جنگ در دانشگاه های علوم پزشکی کشور به راحتی ما را از اعزام بیماران به خارج از کشور و جلب کمک های خارجی  و دست دراز کردن به سوی دشمن بی نیاز کرده است.

 

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس افزود: وجود پژوهشکده های متنوع در کنار دانشگاه های علوم پزشکی و کسب رتبه های برتر در علوم پزشکی، بیوتکنولوژی، پیوند اعضا، ژنتیک، ساخت واکسن، محصولات بیولوژیک و همچنین از بین بردن و ریشه کن کردن انواع بیماری های عفونی، درمان ناباروری، توسعه علوم پزشکی و وجود حداقل 27 رشته فوق تخصصی نشان از درستی تصمیم ادغام در دهه 1360 دارد.

وی گفت: مشکلاتی همچون تعارض منافع، وجود مدیریت های نامناسب، عدم تعامل دو وزارت خانه بهداشت و علوم به صورت متناسب، مشکلات فارغ التحصیلان رشته های زیست شناسی در مقاطع دکتری و ارشد و رشته های مرتبط با علوم پایه، شیمی و بیو شیمی و یا رشته های میان رشته ای بین علوم انسانی و علوم پزشکی مانند رشته های جامعه شناسی، روان شناسی بالینی، روان شناسی پایه و علوم شناختی شاید باعث شده که دوستان ما در کمیسیون آموزش به ادغام فکر کنند اما باید توجه داشت که به دلیل مشکلات کوچک نباید ساختارهای بزرگ را برهم زد؛ دو وزارتخانه برای تعامل با یکدیگر باید برنامه ریزی کنند. استفاده از ظرفیت های متقابل این دو وزارتخانه باید در دستور کار دو وزیر محترم قرار گیرد. همچنین مشکلات موجود را می توان با امضای قرارداد و تفاهم نامه فی مابین دو وزارتخانه و یا تشکیل رشته های بین رشته ای رفع کرد.

دکتر محمدبیگی با بیان اینکه پیشنهاد دهندگان جدایی آموزش پزشکی از نظام سلامت باید به فکر هزینه های این امر هم باشند، بیان کرد: محاسبه سرانگشتی جداسازی دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی از بیمارستان ها و ساختار فعلی، هزینه های بسیار سرسام آوری را به دنبال دارد که با محاسبه آن هیچ‌گاه چنین مصوبه ای را قابل اجرا نخواهد کرد. در حوزه تعارض منافع نیز باید جستجو کرد که کدام رشته ها تعارض منافع ندارند، آیا در نظام مهندسی تعارض منافع نیست؟، در بین هیات علمی دانشگاه های وزارت علوم تعارض منافع نیست؟، این موضوع در همه جا دیده می شود اما باید برای رفع آن به صورت ریشه ای از طریق نظام ارزیابی و ارزشیابی دقیق و نظارت صحیح و شفافیت وارد عمل شد.

 

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اظهار کرد: از نخبگان، تصمیم گیران، تصمیم سازان و اعضای کمیسیون های آموزش و بهداشت مجلس انتظار می رود با درایت، مصلحت اندیشی و بهره گیری از نظرات تخصصی صاحب نظران و به دور از هرگونه شتاب زدگی و تصمیمات هیجانی از ایجاد بحران و چالش های جدید در کشور جلوگیری کرده و با نظام ادغام یافته و تجربه آموزش علوم پزشکی که در حوزه سلامت در هم تنیده است همچون گذشته در راستای اعتلای کشور عزیزمان گام برداشته و در جامعه بزرگ آموزشی علوم پزشکی و علوم دیگر کشور همبستگی ایجاد کنند.

وی با اشاره به اینکه عرصه نظام سلامت و آموزش علوم پزشکی کاملا با عرصه آموزش در وزارت علوم متفاوت بوده و بهتر است با تربیت پزشکان توانمند و همکاران متبحر، زبردست و معتقد به ارزش های انسانی راه حل مشکلات وزارت خانه ها را از راه دیگری جستجو کنیم، عنوان کرد: اینکه بخواهیم به دلیل ارتقا رتبه دانشگاه ها در سطح جهان چنین تصمیمی را برای ادغام بگیریم عقلایی نیست. امروزه بسیاری از کشورها از فارغ التحصیلان ایرانی برای کار در حوزه سلامت دعوت می کنند زیرا به مهارت دانش آموختگان ایرانی در دانشگاه های علوم پزشکی به خوبی واقف هستند.

دکتر محمدبیگی در پایان تصریح کرد: بستر ارائه یکسان آموزش و خدمات سلامت، بستری کم نظیر برای افزایش بهره وری نیروهای تخصصی در حوزه سلامت و افزایش احساس مسئولیت تربیت شدگان حوزه سلامت است و سبب جذب سریع نیروها بلافاصله بعد از فارغ التحصیلی در پست های تخصصی و رشته های تحصیلی اصلی خود می شود که همین امر باعث صرفه جویی در تبریت نیروهای تخصصی خواهد بود. همچنین انگیزه تحصیل و علم آموزی را در دانشجویان علوم پزشکی نسبت به وزارت علوم افزایش می دهد. از مزایای ادغام آموزش پزشکی در نظام سلامت می توان به افزایش میزان پاسخگویی به نیازهای جامعه، تسریع رشد رشته های بالینی، افزایش سطح مهارتی نیروها و اشتغال در رشته های مرتبط با تحصیل اشاره کرد. درحال حاضر 30 درصد از دانشکده های پزشکی در آمریکا، کانادا، هلند و مصر با روش ادغام اداره می شوند و مقالات متنوعی در تایید این روش وجود دارد.