حضور و مشارکت گسترده حرفه مندان حوزه سلامت، دانشجویان و هنرمندان در چهارمین کنگره سالانه اخلاق پزشکی و پرستاری

گالری عکس
در این نشست که 4 بهمن 94، در سالن شورای مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل شد، مسئولان کنگره به سؤالات خبرنگاران  در حوزه اخلاق پزشکی پاسخ دادند.

راه‌اندازی دوره فلوشیپ اخلاق پزشکی در آینده نزدیک
دکتر باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزارت بهداشت و رییس کنگره اخلاق پزشکی، ضمن تشریح بخش‌های مختلف کنگره اخلاق پزشکی، از تدوین برنامه استراتژیک ۱۰ سال آینده اخلاق پزشکی خبر داد و گفت:  برنامه‌های تحولی بسیاری در زمینه اخلاق پزشکی دنبال می‌شود که مهم‌ترین آن برنامه استراتژیک اخلاق پزشکی است که امیدواریم جایگاه این رشته را در کشور تعالی ببخشد.
معاون آموزشی وزیر بهداشت، در پاسخ به چگونگی رسیدگی به تخلفات حوزه اخلاق پزشکی گفت: میلیون‌ها خدمت در کشور ارائه می‌شود که بسیاری از آن بر مبنای حسن ارتباط بین پزشک و بیمار است و ممکن است در مواردی هم چالش‌های اخلاقی وجود داشته باشد که با تدوین کدهای اخلاقی می‌توان نسبت به اصلاح آن اقدام کرد.
وی تصریح کرد: در نظر است انجمن‌های علمی کدهای اخلاقی خاص خود را طراحی کنند تا با این کار بخش عمده‌ای از چالش‌های رشته‌های مختلف حل شود.
رییس کنگره، با بیان اینکه اخلاق پزشکی یکی از محورهای تحول آموزش پزشکی است افزود: با  آغاز فعالیت شورای عالی اخلاق پزشکی، دبیرخانه آن به طور منظم برای پیگیری مباحث این حوزه تشکیل جلسه می‌دهد.
دکتر لاریجانی با اشاره به راه‌اندازی دوره فلوشیپ اخلاق پزشکی در آینده نزدیک گفت: فوق تخصصان رشته‌های مختلف پزشکی با شرکت در دوره فلوشیپ اخلاق پزشکی می‌توانند به‌طور دقیق مباحث اخلاقی را در رشته خود به اجرا درآورند.
وی افزود: امروزه همزمان با پیشرفت‌های آموزشی و پژوهشی، لازم است عمیق‌تر به مباحث اخلاق پزشکی بپردازیم.

نظام بیمه‌ای پویا راه‌حل قطع رابطه مالی بین پزشک و بیمار
در ادامه دکتر علیرضا زالی رییس سازمان نظام پزشکی، با اشاره به‌ویژگی کنگره اخلاق پزشکی امسال گفت: این کنگره ازنظر تنوع موضوعات و تلفیق مباحث نظری و عملی در حوزه اخلاق پزشکی و همگرایی سازمان‌های مرتبط در برگزاری آن قابل‌توجه است.
وی بابیان اینکه امروزه موضوع اخلاق پزشکی از مباحث مهم و جدی کشور است افزود: با توجه به اینکه اخلاق پزشکی یکی از دغدغه جدی ارائه‌دهندگان خدمات حوزه سلامت است ان‌شاءالله دستاوردهای این کنگره در قالب پروتکل‌هایی اجرایی مورداستفاده قرار گیرد.
رئیس سازمان نظام پزشکی، تشکیل شورای عالی اخلاق پزشکی را در راستای نهادینه‌سازی اخلاق حرفه‌ای مؤثر دانست و افزود: بسیاری از مصوبات این شورا به دلیل همگرایی سازمان‌های مرتبط و بررسی دقیق مباحث اخلاق پزشکی، ضمانت اجرایی دارد.
وی در پاسخ به راه‌حل قطع رابطه مالی بین پزشک و بیمار  گفت: قطع این رابطه، دغدغه هر دو گروه پزشکان و بیماران را برطرف کرده و پزشکان از آن استقبال می‌کنند اما تحقق این امر نیاز به تعریف شخصیت حقوقی ثالث دارد که آن بیمه‌ها هستند.
دکتر زالی تصریح کرد: در چنین شرایطی بیمه‌ها باید دارای نظارت اقتصادی منطقی و قدرت نقدینگی مؤثر باشند تا بتوانند با سرعت مطالبات گروه پزشکی را پاسخ و بدون اینکه خدماتشان تقلیل یابد بیماران را تحت پوشش قرار دهند تا این رابطه اصلاح شود اما هنوز بیمه‌ها از چنین ویژگی برخوردار نیستند.
وی استاندارد زمان ویزیت را یکی از چالش‌های اخلاقی دانست و گفت: در کشور ما تعریف سنتی از ویزیت وجود دارد ولی  در دنیا آن را به ۹ بخش تقسیم می‌کنند.
وی زمان‌سنجی و مهارت سنجی را از نکات قابل‌توجه در ویزیت دانست و افزود: ویزیت از یک معاینه ساده چنددقیقه‌ای تا یک مشاوره پیچیده چندوجهی تیمی، طیف متنوعی دارد که امیدواریم با حمایت وزارتخانه‌های بهداشت و رفاه، مدل‌سازی آن در کشور به‌صورت پایلوت هم شده اجرا شود.

