دکتر اصغر آقامحمدی: کسی که اخلاق نمی داند وارد پزشکی نشود

دکتر اصغر آقامحمدی، استاد ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران، متولد هشتم خرداد 1330 است که دوران پرافتخاری را در کارنامه خود دارد. معلمی و پژوهش در کنار پزشکی از حوزه های مورد علاقه اوست.
او در سال 50  وارد رشته پزشکی دانشگاه مشهد شد و سپس به دانشگاه علوم پزشکی اهواز رفت و در سال 1357 فارغ التحصل شد، او در سال 1367 بعد از گذراندن دوره تخصصی بیماری های کودکان در امتحان ورودی رشته فوق تخصصی رشته ایمونولوژی پذیرفته شد.
با دکتراصغرآقامحمدی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران به گفت و گو نشستیم که در این گفتگو دکتر حسن ابوالحسنی از شاگردان استاد ما را در غنای این مصاحبه یاری داد.

برای شروع لطفا معرفی کاملی از خود بفرمائید؟
من 8خرداد 1330 در اهواز در یک محله متوسط به اسم لشکر آباد به دنیا آمدم، پدر و مادرم اصالتاً ملایری بودند که به اهواز مهاجرت و سال ها در اهواز زندگی کردند. 4 خواهر و برادر بودیم و دوران دبستان را در مدرسه ی شاهنده و دبستان بهار گذراندم، در دوره دبستان خیلی درسخوان نبودم و سطح دبستانمان هم نیز از سطح بالای آموزشی برخوردار نبود.  ویژگی بارزی که داشتم این بود که پرسشگر بودم و دوست داشتم همه چیز را بدانم. طایفه پدری و مادری من، طایفه بزرگ و پر جمعیتی هستند و من همیشه در مواجهه با افراد خویشاوند در مهمانی یا مسافرت ها، سعی داشتم رابطه خویشاوندی با ان فرد را بدانم و در این خصوص از پدر و یا مادرم سئوال می کردم. بتدریج با جمع آوری بیشتر اطلاعات مربوط به خویشاوندان، این اطلاعات جمع آوری شده بصورت شجره نامه نوشته شد. بعد ها مجموعه اطلاعات گسترش یافته و مکتوب در  قالب کتابچه ای تحت عنوان شجرنامه و تاریخچه خانوادگی فرزندان آقامحمد با توضیح تاریخچه شجرنامه از 8 نسل قبل که مقارن با حکومت نادرشاه افشار بود در تیراژ محدود تهیه  و منتشر گردید و در اختیار تمامی خویشاوندان قرار دادیم. پدر بزرگ پدری من کشاورز بوده و در روستای اردکلو شهرستان ملایر زندگی می کرده است. در شجره نامه خانوادگی که تهیه شده، 5 نسل پیشین پدری من فردی بنام  آقامحمد بوده است که  دارای 12 فرزند پسر و یک فرزند دختر بوده و در حال حاضر فرزندان آقامحمد با نام های خانوادگی مختلف مانند آقامحمدی، خدرزاد، خدر تبار، خدری در استان های مختلف کشور و همچنین  خارج از کشور زندگی می کنند. نکته حائز اهمیت این است که وابستگی های قومی و خانوادگی فی نفسه نمی توانند موجب مباهات، برتری و فضیلت افراد بر یکدیگر باشند اما اگر این امر سبب آشنائی هرچه بیشتر فامیل و الفت و همبستگی در بین آنها گردد، می تواند امر مفیدی باشد و اتفاقا نسل جدید فامیل که با پیشنه دور خود آشنائی ندارند، اشتیاق فراوانی به خواندن شجره نامه و اطلاع از ارتباطات خویشاوندی نسل های گذشته و حال دارند که نمایانگر علاقه ایشان به آگاهی از پیوند های خانوادگی می باشد.
در دوران ابتدائی دوست داشتم حقوق بخوانم. دلیل این علاقه هنوز هم برایم روشن نیست.  بهرحال دوره دبیرستان را در دبیرستان دکتر حسابی طی کردم. میزان قبولی دانش آموزان آن دبیرستان درکنکور خیلی کم بود ولی در این دبیرستان دو دبیر بسیار خوب داشتیم که در بچه ها ایجاد انگیزه می کردند. یکی از این افراد آقای ال عصفور دبیر ادبیات ما بود که با عشق و علاقه که در انجام اموزش و  تدریس داشت، بسیاری از دانش آموزان را به ادبیات و شعر علاقمند کرد. آقای ال عصفور دیوان شعر بعضی از شاعران را به دانش آموزان می داد تا نام گل هائی که تعیین کرده بود را در آن جستجو و یادداشت نمایند. او با این روش، علاوه بر  آشنا کردن دانش آموزان با شعر و ادبیات، جستجو و تحقیق را به آنان یاد می داد. دومین فرد آقای توسلی دبیر شیمی بود که شمی آلی را که درس  بسیار مشکل بود خیلی خوب به دانش آموزان یاد می داد. من فکر می کنم این دو معلم  بزرگوار نقش و تاثیر مهمی در انگیزه دار شدن من و سایر دانش آموزان  برای ادامه تحصیل در دانشگاه داشتند.

چه سالی در آزمون کنکور شرکت کردید؟
سال اول امتحان کنکور به دلیل عدم انتخاب مناسب و آشنا نبودن در آزمون کنکور قبول نشدم ولی از انجا که خیلی علاقه به ادامه تحصیل در دانشگاه داشتم به تهران آمدم و در کلاس های کنکور خوارزمی ثبت نام کردم که خیلی مفید و کمک کننده بود و در سال  1350 در رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد که انتخاب اولم بود پذیرفته شدم.
اگرچه قبول شدن در مشهد با کسب رتبه 7 (5 درصد اول قبول شدگان علوم پزشکی مشهد) همراه بود و از پرداخت شهریه معاف بودم ولی متوجه شدم اگر رشته پزشکی دانشگاه تهران را بعنوا ن انتخاب اول می نوشتم  در رشته پزشکی دانشگاه تهران قبول می شدم و از این نظر  خیلی ناراحت و متاثر شدم و مهمتر از ان، اینکه رشته ای که در دانشگاه مشهد پذیرفته شده بودم رشته علوم پایه پزشکی بود و بعد از پایان سال اول بر اساس نمرات و معدل سال اول علوم پایه از بین 340 نفر پذیرفته شده 80 نفر برای رشته پرشکی و 40 نفر برای رشته دندانپزشکی و 40 نفر برای داروسازی و بقیه در رشته های دیگر پذیرفته می شدند.  به همین دلیل یک رقابت خیلی سختی  بین دانشجویان ایجاد شده بود که چندان جنبه و صورت  خوبی نداشت. خوشبختانه با تلاش شبانه روزی، من در سال دوم در رشته پزشکی پذیرفته شدم و بعد از اتمام سال دوم با گرفتن موافقت به دانشگاه جندی شاپور اهواز منتقل شدم و در سال 1357 فارغ التحصیل شدم.

