جمعه هفتم آبان: روز پیشگیری از مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر، مواد محرک و الکل ‏

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران معاونت غذا و دارو، هفته پیشگیری از مسمومیت ها با شعارهای "پیشگیری از مسمومیت در همه گیری کرونا" و " با افزایش آگاهی، مانع مسمومیت دارویی شویم" و با هدف حساس سازی گروه های مختلف جامعه در خصوص مبحث مسمومیت ها، از اول تا هفتم آبان ماه برگزار می شود و برای هر یک از روزهای این هفته یک موضوع در نظر گرفته شده است، تا اطلاع رسانی و آموزش های جهت دار در همان راستا صورت گیرد. توصیه های پیشگیری از مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر، مواد محرک و الکل ‏عبارتند از:
•    برخلاف برخی شایعات، غرغره کردن و یا نوشیدن الکل منجر به پیشگیری و درمان بیماری کرونا نمی شود.
•    علائم مسمومیت با الکل، اختلال تعادل، دو بینی، اختلال حافظه، کما، وقفه تنفسی و مرگ می باشد.
•    الکل موجود در مشروبات الکلی، دهان شویه ها، ژل الکلی آتش زا می توانند ایجاد مسمومیت نمایند.
•    متانول نوعی الکل است که بسیار سمی بوده و در مشروبات الکلی قاچاق و دست ساز، ضدیخ و برخی از حلال ها وجود دارد.
•    علامت مسمومیت با متانول در چشمها، شامل ترس از نور، تاری دید، برفکی شدن دید و کوری می باشد.
•    سردرد، تهوع، استفراغ و اختلال در تعادل اسید-باز بدن فرد مسموم از علائم مسمومیت با متانول است که درصورت عدم درمان منجر به مرگ فرد خواهد شد.
•    شایعترین علت مسمومیت با متانول مصرف مشروبات دست ساز و تقلبی می باشد. همچنین الکل صنعتی ممکن است دارای مقادیر قابل توجهی متانول باشد.
•    از آنجا که متانول به عنوان حلّال در محلولهای چاپ و تکثیر، چسبها، رنگ و جلادهنده، به عنوان سوخت چراغ الکلی و حتی به عنوان یک عامل ضدیخ در محلولهای شیشه شوی اتومبیل مورد استفاده قرار می گیرد، ممکن است مسمومیت با این ماده در محیط خانه رخ دهد.
•    باتوجه به این که در بیشتر اورژانسهای کشور دسترسی به امکانات آزمایشگاهی برای تعیین سطح سرمی متانول وجود ندارد، شناسایی فرد مسموم از روی تظاهرات بالینی دارای اهمیت است و انجام اقدامات درمانی سریع، چه بسا می تواند منجر به نجات جان فرد مسموم شود.
•    علایم اولیه مسمومیت با متانول معمولاً در عرض 5/0 تا 4 ساعت ایجاد می شود که به صورت تهوع، استفراغ، درد شکمی، سردرد، گیجی و خواب آلودگی است. معمولاً بیماران در این مرحله به پزشک مراجعه نمی کنند.
•    علائم اصلی مسمومیت با متانول پس از  6 تا 24 ساعت آغاز می شود. ممکن است فرد دچار اختلال بینایی مانند تاری دید، دید برفکی، تغییر میدان بینایی، ترس از نور، دوبینی و حتی کوری کامل شود.
•    بعد از گذشت 24 ساعت، وضعیت بالینی فردی که با متانول مسموم شده است،  هر ساعت بدتر می شود.تشنج و اغما از دیگر علایم مسمومیت با متانول است که می تواند منتهی به مرگ شود.
•     توصیه می شود در صورت مشاهده علائم اولیه در فردیکه به نوعی با الکل و متانول در تماس بوده است، فرد مسموم هرچه سریعتر به مراکز درمانی منتقل و اقدامات درمانی برای رفع سمیت و تثبیت بیمار صورت پذیرد.
•    ناخالصی‌های موجود در انواع مواد مخدر، مانند سرب در برخی موارد از خود ماده مخدر مرگبارتر می‌باشند. قاچاقچیان برای دستیابی به سود بیشتر و برای اضافه شدن وزن مواد، به مواد مخدر مانند تریاک، فلز سرب می‌افزایند که این امر سبب مسمومیت حاد با سرب و مرگ معتادان می‌گردد.
•    فرآورده‌های تقلبی تمجیزک و نورجیزک، نه‌تنها سبب ترک اعتیاد نمی‌شوند بلکه در اغلب آن‌ها مواد سمی و کشنده وجود دارد.
•    فرآورده‌های مخدر و اعتیاد زای "پان " یا "پراگ "برخلاف ادعای مطرح‌شده مبنی بر خوشبوکنندگی دهان و یا ترک سیگار، سبب بروز اعتیاد می‌گردند.
•    مسمومیت با مواد مخدر یکی از مرگبارترین انواع مسمومیت‌ها محسوب می‌گردد.
•    آیا می‌دانید بر اساس گزارش‌های موجود مصرف حتی یک عدد قرص اکستازی، منجر به مرگ شده است؟
•    سوءمصرف شیشه گرچه ظاهر فرد معتاد را سریعاً دگرگون و قابل‌شناسایی نمی‌کند، ولی اعتیاد  به آن به‌مراتب خطرناک‌تر از مواد مخدر دیگر است.
•    سکته‌های قلبی و مغزی، تشنج، نارسایی کبد و کلیه و تخریب سلول‌های مغزی و عضلانی از عوارض مسمومیت با قرص اکستازی و شیشه می‌باشند.
•    مصرف مواد توهم‌زا مانند حشیش، اکستازی،  LSD و شیشه می‌توانند سبب بروز حوادث مرگبار مانند سقوط از ارتفاع، تصادف، نزاع، ارتکاب به جنایت و خودکشی در فرد مصرف‌کننده شوند.
•    آیا می‌دانید مصرف هم‌زمان مواد مخدر با برخی از داروهای خواب‌آور و آرام‌بخش می‌تواند سبب بروز مسمومیت‌های شدید و حتی مرگ در فرد مصرف‌کننده گردد؟
•    تزریق مواد مخدر از طریق سرنگ‌های آلوده، غیر استریل و مشترک با خطر بروز انواع بیماری‌های عفونی خطرناک مانند ایدز و هپاتیت همراه است.
•    آیا می‌دانید درمان اعتیاد به مواد مخدر، فرآیندی طولانی و زمان‌بر است؟
•    هرگونه تغییرات رفتاری غیرعادی و ناگهانی مانند گوشه‌گیری، بی‌خوابی، بی‌حوصلگی، پرخاشگری، غیبت از محل کار و تحصیل، بی‌نظمی و ناامیدی در فرزندان خود را جدی گرفته و در پی بررسی علت آن باشید.