حجت‌الاسلام‌والمسلمین غفاری: خداوند گاهی شر را دامنگیر مؤمن می‌کند تا او را آزمایش کرده و از این طریق مسیر رشد برای او ایجاد کند

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، حجت‌الاسلام‌والمسلمین غفاری در پنجمین جلسه از چهاردهمین دوره ضیافت اندیشه قرآنی استادان با موضوع «خیر و شر در نظام هستی» در ابتدای بحث خود، آن فضایی که در بحث خیر و شر به آن پرداخته می‌شود را، سلامت معنوی نامید و اظهار داشت: در این بحث بین اندیشمندان اسلامی و غربی تفاوت در معناداری باطن هر کار است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غفاری در ادامه تصریح کرد: در واقع در تفکر اسلامی آن چیزی را سلامت معنوی می‌نامیم که باید تکامل فکری و آورده معنوی داشته باشد. ولی ازنظر فلاسفه غربی، در سلامت معنوی نفس انجام کار خیر مهم است و صرف انجام یک کار حتی با نیت تظاهر و خودنمایی بودنش خیر محسوب می‌شود. اما در اندیشه اسلامی، کار خیر باید با نیت خیر و خالصانه فقط برای رضای خدا باشد تا کار خیر محسوب شود.

وی در ادامه به نقش مهم سلامت معنوی پرداخت و گفت: خداجویی و خدامحوری همه باید معنادار باشد؛ لذا بر مبنای همین سلامت معنوی است که انسان را به مسیر درست و ارتقا می‌رساند و لازمه خروجی هر کار درستی ارتقای فرد و جامعه سالم است.

ایشان در ادامه افزود: رسیدن به خیر، حقیقت گمشده انسان در نظام هستی و یک عمل انسانی که نخست از یک حس درونی آغاز و سپس در رفتار انسان نسبت به همنوعان تحقق می‌یابد به‌گونه‌ای که فرد رضایت درونی داشته باشد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غفاری در ادامه گفت: لفظی که کنار خیر بوده است شر است و شهید مطهری شر را هم یک امر عدمی می‌داند، ازاین‌جهت که مثلاً جهل یعنی نداشتن علم، که شر است. اما هم‌زمان که عدم است به‌نوعی  وجود دارد؛ مثلاً کوری و نابینایی و ناشنوایی  وجود دارد. عدم را می‌توان به‌عنوان کمبود و نقص و ضعف تلقی نمود. چون شر هم مخلوق خداست و شر را منبع خیرات و منشأ خوشبختی‌ها می‌داند. لذا سختی‌ها [علی‌رغم ظاهر شر بودنش] خوشبختی‌ها را به ارمغان می‌آورد و اگر کسی می‌خواهد به سعادت برسد باید ابتدا درون خود را مدیریت کند.

معاون نهاد رهبری دانشگاه در ادامه با بیان اینکه برخی فیلسوفان خداناباور معتقدند که نمی‌شود هم خدا خیر محض و قادر مطلق عالم مطلق  باشد و هم شر وجود داشته باشد، گفت: آنها، این مسئله را تناقض و پارادوکس  برداشت کرده و این نتیجه را می‌گیرند که خدا وجود ندارد. شهید مطهری در پاسخ به این شبهه می‌فرماید شر هم مخلوق با واسطه‌ی خداست و خداوند خالق آن است و اساساً در یک حیطه نمی‌گنجد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غفاری در ادامه شر را بر سه قسم شر اخلاقی مثل ریاکاری دزدی، شر طبیعی مثل سیل، طوفان  و شر ذاتی عقرب و مار  تقسیم‌بندی کرد و با معرفی هر بخش، دامنه شر را هم مانند خیر نامحدود خواند و افزود: خداوند گاهی شر را دامنگیر مؤمنین می‌کند تا او را آزمایش کند و از این طریق مسیر رشد و پیشرفت و تعالی برای او ایجاد کند.

ایشان در ادامه با بیان اینکه برخی کار شر خود را در ظاهر خیر می‌پیچند، و انجام می‌دهند مثل دزدی و تظاهر و خودنمایی، اظهار داشت: آنچه قابل دقت است و روان‌شناسان هم توصیه می‌کنند سعی کنید تلقین بد و پالس منفی به خودتان ندهید.

وی در ادامه اظهار داشت: جواب استخاره‌های استادان را من هیچ‌وقت نمی‌گویم استخاره بد است؛ بلکه میگویم استخاره حضرتعالی خوب نیست. این شر در اندیشه غربی همچنان خیر به نظر خواهد آمد؛ اما در اندیشه اسلامی این کار را نه‌تنها خیر محسوب نمی‌کنند؛ بلکه نوعی شر است، زیرا در اندیشه اسلامی کار باید برای‌خدا باشد و این کار عملی ناخالص است. کاری خیر خالص است که برای رضای خدا باشد و در جهت خیررسانی به نیازمندان و همنوعان بشر باشد. این همان اخلاص و در نقطه مقابل شر است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غفاری در پایان اظهار داشت: به قول شهید مطهری، شر منبع خیرات و منشأ خوشبختی‌هاست. شر هم برکاتی دارد که می‌توان از آن برای ارتقا و رشد تعالی بهره جست. شر در حکمت و مصلحت الهی نقش‌آفرین است. اولاً خیلی از شرها موجب آزمایش و امتحان برای انسان هستند. دوم این که یک اتفاق ناگوار کوچک، انسان را از اتفاق بزرگ‌تر باز می‌دارد و این به عمل خیر انسان برمی‌گردد که قبلاً فرستاد. سوم باعث رشد و تعالی و ارتقا درجه انسان و موجب رسیدن به مقامات معنوی بالا می‌شود. و در آخر به قول آلوین پلانتینگا خیلی موقع‌ها مصلحت و حکمت خدا را ما درک نمی‌کنیم و عقل ضعیف ما قدرت درک آن مصلحت را ندارد.