شما فرمودید در کودکی به وکالت علاقه داشتید چه اتفاقی افتاد که به حوزه پزشکی روی آوردید؟
در ان زمان  که ما دبیرستان می رفتیم بعد از تعطیلی دبیرستان، بیشتر دوستان هم محله ای ما، سه ماه  تابستان را به کاری مشغول می شدند. من هم مانند سایر دوستانم در تابستان ها به  کارهای مختلفی مانند  کار در خیاطی و یا در مغازه پدر مشغول می شدم. کار کردن  بچه ها در فصل تابستان از چند جهت خوب بود و هم  حس مسئولیت پذیری را نیز در آنها تقویت می‌کرد و هم اینکه حس اعتماد به نفس و مستقل بودن  را در آنان  افزایش می داد. در تابستان سالی که چهارم دبیرستان را گذرانده بودم از پدرم خواستم که با پزشکی که در نزدیکی محله مان مطب داشت و پدرم نیز با او آشنائی داشت صحبت کند تا در صورت موافقت تابستان را نزد وی کار کنم تا کارهایی مانند تزریقات، پانسمان و کمک های اولیه را یاد بگیرم. پدرم استقبال کرد و با آقای دکتر پارسا صحبت کرد و ایشان  پذیرفت. که تابستان  سال 1347 را  در مطب ایشان باشم  و اتفاقا  خیلی چیزها یادگرفتم و همینطور باعث شد که من به پزشکی علاقمند شدم ودوست داشتم که پزشک شوم.

دیدگاه خانواده نسبت به ادامه تحصیل و درس خواندن شما چگونه بود؟
برادر بزرگترم بعد از گرفتن دیپلم حرفه معلمی را انتخاب کرد. پدر و مادرم بسیار علاقه داشتند که ما ادامه تحصیل بدهیم و در این خصوص همیشه مشوق ما بودند. بطوری که بعد از گرفتن دیپلم وقتی تصمیم گرفتم برای گذراندن کلاس های  کنکور خوارزمی به تهران بیایم، پدر و مادرم از این امر استقبال کردند واز نظر مالی شرایطی فراهم کردند تا بتوانم مدتی را در تهران زندگی کنم و از کلاس های آمادگی کنکور استفاده نمایم.

با چه کسانی همدوره بودین؟
از همکلاسی های دوره دانشجوئی در دانشگاه مشهد می توانم از دکتر شیخ عبدالرضا شیخ رضایی نام ببرم که از دوستان خوب من بودند و در سال اول با هم  همکلاس بودیم و ایشان هم سال بعد در رشته پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد. هم اکنون با داشتن تخصص در رشته جراحی مغز و اعصاب، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند. از همکلاسی های دوره دانشجوئی  در دانشگاه اهواز می توانم از دکتر رسول مهر آسا استاد رشته ارولوژی در بیمارستان سینا و دکتر هدایت اله نحوی استاد رشته جراحی کوکان در بیمارستان مرکز طبی کودکان نام ببرم.   

سال های دانشگاه چطور بودند؟
من دو سال اول  را در دانشگاه مشهد گذراندم و بعد از آن چون دوست داشتم که نزدیک به خانواده ام باشم تقاضای انتقالی به دانشگاه اهواز را دادم  که با درخواست انتقالی من موافقت شد و سال سوم به بعد را در دانشگاه اهواز ادامه دادم. چون تفاوت هائی در واحد های سال اول و دوم بین دو دانشگاه مشهد و اهواز وجود داشت متاسفانه تعدادی از واحدهایی درسی را  که در دانشگاه مشهد گذرانده بودم  پذیرفته نشدند و مجبور شدم تابستان سال سوم، 12 واحد اضافه بگذرانم تا بتوانم با گذراندن 120 در مقطع علوم پایه  وارد مقطع بالینی شوم. 4 سال بالینی و کارورزی در اهواز گذراندم و در سال 1357 فارغ التحصیل شدم.

از اساتید برجسته ای که در حوزه علم پزشکی بر شما خیلی تأثیرگذار بودند چه کسانی را به خاطر دارید؟
همه اساتید دوران دانشجویی برای من با ارزش و قابل احترام هستند. در بین این اساتید باید ازاستاد محترم و بزرگوار دکتر ایرج البرزی نام ببرم. ایشان علاوه بر اینکه پزشکی دلسوز برای بیماران و معلمی نمونه و خوب برای دانشجویان بودند، رابطه خوب و دوستانه ای با دانشجویان داشتند. دکتر ایرج البرزی در سال 1355در اهواز مبحث اب الکترولیت از بیماری های کودکان را به ما درس می داد و هم اکنون یکی از استادان برجسته دانشگاه علوم پزشکی شیراز هستند که اخیرا هم به عنوان استاد نمونه در جشنواره علامه طباطبائی برگزیده شدند.

ويژگي يك استاد خوب را در چه مي‌دانيد؟
به نظر من سه ويژگي مهم برای تعریف یک استاد خوب وجود دارد که عبارتند از  تعهد، با سواد بودن و در دسترس دانشجو بودن است. یک  استاد دانشگاه خوب باید خود را متعهد به انجام  وظایف معلمی و درمان بیماران (اگر پزشک هست) بداند و تلاش نماید اطلاعات و دانش علمی خود را به روز نگه دارد و در صورتی که پاسخ سئوالی را نمی داند بگوید "نمی دانم و باید مطالعه کنم". مهمتر از همه اینکه در دسترس دانشجویان باشد و ملاقات او مستلزم تعیین ساعت ملاقات از روزهای قبل نباشد.

سال های تحصیل شما مصادف بود با فعالیت های انقلابی، آیا شما در این عرصه هم فعالیتی داشتید؟
قبل از پیروزی انقلاب هیچ فضایی برای مشارکت سیاسی مردم وجود نداشت. علیرغم وجود فضای امنیتی حاکم بر دانشگاه ها دانشجویان انگیزه های قوی  برای بروز فعالیت سیاسی  داشتند. دانشجویان تمایل زیاد برای داشتن نقش  در اصلاح و تغییر داشتند. در واقع هر دانش آموزی با ورود  به محیط دانشگاه علاقه به داشتن اندیشه سیاسی و مشارکت در فعالیت های سیاسی داشت. واژه دانشجو مترادف با داشتن فعالیت سیاسی بود. هرکسی که دانشجو می شد، محیط دانشگاه نیز به گونه ای بود که فرد به مسائل سیاسی کشیده می شد. من هم مانند سایر دانشجویان در مشهد فعالیت سیاسی داشتم و با دوستانم در تکثیر و انتشار اعلامیه های امام خمینی (ره) مشارکت می کردم، آن زمان دسترسی به دستگاه کپی برای همه میسر نبود، برای تکثیر و انتشار اعلامیه های سیاسی مجبور بودیم از کاربن استفاده کنیم و در سال 1351 و 1350 که در مشهد بودم مرحوم دکتر علی شریعتی از مشهد به تهران رفته بود و حسینه ارشاد نیز تعطیل شده بود. در مشهد در جلسات فرهنگی که با حضور مرحوم محمد تقی شریعتی پدر مرحوم دکتر علی شریعتی تشکیل می شد به همراه تعدادی از دوستان دانشجویم شرکت می کردم و گاها کتاب های دکترعلی شریعتی را با قیمت کم از انجمن اسلامی دانشکده پزشکی تهیه می کردیم و بین پسرهای جوان دانش آموز که برای زیارت با خانواده خود به مشهد امده بودند به صورت مجانی توزیع می کردیم. بعد از آنکه به اهواز منتقل شدم، در اهواز نیز این فعالیت ها ادامه داشت وهمراه با دوستان در و اعتصابات دانشجوئی  شرکت می کردیم. در اهواز دوبار توسط ساواک دستگیر شدم، بار اول زمان دانشجویی و بار دوم در دوره انترنی بود که به بیمارستان اعتراض کردیم که چرا پولی را که از تعرفه بیمه ها دریافت می شود به جای صرف تهیه دارو و تجهیزات بیمارستانی شود، به عنوان پاداش بین مسئولین بیمارستان توزیع می شود. در اعتراض به این موضوع دو روز بیمارستان را تعطیل کردیم. من و یکی از دانشجویان به اتهام اینکه هدایت کننده اعتصاب بودیم دستگیر شدیم.

