دکتر دهقانی فیروز آبادی: ژن درمانی به روش کارتی سل، در سایه تلاش دانشمندان دانشگاه علوم پزشکی تهران پدید آمد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، روز شنبه در آیین رونمایی از فاز نخست پروژه درمانی کودکان مبتلا به سرطان خون گفت: دانشگاه علوم پزشکی تهران، نماد آموزش عالی و محلی برای به ثمر رسیدن کارهای بزرگ علمی است و لذا از این جهت قابل تقدیر است. تیمی که اکنون در دانشگاه مستقر شده، ضمن بهبود وضع آموزش، پژوهش و درمان به مسئله فناوری نیز به عنوان یکی از کلیدی ترین شاخص های توسعه توجه کرده و برای آن برنامه ریزی دارد.

وی به تولید 180 محصول فناور در دانشگاه اشاره کرد و گفت: تولیدات ما از مجموعه دانشگاه های صنعتی در حوزه سلامت بیشتر است و اکنون بسیاری از داروهای با تکنولوژی بالا آماده رونمایی است.

رئیس دانشگاه ضمن گرامی داشت یاد و خاطره دکتر کابلی، ایشان را فردی پیشرو در زمینه ارتباط دانشگاه و صنعت خواند و افزود: قطعا در دانشگاه علوم پزشکی تهران به دنبال علم نافع هستیم و در تلاشیم تا فناوری روز جهان، در خدمت مردم قرار بگیرد. معتقدم محصولات فناور باید به گونه ای باشد که به اقتصاد و درمان کشور کمک کند.

دکتر قناعتی، سپس به راه اندازی شهر علم و دانش شهید سلیمانی اشاره کرد و گفت: از سال گذشته زمینی در یافت آباد، برای استقرار شرکت های دانش بنیان در حال آماده سازی است که پس از اتمام، ظرفیت اسکان 500 شرکت استارتآپی را دارد. اکنون بسیاری از مراکز ما اشغال است و قطعا برای شرکت های جدید، نیازمند فضا هستیم. این مسله از لحاظ اقتصادی نیز بسیار مقرون به صرفه است، از این رو کمک کنید تا این شهر هرچه زود تر راه اندازی شود.

رئیس دانشگاه توانمندی ایران در تولید گیاهان دارویی را مسئله ای منحصر به فرد خواند و تصریح کرد: ایران از نظر داروهای سنتی و گیاهان دارویی نیز بسیار قوی است و دانشکده طب سنتی می تواند مرکزی برای توسعه این علم باشد لذا با برنامه ریزی صحیح می توانیم در این زمینه نیز ارز آوری برای کشور داشته باشیم.

وی با بیان اینکه "باوجود محدودیت ها، سیر حرکت دانشگاه، صعودی و رو به جلو بوده است" خاطر نشان کرد: فکر می کنم با مدد الهی کارهای علمی مهمی می توانیم انجام دهیم و این مسئله جز با حضور افرادی همچون دکتر حمیدیه در کشور قابل انجام نیست. نیروی انسانی دانشگاه، از پزشک، پرستار، محقق تا خدمات، بسیار بی نظیر هستند و توانستند تحولات بسیار بزرگی در کشور ایجاد کنند. همکاران دانشگاه، شاه بیت های علم و دانش هستند.

رئیس دانشگاه، فاکتور زمان و سرعت عمل را در تولیدات علمی بسیار مهم دانست و گفت: باوجود فشار و تهدید و توطئه های مختلف ما رو به جلو هستیم. همه باید کمک کنند تا مسیر رشد دانشگاه ادامه یابد. قطعا اشکالاتی در کشور وجود دارد اما خوشبختانه مردم شعور این را دارند که اعتراضات خود را دستاوردی برای دشمنان نکنند و ان شاءالله ایرانی آباد و مستقل در رده اول علمی خواهیم ساخت.

نخستین پیوند موفقیت آمیز کارتی سل

دکتر امیرعلی حمیدیه، رئیس بخش پیوند سلول های بنیادی مرکز طبی کودکان، تاریخچه ای از پیوند سلول های بنیادی کودکان در کشور ارائه کرد و گفت: نخستین بار این مرکز در سال 86 در بیمارستان شریعتی با 7 تخت راه اندازی و در ادامه به مرکز طبی کودکان منتقل شد. این روش قادر است، بیش از 70 نوع بیماری های صعب العلاج را از طریق پیوند سلول های بنیادی درمان کند.

