مقاومت‌های میکروبی و مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها (27 آبان تا 3 آذر 1401)
دکتر صالحی مهم ترین علل ایجاد مقاومت‌های میکروبی را تجویز و مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک خواند
رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها با تأکید بر اینکه تجویز مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باید منطبق با اصول علمی باشد؛ گفت: از مصرف بی‌رویه، خودسرانه و احیاناً خارج استاندارد آنتی‌بیوتیک‌ها باید جلوگیری کرد.
به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر محمدرضا صالحی متخصص بیماری‌های عفونی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها با اشاره به هفتة گرامیداشت آگاهی‌سازی در مورد مقاومت‌های میکروبی و تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها؛ گفت: در سال‌های گذشته اولین آنتی‌بیوتیک‌ها از خانواده پنی‌سیلین‌ها بودند بعد از گذشت یک تا دو دهه متوجه شدند که تعدادی از عفونت‌ها دیگر به پنی‌سیلین جواب نمی‌دهند و برای اولین‌بار بود که بحث مقاومت به پنی‌سیلین و مقاومت آنتی‌بیوتیکی مطرح شد. بعد از گذشت سال‌های متمادی به نظر می‌رسد که امروزه با میزان بسیار بالاتری از مقاومت‌های میکروبی و آنتی‌بیوتیک‌ها مواجهه هستیم در حدی که در شرایط کنونی یکی از معضلات مهم سازمان بهداشت جهانی در سراسر دنیا بحث مقاومت‌های میکروبی و نهایتاً خدایی نکرده مرگ‌ومیر ناشی از مقاومت‌های میکروبی در انسان‌ها است.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین علل ایجاد مقاومت‌های میکروبی، تجویز و مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک است، تجویز مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باید منطبق با اصول علمی باشد و از مصرف بی‌رویه، خودسرانه و احیاناً خارج استاندارد آنتی‌بیوتیک‌ها باید جلوگیری کرد.
دکتر صالحی یادآور شد: در مطالعات متعدد نشان‌داده‌شده است که در کشور ما مثل خیلی از کشورهای درحال‌توسعه مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها متأسفانه در سطح جامعه و مراکز بهداشتی درمانی خارج از استاندارد در حال انجام که این مسئله باعث شده است در یکی دو دهة گذشته با بالارفتن سطح مقاومت‌های میکروبی در جامعه و بیمارستان‌ها با مشکلات جدی روبرو شویم.
رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به مهم‌ترین توصیه‌ها دراین‌خصوص اشاره کرد و افزود: باید در سطح جامعه هم‌وطنان عزیزمان را آموزش دهیم که در بسیاری از موارد عفونت‌های فصلی و سالیانه نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست، متأسفانه در فصل آنفولانزا (پاییز و زمستان) تعداد زیادی از عزیزانی که مبتلا می‌شوند، خودسرانه مراجعه به داروهای داخل منزل می‌کنند و به طور نمونه؛ آزیترومایسین، کوآموکسی کلاو، سفکسیم و ... استفاده می‌کنند این نکته خیلی مهم است که در بحث عفونت‌های ویروسی فصلی و سالیانه مهم‌ترین اقدامات؛ مایع درمانی و استراحت است و تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها شاید در کمتر از ده درصد موارد لازم باشد و آن هم حتماً باید با نظر پزشکان صورت گیرد.
وی تصریح کرد: پزشکان عزیز باید در تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها دقت نظر دوچندان داشته باشند؛ اگر اطلاعات صحیحی راجع به آنتی‌بیوتیک‌ها ندارند از تجویز بی‌رویه و ناصحیح آنتی‌بیوتیک خودداری کنند. استاد یلدا که خدا رحمتشان کند می‌فرمودند؛ «اگر نگوییم داروها سم نیستند قطعاً غذا هم نیستند، در مورد آنتی‌بیوتیک‌ها هم دوچندان است».
دکتر صالحی خاطرنشان کرد: آنتی‌بیوتیک‌ها به‌غیراز عوارضی که در طولانی‌مدت با بالابردن سطح مقاومت میکروبی برای ما ایجاد می‌کنند فرزندانمان را نیز در آینده دچار مشکل خواهند کرد.
متخصص بیماری‌های عفونی تأکید کرد: اقداماتی از سوی وزارت بهداشت در مراکز درمانی صورت‌گرفته است؛ اما هنوز کافی نیست چرا که در چند ماه گذشته با کمبود آنتی‌بیوتیک در کشور مواجه بودیم که یکی از علل آن؛ تجویز و مصرف بی‌رویه است. امید داریم با راه‌اندازی و تقویت کمیته‌های تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها در سطح وزارت بهداشت، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها بتوانیم استانداردی برای تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها در کشورمان رقم بزنیم.
دکتر صالحی خاطرنشان کرد: مهم‌ترین نکته‌ای که برای پزشکان عمومی عزیز می‌توانم تأکید کنم این است در ویزیت بیماران به اندیکاسیون‌های علمی تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها دقت کنند، در عفونت‌های ویروسی که بسیار شایع است تحت‌فشار بیمار از تجویز احیاناً غیرضروری آنتی‌بیوتیک‌های غیرصحیح خودداری کنند. از لحاظ فرهنگی کار سختی است؛ اما باید زمان گذاشت و با بیماران عزیز صحبت کافی کرد.
همگی باید دست‌به‌دست هم بدهیم و باتوجه‌به شعار امسال سازمان بهداشت جهانی در بحث پیشگیری و افزایش مقاومت‌های میکروبی گام برداریم و جلوی مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها را در کشور بگیریم.
نظر دهید