از خاطرات دوره خدمت سربازی برایمان بگوئید؟
بعد از فارغ التحصیلی در سال 57  در اوایل شهریور برای انجام  دوره سربازی به تهران آمدم و در پادگان عباس آباد مشغول آموزش شدم، با دکتر هدایت اله نحوی نیز که هم اکنون در بیمارستان مرکز طبی کودکان هستند در پادگان هم آسایشگاهی بودیم. در روز  13 شهریور راهپیمایی بزرگ عید فطر با هدایت مرحوم دکتر مفتح از قیطریه به سمت مرکز تهران برگزار شد و چند روز بعد در 17 شهریور جریان میدان ژاله، کشتار بي‏رحمانه مردم اتفاق افتاد که به دنبال آن حکومت نظامی اعلام شد. مقر حکومت نظامی هم پادگان عباس آباد بود. خاطره ای که از آن ایام به یاد دارم این است که اعلام کردند که لازم نیست پزشکان وظیفه پادگان عباس آباد در مراسم صبحگاهی شرکت کنند و اسلحه هم به ما نمی دادند و حتی ممنوع کرده بودند که سربازان وظیفه معمولی و دیپلمه با ما حرف بزنند.
بعد از گذراندن دو ماه آموزشی، افراد به جاهای مختلف انتقال یافتند. من هم در اواخر مهر ماه به عنوان پزشک سپاه بهداشت  به بهداری شهرستان آبادان جهت کار در درمانگاه داروخوین اعزام شدم. در مجموع مدت 7 ماه (4 ماه قبل از پیروزی انقلاب و 3 ماه بعد از پیروزی انقلاب) خدمت سربازی را در  دارخوین بودم و سه ماه را در سوسنگرد گذراندم. در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی با تصمیمی که در دوره  وزیر دفاعی مدنی گرفته شد، دوره سربازی به یک سال کاهش یافت و بعد از سه ماه کار در سوسنگرد  برای ما کارت  پایان خدمت صادر شد. خاطره جالبی که از روزهای نزدیک به پیروزی انقلاب و همچنین بعد از پیروزی انقلاب  به یاد دارم، همدلی و مهربانی ایجاد شده بین مردم بود که همه به یکدیگر کمک می کردند و مانند اعضای یک خانواده بودند، حتی به خاطر دارم که پزشکان بطور دلخواه بدون هیچگونه بخشنامه و دستوری مبلغ  ویزیت خود را کاهش داده بودند.

ایا در دوران دبیرستان و دانشگاه علاوه بر اشتغال تحصیل به ورزش و کار هنری علاقمند بودید؟
در دبیرستان به ژیمناستیک خیلی علاقه داشتم و با وجود آنکه  فوتبال یکی از ورزش های پر طرفدار در اهواز بود من  به فوتبال علاقه ای  نداشتم و با چند نفر از همکلاسی های دبیرستان جذب ژیمناستیک شده بودیم و تا مرحله شرکت در مسابقات باشگاهی پیش رفتم. در دبیرستان به نقاشی  خیلی علاقه داشتم و دوره ی سیاه قلم و رنگ روغن را طی کردم. در ادامه به هنر مجسمه سازی علاقه مند شدم. عکسی هم از مجسمه ای که خودم ساخته ام موجود است. مجسمه ای که حاصل  کایمرسمی از دو هیبت و نمای متفاوت  غربی و شرقی در یک نفر بود که می تواند نمایانگر دو فرهنگ و دو تفکر در یک نفر باشد. طرح زدن و نقاشی را به صورت گاه گاهی در خانه ادامه دادم به طوری که انجام این طراحی ها سبب ایجاد انگیزه و علاقه در پسرم حمیدرضا شد. او یاد گیری نقاشی را به صورت جدی دنبال کرد و تابلو های زیبائی با روش رنگ روغن، نقاشی کرد.   

بعد از اتمام سربازی چه کردید؟
مدتی در جهاد سازندگی سوسنگرد و اهواز مشغول به کار شدم . با شروع جنگ در تاریخ 31 شهریورسال 1359 و بروز اختلافاتی بین بنی صدر و روحانیت، و عزل بنی صدر، دکتر بهزادنیا بعنوان رئیس هلال احمر که منتصب بنی صدر بود نیز از کار برکنار شد. دکتر فیروزآبادی از طرف شهید رجایی به عنوان ریاست هلال احمر انتخاب شد. با توجه به اینکه من با دکتر فیروزآبادی از دوره دانشجویی در مشهد دوست بودم از من دعوت به همکاری کرد و من از اوایل 60 تا اواخر 63 به عنوان معاون درمان هلال احمر کشور بودم که اولین سمت اجرایی من بود.

اولین تجربه ی کار اجرایی چطور بود؟
با توجه به اینکه اوایل انقلاب بود، اکثر مدیران از تجربه کافی برخوردار نبودند. در واقع هم باید کار می کردیم هم کار یاد می گرفتیم اما با علاقه کار می کردم به طوری که از صبح که به محل کار می رفتم تا 9 شب مشغول به کار بودم. رفتن به شهرستان ها و سرکشی به استان ها و همکاری در رابطه با جنگ و کمک به سپاه در زمینه پشتیبانی تجهیزاتی  از جمله فعالیت هایی بود که انجام می دادیم. دومین مسئولیت اجرائی اینجانب مربوط می شود به دوران وزارت دکترمحمد فرهادی ( در سال 1376 تا 1380 ) در وزارت  بهداشت درمان و آموزش پزشکی که اینجانب بعنوان مدیرکل ارزشیابی فارغ التحصیلان انتخاب شدم.

