نخستین ها
دکتر عباس خان ادهم (اعلم الملک) استاد بیماری های داخلی و اطفال
برگرفته از کتاب نخستین ها: دکتر ادهم تحصیلات مقدماتی و متوسطه را در مدرسه لقمانیه تبریز گذراند و جهت ادامه تحصیل راهی فرانسه شد. در سال 1288 شمسی از دانشکده پزشکی پاریس مفتخر به دریافت درجه دکتری، جایزه پایان نامه و مدال علمی شد. وی ریاست اداره بهداری و فرهنگ آذربایجان را برعهده داشت. از اقدامات دکتر ادهم تاسیس دارالعجزه، کتابخانه و دارالتربیه تبریز، مدرسه متوسطه «محمدیه» مدرسه صنایع مستظرفه و تاسیس بیمارستانی به نام «احمدیه» بود. وی در سال 1313 همزمان با تدریس در دانشکده پزشکی به ریاست بیمارستان رازی تهران منصوب شد. دکتر ادهم به عنوان وزیر بهداری در دو کابینه عبدالحسین هژیر و محمد ساعد مراغه ای انتخاب و به فعالیت پرداخت.
نخستین ها/ دکتر علی فلاتی، استاد تشریح مرضی (آسیب شناسی)
برگرفته از كتاب نخستين ها: دكتر فلاتي، در دانشگاه ژنو به تحصيل در رشته پزشكي پرداخت. وي در سال 1300 شمسي از اروپا بازگشته، به سمت پزشك قانوني دادگستري تبريز انجام وظيفه كرده و چند سال بعد در تهران رياست اداره پزشكي قانوني وزارت دادگستري را عهده دار شد. دكتر فلاتي از طرف اداره كل بهداري به رياست قسمت بيماريهاي گوش و حلق و بيني انتخاب و به سال 1313 به سمت استادي در دانشكده پزشكي نايل آمد.
نخستین ها/ دکتر نصرت اله کاسمی، استاد بیماریهای همگانی و تجربی
برگرفته از كتاب نخستين ها: دكتر كاسمي طبيبي دانشمند، نويسنده، سخنور، اديبي كم نظير و از شاعران قصيده سراي زمان خود بود. كلاس هايش از دانشجويان موج مي زد. وي به سياست علاقه داشت و در مجلس شوراي ملي نماينده شد.
نخستین ها/ دکتر هوشنگ نظامی، استاد و مسئول کرسی فارماکولوژی و فارماکودینامی
برگرفته از كتاب نخستين ها: دكتر نظامي پس از تحصيل در دانشكده داروسازي پاريس و كار در داروخانه، كارخانه و آزمايشگاه هاي داروسازي و ميكروب شناسي اين شهر به ايران بازگشت و به درجه استادي كرسي داروشناسي دانشكده هاي پزشكي و داروسازي نايل آمد.
نخستین ها/ دکتر جهانشاه صالح، استاد و مسئول کرسی بیماریهای زنان
برگرفته از كتاب نخستين ها: دكتر صالح؛ پس از پشت سر نهادن سختي هاي فراوان در راه تحصيل طب به ايران مراجعت كرده و با رتبه دانشياري وارد دانشكده پزشكي شد و بر كرسي استادي بيماريهاي زنان تكيه زد. رياست بيمارستان وزيري، بخش جراحي بيمارستان زنان و آموزشگاه مامايي از جمله مشاغل اوليه او بود. او خدمات ارزنده اي به مردم اقصي نقاط ايران ارايه كرد.
