توصیه های دارویی و تغذیه ای در رابطه با پیشگیری و کنترل فشار خون بالا در سرای محله وصال

به گزارش روابط عمومی معاونت غذا و دارو؛ در طرح ملی کنترل و پیشگیری فشارخون جلسه آموزشی توصیه های دارویی و تغذیه ای ویژه بانوان رده سنی 30 تا 50 سال در سرای محله وصال توسط کارشناسان معاونت غذا و دارو روز دوشنبه 10 تیر 98 برگزار شد.
در ابتدای جلسه دکتر عطایی کارشناس دارویی معاونت غذا و دارو به تعریف فشارخون بالا پرداخت و گفت:  فشار خون بالا، به عنوان فشار بالا در شریان هایی است که خون را از قلب به سایر قسمت های بدن حمل می کند.
وی ادامه داد: فشار خون با دو عدد فشار خون سیستولیک (عدد بالا) به عنوان فشار به دیواره شریان ها در حالت فعالیت قلب و فشار دیاستولیک (عدد پایین) فشار در شریان ها در حالت استراحت قلب خوانده می شود؛ و آکادمی کاردیولوژی آمریکا محدوده  فشار خون را به صورت مرحله اول فشار خون بالا، عدد 130-139 یا 80-89 میلیمترجیوه است و مرحله 2 فشار خون بالا، عدد 140 یا بالاتر یا 90 میلی متر و یا بیشتر است؛ تعریف کرده است.
دکتر عطایی عوارض فشار خون بالا را در بیماری های قلبی شامل آسیب عروق کرونری قلب، بزرگ شدن قلب، نارسایی قلب، آنژین صدری و سکته قلبی؛ در بیماری های کلیوی شامل آنوریسم( برآمدگی) عروق کلیه و نارسایی کلیه عنوان کرد و گفت: نکته حائز اهمیت این است که نارسایی کلیه ممکن است غیر قابل برگشت باشد و منجر به دیالیز شود.
کارشناس دارویی معاونت غذا و دارو در ادامه از دیگر عوارض فشار خون بالا را آسیب به مغز که شامل حمله ی ایسکمی، گذرا، سکته ی مغزی، زوال عقل و اختلال شناختی خفیف دانست.
وی ادامه داد: عواملی که منجر به افزایش فشار خون می شود میزان مصرف نمک زیاد یا حساسیت به نمک و عوامل ژنتیکی اختلال خاصی در عروق که سبب افزایش مقاومت (سفتی یا عدم انعطاف پذیری) در شریان های کوچک می شود؛ است و فشارخون بالا یا پرفشاری خون نوع اولیه علت مشخصی ندارد ولی عوامل خطری مانند زمینه ارثی و خانوادگی فشارخون بالا، مصرف زیاد نمک، چاقی و دیابت در بروز آن نقش دارند.
عطایی افزود: از علائم و نشانه های فشار خون بالا سردرد، سرگیجه، تنگی نفس، تاری دید، احساس ضربان در گردن یا سر و حالت تهوع است؛ و در عین حال فشار خون بالا ممکن است هیچ نشانه ای نداشته باشد، به همین دلیل فشار خون بالا به عنوان 'قاتل خاموش' نامگذاری شده است.
وی به نکات لازم برای اندازه گیری فشار خون در منزل یا مطب پزشک اشاره کرد و گفت: لازم است 30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون از مصرف کافئین، الکل و دخانیات خودداری شود؛ بیمار قبل اندازه گیری فعالیت بدنی شدید نداشته باشد؛ بیمار نباید ناشتا باشد؛ قبل از اندازه گیری فشار خون مثانه باید خالی شده باشد؛ به مدت 5 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون استراحت کرده و صحبت نکند؛برای اندازه گیری فشار خون لازم است پاهای فرد دارای تکیه گاه باشد؛ بازوی دست بیمار باید طوری قرار گیرد که تکیه گاه داشته باشد. به طور افقی و هم سطح قلب قرار گیرد؛ از گفتگوهای مهیج و شوخی با فرد معاینه شونده خودداری شود ودر حین انداره گیری فرد باید آرام و بی حرکت بنشیند و ساکت باشد و گیرنده فشارخون نیز باید ساکت باشد.
همچنین دکتر پریا عطایی به طور کامل به ارائه مطالبی در خصوص فشار خون بالا چگونه تشخیص داده می شود، درمان فشار خون بالا چیست، آیا ورزش می تواند به کاهش فشار خون بالا کمک کند و چندین روش درمان کمکی در درمان فشارخون بالا پرداخت.
وی در پایان گفت: در صورت بروز مشکل و عوارض دارویی به پزشک خود مراجعه نمایید یا با سامانه 190 وزارت بهداشت یا مرکز اطلاعات دارویی 13 آبان با شماره 82101 تماس حاصل فرمایید.
در ادامه مهندس بیتا نافعی کارشناس تغذیه واحد تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو در خصوص چه غذاهايي مفيد هستند و از چه غذاهايي بايد پرهيز كرد و افزود: افراد دچار پرفشاري، نياز به كاهش دريافت سديم دارند. پتاسيم و كلسيم اضافي نيز مي‌تواند به كاهش فشارخون كمك كند.