خاطره ای از این ایام دارید؟
خاطرم هست دکتر نوربالا مسئول بهداری سپاه بود که گفتند عملیات مهمی نزدیک است و هیچ تجهیزاتی نداریم. ما تمام تلاش خود را بکار گرفته و امکانات بسیار زیادی به آن ها دادیم که باورشان نمی شد و می گفتند هلال احمر در زمان دکتر بهزادی نیا اصلا به جبهه کمک نمی کرد و خاطره دیگر و  جالبی که در زمان  مسئولیت در  جمعیت هلال احمر به یادم دارم مربوط می شود به تهاجم ارتش رژیم صیهونیستی به لبنان که در اواسط خرداد سال 1361  اتفاق افتاد و جمعیت هلال احمر طی اطلاعیه ای که از طریق رادیو پخش شد ضمن ابراز تاسف از این تهاجم، امادگی خود را برای کمک پزشکی به مصدومین و آسیب دیدگان این واقعه اعلام کرد و قرار شد تمامی وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز برای راه اندازی بیمارستان صحرائی از طرف جمعیت هلال احمر به لبنان فرستاده شود. در این ماموریت من و مهندس عباس ضرابی برای انجام این ماموریت و کمک رسانی انتخاب شدیم و با یک چارتری که گرفته شد تجهیزات مورد نیاز بیمارستان صحرائی را به سوریه بردیم و مدتی در دمشق بودیم. سپس به اتفاق دکتر فیروزآبادی و دکتر صدرالدین صدر، پسر امام موسی صدر که آن موقع مدیر کل امور بین الملل هلال احمر بود به بعلبک رفتیم که در همان زمان جمعی از مسئولین سیاسی- نظامی جمهوری اسلامی ایران شامل محسن رضائی فرمانده سپاه پاسداران، محسن رفیق دوست مسئول تدارکات سپاه پاسداران، سرهنگ علی صیادشیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش و احمد متوسلیان فرمانده تیپ 27 حضرت رسول(ص)؛ برای پشتیبانی و برنامه ریزی به سوریه آمده  بودند؛ علیرغم جنگ بین عراق و ایران،  نیروهای زیادی به لبنان و سوریه اعزام شده بودند که می توانست باعث کندی و اختلال در روند دفاع در مقابل ارتش عراق گردد که پیام "راه  قدس ازکربلا میگذرد" از طرف امام خمینی مطرح شد. یعنی پیروزی بر اسرائیل به دنبال موفقیت در جنگ با صدام حاصل می شود و همین پیام باعث شد خیلی ها از لبنان برگردند و از جمله کسانی که آنجا ماندند، متولسلیان بود که شبها می دیدم خاک آلود به سفارت خانه می آمد و متوجه می شدیم که به عنوان گشت تا خاک اسرائیل می رفتند که در ادامه، اسیر شده و با گذشت بیش از سی سال هنوز خبری از ایشان نیست.

شما در جبهه هم حضور داشتید؟
به عنوان پزشک معالج خیر؛ بلکه برای پشتیبانی و تهیه تدارکات لازم در ایجاد بیمارستان صحرایی و سرکشی با سپاه همکاری داشتم.

چه سالی ازدواج کردید و چه معیاری برای انتخاب داشتید؟
با همسرم نسبت فامیلی داریم و از یک طایفه هستیم و نام خانوادگی ایشان هم آقامحمدی است. در فروردین 1360 ازدواج کردیم که معیار من برای ازدواج این بود که بیشتر هم سنخ و هم سنگ خودم باشند.

بعد از هلال احمر کجا مشغول به کار شدید؟
بعد از اینکه دکتر فیروزآبادی از هلال احمر به معاونت دفاعی نخست وزیر رفته و وارد فرماندهی کل قوا شد، مرحوم دکتر وحید دستجردی مسئول هلال احمر شد که من هفت ماه با ایشان کار کردم و علاوه  بر داشتن سمت  معاونت درمان هلال احمر، از طرف ایشان بعنوان  قائم مقام ریاست  هلال احمر هم انجام وظیفه می کردم . بعد از کناره گیری  از مسئولیت در هلال احمر، اگرچه  پست های مختلفی به من پیشنهاد گردید ولی من علاقه ای به تصدی  کار نداشتم و خیلی  دوست داشتم به دانشگاه برگردم و تحصیل کنم. بورسیه تحصیل در رشته ایمونولوژی انگلیس را داشتم ولی وقتی با مرحوم  دکتر فرهودی مشورت کردم ایشان گفتند که اگر تخصص کودکان بگیرم وبعد از آن رشته ایمونولوژی بالینی بخوانم خیلی بهتر است . به همین دلیل تصمیم گرفتم ابتدا در رشته بیماری کودکان تخصص بکیرم و بعد از آن ایمونولوژی بالینی را ادامه بدهم. امروز از تصمیمی که گرفته ام پشیمان نیستم و اگر یکبار دیگر به عقب برگردم باز هم، همین رشته را انتخاب می کنم.

دوران تحصیل در این رشته چگونه بود؟
هم سخت  بود و هم خوب بود.  سخت  از این جهت که من از سال 57 تا 63 یعنی مدت 6 سال از پزشکی و مطالعه فاصله گرفته بودم و این سخت بود تا بتوانم خودم را آماده کنم. از این جهت خوب بود که با انگیزه و علاقه وارد شده بودم . در آن موقع  می بایست بصورت چرخشی  در  سه بیمارستان دانشگاه تهران  که شامل امیرکبیر، بهرامی و امام خمینی آموزش می دیدیم . در ان موقع هنوز رشته پزشکی از زیر مجموعه دانشگاه تهران  و وزارت علوم و آموزش  عالی بود  و بیمارستان مرکز طبی کودکان وابسته به وزارت بهداری وقت بود. تحصیل در رشته بیماری های کودکان  را در سال 63 شروع و سال 67 فارغ التحصیل شدم و چون به عرصه ایمونولوژی علاقه داشتم در دوره ی رزیدنتی 2ماه به اختیار خودم به بیمارستان  مرکز طبی کودکان آمدم و زیر نظر مرحوم دکتر فرهودی آموزش می دیدم. در سال 1367 دوره فلوشیپ ایمونولوژی تازه راه اندازی شده و بخش ایمونولوژی بیمارستان  مرکز طبی کودکان برای این کار مورد تایید قرار گرفته بود. در آن سال من و دکتر فرشته یزدانی به عنوان اولین فلوشیپ های این رشته در بیمارستان مرکز طبی کودکان پذیرفته شدیم. (در این جا لازمست از مرحوم دکتر فرهودی یاد کنم که رشته ایمونولوژی با همت ایشان و همکارانشان دکتر فرید حسینی (از دانشگاه مشهد)، دکتر امین (از دانشگاه شیراز)، دکتر جواهر تراش (از دانشگاه علوم پزشکی ایران) راه اندازی شد.) رشته  ایمونولوژی و الرژی دارای دو بخش آلرژی و ایمونولوژی بالینی و بیماری های نقص ایمنی است.  بعد از اتمام دوره سه ساله فوق تخصصی ایمونولوژی و الرژی بالینی در ایران (1370-1367) در سال 1371 به همراه همسر،  پسر هشت ساله و دختر شش ساله ام برای مدت سه سال به انگلستان رفتم و در بخش ایمونولوژی بالینی  بیمارستان Hospital Great Ormond Street وابسته به Institute of Child Health دانشگاه لندن دوره آموزشی گذراندم و سپس به کشور بازگشته و به عنوان هیئت عملی مرکز طبی کودکان مشغول به کار شدم.

