تاکید بر اهمیت خودمراقبتی در همه مراحل تشخیص، درمان و پیشگیری بیماری آسم در همایش روز جهانی آسم

گالری عکس
دكتر مصطفی معین رییس كمیته ملی بیماری‌های مزمن تنفسی وزارت بهداشت، در نوزدهمین همایش روز جهانی آسم که دوشنبه 13 اردیبهشت 95 در بیمارستان امام خمینی (ره) برگزار شد، گفت: نزدیك به یك میلیارد نفر، معادل 22 درصد جمعیت جهان به یكی از بیماری‌های مزمن تنفسی مبتلا هستند كه از این تعداد 500 میلیون نفر آلرژی بینی دارند.
وی در مورد تعداد مبتلایان به آسم در جهان گفت: در حال حاضر تعداد مبتلایان به این بیماری به 335 میلیون نفر رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025 میلادی این تعداد به 400 میلیون نفر برسد.
دکتر معین ادامه داد: آسم بیماری مزمن ریوی‌ و سیستم تنفسی است كه موجب التهاب و انقباض راه‌های هوایی می‌شود و هوا را به ریه‌ها منتقل می‌كند و درنتیجه بروز این حالت، فرد توانایی تنفس به‌طور طبیعی را ازدست‌داده و دچار مشكل تنفسی می‌شود.

رییس كمیته ملی بیماری‌های مزمن تنفسی وزارت بهداشت، با اشاره به میزان مرگ‌ومیر در اثر بیمارهای مزمن تنفسی گفت: این بیماری ازلحاظ مرگ‌ومیر در حال حاضر رتبه ششم در بین بیماری‌ها را دارد و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2020 میلادی بعد از سکته‌های قلبی و مغزی به رتبه سوم برسد.
وی استفاده از هوای پاك را حق مسلم شهروندی دانست و افزود: عوامل اجتماعی و محیطی مانند هوای آلوده نقش مهمی در بروز و شیوع بیماری آسم دارند.
دکتر معین ادامه داد: در سال‌های گذشته بیماری‌های حاد عفونی واگیردار مانند طاعون، وبا، سل و دیفتری بیشترین تلفات را به خود اختصاص می‌دادند اما در سال‌های اخیر بیماری‌های مزمن غیر واگیر همچون بیماری‌های تنفسی مانند آسم و آلرژی، قلبی و عروقی، سرطان‌ها، دیابت و سکته‌های قلبی و مغزی جایگزین آن‌ها شده‌اند.
رییس همایش روز جهانی آسم با اشاره به اینكه بیشترین تلفات ناشی از بیماری‌ها به بیماری‌های مزمن غیر واگیر اختصاص دارد، گفت: بیشتر این بیماری‌ها در كشورهای درحال‌توسعه و جهان سوم مشاهده می‌شود.
رییس انجمن آسم و آلرژی كشور بر لزوم گسترش آموزش عمومی و ترویج رفتارهای صحیح در این زمینه تأکید كرد و گفت: گسترش آموزش عمومی سبب آشنایی بیشتر مردم با عوامل خطرزای این بیماری می‌شود و در این صورت مردم با پرهیز از عوامل خطرزا، می‌توانند از بروز این عارضه جلوگیری كنند.
وی با اشاره به اینكه ژنتیك، نقش اصلی در بروز این بیماری دارد اظهار كرد: مهم‌ترین ریز فاکتور و عامل خطر بیماری آسم و آلرژی‌ها ژنتیك است. البته در چند سال اخیر واژه جدیدی وارد ادبیات بیماری‌های مزمن ازجمله آسم شده كه اپی ژنتیك است. اپی ژنتیك یا فرا وراثت شامل تغییرات محیطی ازجمله آلودگی هوا، رژیم غذایی، استرس‌های روحی و هیجانات است كه می‌تواند بر روی ساختار ژنتیك اثر بگذارد.

