سلامتی،حق هر  انسانی است
 هر انسانی که متولد می شود،حقوقی دارد که یکی از آن ها «سلامت» است. هر انسانی، حق دارد سالم متولد شده و در طول زندگی، سلامت خود را حفظ  کرده و آن را بهبود ببخشد. هر انسانی حق دارد از نظر جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی سالم باشد و از یک زندگی پویا و بانشاط  بهره ببرد.

چه کسی مسئول سلامتی ماست
 شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که سلامت، این حق اساسی چگونه محقق می گردد؟ آیا دولت ها مسئول تامین و ارتقای سلامت مردم هستند یا مردم، خود باید برای بهبود کیفیت زندگی و بهره مندی از سلامت در طول زندگی خود بکوشند؟
پاسخ این است که سلامت، نیازمند تلاش دو جانبه "دولت" و "ملت" است. اگرچه نظام سلامت هر جامعه ای مسئول است و می کوشد تا زمینه را طوری فراهم سازد که همه مردم به بالاترین سطح "امید به زندگی با کیفیت" دست یابند. اما این کافی نیست و جامعه برای سالم بودن، به مشارکت مردم هم نیازمند است.
 "سلامتی" حقی است که جز با تلاش دولت برای ایجاد و توسعه عادلانه سلامت و تلاش مردم برای خواستن، توانستن و دانستن راه و رسم زندگی سالم محقق نمی گردد.

تحول در حوزه بهداشت
سیستم خدمات بهداشتی درمانی کشور ما تا امروز گام های ارزشمندی برای تامین سلامت جامعه و بهبود کیفیت زندگی مردم برداشته ولی زندگی امروزی، تغییرات سریع و بزرگ تری را می طلبد. بنابراین از سال 1393، تلاش برای توسعه «پوشش همگانی سلامت»و بهبود کیفیت زندگی همۀ مردم ساکن در جای جای کشورمان در قالب «طرح تحول سلامت در حوزه بهداشت» آغاز گردید.

سلامت برای مردم، با مردم و توسط مردم
پوشش همگانی سلامت فقط بیماران را مداوا نمی کند. بلکه یکی از اهداف آن، این است که مردم برای خودمراقبتی توانمند شوند. این نظام، همه مردم را برای ارتقای سلامت شان تشویق و توانمند می کند. زیرا در کنار تلاش های دولت برای تامین و ارتقای سلامت مردم، این خود مردم هستنـد که با انتخاب یک سبک زندگی سالم، می توانند وضعیت سلامت خود، عزیزانشان و جامعه شان را بهبود ببخشند. یک "نظام سلامت متکی بر مردم" به مردم اعتماد می کند و از آنها برای تغییر رفتارشان حمایت می نماید.

مشارکت مردم در سلامت خودشان
نظام سلامت، مشارکت مردمی را جدی گرفته و »برنامه ملی ترویج و توسعه خودمراقبتی« را تدوین نموده که در آن  توسعه ارتباط با خانواده ها، گروه های اجتماعی و شبکه های اجتماعی برای ارتقای سلامت مورد توجه قرار گرفته است.

چرا خودمراقبتی
چارۀ امروز ما ترویج »خودمراقبتی« است. خودمراقبتی یعنی اعمالی آگاهانه و هدف دار که افراد برای خود، فرزندان و خانواده شان انجام می دهند تا تندرست بمانند و از سلامت خودشان حفاظت کنند، از بیماری یا حوادث پیشگیری کنند و یا حتی از ناخوشی ها و بیماری های مزمن مراقبت کنند و بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان از خود محافظت نمایند.

سفیر سلامت
کارشناسان معتقدند که برای آموزش و توسعۀ خودمراقبتی، نیاز به تربیت یک »سفیر سلامت« در هر خانواده داریم؛ یعنی عضوی از اعضای خانواده که حداقل 8 کلاس سواد خواندن و نوشتن داشته باشد. سفیر سلامت بصورت داوطلبانه مسئولیت انتقال مطالب آموزشی را به اعضای خانواده اش بر عهده گرفته و از سلامت خود و عزیزانش مراقبت می نماید.

سفیر سلامت خانواده شما کیست
اگر شما هم مایلید گامی در تامین سلامت خود، اعضای خانواده و جامعه تان بردارید پیشنهاد می کنیم به نزدیک ترین پایگاه سلامت محل زندگی خود مراجعه کنید.
در پایگاه سلامت :
-  از شما به عنوان سفیر سلامت خانواده تان ثبت نام بعمل می آید. سپس راهنماهای ملی خودمراقبتی در اختیارتان قرار گرفته و در مورد نحوه استفاده از راهنماها آموزش می بینید.
-  پرونده الکترونیک سلامت برای شما و تمامی اعضای خانواده تان در نرم افزار سیب (سامانه یکپارچه بهداشت) تکمیل می شود. (فراموش نکنید هنگام مراجعه به پایگاه سلامت، کد ملی خود و اعضای خانواده تان را همراه داشته باشید.)
-  از خدمات رایگان سلامت برای تمام گروه های سنی کودکان، نوجوانان، جوانان، مادران باردار، میانسالان (زن و مرد) و سالمندان شامل واکسیناسیون، مراقبت از بیماری های واگیر و غیرواگیر، مراقبت سلامت روان، سلامت دهان و دندان، آموزش باروری سالم و ... بهره مند می شوید.
- در صورت لزوم برای دریافت خدمات رایگان مشاورۀ سلامت روان، مشاورۀ تغذیه و کنترل و مراقبت بیماری های واگیر و غیرواگیر توسط پزشک به مرکز سلامت جامعه ارجاع داده می شوید.
-  برای دریافت خدمات تخصصی تر به صلاحدید پزشکان و مشاوران تان به بیمارستان تخصصی ارجاع داده می شوید.
معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران امیدوار است با مشارکت و همکاری شما شهروندان گرامی بتواند کیفیت زندگی و رضایت و خشنودی از زندگی شما را بهبود بخشیده و امید به زندگی سالم و عاری از معلولیت را افزایش دهد.

منبع: واحد آموزش و ارتقای سلامت، معاونت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
تنظیم: مونا عدالت یار