در بازگشت به کشور چه کارهایی را انجام دادید؟
هنگامی که از انگلیس به ایران بازگشتم چند نکته برای من از اهمیت بالایی برخوردار بود که یکی از این موارد مهم "زیرساخت ها" و دیگری موضوع "پژوهش" بود که باید اصلاح می شدند زیرا در انگلیس دیدم که تمام بیماران مبتلا به نقص ایمنی در یک سامانه ای به نام سامانه تحقیقاتی نقص ایمنی اروپا ثبت نام می شوند و این سامانه بیماران تمام اروپا را ثبت می کرد که برای پژوهش منابع خوبی بود؛ چرا که تحقیقات در حوزه بالینی نیاز به بیمار دارد تا روی  بیماران با حفظ کرامت و منزلت انسانی تحقیق صورت گیرد و دیگر اینکه افرادی که به عنوان نقص ایمنی تشخیص داده می شدند در جایی به عنوان انجمن حمایت از بیماران نقص ایمنی ثبت می شدند تا در صورت نیاز از حمایت های اجتماعی، مددکاری، معنوی، روانپزشکی و ... بهره مند شوند. به همین دلیل بعد از برگشت از انگلستان با مطرح کردن مسئله رجیستری نقص ایمنی  و حمایت و پشتیبانی دکتر مصطفی معین و پیوستن دانشجویان فعال شاغل در مرکز تحقیقات دانشجویی از جمله دکتر نیما رضایی و دکتر کامران ابوالمعالی به ما توانستیم رجیستری را در سال 1378 ایجاد کنیم. در این طرح برای تمامی بیماران مبتلا به نقص ایمنی تشخیص داده شده  پرسشنامه  طراحی و تکمیل گردید. سپس تمامی پرسشنامه تکمیل شده در نرم افزار تهیه شده  وارد و ثبت  گردید. تا کنون سه مقاله در ارتباط با نتایج رجیستری در سال های 2002، 2006 و 2013 منتشر شد و در مجموع 2000 بیمار مبتلا به نقص ایمنی ثبت شده اند. خوشبختانه طی 17 سالی که از راه اندازی رجیستری بیماری های نقص ایمنی می گذرد،  پیشرفت های چشمگیری در این زمینه حاصل شده و در حال حاضر امکان ثبت بیماران به روش انلاین در رجیستری فراهم شده است. مرکز تحقیقات نقص ایمنی که مجری برنامه رجیستری بیماری های نقص ایمنی است بعنوان یکی از مراکز Documenting center  رجیستری بیماری های نقص ایمنی اروپا  شناخته شده است. مورد دوم،  انجمن  حمایت از بیماران  مبتلا به نقص ایمنی بود که مطرح کردم و این نیز با  مساعدت و پشتیبانی دکتر معین وعده ای از خیرین  راه اندازی گردید.
زیر ساخت سومی که باید به وجود می آمد  مرکز تحقیقاتی بود که که صرفا در زمینه نقص ایمنی فعالیت نماید. اگرچه مرکز تحقیقات ایمونولوژی آسم و آلرژی وجود داشت که ابعاد مختلف ایمونولوژی را پوشش می داد، اما جای  مرکز  تحقیقاتی که صرفا به  نقص ایمنی بپردازد خالی بود. به همین دلیل در سال 1389 پیشنهاد تاسیس مرکز تحقیقات نقص ایمنی در دانشگاه علوم پزشکی تهران مطرح  شد و مورد موافقت قرار گرفت  و سپس در معاونت پژوهشی  وزارت بهداشت و شورای گسترش  وزارت بهداشت مطرح و تایید گردید. مرکز تحقیقات نقص ایمنی در سال 1389 راه اندازی شد و 3 سال متوالی در بین مراکز تحقیقاتی زیر سه سال رتبه آورد.
کار بعدی ما ایجاد شبکه ای  بود که بتواند بین 70 -80  نفر فوق تخصص ایمونولوژی و الرژی بالینی تربیت شده  و مشغول بکار در سراسر کشور یک ارتباط منسجم بوجود بیاورد. در این  طرح  باهدف ارتقای سطح آگاهی و دانش پزشکان متخصص کودکان و پزشکان عمومی و استاندارد سازی امکانات تشخیصی در شهرستان ها و بهبود روش ارجاع بیماران، شبکه کشوری نقص ایمنی راه اندازی گردید. لازم به ذکر است که در فاصله  سال 2002 تا سال 2013 که برنامه رجیستری بیماری نقص ایمنی فعال بود،  فقط  20- 10 درصد بیماران مبتلا به نقص ایمنی در کشور تشخیص و ثبت گردیده بود. طبق مطالعه ای که انجام شده است  در بیشتر کشورهای اروپائی نیز 80 – 90 درصد بیماران مبتلا به نقص ایمنی آن کشورها تشخیص داده نمی شوند  که علت عمده عدم آگاهی جامعه پزشکی نسبت به بیماری های نقص ایمنی است.  در ایران نیز علاوه بر پایین بودن میزان آشنائی پزشکان عمومی با این بیماری ها عدم وجود امکانات  تشخیصی آزمایشگاهی  در شهرستان ها و نبود یک سیستم ارجاع کارآمد،  سبب شده که میزان بالائی از مبتلایان تشخیص داده نشوند. راه انداری شبکه کشوری نقص ایمنی موجب، افزایش سطح آگاهی پزشکان کشور، افزایش امکانات تشخیصی در یک  آزمایشگاه رفرال در استان ها و اصلاح روش ارجاع  بیماران مبتلا به نقص ایمنی در این شبکه است. خوشبختانه تمامی این شبکه به روش هیات امنائی اداره می شود و نود درصد همکاران در رشته  فوق تخصص ایمونولوژی و الرژی عضو هیات امنای این شبکه هستند و با انتخاب به روش آنلاین، اعضای  شورای راهبردی شبکه  انتخاب گردید.
موضوع  بعدی، تربیت دانشجویان PhD در زمینه ی نقص ایمنی است و تا کنون 4 دانشجوی PhD برای تربیت در زمینه بیماری های نقص ایمنی پذیرفته شده که از بین آن 4 نفر، دکتر حسن ابوالحسنی  با امتیاز بالائی از نظر تعداد مقالات منتشر کرده، درمقطع PhD فارغ التحصیل شده اند. موضوع  بعدی تربیت پزشک متخصص پژوهشگر است  که اخیرا  دستور العمل های اجرائی آن  در  وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی  تصویب شده است و  مرکز تحقیقات نقص ایمنی از جمله  مراکزی است که  موفق به دریافت مجوز پذیرش و تربیت متخصص پژوهشگر گردیده است.
خوشبختانه در مجموع ارتباط علمی خوبی  بین مرکز تحقیقات نقص ایمنی  با سایر مراکزعلمی  کشورهای دیگر از جمله دپارتمان ایمونولوژی بالینی دانشگاه هاروارد،  کارولینسکای سوئد، دانشگاه برشیا در ایتالیا، تویوما در ژاپن  وجود دارد.  هم اکنون  دکتر ابوالحسنی به عنوان همکار بین مرکز تحقیقات نقص ایمنی و دانشگاه سوئد هستند و مرکز ما  در بسیاری از اکتشافات جدید علم نقص ایمنی شرکت داشته است.   

بفرمائید بیماری نقص ایمنی چیست و از چه زمانی کشف شده است؟
در بدن انسان هر عضو یک وظیفه دارد مثلا دستگاه تنفس اکسیژن رسانی و دفع CO2 را عهده دار است، دستگاه گوارش کار هضم غذاها را به عهده دارد، دستگاه سیستم عصبی  انتقال پیام ها را از دستگاه ها به عهده دارد و دستگاه دفاعی کار شناسایی عوامل بیگانه و مقابله با آن ها را به عهده دارد یعنی هم وظیفه ی اطلاعاتی  شناسائی  و هم وظیفه ی دفاعی دارد به آن  دستگاه ایمنی می گویند که از یکسری مواد پروتئینی و سلول ها که در مغز استخوان ساخته می شوند، تشکیل می شود. در ساخت این دستگاه، ژن های متعددی دخیل هستند که اگر معیوب باشند سبب نقص در عملکرد دستگاه ایمنی و افزایش استعداد ابتلا به عفونت های مکرر  در مبتلایان می گردد. از طرفی نقص در عملکرد دستگاه ایمنی سبب می گردد که این دستگاه، سلول های خودی را از سلول  بیگانه  تشخیص و تمیز ندهد که  منجر به بروز بیماری های خود ایمنی می گردد. عدم توانائی دستگاه ایمنی نا کارامد در شناسائی   سلول های سرطانی  نیز سبب افزایش میزان ابتلا بیماران به  بدخیمی ها می گردد. علائم عمده بیماری های نقص ایمنی که در سال های اول زندگی خود را نشان می دهد شامل عفونت های مکرر و مزمن است  که  بصورت پنومونی، سینوزیت اوتیت میانی، اسهال و مننژیت، تظاهر می نمایند. خود ایمنی و بدخیمی در دهه های دوم و سوم زندگی بیماران بروز می کنند.
اولین بار این بیماری در سال 1952 در یک کودک 8 ساله که از سن 6 ماهگی دچار عفونت-های مکرر می شد، تشخیص داده شد و متوجه شدند بیمار قادر به ساخت آنتی بادی نمی باشد. دقیقا 41 سال بعد ژن معیوب آن بیماری را کشف کردند. از سال 1952 تا به امروز بیش از 300نوع بیماری نقص ایمنی و بیش از 150-200ژن مسئول این بیماری ها کشف شده است.

