گفت و گو با دکتر شیرین افهمی متخصص عفونی بیمارستان دکتر شریعتی و عضو کمیته کنترل عفونت دانشگاه در خصوص بیماری آنفلوانزا

به گزارش روابط عمومی معاونت درمان، با توجه به شیوع بیماری آنفولانزا در فصول سرد سال در حاشیه جلسه کمیته دانشگاهی کنترل عفونت، چهارشنبه 13 آذر 1398 گفت و گویی با دکتر شیرین افهمی متخصص عفونی بیمارستان دکتر شریعتی داشتیم که در ادامه آن را می خوانید:

در خصوص بیماری آنفولانزا برای ما بفرمایید.
بیماری آنفلوانزا یک عفونت معمولا تنفسی و ناشی از ویروس آنفولانزاست که از سال ها قبل وجود داشته و بر اساس اپیدمیولوژی فصلی و شرایط بیماران با شدت متفاوت علائم خود را معمولا به صورت تنفسی نشان می دهد.
چند نوع ویروس داریم که علائم تنفسی می دهند و آنفولانزا یکی از آن هاست که در فصول سرد سال با آن مواجه می شویم. بیماری که مبتلا به ویروس آنفلوانزاست دچار عفونت تنفس فوقانی و تب بسیار بالاست و با میالژی یا کوفتگی و درد شدید عضلات ساق پا و یا تمام بدن روبه روست. این علائم ممکن است در سایر ویروس ها هم مشاهده شود ولی در آنفولانزا شدت آن بیشتر است. البته این علائم اختصاصی آنفولانزا نیست ولی در فصول سرد سال یک احتمال جدی را به سمت آنفولانزا می برد.

در خصوص فراگیری این ویروس بفرمایید.
نکته مهم بحث اپیدمیولوژی و خطر چرخش ویروس آنفولانزا و یروس های مشابه در پاییز و زمستان است. از این رو همه ساله از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به آخرین یافته های پزشکی جهان در این حوزه دستوالعمل هایی برای مهار این بیماری به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ و برای آموزش همگانی برای پیشگیری و شناسایی علائم این بیماری برنامه ریزی می شود. 

چگونه پیشگیری کنیم؟
قطعا پیشگیری همواره مقدم بر درمان است. دو روش پیشگیری به روش علمی: رعایت اصول احتیاط استاندارد( بهداشت دست و آداب سرفه ) و رعایت اصول احتیاط مبتی بر روش انتقال عفونت یا میکروب ها به روش رعایت احتیاط قطرات ( Droplet) ( بهداشت دست و رعایت فاصله یک متری از فرد مبتلا برای کارکنان بهداشتی و درمانی مرتبط با بیمار مبتلا به آنفولانزا) وجود دارد.
بنابراین برای اینکه در فصل های شایع دچار عفونت های تنفسی نشویم یا میزان انتقال بیماری را کم کنیم همه افراد جامعه چه در محیط های بهداشتی درمانی و چه در سایر مراکز جمعی ( خانه، مهد کودک، مدارس، دانشگاه ها، ادارات و ...) مصرف مایعات فراوان ( به شرط اینکه منعی نداشته باشد)، استراحت کافی، رعایت بهداشت دست و آداب سرفه، حفظ فاصله یک متری با افردی که علائم تنفسی بیماری آنفولانزا یا ویروس های مشابه را دارد، جلوگیری از دست دادن و روبوسی از راه کارهای موثری است که باید به طور جدی مورد توجه همگان قرار گیرد.

به آداب سرفه کردن اشاره کردید لطفا کمی بیشتر توضیح دهید.
هنگام سرفه یا عطسه باید جلوی دهان خود را با یک دستمال کاغذی بگیریم پس از آن دستمال را درسطل زباله بیاندازیم و دستمان را با آب و صابون بشوییم یا با الکل ضدعفونی کنیم. به این ترتیب به راحتی از انتقال میکروب ها جلوگیری می کنیم.

آیا استفاده از ماسک نیز در کاهش انتقال میکروب موثر است؟
برای فردی که سرفه می کند، عطسه می زند یا قرمزی چشم دارد که با تابلوی عفونت تنفسی همراه است، استفاده از یک ماسک معمولی کافی است و ماسک فیلتر دار ضرورت ندارد. 

توصیه شما برای کادر درمان چیست؟
اما کادر درمانی برای مراقبت های معمولی از بیماار دچار علائم تنفسی منطبق با آنفولانزا یا شبه آن که ناچار به تماس با بیمار در فاصله کمتر از یک متر هستند از ماسک استاندارد و نه فیلتردار استفاده کنند و شستشوی مکرر را فراموش نکنند. همچنین گندزدایی مکرر سطوح مجاور بیماران که احتمال آلودگی با ویروس ها وجود دارد نکته بسیار مهم در حوزه بالین است. 

در خصوص واکسن اثربخشی آنفولانزا، مزایا و مضراتش صحبت کنید.
واکسن یکی از روش های پیشگیری است. باید بدانیم واکسن ایمنی 100 درصد نمی دهد. واکسن های موجود در برابر 4 نوع ویروس آنفولانزا ایمنی ایجد می کنند که H1N1  یکی از آن هاست. توصیه می شود گروه های پرخطر جامعه از قبیل: افراد سالمند، بانوان باردار و به ویژه باردار پرخطر، افراد دارای بیماری های زمینه ای( قلبی، ریوی و کلیوی)، بیماران دچار نقص ایمنی، کادر بهداشتی و درمانی که از بیماران پرخطر مراقبت می کنند. قطعا مزایای تزریق واکسن آنففولانزا در گروه پرخطر از عوارض نادر و احتمالی آن که اثبات شده نیست به مراتب بیشتر است و جای نگرانی ندارد.

بهترین راه درمان آنفولانزا چیست؟  
استراحت کافی، مصرف مایعات فراوان، استفاده از تب بر در صورت تب بالا از نکاتی است که  در بیمار مبتلا به آنفولانزا باید رعایت شود. و در اکثر موارد تجویز داروی ضدویروس اولستامیویر ( تامی فلو) ضرورت ندارد. و در حدود 90 درصد موارد با رعایت نکات یاد شده بیمار بهبود می یابد. مگر این که علائم شدیدی چون تب بالای غیرقابل کنترل مدت دار و دیسترس تنفسی به ویژه در گروه های پرخطر بروز کند.

خبرنگار: نجمه باهو