وی سپس به ارائه گزارشی از مراحل توسعه ای مورد نیاز برای پیوند سلول های بنیادی پرداخت و گفت: با توجه به کمبودهایی که در سیستم بزرگسالان وجود داشت، در سال 94 تصمیم بر آن شد تا این بخش به مرکز طبی کودکان منتقل شود. مراحل ساخت و تجهیز بخش پیوند سلول های بنیادی انجام شد و انجمن خیریه نیز در کنار آن شکل گرفت. درمانگاه پیوند توسعه پیدا کرد و خدمات پیشرفته ای اتفاق افتاد. همچنین اولین بانک اهدا کننده غیرخویشاوند در کشور و بخش مراقبت های بعد از پیوند نیز راه اندازی شد.

دکتر حمیدیه افزود: ژن‌درمانی به روش کارتی‌سل‌تراپی، جدیدترین روش برای درمان سرطان در جهان است که با تلاش یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی به مرحله نهایی رسیده است. مدلی که تنها ۴ الی ۵ سال از به‌کارگیری آن در دنیا در کشورمان بومی‌سازی و به کار گرفته شد.

وی با بیان اینکه "مرکز طبی کودکان تنها مرکزی است که اقدام به جذب و تربیت فلوشیپ پیوند می کند"، خاطر نشان کرد: ژن درمانی به نوعی دست‌ورزی داخل سلولی با کمک علم و دانش سلول‌های بنیادی است. نزدیک به هفت سال زمان برد تا بعد از گذراندن مطالعات سلولی و مطالعات پیش‌بالینی روی حیوان و کسب مجوز و کد اخلاق از دانشگاه علوم پزشکی تهران، بتوان برای نخستین بار محصول ژن‌درمانی در کشور برای یک بیمار استفاده شود. پروژه ژن درمان در این مرکز کلید خورد و این اولین محصولی است که در این زمینه در حال استفاده است.

رئیس بخش پیوند سلول های بنیادی مرکز طبی کودکان با اشاره به مطالبه چندساله آینده مردم گفت: خدارا شاکریم که دانش در تمامی دانشگاه علوم پزشکی تهران بسیار توسعه پیدا کرده و اولین  کارتی سل تراپی در درمان سرطان خون، موفقیت آمیز در بخش پیوند خون انجام شده است.

دکتر حمیدیه در ادامه به ارائه گزارشی از مسیر درمانی آرمان، نخستین بیماری که از این طریق درمان شده است پرداخت و از همکارانی که در این بخش ها کمک کردند قدردانی کرد.

وی افزود: این روش از فناوری پیشرفته ای برخوردار است و من بسیار به آن اعتقاد دارم. امیدوارم خداوند همه همکاران عزیز را برای دانشگاه و کشور حفظ کند.

موفقیت در ژن درمانی به روش کارتی سل تراپی

ژن‌درمانی به روش کارتی سل تراپی جدیدترین روش برای درمان سرطان در جهان است که به همت اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران و با تلاش محققان یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی به مرحله نهایی رسیده است؛ فقط ۲ شرکت چندملیتی در جهان این روش درمانی را ارائه می‌کنند و این دانش در ایران با تلاش دانشمندان داخلی بومی شده است‌.

دانشمندان ایرانی اخیرا موفق شدند برای نخستین بار در کشور با استفاده از روش "ژن‌درمانی" سرطان خون را در یک بیمار درمان کنند. بیمار دریافت کننده یک کودک پسر پنج ساله مبتلا به سرطان خون نوع لوکمی لنفوبلاستیک حاد بوده که ۳ بار سابقه بازگشت یا عود بیماری داشته و به درمان شیمی درمانی رایج پاسخ نداده است.

این کودک به دلیل نداشتن دهنده مناسب برای پیوند سلول‌های بنیادی و مقاوم بودن به شیمی درمانی، کاندید ژن درمانی شد و بعد از گذشت بیش از ۲ ماه از تزریق سلول‌های CAR_T سل در شرایط بالینی مناسب بدون حضور سلول‌های بدخیم در خون مغز استخوان است.

برنامه جدی معاونت علمی حمایت از محققان

در این مراسم، دکتر روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، گفت: افتخار می کنم که امروز در این جمع حضور دارم و با خضوع و خشوع دست تمام محققین، پرستاران، بهیاران و خدماتی هایی که در این پروژه موثر بودند را می بوسم.

وی افزود: زمانی در کشور برای درمان سرماخوردگی به پزشکان هندی مراجعه می کردند اما امروز پیشرفته ترین کارهای علمی در کشور انجام می شود. اکثر مردم بر این باور هستند که ایران در حوزه سلامت، کشوری پیشرفته است و این جز در سایه دانشگاه علوم پزشکی تهران و دیگر دانشگاه های کشور به دست نمی آمد. بدون شک دانشگاه علوم پزشکی تهران یکی از افتخارات و سرمایه های ملی است و امیدوارم که خداوند به همه شما طول عمر و سلامتی بدهد.