دیدگاه جامعه نسبت به این بیماران چیست؟
بیماران نقص ایمنی بی دفاعی مضاعف دارند. در واقع یک بی دفاعی در بدن و یک بی دفاعی در  جامعه دارند. متاسفانه بعضی از پزشکان با این بیماری ها آشنا نیستند و اگر فردی مبتلا به نقص ایمنی به دندانپزشک مراجعه نماید و بگوید که بیماری نقص ایمنی دارد تصور می شود  که بیماری نقص ایمنی همان  ایدز یا نقص ایمنی اکتسابی است  و حاضر نیستند برای بیمار اقدامات دندان پزشکی انجام بدهند. نکته دیگر گرانی  درمان این بیماری ها است. درمان های پیشنهادی جاری برای این بیماران استفاده از فراورده هائی مانند گاما اینترفرون ، GCSF ، ایمونوگلوبولین وریدی (IVIG ) و انجام پیوند مغز استخوان است.  متاسفانه هزینه تهیه دارو های ذکر شده بسیار سنگین است.  بدون استفاده از خدمات بیمه، هزینه متوسط هر نفر در ماه  در حدود  4 – 5 میلیون تومان بر آورد می شود. هزینه تهیه هر  گرم  IVIG  به طور آزاد چیزی در حدود 140-100 هزارتومان است.  فردی که لازم است 40 گرم IVIG در ماه مصرف نماید، بدون استفاده ار خدمات بیمه، ماهیانه  باید مبلغی در حدود  7-5 میلیون تومان بپردازد. در صورت استفاده از خدمات بیمه، در تهیه سرپائی دارو (مصرف در بیرون از بیمارستان) بیمار باید مبلغ هشتاد درصد ان را که برابر با 1.4- 1 میلیون تومان پرداخت نماید. با هماهنگی هائی  که با وزارت بهداشت انجام شده است، خوشبختانه  وزارت بهداشت به منظور حمایت و پشتیبانی از بیماران موافقت کرده تا مبلغ  80 درصد از فرانشیز تهیه دارو را بپردازد . مثلا در مورد ذکر شده در فوق، در ازای تهیه 40 گرم داروی IVIG به قیمت آزاد 7-5 میلیون تومان، مبلغ 5.6- 4 میلیون تومان توسط  بیمه پرداخت می شود، مبلغ یک میلیون و 100 تا 800 هزار تومان توسط وزارت بهداشت پرداخت شود و فقط  مبلغ 300 تا200 هزارتومان  توسط بیمار پرداخت می شود در اینجا لازم است از دکتر هاشمی وزیر بهداشت و دکتر دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو تشکر و قدرانی کرد.

بفرمائید علت این بیماری چیست و آمار مبتلایان کشورمان چقدر است؟
عامل ابتلا به این بیماری ژنتیکی است که یکی از مهمترین عواملی که باعث افزایش این بیماری می شود ازدواج های فامیلی است. ازدواج فامیلی در کشورهای خاورمیانه  بین 30 تا40 درصد و در عمان  تا60 درصد، در اروپا و امریکا کمتر از نیم درصد و در کشورهای اروپائی و  آمریکا  از هر 10 هزار نفر یک نفر مبتلا می شود. در کشور ما که 30تا 40 درصد ازدواج ها فامیلی وجود دارد ، میزان  فراوانی نقص ایمنی خیلی بیشتر از میزان ذکر شده (یک نفر  در 10 هزار نفر)  در اروپا و امریکا است.  در صورتی که پدر و مادر که با هم نسبت خویشاوندی دارند و هر دو ناقل ژن بیماری باشند، این احتمال وجود دارد که یک چهارم فرزندانشان  بیمار و یک چهارم سالم و یک دوم ناقل بیماری باشند. برای کاهش این بیماری باید به جامعه و پزشکان اطلاع رسانی شود تا در صورت ابتلای بیماری نقص ایمنی در خانواده ازدواج های فامیلی صورت نگیرد و حتما مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج انجام  گردد. یکی از برنامه آتی مرکز، راه اندازی کلینیک تشخیص قبل از تولد است  تا بتوانیم از ابتلا به این بیماری پیشگیری نماییم.

نقش مردم به ویژه هنرمندان و ورزشکاران در راستای کاهش این بیماری چیست؟
همه ساله 22 تا 29 آوریل که مصادف با سوم تا دهم اردیبهشت است هفته جهانی  نقص ایمنی نامیده  شده است . در این هفته در  تمام دنیا تلاش می شود تا از طریق رسانه ها، برگزاری سخنرانی ها و کنفرانس های علمی، سطح  آگاهی جامعه  افزایش یابد. خوشبختانه چند سال است که توانسته ایم در هفته جهانی نقص ایمنی فعالیت هائی در جهت افزایش سطح آگاهی جامعه انجام دهیم. در این راستا هنرمندان و رسانه ها  می توانند نقش مهمی در برگزاری برنامه ها و افزایش سطح آگاهی جامعه و جذب کمک های مردمی ایفا نمایند. در سال گذشته هنرمند برجسته کشورمان  حسین علیزاده و تیمشان برنامه ای برای نقص ایمنی جهانی اجرا کرده و در پایان سه تار خود را به مزایده گذاشت که به مبلغ 30 میلیون تومان خریداری شد و پول آن را به انجمن  بیماران مبتلا کمک نمودند.  