وی ادامه داد: موز، زردآلو، انجير، گريپ‌فروت، هلو، انگور و آلو ميوه‌هايي سرشار از پتاسيم هستند و سيب‌زميني، سير، برکلی، کدوسبز، قارچ و گوجه‌فرنگي و سبزي‌ها سرشار از پتاسيم هستند. حبوبات نيز از اين نظر غني‌اند. ميوه‌ها و سبزي‌ها داراي مقدار کم‌سدیم هستند و بايد به‌وفور مصرف شوند. مطالعات نشان داده كه متوسط فشارخون گياه‌خواران كمتر است. يكي از علل اين تفاوت را دريافت بيشتر پتاسيم در گياه‌خواران دانسته‌اند.
مهندس بیتا نافعی گفت: مركبات، توت‌ها و سبزي‌هاي داراي برگ سبز، ‌منابع خوب ويتامين ث هستند. دريافت كم اين ويتامين با پرفشاري ارتباط دارد. مصرف مكمل ويتامين ث در افراد دچار پرفشاري و همچنين افراد سالم سبب كاهش فشارخون مي‌شود.
کارشناس تغذیه معاونت غذا و دارو افزود: گوشت و مرغ طبخ شده بدون نمك براي افراد دچار پرفشاري توصيه مي‌شود. براي معطر کردن گوشت مي‌توان از سبزی‌های معطر، ادويه‌ها و ميوه‌ها استفاده كرد. به‌عنوان‌مثال براي گوشت گوسفند از مرزنگوش و مریم‌گلی، براي مرغ از شويد و ترخون و براي جگر از پرتقال مي‌توان استفاده كرد. ماهي تازه، ‌منجمد يا كنسروشده بدون آب‌نمک خوب هستند. مي‌توان ماهي را با برگ‌بو، شويد، فلفل قرمز و سياه، ادويه‌ها، مركبات، سس‌هاي خانگي بدون نمك و ساير سبزي‌ها معطر كرد. ماهي‌هاي حاوي اسيدهاي چرب مفيد از قبيل حلوا، سالمون و قباد چندين بار در هفته توصيه مي‌شوند.
وی در خصوص سبزي‌هاي ريشه‌اي از قبيل سيب‌زميني، همچنين برنج، ماكاروني، رشته‌ها و حليم‌ بدون نمك و همچنين مواد نشاسته‌اي گفت: موارد مذکور داراي سديم كم هستند و مي‌توان به‌عنوان پايه‌اي براي وعده غذايي از آن‌ها استفاده كرد. دانه كنجد و سبزي‌هاي برگ سبز، منابع کم‌سدیم و تأمین‌کننده كلسيم هستند.
کارشناس تغذیه معاونت غذا و دارو به چند نکته مهم در خصوص كاهش وزن و مقابله با پرفشاري اشاره کرد و گفت: نياز روزانه يك فرد بزرگ‌سال به نمك یک‌دهم قاشق چاي‌خوري است. مقادير بيشتر نمك فقط در شرايط آب و هوايي گرم و يا در طول شيردهي لازم است. در اين موارد يك قاشق چای‌خوری نمك كافي خواهد بود. براي كاهش فشارخون پیاده‌روی سريع ۳۰ تا ۴۵ دقيقه در روز و ۳ تا ۵ بار در هفته توصيه می‌شود. مصرف سيگار سبب تشديد پرفشاري شده بنابراين توصيه به ترك سيگار مي‌شود.
مهندس نافعی خاطر نشان کرد: از سوسيس، كالباس، كنسرو گوشت، برگرها و ساير فرآورده‌هاي گوشتي به علت دارا بودن مقادير بالاي سديم بايد پرهيز كرد. سبزي‌هاي كنسروشده در آب‌نمک، زيتون شور، چيپس و ساير تنقلات شور نيز نبايد مصرف شوند.
از مصرف مقادیر زیاد برخی سبزی‌ها به‌طور طبیعی حاوی سدیم بالایی هستند نظیر چغندر، ریواس، كلم پیچ، اسفناج، كرفس، شلغم و انواع کلم‌ها پرهیز کنید.
وی ادامه داد: انواع نان‌ها، کیک‌ها و بیسکویت‌های تهیه‌شده با بیکینگ‌پودر، جوش‌شیرین، نمک، انواع غلات، سیب‌زمینی، ماكارونی، برنج كه بانمک تهیه می‌شوند؛ ماهی‌دودی يا كنسروشده و تن ماهي سرشار از سديم هستند؛سس‌ها، ‌سوپ‌ها، قرص‌هاي گوشت، كنسرو لوبيا و ساير غذاهاي آماده مصرف و مصرف الكل با فشار بالا ارتباط داشته و مي‌تواند سبب تشديد بيماري شوند؛ از مواردی هستند که با پرهیز شود.  
خبرنگار: سمیه رنجبر