به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده طب ایرانی، دکتر روجا رحیمی، رئیس دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سومین جشنواره طب ایرانی به عنوان دبیر کمیته علمی حضور داشت.

روابط عمومی دانشکده طب ایرانی به همین مناسبت، گفتگویی با وی داشته است که در ادامه می‌خوانید.

خانم دکتر رحیمی شما دبیر کمیته علمی سومین جشنواره طب ایرانی بودید، لطفا بفرمایید هدف از برگزاری این جشنواره چه بوده است؟

آغاز فعالیت جشنواره طب ایرانی از سال ۱۳۹۷ بود و هدف از شکل گیری آن تقدیر از فعالان طب ایرانی در عرصه‌های مختلف اعم از آموزش، پژوهش و فناوری، بین الملل و درمان بوده است. علاوه بر این از دومین دوره جشنواره طب ایرانی طبق نظر شورای سیاستگذاری، بخش فرهنگ و هنر نیز برای شرکت هنرمندان فعال در این عرصه به جشنواره افزوده شد که با استقبال چشمگیر هنرمندان مواجه شد.

شعار این دوره از جشنواره «طب ایرانی، مسیر پیشرفت و نوآوری علمی» بود، این شعار با چه هدفی انتخاب شد و برای تحقق این شعار، چه رویکردی برای این دوره از جشنواره در نظر گرفته شد؟

طب ایرانی از سال ۱۳۸۶ وارد نظام دانشگاهی کشور شد و رسالت اصلی آن ایجاد بستری مبتنی بر شواهد برای ارائه خدمات طب ایرانی در حوزه‌های مختلف اعم از آموزش، پژوهش و بهداشت و درمان بود. در طی سال‌های فعالیت دانشکده‌های طب ایرانی اقدامات مؤثری در زمینه مستندسازی آموزه‌های طب ایرانی و بهره گیری از متون مربوطه در جهت ایده پردازی و شکل گیری پژوهش‌های علمی و فناورانه انجام گرفته است. شاهد این ادعا رتبه بندی کشورها در پایگاه Scimago   در حیطه طب مکمل و جایگزین از لحاظ تولید Document می‌باشد که ایران طبق آخرین رتبه بندی که در سال ۲۰۲۱ انجام گرفته رتبه چهارم را پس از کشورهای چین، هند و آمریکا به خود اختصاص داده است.

فرآیند برگزاری جشنواره چگونه بود و چه فعالیت‌هایی در روند برگزاری انجام شد؟

هر دوره جشنواره با صدور حکم دبیر جشنواره توسط مقام عالی وزارت آغاز می‌شود که این دوره از جشنواره نیز با صدور ابلاغ سرکار خانم دکتر نفیسه حسینی یکتا مدیر کل محترم دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت به عنوان دبیر سومین دوره جشنواره طب ایرانی توسط جناب آقای دکتر عین الهی وزیر محترم بهداشت در خرداد ۱۴۰۱ آغاز به کار کرد. پیرو آن بنده به عنوان دبیر علمی جشنواره منصوب شدم و حکم اعضای محترم شورای طرح و برنامه و شورای سیاستگذاری جشنواره توسط دبیر محترم جشنواره صادر شد. متعاقب آن جلسات متعدد  کمیته داوری برای تعیین بخش‌ها و محورهای جشنواره و مشخص نمودن معیارها و سنجه‌های مربوطه برگزار شد. همچنین شورای طرح و برنامه جشنواره در فواصل زمانی دو بار در هفته جلسه داشت و فرآیندهای اجرایی جشنواره مورد بحث و بررسی قرار می‌گرفت. ثبت نام در جشنواره از ۲۰ مهرماه آغاز شد و تا ۵ دی ماه ادامه داشت. پس از آن کمیته‌های داوری برای بخش‌های مختلف ذیل کمیته علمی شکل گرفت و روند داوری آثار آغاز شد. برگزیدگان پیشنهادی به شورای سیاستگذاری معرفی شدند و پس از بررسی، اسامی برگزیدگان نهایی شد. انتخاب پیشکسوت برتر، بر عهده شورای سیاستگذاری بود که پس از بحث و بررسی پیشنهادات مربوطه، برگزیدگان نهایی انتخاب شدند و در نهایت در تاریخ ۴ بهمن ۱۴۰۱ طی مراسم اختتامیه سومین دوره جشنواره طب ایرانی، در حضور وزیر محترم بهداشت و وزیر محترم آموزش و پرورش از برگزیدگان مربوطه تقدیر به عمل آمد.

این دوره از جشنواره در چه محورها و بخش‌هایی برگزار شد و تفاوت آن با دوره‌های پیشین چه بود؟

جشنواره در ۴ بخش علمی، فرهنگ و هنر، دانش آموزی و جوانی جمعیت برگزار شد. محورهای ذیل هر کدام از بخش‌ها بدین شرح بود:

محورهای بخش علمی: آموزش، پژوهش، فناوری، درمان، بین الملل، پیشکسوت

محورهای بخش فرهنگ و هنر: اپلیکیشن کاربردی، فیلم کوتاه، عکاسی، پوستر و اینفوگرافیک، موشن گرافیک، داستان کوتاه

محورهای بخش دانش آموزی: داستان نویسی، نقاشی، اسباب بازی، بازی‌های هوشمند، ایده‌های علمی

تفاوت این دوره از جشنواره با جشنواره پیشین اضافه شدن بخش دانش آموزی بود که با استقبال گسترده دانش آموزان همراه بود. در جشنواره پیشین فناوری به عنوان یک زیرمحور ذیل پژوهش دیده شده بود در حالی که در این دوره با توجه به شعار سال، فناوری به عنوان یک محور مجزا با زیرمحورهایی شامل فناور برتر دارویی، شرکت برتر، تجهیزات و ابزار، و نرم افزار و هوش مصنوعی در نظر گرفته شد. همچنین بخش ویژه دومین دوره جشنواره، با توجه به شیوع بیماری کرونا و اقدامات ارزشمندی که در همین راستا در حیطه طب ایرانی انجام شده بود کووید19 در نظر گرفته شد. لیکن موضوع بخش ویژه این دوره از جشنواره، جوانی جمعیت بود.