نخستین ها
پروفسور یحیی عدل، استاد و مسئول کرسی جراحی عمومی
برگرفته از كتاب نخستين ها: اين بار سخن از مردي است كه نامش با هميشه تاريخ جراحي ايران پيوند خورده است. مردي كه به اعتراف اساتيد برجسته ايران، با ذهني روشن و چشماني نافذ با پنجه هايي قدرتمند و توانا و با كوله باري از تجربه و دانش و خاطره بر بلنداي هفتادساله جراحي ايران ايستاده است. پروفسور عدل را مي توان قهرمان اولين ها ناميد، چرا كه وي بسياري از اولين جراحي هاي شكم، قفسه صدري، مري، قلب، ستون فقرات، استئوسنتزها، شكستگي گردن ران و حتي بعضي جراحي هاي مغز و اعصاب را براي اولين بار در ايران انجام داده است. پروفسور عدل شاگردان بسيار در مكتب جراحي تربيت كرد و به قول ايشان، استادان قبل از من آن چنان درها را بسته بودند كه كسي فكر نمي كرد بتواند جراح شود. كاري كه من كردم اين بود كه اين درها را روي نسل آن روز باز كردم و نشان دادم كه هركس با استعدادي معمولي مي تواند جراح شود.
نخستین ها/ دکتر یوسف میر ایروانی، استاد کرسی جراحی بالینی دانشکده پزشکی
برگرفته از كتاب نخستين ها: دكتر مير نمونه انسانى سختكوش، فعال و پزشكى پركار بوده است، او با مدرك پزشكي وارد ايران شد، نخستين بيمارستان خصوصي تهران با نام نجميه را تاسيس كرد و به عنوان استاد جراحي باليني در بيمارستان هاي نظامي احمديه، وزيري و پانصد تختخوابي (بيمارستان امام خميني) مشغول به كار شد. دكتر مير در تدريس جراحي باليني بسيار سختگير و دقيق بود و در رعايت اخلاق پزشكي و خدمت به بيماران و مستمندان از هيچ كوششي فرو گذار نبود.
نخستین ها/ دکتر مهدی آذر، استاد و مسئول کرسی پزشکی بالینی بیمارستان رازی
برگرفته از كتاب نخستين ها: دكتر آذر علاوه بر مقام والايي كه در پزشكي داشت مردي اديب، نكته پرداز و خوش بيان بود. در جواني در مشهد، شاگردي اديب نيشابوري را كرده و مي گويد عربي را براي اين خوانده است كه از كتب طبي مثل قانون ابن سينا استفاده كند. به مقام استادي كرسي باليني پزشكي نايل آمد و مدتها رياست بيمارستان رازي را بر عهده داشت، همچنين در كابينه دكتر مصدق به سمت وزير فرهنگ منصوب شد.
نخستین ها/ دکتر عبدالحسین میرسپاسی، استاد روانپزشکی نوین در ایران
برگرفته از كتاب نخستين ها: دكتر عبدالحسين ميرسپاسي از بنيانگذاران روانپزشكي نوين در ايران به شمار مي رود كه با كمك به گسترش اين رشته، موجب سرافرازي اين مرز و بوم در سراسر جهان شده است. آثار و تاليفات ايشان از ديگر افتخارات اوست. همچنين نوآوري وي در ساخت دستگاه ايجاد غش مصنوعي در كشور تحسين برانگيز است. تاسيس درمانگاهي در تفرش، بيمارستان روانپزشكي ميمنت، بيمارستان آزادي از ديگر يادگاري هاي دكتر ميرسپاسي است، كه تختهاي آن هزاران بيمار دردمند را بهبود ميبخشد.
نخستین ها/ دکتر ابوالقاسم بختیار استاد جراحی صغیر، بیماریهای زنان و مامایی و علم تشریح
برگرفته از كتاب نخستين ها: دكتر بختيار نمونه انسانى بي نظير، فعال، بي پروا، داراي عقايد و برنامه هاي نو، مقاوم، سختكوش و پزشكى پركار بوده است كه تا حدود نود سالگى، همچنان به طبابت و خدمت به بيماران اشتغال داشته است، از اين رو روايت و داستان زندگى او در نوع خود كم نظير است. ويژگى بارز او شوق آموختن و دانستن بوده كه او را از بروجن تا نيويورك كشانده است. در طول يك قرن دكتر بختيار مسيرى را از دستفروشى و مغازه دارى تا معلمى و دانشجويى و پزشكى طى كرد، به معاونت آموزشى دانشكده پزشكى دانشگاه تهران رسيد و جراح ارشد شركت نفت ايران شد.