بیست و چهارمین سمینار سالیانه فارابی/ گفتگو با مدیر گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران

دکتر قاسم فخرائی، مدیر گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتگو با روابط عمومی بیمارستان فارابی نقطه نظرات خود را در مورد سمینار سالیانه فارابی بیان کرد.

با عرض تبریک به مناسبت فرا رسیدن سال جدید، آقای دکتر به عنوان مدیر گروه چشم پزشکی دانشگاه جایگاه سمینارسالیانه فارابی در ارتقای دانش چشم پزشکی دانشگاه و کشور را چطور ارزیابی می کنید؟
- قبل از هرچیز جادارد به نوبه خود فرا رسیدن سال نو را خدمت همه همکاران عزیزم تبریک عرض نموده و برای آنان آرزوی سلامت و موفقیت بنمایم.
اما در مورد سوال شما، همانطور که مستحضرید سمینار سالیانه فارابی در دهه گذشته به عنوان سیمناری پیشرو عمل کرده به طوری که یکی از موفق ترین سمینار های کشور و مورد استقبال همکاران چشم پزشک سراسر کشور بوده است. محتوای علمی خیلی خوب، معرفی کیس های جالب، زمان و مکان برگزاری مناسب، برنامه ریزی بسیار دقیق و لجستیک قوی ویژگی هایی است که براثر سال ها زحمت و کسب تجربه بدست آمده و با این سمینار همراه شده است. محتوای علمی سمینار هم سال به سال پربارتر و بر غنای آن افزوده گشته همین خصوصیات باعث شده تا سمینار فارابی جایگاه ویژه ای در جامعه چشم پزشکی داشته باشد.
آیا سمینار در آینده تحولاتی خواهد داشت ؟
- سمینار فارابی، جریانی پویا است و رمز ماندگاری آن همین پویایی است. در طی سالیان برگزاری سمینار همواره از نظرات شرکت کنندگان برای ارتقای آن استفاده شده است مثلا از سال 1388 مطالب علمی در قالب  Case Presentation و Panel Discussion  ارائه می شود و با بازخوردی که از همکاران سراسر کشور جمع آوری شده بسیار آموزنده و کاربردی بوده است و میزان رضایت و استقبال از برنامه ها را افزایش داده است.  برای سال های آینده دو تغییر را در دستور کار قرار داده ایم، اولا تقویم برگزاری سمینار برای 5 سال آینده تهیه و تصویب شده است. این تقویم در سایت رسمی سمینار قابل مشاهده است و همکاران محترم می توانند برای برنامه ریزی بهتر به آن مراجعه کنند.  سمینار مانند همیشه در اردیبهشت ماه برگزار خواهد شد ولی به علت تقارن با ماه مبارک رمضان روز های برگزاری در سال های مختلف متفاوت خواهد بود.  
تصمیم دوم در مورد برگزاری سمینار در شهرهایی غیر از تهران است. هنوز مکان برگزاری قطعی نشده ولی قطعا در برخی از سال ها سمینار در خارج از تهران برگزار می شود.
اما مهمترین تغییر، بین المللی شدن سمینار از سال 1398 است. همانطور که می دانید تا به حال سمینار به زبان فارسی بوده است. قصد داریم انشاء الله از سال آینده سمینار را با همکاری و مشارکت تمامی گروه های چشم دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور به صورت بین المللی برگزار کنیم.  اگر مسایل سیاسی مانع از برنامه ریزی نشود از چشم پزشکان برجسته جهانی برای سخنرانی های کلیدی قبل ازسموپوزیوم ها دعوت کنیم تا هم از مطالبی که ارائه می کنند استفاده شود، هم در جهت برقراری و مستحکم کردن ارتباط با مراکز علمی مهم دنیا قدمی برداشته باشیم.  
موضوع سمینار بر اساس جه قاعده ای انتخاب می شود؟ آیا هرسال موضوع خاصی را در نظر میگیرید یا با رویکرد طرح چالش های چشم پزشکی، سمینار محلی برای بیان تجربیات و آرای اساتید است؟
-در واقع تلفیقی از این دو. هم از دانش و تجربه اساتید بیمارستان فارابی و سایر گروه های چشم پزشکی کشور استفاده می شود، هم نگاهی به آخرین پشرفت های دانش چشم پزشکی جهان داریم. رشته چشم پزشکی دائم درحال پیشرفت است و ما نمی توانیم از این قافله عقب بمانیم. در سمینار فارابی سعی بر آن است تا در عین حفظ چهار چوب عملی بودن سمپوزیوم ها و کارگاه ها نگاه روبه جلو و نگاه به آینده و انتقال پیشرفت های چشم پزشکی جهان را مد نظر داشته باشیم. خوشبختانه در سال های گذشته در این امر موفق بوده ایم .
 در سال های اخیر شاهدحضور طیف وسیعی از نسل جوان در عرصه های مختلف مدیریتی، آموزشی و پژوهشی کشور  هستیم. به عنوان مدیر گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران سیاست شما در قبال نسل جوان چشم پزشکان چیست؟ اعضای جوان گروه چشم پزشکی چه نقشی در ارتقای سمینار می توانند ایفا کنند؟