دکتر معین با اشاره به اینكه افزایش شیوع آلرژی‌ها و آسم و حتی بیماری‌های غیر واگیر دیگری مانند بیماری قلب و عروق، سرطان‌ها، براثر سبك جدید زندگی است، افزود: محیط پاك، كاهش عوامل خطر مانند سیگار و دخانیات، تغذیه سالم، تحرك بدنی و ورزش می‌تواند از بروز آسم جلوگیری کند.
وی با اشاره به افزایش مبتلایان به بیماری آسم در شهرها گفت: ازلحاظ آماری تفاوت قابل‌توجهی بین شهر و روستا در مورد مبتلایان این بیماری وجود دارد. محیط روستا پاک‌تر است و استرس كمتری در آنجا وجود دارد و غذا هم طبیعی‌تر و تازه‌تر است به همین دلایل این بیماری در روستاها شیوع کمتری دارد.
دکتر معین در پایان ابراز امیدواری كرد: با اتخاذ سیاست‌های صحیح متولیان می‌توان شاهد پیشگیری اولیه همه بیماری‌ها ازجمله آسم باشیم تا بیماری‌های مختلف دامن‌گیر جامعه نشوند.

هزینه 2 میلیونی درمان آسم برای هر بیمار
دکتر مهدی نجمی رییس اداره بیماری‌های مزمن تنفسی وزارت بهداشت، نیز به اهمیت پیشگیری و مقابله با بیماری آسم و انسداد مزمن ریه اشاره كرد و گفت: بیماری‌های مزمن تنفسی پس از بیماری قلبی و عروقی، سرطان و دیابت، چهارمین عامل مرگ ناشی از بیماری در دنیا محسوب می‌شود.
دكتر نجمی گفت: بین بیماری‌های مزمن تنفسی، دو بیماری آسم و انسدادی مزمن ریه بیشترین شیوع را در دنیا به خود اختصاص داده‌اند.
دکتر نجمی به بار مالی ناشی از بیماری آسم اشاره كرد و گفت: بار مالی بیماری آسم با بیماری‌هایی مانند دیابت، ایدز و سل برابری کرده و هزینه هنگفتی را به خانواده‌ها و جامعه تحمیل می‌کند. به‌طوری‌که برآورد می‌شود مجموع هزینه‌های ناشی از بیماری آسم اعم از مستقیم و غیرمستقیم سالانه برای هر فرد بیمار بین 1.5 تا 2 میلیون تومان است. با توجه به شیوع تقریبی آسم در كشور این رقم سرسام‌آوری می‌شود كه بخشی از آن به عهده خانوارها و بخش دیگر نیز بر عهده نظام سلامت است.
وی با اشاره به مطالعه‌ای که در سال گذشته با همکاری مرکز تحقیقات آسم و آلرژی در خصوص شیوع بیماری آسم در کشور انجام‌شده، تصریح کرد: بر اساس این مطالعه شیوع تقریبی آسم بر اساس علائم در افراد بالغ 9 درصد و در کودکان حدود 12 درصد تخمین زد شده که بر اساس علائم آسم مثل سرفه مکرر، خس‌خس سینه و تنگی نفس انجام‌شده است.
دکتر نجمی، با اشاره به سند پنج‌ساله پیشگیری و کنترل بیماری‌های مزمن تنفسی که از سه سال قبل تدوین‌شده ادامه داد: آموزش و افزایش دانش همگانی از طریق رسانه‌های ملی و برگزاری کلاس‌های آموزشی برای افراد در معرض خطر مانند دانش آموزان، کارگران صنایع و کارفرمایان، پلیس راهنمایی و رانندگی و رانندگان وسایل سنگین یکی از برنامه‌های این استراتژی است که با آگاهی‌رسانی به مردم و مسئولان گام مهمی درزمینهٔ پیشگیری و کنترل آسم و بیماری‌های تنفسی برداشته است.
وی آگاهی از وضعیت بروز و شیوع بیماری آسم را استراتژی دوم سند پنج‌ساله عنوان کرد و گفت: این بیماری در کشورهای پیشرفته کنترل‌شده ولی در کشورهای درحال‌توسعه روند صعودی دارد.
دکتر نجمی سومین استراتژی سند پنج‌ساله پیشگیری و کنترل بیماری‌های مزمن تنفسی را استانداردسازی خدمات تشخیص، درمان و مراقبت از این بیماری عنوان کرد و یادآور شد: طبق این استراتژی یک راهنمایی بالینی برای متخصصان، پزشکان عمومی و ... تهیه‌شده و سال گذشته نیز بازنگری اساسی آن صورت گرفته است.
وی بابیان اینکه بر اساس این راهنمای بالینی یک بسته آموزشی برای بهورزان و مراقبان سلامت در شبکه‌های بهداشتی و درمانی نوشته‌شده و دستورالعمل اجرایی آن تدوین‌شده است گفت: در آینده‌ای نزدیک برنامه تشخیص، درمان و مراقبت از آسم در شبکه مراقبت‌های اولیه در چند دانشگاه علوم پزشکی کشور به‌صورت آزمایشی اجرا خواهد شد.
دکتر نجمی در پایان، کنترل عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی مانند مصرف دخانیات، استانداردسازی سوخت و ... که بخش اصلی آن به عهده سازمان‌های دیگر است را آخرین استراتژی این سند پنج‌ساله خواند و گفت: در همین راستا سند ملی کنترل بیماری‌های غیر واگیر تدوین‌شده و به امضای رییس‌جمهور و وزرای کابینه رسیده و به‌تمامی دستگاه‌های کنترل‌کننده عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر ابلاغ‌شده است.

