مواجهه مناسب با رفتار خودکشی

اقدام به خودکشی یکی از مشکلات نسبتاً شایع در افرادی است که احساس می کنند نمی توانند برای مشکلات خود راه حل مناسبی پیدا کنند. این افراد به علت ناامیدی تصمیم می گیرند به زندگی خود خاتمه دهند.
وقتی فردی اقدام به خودکشی می کند و زنده می ماند، پس از دریافت خدمات اولیه پزشکی نیاز به زمان دارد تا بتواند با احساسات خود در مورد کاری که کرده، کنار بیاید. این افراد بعد از اقدام به خودکشی احساس سردرگمی، تنهایی، شرم، عصبانیت، گیجی، ناامیدی و ناتوانی می کنند. ممکن است هنوز افکار خودکشی داشته باشند، بخصوص به خاطر اینکه دیگران این عمل آن ها را محکوم می کنند.

خودکشی باورهای غلط و واقعیت

احساسات و رفتار بیمار مستعد به خودکشی

احتمال خطر در خصوص اقدام به خودکشی
- آرام شدن ناگهانی فرد.
- وقتی فرد بگویید تا چند روز دیگر غصه خوردن برای همه پایان می یابد.
- وقتی فرد بگوید تا چند روز دیگر همه راحت می شویم.
- مطلع می شوید که فرد ابزار خودکشی را فراهم کرده یا در خصوص روش آن صحبت کرده است.
- وجود نامه یا یادداشتی که برای فردی گذاشته است.
- هرگونه تهدید به خودکشی
- وقتی شخص درباره احساسات منفی اش مثل تنهایی یا بیچارگی صحبت می کند.

شیوه روبه رو شدن با افکار و رفتار خودکشی
اگر با فردی مواجه شدید که دارای افکار خودکشی مانند «نمی توانم ادامه دهم» ، «ای کاش مرده بودم» است اما نقشه ای برای اینکار نکشیده یا فردی که افکار خودکشی و طرح و برنامه ریزی برای اینکار دارد ولی تصمیم فوری برای خودکشی ندارد و یا فردی که برای خودکشی نقشه قطعی دارد، ابزار آن در اختیار دارد و تصمیم دارد فوراً آن را عملی سازد این اقدامات را انجام دهید:
- فرد را به روانپزشک، پزشک یا روانشناس ارجاع دهید و هرچه سریعتر برای او وقت مشاوره بگیرید.
- شخص را تنها نگذارید، پیش وی بمانید یا بدون آنکه متوجه شود آن را تحت نظر بگیرید.
- به آرامی و مهربانی با وی صحبت کنید، هر گونه ماده یا وسیله خطرناک (قرص، چاقو، اسلحه و سموم نباتی و...) را از دسترس دور کنید.
- از لحاط هیجانی وی را حمایت کنید.
- حمایت روانی خود را از بازماندگان فرد خودکشی کرده، دریغ نکنید.
- در حضور جمع از به زبان آوردن جملاتی نظیر خودش را نجات داد، خودش را راحت کرد، چه جراتی داشته، در مورد فردی که خودکشی کرده خودداری کنید.
- در صورتی که علت مرگ متوفی خودکشی است از به تاخیر انداختن مراسم تشیع جنازه، تدفین و دیگر آئین های داغداری خودداری نمائید.
- اگر فردی از نزدیکان شما بعلت خودکشی مرده است به نیروهای انتظامی، پزشکی قانونی و مراجع قضایی و سایر افراد و مراجع ذیربط واقعیت را بگوئید علت مرگ را چیز دیگری جلوه ندهید.
- از فراخواندن افراد ذیربط به صحنه خودکشی اجتناب کنید.
- از عکس گرفتن و تصویربرداری از فردی که قصد خودکشی دارد، خودداری نموده و وی را تحریک به خودکشی نکنید.

به یاد داشته باشید
این باور که افراد خودکشی را عملی نمی کنند، نادرست است، از کنار هر فردی که تمایل به خودکشی را به صورت شوخی یا جدی عنوان می کند، نباید به سادگی گذشت.
گاه افکار پنهان یا محو شده خودکشی دوباره برمی گردد.
اگر پزشک و پرسنل بهداشتی- درمانی از بیمار شما راجع به خودکشی سوال می کنند، تعجب نکنید و عکس العمل نشان ندهید. پرسش در مورد خودکشی موجب افزایش خطر اقدام به خودکشی نمی شود.
پخش خبر مربوط به خودکشی یک نفر در بین مردم ممکن است به افزایش میزان خودکشی در محله یا منطقه منجر شود. پس هم خودتان خبر خودکشی را پخش نکنید و هم دیگران را از این کار منع کنید.

منبع: معاونت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
تنظیم: مونا عدالت یار