آقای دکتر ابوالحسنی بفرمایید چه زمانی با دکتر آشنا شدید و از شخصیت و اخلاق ایشان برایمان بگویید؟
من سال 83 وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شدم و مانند بسیاری از دانشجویان در آغاز مسیر تحصیل پزشکی علاوه بر مسائل آموزشی به پژوهش نیز علاقه داشتم. با گذشت چند ماه از ورود به دانشکده پزشکی که با اساتید مختلف از مراکز تحقیقاتی متعددی جلسات معرفی داشتیم، خوب خاطرم هست در همان اوائل فرصتی دست داد تا خدمت دکتر آقامحمدی رسیدیم که خیلی ویژه بود چرا که در همان جلسه اول متوجه ویژگی بارز ایشان که همان بها دادن به دانشجویان است شدم. این ویژگی را همواره در طول این 12 سال همراهی از آقای دکتر دیده ایم. ایشان همان ابتدا با علاقه ای مضاعف ما را با بیماری نقص ایمنی اولیه و الفبای پژوهش آشنا کرد و به ما آموخت که پژوهش از جمله موضوعاتی است که آشنایی با آن در اینکه پزشکی حاذق شویم نقش بسزایی دارد و همچنین متوجه شدیم که یک پزشک وظیفه ای فراتر از فقط صرفا درمان بیماران و دنباله روی بی چون و چرا از کتب مرجع دارد.
اگر چه اوایل در مراکز تحقیقاتی مختلفی مشغول شده بودم و با افراد بسیاری مواجه شدم که حتی ما را دلسرد می کردند و می گفتند که دانشجوی سال اول نباید به دنبال پژوهش باشد ولی دکتر آقامحمدی از همان ابتدا می گفت که دانشجو باید پژوهشگر و جستجوگر باشد و از پیشرفت دانشجو و حل سوالی با ایده خود دانشجو بسیار خوشحال می شدند و بر عکس از انفعال دانشجویان بسیار دلگیر می شدند. ایشان معتقد است که اگر ده ساعت زمان برای انجام کاری فرصت داریم باید 7 ساعت را برای تفکر و حل مساله اختصاص دهیم و سه ساعت باقیمانده را برای عمل برنامه ریزی کنیم.
کلاس های پزشکی 2 – 3 بعد از ظهر تمام می شد و ما تازه بعد از آن فرصت می کردیم که خدمت استاد برسیم و وقتی به بیمارستان مرکز طبی می رسیدیم می دیدیم که اتاق ایشان مملو از دانشجویان فوق تخصصی، رزیدنت ها و دانشجویان پزشکی پایه های مختلف و حتی دانشجویان دکتری تخصصی ایمونولوژی پایه بود که آقای دکتر برای همه به تناسب و با علاقه وافر وقت می گذاشتند و این موضوعی بود که برای ما به عنوان دانشجو بسیار تاثیر گذار بود. درب اتاق استاد همیشه به رویمان باز بود و استاد تا دیر وقت در بیمارستان می ماند تا فرصت به ما برسد و موضوعی را که می بایست مطالعه و آماده می کردیم خدمتشان ارائه دهیم. البته این موضوع در مورد بیماران هم صدق می کرد چرا که درب اتاق دکتر آقامحمدی برروی بیمارانی که از شهرستان برای درمان می آیند نیز باز است تا افرادی که از راه های دور می آیند حمایت های معنوی آقای دکتر را حس کنند و انگیزه مبارزه با این بیماری های ژنتیکی مزمن را داشته باشند به طوری که بسیاری از بیماران رابطه ای صمیمی با دکتر دارند و ما به عینه می دیدیم که آقای دکتر همیشه در تجویز دارو و آزمایشات تشخیصی برای بیماری توجه می کردند که آیا بیمار توان پرداخت هزینه آنرا دارد یا حتی علی رغم گرفتاری های فراوان پیگیری می کردند که آیا دارو در دسترس بیماران هست یا نه و در همین راستا همیشه در حال نامه نگاری با وزارت بهداشت و مراجع تصمیم گیر مختلف هستند تا برای بیماران شرایط بهتری فراهم نمایند. ویژگی دیگر دکتر آقا محمدی این است که فقط به مطالعه کتب مرجع کفایت نمی کنند و همواره به روز ترین مقالات علمی را دنبال می کنند و معتقد هستند که باید اندیشیدن را به دانشجویان آموخت نه اندیشه را و دانشجو باید به دنبال جواب سوال برود و تولید کننده علم باشد و برای ایجاد شرایط مساعد نباید منتظر عوامل خارجی بود بلکه باید خودمان شرایط را فراهم کنیم و هرگز از وضعیت فعلی راضی نباشیم و تلاش نماییم تا روند رو به رشدی داشته باشیم.

آقای دکتر شما فرمودید پزشکان ما از نظر آگاهی نسبت به این بیماری دچار کمبود هستند، تعداد متخصصان ما چقدر است؟
براساس یک برآورد علمی  و همچنین مطالعه وضعیت کشور های اروپائی پیشرفته، لازم است  به ازای هر500 هزار نفر یک متخصص ایمونولوژی و الرژی وجود داشته باشد.  بر این اساس در کشور ما باید 150 متخصص  باشد و با این آمار در حد استاندارد قابل قبول خواهیم شد. در حال حاضر 80 نفر فارغ التحصیل دررشته  ایمونولوژی و الرژی  در تهران و سایر استان ها و شهرستان  ها مشغول به کار هستند. ضرورت دارد یک ارتباط منسجم بین این پزشکان وجود داشته باشد که در راه اندازی شبکه کشوری نقص ایمنی مورد توجه قرار گرفته است.

برای پیشرفت پژوهش در کشور چه باید کرد؟
برای پیشرفت پژوهش در کشورعلاوه بر فراهم شدن زیر ساخت ها در کشور و ایجاد باور بر ضرورت پژوهش در تفکر و دیگاه تصمیم گیران کشور، باید روحیه  پژوهشگری را در دانشجویان  تقویت کرد. یک دانشجو زمانی می تواند یک پژوهشگر خوب باشد  که چند ویژگی مهم شامل پرسشگری، قبول نکردن حرف های بدون دلیل، برنامه ریزی، جدیت  و تلاش، انضباط کاری داشته باشد و مهمتر از همه فعالیت دست جمعی و گروهی را تمرین کرده باشد و روحیه تک روی در خود را از بین ببرد. یاد گیری نکات فوق با گذراندن چند واحد درسی و یا یک دوره آموزشی  حاصل نمی شود. روحیه کنکاش، جستجو و کار گروهی را  باید از دوران ابتدائی و عملا در دانش آموزان ایجاد کرد.  
نکته ای را که می خواهم اضافه کنم فراتر از ویژگی های ذکر شده برای یک استاد یا دانشجوی خوب است و آن منزلت والای  انسان  است.  اگر انسان  معرفت و درک کامل از کرامت و عزت  انسان  و جایگاه او در نظام هستی  پیدا کند دارای یک دید خاص  بزرگوارانه  می گردد.  
در این رابطه مولانا می فرماید، ای همه دریا چه خواهی کرد نم/ وی همه هستی چه می‌جویی عدم/ ای مه تابان چه خواهی کرد گرد/ ای که مه در پیش رویت روی‌زرد/ تاج کرمناست بر فرق سرت/ طوق اعطیناک آویز برت
انسان اگر به این عظمت و موجودیت خود وکرامتی که هستی برای او قائل است پی ببرد اسیر دنیا و وابستگی های دنیوی نمی گردد و عدم آگاهی از ارزش والای گوهر انسانیت، انسان را اسیر دنیا وابسته دنیا می کند و فرد را از گوهر انسانیت تهی می‌کند.
خویشتن نشناخت مسکین آدمی/ از فزونی آمد و شد در کمی/ خویشتن را آدمی ارزان فروخت/  بود اطلس خویش بر دلقی بدوخت

شما از جمله دانشمندان یک درصد هستید، در این رابطه هم برای ما توضیح دهید؟
دانشمندان یک درصد تافته جدا بافته نیستند چرا که افراد بسیار باسوادی هستند که جزو این گروه قرار نگرفته اند ولی از نظر علمی و اخلاقی در سطح بسیار بالایی قرار دارند و  تلاش های ارزنده ای  برای پیشرفت علم و پژوهش داشته  اند ولی نام آنان در این  لیست ابن مجموعه از دانشمندان  یک درصد جای نگرفته اند.