لزوم سیاست‌گذاری برای کنترل بیماری‌های تنفسی
در ادامه، دکتر علیرضا مهدویانی دبیر نوزدهمین همایش روز جهانی آسم، هدف از برگزاری این همایش را افزایش آگاهی پزشکان، بیماران و خانواده‌های آن‌ها، مسئولین و سیاست‌گذاران برای مقابله با بیماری آسم عنوان کرد و گفت: این همایش به همت انجمن آسم و آلرژی و با همکاری مرکز تحقیقات آسم و آلرژی، مرکز مراقبت‌های بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت و اداره سلامت شهرداری تهران و به‌منظور توجه بیشتر به بیماری آسم در سطح کشور برگزارشده است.
وی افزود: هدف از شعار، شما می‌توانید بیماری آسم خود را کنترل کنید، تأکیدی بر اهمیت درمان آسم است که عده زیادی می‌توانند با کسب آگاهی به کنترل آسم دست‌یافته و زندگی عادی داشته باشند.
دکتر مهدویانی ادامه داد: متأسفانه درک متفاوتی از کنترل بیماری آسم بین بیماران و پزشکان وجود دارد. آنچه بیماران از کنترل بیماری آسم در نظر دارند متفاوت از پزشکان است.
وی با تأکید بر اینکه مشکلات فعلی بیمار و خطرات و مشکلات آینده بیمار باید مدنظر باشد گفت: موارد متعددی شامل عوامل محیطی بیماری، فرد بیمار، پزشکان و ... در کنترل آسم نقش دارند که اکثر این موارد در مسیر بهبود هستند.
دکتر مهدویانی با اشاره به اطلاع‌رسانی‌هایی که به‌صورت بنر و نمایش تیزر در رابطه با آسم در برخی از ایستگاه‌ها انجام‌شده، گفت:
وی گفت: عوامل محیطی در بروز این بیماری بسیار اثرگذار است و محورهای متعددی برای این همایش نظیر نقش آلرژن ها، تغییرات آب و هوایی و سبک زندگی در نظر گرفته‌شده است.
دکتر مهدویانی افزود: گنجاندن دستورالعمل‌های بین‌المللی راهنمایی و آموزش پزشکان عمومی در سیستم بهداشت نیز از اولویت‌های این همایش محسوب می‌شود.
در پایان مراسم افتتاحیه این همایش، به افرادی که در مسابقه‌ی نقاشی با موضوع بیماری آسم که به همت انجمن آسم و آلرژی و با همکاری وزارت آموزش‌وپرورش برگزارشده بود جوایزی به‌عنوان یادبود اهداء شد.
توضیح اینکه، نخستین سه‌شنبه ماه می‌‌ هرسال میلادی، به‌عنوان «روز جهانی آسم» نام‌گذاری شده است. اولین روز جهانی آسم در سال ۱۹۹۸ در بیش از ۳۵ كشور دنیا موردتکریم قرار گرفت كه به‌تدریج بر مشاركت سایر كشورها افزوده شد بطوریكه این روز به‌عنوان یكی از رویدادهای مهم در افزایش آگاهی مردم در خصوص بیماری آسم به‌حساب می‌آید و شعار روز جهانی امسال همانند چند سال اخیر شما هم می‌توانید آسم خود را كنترل كنید نشان‌دهنده اهمیت فراوان خودمراقبتی در همه مراحل تشخیص، درمان و پیشگیری این بیماری است.

خبر: مقدم
عکس: جمشید ربیعی