بیست و چهارمین سمینار سالیانه فارابی/ مرور تاریخچه سمینار در گفتگو با دکتر محمد رضا منصوری

دکتر محمد رضا منصوری، استاد پیشکسوت گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران پانزده سال ریاست بیمارستان فارابی و 9سال مدیریت گروه چشم پزشکی را برعهده داشته است. شنیدن تاریخچه سمینار سالیانه فارابی از زبان ایشان خالی از لطف نیست.

روابط عمومی بیمارستان فارابی:

فرصت را غنیمت شمرده خواهش می کنم در مورد نحوه شکل گیری سمینار و تغییراتی که در طول زمان در نحوه برگزاری آن به وجود آمد توضیح دهید.

- به نام خدا ، از سال 61 که به عنوان دستیار چشم پزشکی به بیمارستان فارابی آمدم، فارابی دو برنامه علمی ثابت اجرا می کرد. برنامه ماهانه ای که یکشنبه های اول هرماه برگزار و در آن مطالب آموزشی عمومی چشم پزشکی ارائه می شد. از مراکز دیگر هم درآن شرکت می کردند. بعد ها این برنامه گسترش پیدا کرد و به شکل سمینار های بازآموزی امروز بیمارستان درآمد.
برنامه سالانه ای هم به نام کنگره چشم پزشکی فارابی داشتیم که درهمین سالن آمفی تئاتر بیمارستان برگزار می شد. این کنگره سالانه هم ویزگی خاص خود را داشت. تحقیقات کم و مقالات پژوهشی محدود بود. عملا مقالات مروری بودند. آن هم با شرایطی که دسترسی به مقالات بسیار سخت و محدود بود.اینترنت نبود و نسخه های چاپی وقتی به دست ما می رسید چندین ماه حتی تا یکسال از تاریخ انتشارشان گذشته بود. در نتیجه کنگره هم حالت کنفرانس و بازآموزی داشت.
به مرور زمان کنگره سالانه فارابی با  استقبال و اقبال عموم چشم پزشکان مواجه شد و دیگر فضای آمفی تئاتر بیمارستان پاسخگوی شرکت کنندگان نبود. بنابراین تصمیم گرفتیم کنگره سالیانه را بیرون از بیمارستان برگزار کنیم . اولین مکان هم تا آن جا که به خاطر دارم سالن مبنای نمایشگاه بین المللی بود که چندین سالن متعدد داشت.
کم کم در دهه هفتاد که رئیس بیمارستان شده بودم، برنامه کنگره منظم تر شده بود و گروه های تخصصی در سالن های مجزا برنامه خود را برگزار می کردند. از همان سال ها مقالات به سمت مقالات پژوهشی رفت و از حالت کلاسیک و مقاله مروری درآمد و با وجود اینترنت  اعتبار مقالات بیشتر شد.

ماجرای ادغام سمینار و برگزاری کنگره انجمن چشم پزشکی چه بود؟

- می دانید که آن موقع ها تعداد مراکز چشم پزشکی کم و رزیدنت چشم پزشکی هم کم بود. بسیاری از استانها حتی دانشکده پزشکی هم نداشتند. بخش چشم پزشکی و چشم پزشک هم در شهرستان ها کم و محدود بود. بنابر این فقط بیمارستان فارابی به دلیل آن که مرکزی بزرگ و معتبر بود توانایی برگزاری چنین سمینار سراسری را داشت و بیمارستان های حضرت رسول(ص) و لبافی نژاد در مدیریت اجرائی و ارائه مقالات  مشارکت می کردند و سمینار سالیانه چشم پزشکی با نام فارابی برگزار می شد.
وقتی در تهران سه دانشگاه های علوم پزشکی تشکیل شد، یکسال فارابی، یک سال علوم پزشکی ایران و یک سال شهید بهشتی عهده دار برگزاری سمینار سالانه شدند.چند سالی به این شیوه گذشت. تا اینکه قانون تشکیل انجمن های علمی تصویب و مسئولیت برگزاری کنگره ها برعهده این انجمن ها گذاشته شد. بالطبع مسئولیت برگزاری کنگره سالانه هم به انجمن چشم پزشکی ایران محول گردید که اعضای هیئت علمی هر سه دانشگاه تهران در آن حضور داشتند. از آنجاییکه انجمن امکانات لجستیکی لازم را برای برگزاری کنگره سراسری در اختیار نداشت قرار شد از امکانات مراکز دانشگاهی استفاده شود و مسئولیت اجرایی کنگره سراسری انجمن چشم پزشکی هر سال به یک دانشگاه سپرده شود.