اخلاق را در جامعه پزشکی چطور ارزیابی می کنید؟
اخلاق در جامعه ی ما انگونه که باید باشد، نیست. می گویند افلاطون بر سر در آکادمی خود نوشته بود "هر کس هندسه نمی داند وارد نشود".  در مورد رابطه اخلاق با طب باید گفت  کسی که اخلاق نمی داند وارد مدرسه طب  نشود. سیستم بهداشت و درمان  کشور باید به گونه ای باشد که رابطه مالی بین پزشک و بیمار وجود نداشته باشد. هر چند تلاش های زیادی در جهت ارتقای فرهنگ،  سلامت و بهداشت می شود  ولی متاسفانه آنگونه که باید، کرامت انسان حفظ نمی شود و گاها شاهد رفتارهای دور از شان و کرامت انسانی در بیمارستان ها یا اورژانس ها  با بیمار ها هستیم.

رابطه استاد و دانشجو را چگونه ارزیابی می کنید؟
مهم این است که رابطه استاد و دانشجو بدور از رابطه ارباب و رعیتی  همانند یک رابطه ی مراد و مرید باشد، بعضی ها می گویند چرا دانشجویان دور ما جمع نمی شوند در جواب  باید گفت اگر شما برای دانشجو وقت بگذارید و ضمن یاد دادن به او اندیشیدن را نیز به او یاد بدهید و حقوق او را رعایت کنید، قطعا دانشجو  جذب شما می شود. من همیشه می گویم که استاد و دانشجو مثل دو کوهنورد هستند که با هم قله های متعددی را طی کرده اند ولی زمانی می رسد که استاد نمی تواند بیشتر بالا رود و می نشیند و از بالا رفتن  و صعود دانشجوی خود لذت می برد. اگر این مفهوم در جامعه به یک فرهنگ تبدیل شود خیلی از مشکلات ما حل خواهد شد.  پس بیاییم دنیا را فقط برای خودمان نخواهیم.

آقای دکتر ابوالحسنی از دستاوردهای علمی دکتر برای ما بگویید؟
به طور کلی پیشرفت و شکوفایی رشته نقص ایمنی اولیه در کشور را مدیون تلاش های شبانه روزی ایشان هستیم که در این زمینه طرح رجیستری شاخص ترین کار ایشان است که در خاورمیانه بی نظیر است و در سطح کشورهای آسیایی نیز بعد از ژاپن رتبه دوم را داریم و کشور ما را در عرصه این بیماری نسبت به کشورهای دیگر منطقه متمایز کرده است. گوشه ای از نتایج زحمات آقای دکتر انتشار بیش از 250 مقاله در  مجلات معتبر ایندکس شده  ISI  و یا Pubmed می باشد و همچنین ایشان جزء یک درصد برترین دانشمندان رشته ایمونولوژی بر اساس گزارش ESI هستند که ما در این زمینه فقط 2  نفر را در کشورمان داریم. ایشان همچنین جوایز متعدد در جشنواره های مختلف از جمله جشنواره ابن سینا، جشنواره رازی، جشنواره فرهنگستان علوم پزشکی، جشنواره علامه طباطبایی و جشنواره وزارت علوم در عرصه های مختلف کتاب تالیفی برتر، پژوهشگر برتر علوم پایه و بالینی، طرح پژوهشی یا مقاله برتر و نیز به عنوان رییس مرکز تحقیقاتی برگزیده کسب نموده اند.
دکتر آقا محمدی جوایز ارزنده بسیاری کسب نموده اند که در این فرصت مختصر، مجال عنوان همه آنها وجود ندارد ولی به نظر بنده مهمترین دست آورد ایشان تربیت نسل جوان پزشکان و محققین در زمینه نقص ایمنی است که قابل ارزش گذاری مادی نیست.

دکتر اخلاق را چطور به شما آموزش دادند؟
اینکه دانشجو نباید تک بعدی باشد را استاد در عمل به ما یاد دادند، وقتی استاد وقت جداگانه برای بیمار می گذارد و فقط جنبه ی درمان صرف بیماران را در نظر نگرفته و به کسب درآمد شخصی توجه خاصی ندارد و از وقت خود برای تربیت دانشجویان می گذارند، برای ما بسیار تاثیر گذار بوده و هست و همچنین در عرصه اخلاق نیز چنین بوده و همواره آقای دکتر به کرامت و شان انسانی توجه کرده و نگاه از بالا به پایین ندارند. ساده ترین و مقدماتی ترین کارها را نیز خودشان شخصا انجام می دهند و به زیردستشان تحمیل نمی کنند و همین رفتار استاد باعث شده دانشجویان وی که در دانشگاه های مختلف از جمله دانشگاه هاروارد، پنسیلوانیا و سایر دانشگاه های معتبر اروپایی و امریکایی هستند و همگی هم افراد برجسته ای هستند همچنان با آقای دکتر ارتباط داشته باشند.

آیا کار نیمه تمامی دارید؟
من همیشه یک دغدغه داشتم که در کنار تمام کارهایی که انجام داده ام تکمیل کننده است. نه تنها من بلکه تمام گروه ها اگر این کار را بکنند بسیار خوب می شود و آن هم این است که مسائل بیماری ها را به صورت فردی و دانشگاهی و شهری نبینیم بلکه در سطح ملی و کشوری نگاه کنیم. یعنی اگر قرار است دیابت حل شود فقط در سطح تهران و بیمارستان امام نباشد بلکه این مشکلی برای کل ایران در نظر گرفته شود که امیدوارم در برخورد با معضلات پزشکی دید جامع نگر داشته باشیم . آرزو دارم  طرح شبکه کشوری نقص ایمنی مسیر رشد و تکاملی خود را طی کند  و به  گونه ای باشد که اگر بیماری مبتلا به نقص ایمنی  در هر نقطه دور افتاده  کشور متولد شود این امکان وجود داشته باشد که بیماری او شناخته شود و تحت درمان قرار گیرد.  

آرزوی شما؟
آرزوی من این است که در ایران عقلانیت حاکم و روحیه کاوش تقویت شود و شرایطی ایجاد شود که افراد توانمند و با استعداد به جای مهاجرت به خارج از کشور، ایران را خانه خود بدانند و برای آبادی خانه شان تلاش نمایند.

چه توصیه ای برای طی مسیر بهتر به دانشجویان دارید؟
بهترین توصیه این است که همیشه اندیشه کنند و دید کاوش گرانه داشته باشند، سوال داشته و تیمی کار کنند و چیزی را بدون دلیل و چشم بسته نپذیرند، دیگران را قبول داشته و بپذیرند که دیگران می توانند ایراد ما را اصلاح نمایند.

از خانواده خودتان برای ما بگوئید، چند فرزند دارید آیا راه شما را ادامه داده اند؟
همسر من خانه دار و علاقمند به شعر و بحث های عرفانی است که گاهی در جلسات خانوادگی مثنوی خوانی داریم، دخترم فوق لیسانس مدیریت است و ازدواج کرده. دامادم هم فوق لیسانس سازه است و یک دختر زیبا به نام تبسم  دارند. پسرم مجرد است و در حوزه گرافیکی – اینترنتی فعالیت می کند؛ البته من علاقه داشتم پزشکی بخوانند ولی هرگز برای انتخاب مسیر اجبار نکرده ام./ق
خبرنگار: سمیه ذکایی
عکس: مهدی کیهان