دکتر دهقانی فیروز آبادی، خاطر نشان کرد: اینکه امروز در مورد درمان پیشرفته ای حرف می زدنیم که 10 سال پیش در کشور کمتر از 5 شرکت دانش بنیان به آن فکر می کردند، اما امروز 200 شرکت در این زمینه فعالیت می کنند، یک دستاورد بسیار مهم است. ورود تکنولوژی فناوری اطلاعات در حوزه پزشکی نوین و بحث داده ورزی بشر را به جایی رسانده که بتواند بیماری هایی که قبلا صعب العلاج بودند را درمان کند و این حرکت علمی که در دانشگاه علوم پزشکی تهران رخ داده یکی از دستاوردهای مهم در زمینه فناوری های نوین پزشکی است.

وی افزود: سلول درمانی، ژن درمانی و مهندسی بافت موضوعاتی هستند که به عنوان پزشکی پیشرفته در دنیا در حال توسعه است. محققان در جمهوری اسلامی هم در ۳۰ سال اخیر زحمات زیادی در این حوزه کشیدند و شاید اکنون با تلاش‌هایی که در هفت سال گذشته انجام شده بیشتر از هزار و ۵۰۰ محقق فعال در این حوزه‌ها کار می کنند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور تصریح کرد: اینکه درمان هایی در این سطح به برکت مغز های بالغ و آفریننده به کمترین قیمت در حال انجام است بسیار مهم و ارزنده است.  ژن درمانی در حوزه کودکان یک مزیت دیگر نیز دارد و آن احصاء زندگی برای آینده است. با توجه به اینکه عمده این صنعت بر مبنای علوم و توانمندی های داخلی شکل گرفته ارزش اقتصادی بسیار زیادی برای ما فراهم می کند.

وی گفت: این حوزه ها، ثروت آفرین هستند؛ بنابراین عمده ترین وظیفه معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان، بسترسازی و ایجاد فضا برای سرمایه‌گذاری علاوه بر حمایت‌هایی که انجام می شود، است.

دکتر دهقانی فیروز آبادی، این حوزه را اولین نیاز بشر دانست که می تواند ارز آوری زیادی برای کشور به همراه داشته باشد و تاکید کرد: در مورد حوزه ای حرف می زنیم که از نظر بازار مصرف، بسیار مورد توجه دنیاست. این حوزه خیر دنیوی و اخروی به همراه دارد لذا توسعه این مجموعه ها یکی از جدی ترین برنامه های ماست. معاونت علمی، برنامه جدی برای این حوزه و از سوی دیگر برنامه های زیر ساختی برای توسعه صادرات این کشور دارد. راه اندازی درمان های پیشرفته و مراکز درمانی پیشرفته برای توسعه گردشگری سلامت یکی از مهم ترین برنامه های معاونت علمی است.

وی سپس با اشاره به شهر علم و دانش شهید سلیمانی گفت: دکتر قناعتی به موضوع زیر ساخت 17 هکتاری اشاره کردند و قطعا معاونت علمی ریاست جمهوری نیز چراغ این مجموعه را روشن خواهد کرد اما روی صحبت من با خیرین و سرمایه گذاران باهوش این کشور است. آینده اقتصادی بر پایه سرمایه گذاری در این حوزه خواهد بود. بنده به شخصه اولین چراغ این حوزه را روشن می‌کنم و از خیرین و سرمایه گذاران که به فکر آینده هستند نیز دعوت خواهم کرد که به این حوزه ورود کنند.

معرفی مرکز تحقیقات سلول و ژن درمانی

مرکز تحقیقات سلول و ژن درمانی کودکان (در ابتدا مرکز تحقیقات سلول درمانی کودکان نامیده می شد) در جهت پیشبرد پژوهش و فناوری درحوزه‌ی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی در سال ۱۳۹۸ راه اندازی شده است. این مرکز در بیمارستان مرکز طبی، قطب علمی کودکان کشور واقع شده است و از جمله مراکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران است. هدف اصلی این مرکز فعالیت در حوزه‌ی ژن درمانی و سلول درمانی است. این مرکز از سال ۱۳۹۵ از طرف انجمن پیوند سلول‌های بنیادی خونساز اروپا (EBMT) به عنوان مرکز همکار کامل (Full member) شناخته شده است.