بخش جوانی جمعیت که از بخش‌های ویژه این دوره از جشنواره بود، با چه هدفی برگزار شد و طب ایرانی در بحث جوانی جمعیت چه جایگاهی می‌تواند داشته باشد؟

همانطور که مستحضرید بحث جوانی جمعیت به عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی کشور ما مطرح است و با توجه به اهمیت آن، امسال به صورت ویژه در سازمان‌های مختلف از جمله وزارت بهداشت بدان پرداخته شده است. طب ایرانی در راستای باروری زوجین، بارداری، و همچنین مراقبت از نوزادان و کودکان تدابیر و دستورالعمل‌هایی دارد که می‌تواند در بهبود کمی و کیفی جمعیت بسیار تأثیرگذار باشد. در حال حاضر نیز بخشی از مراجعه کنندگان سلامتکده‌ها و کلینیک‌های طب ایرانی زوجین نابارور و خانم‌های بارداری هستند که تمایل دارند در کنار تدابیر طب نوین از توصیه‌ها و درمان‌های طب ایرانی هم بهره مند شوند. همچنین در حیطه ناباروری و تدابیر بارداری پژوهش‌های ارزشمندی صورت گرفته است. لذا در این دوره جشنواره برآن شدیم که با در نظر گرفتن بخش جوانی جمعیت به عنوان بخش ویژه جشنواره، از فعالان حوزه طب ایرانی که اقدامات ارزشمندی در راستای آموزش و پژوهش و درمان و مسئولیت اجتماعی در حیطه جوانی جمعیت انجام داده‌اند قدردانی کنیم.  

بخش دانش آموزی جشنواره هم از بخش‌های ویژه‌ای بود که در این دوره به جشنواره اضافه شد، این بخش تا چه میزان مورد استقبال قرار گرفت؟

در سال‌های فعالیت طب ایرانی شاهد ابراز علاقه دانش  آموزان به حیطه طب ایرانی و گیاهان دارویی و تمایل آنها به انجام فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه در این حیطه بوده ایم. لذا بخش دانش آموزی با نظر شورای سیاستگذاری به سومین دوره جشنواره اضافه شد که اتفاقا با استقبال گسترده دانش آموزان مواجه شد. به طوری که از ۲۰۳۸ نفر شرکت کننده در بخش‌های مختلف جشنواره، بخش دانش آموزی با ۶۳۸ شرکت کننده، به عنوان پرمخاطب‌ترین بخش جشنواره شناخته شد.

نقش بهره گیری از فضای مجازی و استفاده از فناوری در این دوره از جشنواره تا چه میزان بود و چه تأثیری بر روند اطلاع رسانی جشنواره و فرآیند اجرایی آن داشت؟

از دوره دوم جشنواره، تمامی فرآیندهای جشنواره اعم از ثبت نام، بارگذاری و ارسال مدارک و داوری تحت وب و از طریق سامانه جشنواره انجام شد و به تسهیل فرآیندها کمک شایانی کرد. ستاد خبری جشنواره هم که از ابتدای فعالیت جشنواره وظیفه اطلاع رسانی اخبار و اطلاعات جشنواره را به عهده داشت و از طریق سایت جشنواره و فضاهای مجازی دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت اطلاع رسانی‌های لازم را به مخاطبین و گروه‌های هدف انجام می‌داد.

استقبال مخاطبان و شرکت کنندگان در بخش‌های مختلف جشنواره چگونه بود؟

همان طور که عرض کردم بخش دانش آموزی با اختصاص ۴۳ درصد شرکت کنندگان به خود پرمخاطب‌ترین بخش جشنواره بود. بخش فرهنگ و هنر با ۲۷ درصد شرکت کننده، بخش علمی با ۲۵ درصد شرکت کننده و بخش جوانی جمعیت با ۵ درصد شرکت کننده در رتبه‌های بعدی از لحاظ تعداد مخاطب قرار گرفتند. در بخش علمی جشنواره، محور مقاله برتر، در بخش فرهنگ و هنر محور داستان کوتاه، و در بخش دانش آموزی محور نقاشی پرمخاطب‌ترین محورها بودند.

نقش برگزاری چنین جشنواره‌هایی را در معرفی ظرفیت‌های طب ایرانی و ارتقای جایگاه این مکتب طبی چگونه ارزیابی می‌کنید؟  

متأسفانه تعدادی از افراد جامعه به علت عدم آشنایی با فعالیت‌های جامعه دانشگاهی طب ایرانی نگاه بدبینانه‌ای نسبت به طب ایرانی دارند و بین جامعه دانشگاهی و افرادی که با معرفی خود به عنوان درمانگر طب سنتی بعضا جان و سلامت افراد را به خطر می‌اندازند و به اشاعه خرافات می‌پردازند تفکیکی قائل نیستند. جشنواره طب ایرانی با معرفی اقدامات و دستاوردهایی که جامعه آکادمیک طی سالیان فعالیت خود رقم زده در معرفی صحیح و اصولی این مکتب طبی و روشنگری و اشراف افراد جامعه نسبت به آن بسیار تأثیرگذار است و در تفکیک سره از ناسره نقش بسزایی دارد.