بروز اتفاقی در نقطه‌ای، کل جامعه پزشکی را زیر سؤال نبرد
دکتر علیرضا پارساپور دبیر علمی چهارمین کنگره اخلاق پزشکی،  بابیان اینکه پس از وقفه دو ساله، چهارمین کنگره اخلاق پزشکی برگزار می‌شود افزود: در سال‌های 89 تا 91 کنگره با محورهای «حقوق بیمار از آیین تا بالین»، «اخلاق پزشکی در نظام سلامت» و «آموزش اخلاق پزشکی و سلامت باروری»، به‌طور منظم و سالیانه تشکیل شد و امسال پس از دو سال وقفه، گسترده‌تر از دوره‌های قبل برگزار می‌شود.
وی یکی از دلایل این وقفه را کاهش فعالیت شورای عالی اخلاق پزشکی دانست و افزود: با ازسرگیری فعالیت این شورا به همت دکتر لاریجانی و حمایت‌های وزیر بهداشت، نیروی جدیدی در همه ذی‌نفعان اخلاق پزشکی دمیده شد و یکی از مواردی که از همان ابتدا در دستور کار قرار گرفت، برگزاری کنگره سالیانه اخلاق پزشکی بود.
دبیر علمی کنگره اخلاق پزشکی، با اشاره به استقبال چشمگیر اساتید و صاحب‌نظران حوزه اخلاق پزشکی و پرستاری از این کنگره گفت: 864 مقاله به دبیرخانه کنگره ارسال شده که از این تعداد 160 مقاله (بیش از 18 درصد مقالات) به عنوان سخنرانی پذیرفته شد علاوه بر آن 19 سخنران مدعو هم خواهیم داشت که در مجموع 179 سخنرانی در قالب نشست های تخصصی در چهار روز کنگره ارائه می‌شود.
وی افزود: از بیش از 800 مقاله‌ای که به دبیرخانه ارسال شد 469 مقاله (55 درصد) به عنوان پوستر پذیرفته شد و 220 مقاله (26 درصد)  نیز به دلیل برخوردار نبودن از کیفیت لازم و ارتباط موضوعی رد شد.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه، «اخلاق حرفه‌ای و تحول آموزش پزشکی»، «اخلاق در ارائه خدمات سلامت» و «اخلاق در پژوهش‌های پزشکی»، «اخلاق در سیاست‌گذاری سلامت» را چهار محور اصلی کنگره خواند که در 24 نشست علمی مورد بررسی قرار می‌گیرد افزود: در چهار روز کنگره 19 نشست تخصصی و 5 نشست عمومی خواهیم داشت.
دکتر پارساپور با اشاره به عناوین نشست‌های علمی گفت: «اخلاق شاغلین حرفه‌های پزشکی»، «ملاحظات اخلاقی در آغاز و پایان حیات»، «رابطه پزشک و بیمار، اخلاق بیمارستانی»، «اخلاق در ژنتیک و فن‌آوری های نوین پزشکی»، «اخلاق در پژوهش‌های علوم پزشکی»، «تعهد حرفه‌ای و پروفشنالیسم»، «اخلاق پزشکی در ایران گذشته، حال، آینده»، «آموزش و اخلاق پزشکی»، «اخلاق، جامعه، رسانه،  فضای مجازی و نظام سلامت»، «روانشناسی، حساسیت و هوش اخلاقی»، «اخلاق پزشکی، اسلام و سلامت معنوی»، «فلسفه، اخلاق و طب»، «اخلاق و خطاهای پزشکی»، «حقوق و مسؤولیت پزشکی»، «اخلاق پزشکی عمومی» و «اخلاق در سیاست‌گذاری نظام سلامت» از جمله موضوعاتی است که در این کنگره مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی نشست‌های ویژه کنگره را با موضوعات اخلاق داروسازی،  چالش‌های آموزش اخلاق پرستاری، چهار نشست دانشجویی و 5 نشست معرفی موارد چالش زا (case presentation conference) بیان کرد و افزود: یکی از ویژگی‌های چهارمین کنگره اخلاق پزشکی  مشارکت قابل‌توجه دانشجویان است به‌طوری که  300 دانشجو از سراسر کشور در نشست‌های دانشجویی که با مضوعات «دانشجویان، ناظران اخلاقی سلامت»، «چالش‌های اخلاقی آموزش دانشجویان و درمان بیماران»، «دانشجو، اخلاق، رسانه و شبکه‌های اجتماعی» و «قداست حرفه پزشکی و چالش‌های پیرامون آن» برگزاریم شود، حضور فعال خواهند داشت.
دبیر علمی کنگره از تشکیل 9 کارگاه آموزشی در این کنگره خبر داد و افزود: این کارگاه‌ها با موضوعات اخلاق بالینی، اصول ارزشیابی پروفشنالیسم، اخلاق در پژوهش، راهبردهای آموزش عملی اخلاق، اخلاق سازمانی،  حقوق پزشکی،  سبک زندگی  حرفه مندان سلامت، نحوه گفتن خبر ناگوار بیماری و اخلاق رسانه و سلامت برگزار می‌شود.
دکتر پارساپور، با اشاره به برپایی جشنواره فرهنگی و هنری «دریچه» در کنار این کنگره گفت: بیش از 700 اثر هنری به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که از این تعداد، 60 اثر برگزیده در حوزه گرافیک، عکس و کاریکاتور، همزمان با کنگره به نمایش گذاشته می‌شود و در پایان کنگره نیز از اثار برتر در هر بخش تجلیل خواهد شد.
وی برگزاری این کنگره را نشان از هم‌گرایی خوب گروه‌های مختلف پزشکی، پرستاری، داروسازی، دندانپزشکی، پیراپزشکی و سایر حرف پزشکی دانست و افزود: این یکی از گسترده ترین تجربه‌ هایی است که با مشارکت وسیع سازمان‌های مختلف از جمله وزارت بهداشت، نظام پزشکی، پزشکی قانونی، فرهنگستان علوم پزشکی و دانشگاه‌ها چنین کنگره‌ای برگزار می‌شود.
دبیر علمی کنگره، پیام کنگره اخلاق پزشکی را  توجه به جنبه‌های انسانی و اخلاقی ارائه خدمات سلامت دانست و افزود: امیدواریم با ترویج این گفتمان در جامعه دیگر شاهد این نباشیم که با بروز مشکلی در نقطه از کشور کل جامعه پزشکی زیرسوال برود.

