گفت و گو با مدیر توسعه فناوری و دفتر ارتباط دانشگاه با صنعت در خصوص شیوه نامه تاسیس شرکت با ایده های تولید محصولات یا خدمات دانش بنیان توسط اعضای هیات علمی دانشگاه

به منظور استفاده هرچه بیشتر از ظرفیت ها و توانایی‌های موجود دردانشگاه‌ و واحد های پژوهشی و توسعه فضای نوآوری در علوم پزشکی و هدایت نتایج طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و فعالیت‌های علمی به سوی اقتصاد دانش محور و در راستای ایجاد زیرساخت های لازم برای اجرای تبصره 4 ماده 17 قانون برنامه پنجم و همين‌طور قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری‌ها و اختراعات مصوب 5/8/1389 مجلس شوراي اسلامي و با توجه به جایگاه دانشگاه به عنوان نماد آموزش عالی در علوم پزشکی و به استناد مصوبه سی و ششمین نشست مورخ 5/10/1390 هیات امنا دانشگاه در خصوص تاسیس شرکتهای دانش بنیان، شیوه نامه ایجاد شرکت های دانش بنیان در دانشگاه علوم پزشکی تهران پس از تغییر نام به شیوه نامه تاسیس شرکت با ایده های تولید محصولات و خدمات دانش بنیان توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بازنگری قرار گرفت و ابلاغ شد.


آیا شیوه نامه تاسیس شرکت با ایده های تولید محصولات یا خدمات دانش بنیان توسط اعضای هیات علمی دانشگاه از قبل وجود داشته است؟
 بله وجود داشته و در سال ۹۱ در دانشگاه تصویب شده است، اما دو نکته در شیوه نامه جدید نسبت به شیوه نامه قبل تکمیل شده است. در شیوه نامه قبل در خصوص تشکیل شرکت دانش بنیان سوء برداشت پیش می‌آمد که انگار دانشگاه می خواهد خودش شرکت دانش بنیان تاسیس کند، در صورتی که اعضای هیات علمی اقدام به تاسیس شرکت دانش بنیان می‌کنند. در واقع در دانشگاه این قدرت را نداریم که شرکت دانش بنیان شرکت دانش بنیان کنیم اما دانشگاه بر اساس قوانینی بالادستی و اختیاراتی که هیئت امنا دارد می تواند به عضو هیئت علمی اجازه دهد که یک شرکت دانش بنیان تاسیس کند.
البته برای دانش بنیان شدن مسیر قانونی دیگری وجود دارد که عضو هیئت علمی باید شرکت را تاسیس کند و شرکت با توجه به کارگروه ارزیابی شرکتهای دانش بنیان ارزشیابی و دانش بنیان شود، اما در داخل دانشگاه هر استاد و یا هر تیمی از مجموعه ی پرسنل دانشگاه که بتوانند مسیری که در شیوه نامه آمده است را طی کنند، می توانند از رئیس دانشگاه مجوز بگیرند که شرکت دانش بنیان ثبت کنند و تا زمانی که شرکت رسما دانش بنیان نشده، دانشگاه به این استاد نگاه دانش بنیان دارد و حمایت های شرکت های دانش بنیان شامل آن می شود که البته طولانی مدت نخواهد بود.
در این بازه زمانی توسط دانشگاه از آنها حمایت خواهد شد؛ از جمله تسهیلات و حمایت هایی که از دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان می شود. ولی در بیرون دانشگاه این شرکت تا زمانی که مجوزهای لازم را نگیرد شرکت دانش بنیان نیست و نمی تواند از صندوق نوآوری و شکوفایی وام بگیرد و معاف از مالیات نیست؛ بنابراین ترجیح ما این است که هر چه سریعتر مجوزها را بگیرد و به شرکت دانش بنیان تبدیل شود.


تفاوت عمده این آیین نامه با آیین نامه قبلی در چیست؟
در شیوه نامه قبلی برای اینکه مجوز را به استاد بدهیم مقدار سقف حق دانشگاه را بیشتر دیده بودیم که در این شیوه نامه کاهش داشته است؛ به دلیل اینکه احساس کردیم باید بتوانیم از استاد بیشتر حمایت کنیم بنابراین سقف را پایین آوردیم.
در شیوه نامه قبلی سقف 7 درصد بود و در نسخه بازنگری شده سقف سهمیه دانشگاه ۵ درصد است و کف ۳ درصدی نیز کمتر شده است.

با توجه به اینکه در این شیوه نامه نسبت به شیوه نامه قبلی ورود اعضای هیئت علمی به تاسیس شرکت دانش بنیان تسهیل شده است، آیا اینکه اعضای هیئت علمی بتوانند شرکت دانشگاه تاسیس کنند منافاتی با انجام کارهای پژوهشی و آموزشی ندارد؟
بیشتر دوست داشتیم که شرایط شرکت دانش بنیان شدن رو برای اساتید فراهم و تسهیل کنیم، البته در نهایت به استادی مجوز تاسیس شرکت خواهیم داد که بیزینس پلن و مدل بیزینسی آنها قابلیت دانش بنیان شدن را داشته باشد.
خود من به شخصه به عنوان مدیر فناوری به دنبال زیاد کردن تعداد شرکت های دانش بنیان نیستم به همین جهت در داخل دانشگاه مجموعه ای راه اندازی کردیم و زیر ساخت‌های آن را ایجاد کردیم تا خیلی از اساتید ما که قدرت یا علاقه و یا ظرفیت شرکت تاسیس شرکت دانش بنیان را ندارند بتوانند از طریق دفتر تکنولوژی انتقال فناوری اقدام کنند.
قرار نیست همه اساتید شرکت تاسیس کنند اما اگر کسی علاقه مند بود و بیزینس پلن آن قابل قبول و قابل توجه بود، هم مشاوره به آنها داده می‌شود و هم فرایند برای آنها تسریع می شود تا بتوانند محصولشان را تجاری‌سازی کنند.
اساسا شرکت زدن برای این است که یک محصول تجاری شود ولی برای تجاری شدن باید قابلیت و ظرفیت و تیم لازم وجود داشته باشد که اگر وجود داشت برای آنان تسهیل می‌شود و اگر نداشت خواهش می‌کنیم که از طریق دفتر انتقال تکنولوژی و فناوری اقدام کنند و این محصول از طریق این دفتر، تجاری سازی شده و به فروش خواهد رسید و با توجه به دستورالعمل حاضر سهم هر طرف نیز مشخص شده است.


آیا دانشگاه منبع مالی در اختیار اساتیدی که می‌خواهند شرکت دانش بنیان تاسیس کنند، قرار می‌دهد؟
دانشگاه منبع مالی نیست و در اصل باید رفت به سمت بنگاه هایی که منبع مالی هستند، مثل صندوق های مختلف و شرکت‌هایی که هنوز دانش بنیان نشده‌اند. در مسیر دانش بنیان شدن می توانند از حمایت‌های دانشگاه استفاده کنند که آن هم مشروط به این است که خیالمان راحت باشد که محصول می تواند وارد بازار بشود و روی آتیه این شرکت دانش بنیان میتوان حساب کرد، چون به هر حال اگر وامی هم به این شرکت داده شود، باید امیدوار بود که توان برگرداندن آن از محل فروش این محصول وجود داشته باشد، اگر چنین وضعیتی وجود داشته باشد، در قالب تسهیلات به این شرکت ها کمک می شود.

خبرنگار: سیده فاطمه جوادی
عکس: وحید مزاجردی