تاکید دکتر صالحی بر استفادهٔ کمتر و بهینه از آنتی‌بیوتیک‌ها

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در این هفته سعی بر این است تا آگاهی و حساسیت سیاست‌گذاران، شاغلین حرفه پزشکی و همچنین عموم مردم در زمینه افزایش مقاومت میکروبی نسبت به داروهای آنتی میکروبیال افزایش یابد.

مقاومت به داروهای آنتی میکروبیال زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و همچنین انگل‌ها به اثرات داروها مقاوم ‌شوند و به همین دلیل درمان عفونت‌ها بسیار سخت‌تر و خطر گسترش بیماری‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه ممکن است منجر به بیماری‌های شدید و مرگ شود.

ترکیبات آنتی میکروبیال به‌عنوان یک ابزار بسیار مهم در درمان بیماری‌های انسان‌ها، حیوانات و گیاهان به شمار می‌روند و شامل آنتی بیوتیکها، داروهای ضدویروس، ضدقارچ و ضد پرتوزا هستند.

عواملی که در حال حاضر منجر به بروز مقاومت میکروبی شده است متعددند؛ از آن جمله می‌توان به استفاده بیش از اندازه از داروها در انسان‌ها، صنعت پرورش دام، کشاورزی و همچنین عدم دسترسی انسان‌ها به آب آشامیدنی سالم و بهداشتی برای مصرف شخصی و استفاده در کشاورزی، اشاره کرد.

این عوامل در سطح جهانی باعث بروز تهدید و بروز مقاومت به آنتی میکروبیال ها شده است.

پیرو جلسه سه‌جانبه‌ای که در ماه می ۲۰۲۰ با حضور (سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (AFO)، سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE)و سازمان بهداشت جهانی WHO) برگزار شد، تصمیم گرفته شد تا مناسبت هفته آگاه‌سازی ازاین‌پس همه‌ساله در تاریخ ۱۸ تا ۲۴ نوامبر برگزار شود و همچنین دامنه داروها صرفاً داروهای آنتی‌بیوتیک نباشد.

با افزایش مقاومت میکروبی به دامنه وسیع‌تری از داروها، تمرکز این آگاه‌سازی وسیع‌تر شده است و به همه داروهای آنتی میکروبیال یعنی آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدویروس، ضدقارچ و ضد پرتوزا خواهد پرداخت. 

دکتر محمدرضا صالحی متخصص بیماری‌های عفونی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ضمن تبریک هفتهٔ آگاه‌سازی در مقاومت‌های میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها؛ گفت: در این هفته که از طرف سازمان بهداشت جهانی (۲7 آبان تا 3 آذر 1401) به‌صورت مشخص به‌عنوان آگاه‌سازی جامعه اعم از؛ جامعه بهداشتی درمانی و جامعه عمومی در مورد افزایش خطر مقاومت‌های میکروبی و نهایتاً پیشگیری از مصرف غیرصحیح آنتی‌بیوتیک‌ها با شعار «دست‌به‌دست هم دهیم و در کنار هم از مقاومت‌های میکروبی جلوگیری کنیم» نام‌گذاری شده است.  

وی افزود: مهم‌ترین نکته استفادهٔ کمتر و بهینه از آنتی‌بیوتیک‌ها است که در دو بخش عمده می‌توان از آن یادکرد؛ اینکه من و همکارانم در تجویز صحیح آنتی‌بیوتیک‌ها و در خصوص  بیماری‌های ویروسی که اصلاً نیازی به آنتی‌بیوتیک تراپی ندارند نهایت دقت را داشته باشیم، و اما نکتهٔ دوم هم‌وطنان عزیزم که در مقام بیمار هستند پزشکان خودشان را تحت‌فشار برای گرفتن آنتی‌بیوتیک در مواردی که لازم نیست قرار ندهند. 

امیدوارم در این هفته در کنار هم با آگاه‌سازی همدیگر از خطر مقاومت‌های میکروبی و از خطرهایی که مصرف غیرصحیح و غیرضروری آنتی‌بیوتیک‌ها برای ما دارد قدم برداریم و ان شاء لله در کشور حداقل به نقطهٔ خیلی خوبی در کنترل مقاومت‌های میکروبی دست یابیم. 

یکی از مهم‌ترین پیام‌ها در پیشگیری از استفادهٔ غیرضروری و تجویز غیرضروری از آنتی‌بیوتیک‌ها در این روزها که بیماری و بحث آنفلوانزا مطرح است این است که آنفلوانزا یک عفونت تنفسی و بیشتر مربوط به سیستم تنفسی فوقانی است در اکثر موارد ممکن است که بیماران به‌اشتباه فکر کنند که دچار عفونت میکروبی شده‌اند و درخواست آنتی‌بیوتیک از پزشکان داشته باشند.  

من از همهٔ عزیزان بیمار و پزشکان عزیزی که دارند زحمت می‌کشند؛ خواهش می‌کنم  واقعاً وقتی که اندیکاسیون ندارد و در بیماران مبتلا به آنفولانزا که مبتلا به عفونت‌های ویروسی هستند از تجویز و از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها جداً خودداری کنند و تجویز نکنند. 

مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها نه‌تنها با افزایش هزینه و عوارض مصرف همراه است؛ بلکه با بالابردن سطح عملیات میکروبی در جامعه در آینده برای فرزندان ما مشکلات جدی ایجاد خواهد شد. 

امیدوارم که بادقت نظر در تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها بتوانیم تا حد زیادی بحث مقاومت میکروبی را در جامعه کنترل کنیم.