چه طور مجددا تصمیم به برگزاری سمینار سالانه فارابی گرفته شد؟

- تقریبا سال 1380، زمانی که من هم مدیر گروه چشم پزشکی و هم رئیس بیمارستان فارابی بودم، در یکی از جلسات شورای اجرایی گروه چشم پزشکی مسئله احیای سمینار فارابی که در واقع به انجمن واگذار شده بودمطرح شد. بعد از بررسی تقویم و مدارک و سابقه  7 سمینار سالانه ای که قبل از ادغام با قوت تمام و با نام فارابی برگزار شده بود، با تصمیم جمعی مقرر شد فارابی هرسال به جای کنگره یک سمینار برگزار کند. سمیناری مستقل با نام فارابی که نه به انجمن و نه به دانشگاههای دیگر وابسته نباشد. بیشتر جنبه بازآموزی داشته و به وسعت کنگره و بین المللی نباشد. با استفاده از اساتید داخل، به صورت مباحثه و معرفی Caseبرگزار شود.
 این تصمیم اجرایی شد و از آن سال تا کنون هر سال، در اردیبهشت ماه سمینار فارابی برگزار می شود و تفاوت هایی با کنگره سالانه انجمن دارد.

 ارزیابی جنابعالی از جایگاه کنونی سمینار فارابی چیست؟

- امسال بیست و چهارمین سمینار سالیانه برگزار خواهد شد وعمدتا بار اجرایی و علمی اش به عهده بیمارستان فارابی است. بیمارستان فارابی و سمینار های سالیانه فارابی نقش بی بدیل و تعیین کننده ای در ارتقا چشم پزشکی کشور داشته و دارند. معمولا سمینارهایی که بیمارستان فارابی برگزار کننده آن بوده، به اعتراف اعضای شرکت کننده و همکاران چشم پزشک، از نظر کیفیت، کمیت و اجرا از یک بار علمی و اجرایی بهتری برخوردار بوده است. جنبه بازآموزی و دوه ای سمینار و ارائه  کیس های آموزشی مشکل که قطعا برای شرکت کنندگان تازگی داشته و هر بار با دید بهتری به شهرشان باز می گردند از ویژگی های بارز این سمینار است.
در طی 15 سال گذشته،  مقالات ارائه شده عمدتا مقالات پژوهشی، پر بار، قابل استنادی بوده اند که بسیاری از آنها در مجلات معتبر خارجی و داخلی چاپ شده اند. البته این موضوع خاص رشته چشم پزشکی  نیست و در تمام کشور این اتفاق رخ داده است. یادم می آید که 15 یا 20 سال آمار مقالات ما در مجلات معتبر خارجی 29 صدم درصد بود الان بالای 2درصد است. در پایگاه های علمی هم ایران از موقعیت بالا و قابل احترامی در سطح جهان برخوردار است .
خلاصه این که واقعا سمینار  سالیانه فارابی ، همچنین کنگره چشم پزشکی   چیزی از کنگره ها و سمینارهای خارجی  کم ندارند.

سخن آخرتان به ویژه برای نسل جوان چشم پزشکان چیست؟

- البته این مطلب را  خود دستیاران جوان بهتر می دانند. این سمینارها و کنگره ها حاصل زحمات و تلاش هایی است که در زمینه های علمی, تحقیقی، آموزشی و اجرائی انجام شده و می شود. توصیه اکید بنده به فلوشیپ ها و دستیارانی که درحال آموزش هسنند این است که حتما خودشان را درگیر این سمینار بکنند. چه از لحاظ همکاری در تامین مطالب، مقالات و جه به لحاظ   شرکت فعال در جلسات. تا این زحمات  از دست نرود. قطعا از نظر علمی برای خودشان هم مفید خواهد بود.
 گفتگو: امیدوار

معصومه  عزيزي
تهیه کننده:

معصومه عزيزي

تنظیمات قالب