 - نگاهی به لیست سخنرانان سمینار، نشانگر رویکرد ما در این زمینه است. تاکید ویژه گروه چشم پزشکی دانشگاه بر واگذاری امور سمینار و ارائه سخنرانی ها به همکاران جوان، مستعد، خوش بیان و با دانش ما است. چه همکاران جوان بیمارستان فارابی و چه اساتید جوان مدعو . چون هم استعداد بالایی دارند و به دانش روز مسلط هستند هم انگیزه فراوانی برای معرفی خود دارند. سال های گذشته هم شاهد ارائه سخنرانی بسیار درخشان، مفید و پربار آن ها بوده ایم که خیلی هم مورد   استقبال قرار گرفت. همچنین امسال مسئولیت برگزاری برنامه های جانبی سمینار مثل ویدیو ژورنال و Rapid Fire Case Presentation به هیئت علمی جوانمان که همگی از برترین های چشم پزشکی کشور هستند و توان خود را در اداره جلسات و ارائه سخنرانی ها ی جالب اثبات کرده اند، واگذار نموده ایم.
جنابعالی در جلسات متعدد همواره بر این نکته تاکید داشته اید که اعضای هیئت علمی کارهای پژوهشی خود را  محدود به تولید مقاله نکرده و به خلق محصول درآمد زا بیاندیشند. آیا سمینار می تواند عرصه ای برای معرفی این گونه دستاوردهای گروه چشم پزشکی باشد؟
- بله. البته شاید این بیشتر وظیفه مرکز تحقیقات چشم دانشگاه باشد. بنده همواره به نحوه پژوهش در کشور و بالطبع در فارابی انتقاداتی دارم و معتقدم رویکرد پژوهشی ما باید کم کم تغییر کند. نباید معیارعلم سنجی هیئت علمی صرفا ارائه مقاله در ISIوPub Med  باشد. این وضعیت هرگز نخواهد توانست راه پیشرفت و توسعه  کشور ما را هموار سازد. بسیاری از محصولاتی که در حال حاضر وارداتی اند در داخل کشور قابل تولید هستند. برای قطع وابستگی باید به سمت تولید ثروت و تولید محصولات مصرفی برویم و این امرهم میسر نمی شود مگر از طریق برقراری ارتباط صنعت و دانشگاه که متاسفانه الان گسسته است. شما نگاه کنید درحال حاضر چند درصد از چشم پزشکان ما با صنعت ارتباط دارند؟ بسیار بسیار نادر و انگشت شمار. کسانی که بخواهند در این راه گام بردارند نه تنها حمایت نمی شوند بلکه با موانع بسیاری هم روبرو هستند. برای تولید مقاله حمایت وجود دارد ولی برای تولید محصول با موانع متعددی مواجه می شوید. حمایت مالی نیست یا اگر باشد اطلاع چندانی از آن ندارید لذا در چالش و دست انداز می افتید. اگر بتوانیم رویکرد پژوهشی خود را به طرف تولید محصول چرخش دهیم قطعا در رفع نیاز داخلی و حفظ سرمایه های کشور نقش خواهیم داشت . بنابر این تاکید مجدد من بر این نکته است که در کنار تولید مقاله و ارائه آن  در مجلات و مجامع  معتبر بین المللی، حتما باید به سوی تولید محصولات چشم پزشکی به ویژه محصولات مصرفی روزانه ای که حتی کشورهای هم رده ما قادر به تولید آن هستند گام برداریم .
همه ساله همزمان با سمینار نمایشگاه بزرگی از تجهیزات چشم پزشکی هم برگزار می شود. آیا این نمایشگاه فرصتی برای ایجاد ارتباط مورد نظر شما بین صنعت و حوزه چشم پزشکی فراهم می کند؟
- به نظرم یکی از نقش هایی که نمایشگاه ها می توانند در سمینار های ما داشته باشند و همه ساله مغفول مانده است همین فرصت ایجاد ارتباط صنعت و دانشگاه است. برخی از شرکت های شرکت کننده در نمایشگاه، شرکت های دانش بنیان و تولیدکنندگان داخلی هستند. همکارانی که ایده تولید محصول داشته و نمی دانند از کجا باید شروع کنند می توانند با صاحبان این شرکت ها صحبت و راه را برای تولید محصول هموار کنند.  
 آیا برای شرکت های دانش بنیان در مورد سمینار  اطلاع رسانی کافی شده است؟
- ما برای برای تمام شرکت هایی که در زمینه تولید، ارائه و توزیع محصولات چشم پزشکی هستند دعوت نامه فرستاده ایم.خوشبختانه شرکت ها استقبال خوبی هم کرده اند. در بین آن ها چند شرکت تولید کننده دارویی و تجهیزات پزشکی داخلی هم وجود دارند. نمایشگاه جانبی سمینار فرصت مناسبی است تا هم شرکت ها توانمندی های خود را معرفی کنند و هم همکاران ما با طرح ایده هایشان، قدم های اولیه در تولید آن ایده را بردارند. مطمئنا اگر این مسیر آغاز شود قادر خواهیم بود فصل خوبی در آن بگشاییم.  
 از شما برای این گفتگو سپاسگزارم .
 گفتگو: امیدوار

معصومه  عزيزي
تهیه کننده:

معصومه عزيزي