به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم، در این مطالعه جهانی که جمعی از پژوهشگران ایرانی از جمله محققان وابسته به پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در آن مشارکت داشته اند، مجموع شیوع کم وزنی یا لاغری و چاقی و تغییرات آنها از سال 1990 تا 2022 برای بزرگسالان و کودکان و نوجوانان سنین مدرسه در 200 کشور و منطقه برآورد شده است. در این مطالعه از داده‌های 3663 مطالعه مبتنی بر جمعیت با 222 میلیون شرکت‌کننده استفاده شده که قد و وزن را در نمونه‌های نماینده جمعیت عمومی طی سه دهه گذشته اندازه‌گیری کرده اند.

مجموع بار منتسب شده به کم وزنی و چاقی در بیشتر کشورها افزایش یافته است که ناشی از افزایش چاقی است، در حالی که کم وزنی و لاغری همچنان در جنوب آسیا و بخش هایی از آفریقا رایج است. این مطالعه همچنین نشان می دهد که با وجودیکه میزان سوء تغذیه کاهش یافته است، هنوز هم در بسیاری از نقاط، به ویژه در جنوب شرق آسیا و جنوب صحرای آفریقا، یک چالش بهداشت عمومی محسوب میشود. در مورد ایران نیز با وجودی که شیوع کم وزنی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان طی این سه دهه کنترل شده ولی شیوع چاقی و اضافه وزن روند افزایشی در جمعیت داشته است.

از سال 1990 تا 2022، مجموع شیوع کمبود وزن و چاقی در بزرگسالان در 162 کشور در زنان و در 140 کشور در مردان افزایش یافته است. در حالیکه این آمار تنها در 11 کشور در زنان و در 17 کشور در مردان روند کاهشی داشته است. در سال 2022، شیوع تجمعی کم‌وزنی و چاقی در کشورهای جزیره‌ای در دریای کارائیب، پلی‌نزی و میکرونزی و کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا بالاترین میزان را داشت و شیوع چاقی در اغلب کشورها بیشتر از کمبود وزن بوده است.

زنگ خطر شیوع چاقی در کودکان و نوجوانان  در سنین مدرسه در بیشتر کشورهای جهان

در گروه سنی کودکان و نوجوانان، از سال 1990 تا 2022، مجموع شیوع لاغری و چاقی در بین دختران در پنج کشور و در بین پسران تنها در 15 کشور روند کاهشی داشته است و در بین دختران در 140 کشور و در بین پسران در 137 کشور افزایش یافته است. مجموع شیوع چاقی و لاغری در برخی از کشورهای جنوب آسیا مانند هند و پاکستان نیز بالا بود. در سال 2022، چاقی در کودکان و نوجوانان مدرسه‌ای شایع‌تر از لاغری در میان دختران 133 کشور و پسران 125 کشور بوده است. 

مداخلات تغذیه سالم که دسترسی به غذاهای مغذی را افزایش می‌دهد برای رفع بار باقی‌مانده کمبود وزن و در عین حال مهار و معکوس کردن افزایش چاقی مورد نیاز است. از جمله مداخلاتی که توسط سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد شده  اقداماتی برای حمایت از شیوه های تغذیه سالم از جمله ترویج، حفاظت و حمایت از شیردهی، تنظیم مقررات مربوط به بازاریابی مواد غذایی و نوشیدنی های مضر برای کودکان، ترویج سیاست‌های تغذیه مدارس، از جمله ابتکاراتی برای تنظیم فروش محصولات سرشار از چربی، قند و نمک در مجاورت مدارسریال تدوین سیاست های مالی و قیمت گذاری برای ترویج رژیم های غذایی سالم،  سیاست های برچسب گذاری مواد غذایی،  آموزش عمومی و کمپین های افزایش آگاهی برای رژیم غذایی سالم و ورز ش وتوین  استانداردهای فعالیت بدنی در مدارس و همچنین  ادغام خدمات پیشگیری و مدیریت چاقی در مراقبت های بهداشتی اولیه  هستند.

از دیگر اقدامات مورد تاکید سازمان بهداشت جهانی مبارزه با سوءتغذیه نیز مستلزم اقدامات چند بخشی در کشاورزی، حمایت اجتماعی و بهداشت، کاهش ناامنی غذایی، بهبود دسترسی به آب سالم و بهداشت و اطمینان از دسترسی همگانی به مداخلات غذایی است 

توضیح این که سوءتغذیه شامل تمامی اشکال لاغری، کوتاه قدی، کمبود وزن، کمبود ویتامین ها یا مواد معدنی، اضافه وزن و چاقی است. سوء تغذیه عامل نیمی از مرگ و میر کودکان زیر 5 سال است و چاقی می تواند باعث بیماری های غیرواگیر مانند بیماری های قلبی عروقی، دیابت و برخی سرطان ها شود.

این مطالعه که با همکاری سازمان  بهداشت جهانی انجام و در مجله پزشکی معتبر لنست منتشر شده است، تصویری جامع از وضعیت جهانی کمبود وزن یا لاغری و چاقی را ارائه می کند.