توسعه گفتمان اخلاق پزشکی
دکتر احسان شمسی دبیر اجرایی کنگره با اشاره به ثبت نام بیش از 2 هزار و 500 شرکت‌کننده در کنگره اخلاق پزشکی افزود: مشارکت علمی حرفه مندان علوم پزشکی در کنگره بسیار چشمگیر بود که نشان  می‌دهد اخلاق پزشکی ازجمله موضوعاتی است که بسیار موردتوجه قرار دارد.
دبیر مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی با بیان اینکه امروزه همه نسبت به موضوع اخلاق پزشکی حساس شده‌اند افزود: امیدواریم در چهارمین کنگره اخلاق پزشکی و پرستاری بتوانیم به مطالبات و سؤالات مردم و حرفه مندان پزشکی پاسخ دهیم.
دکتر شمسی با اشاره به  مشارکت صاحب‌نظران علوم مختلف در کنگره گفت: علاوه بر اساتید، محققان، پزشکان و پرستاران علاقه‌مندان در حوزه‌های غیرپزشکی همچون علوم انسانی برای شرکت در این کنگره و ایراد سخنرانی نام‌نویسی کردند و این نشان می‌دهد که امروزه گفتمان اخلاق پزشکی توسعه‌یافته است./ق

خبرنگار: سمیرا کرمی
عکس: جمشید ربیعی