به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیمارستان مرکز طبی کودکان، حدیث جباری کارشناس روانشناسی بالینی بیمارستان در برنامه‌ای که به مناسبت هفته ملی جوانی جمعیت برای خانواده مراجعین مرکز طبی کودکان برگزار شد در مصاحبه با خبرنگار مرکز طبی کودکان رفتار در خانواده‌ تک فرزند و چند فرزندی را مقایسه کرد و از پیامدهای منفی در تربیت و آسیب‌های روانشناختی کودکان بدون خواهر و برادر و همچنین نکات مثبت رشد کودکان در خانواده‌های چند فرزندی و پرجمعیت گفت.

جباری شکل گیری هویت را از مهم ترین اهداف تحول روانی _اجتماعی در دوران نوجوانی دانست و افزود: هویت جستجو برای کشف و ساختن خود است و به تلاش فرد در گزینش و سامان دادن برای ارائه تصویری متمایز از خود به کار رفته است. افزون بر ویژگی شخصیتی افراد به عنوان یک پایگاه درونی ساختارهای بیرونی متعددی چون خانواده، گروه همسالان، دوستان نیز در شکل گیری هویت نقش موثرتری دارند .

وی ادامه داد: نتیجه‌ی مطالعات و تحقیقات در این زمینه نشان داده است زیر سیستم خواهر _برادری در دوران کودکی نقش تسهیل کننده‌ای در یادگیری مفاهیم شناختی و مهارت های زبان دارد. در واقع خواهر و برادرها اولین گروه همتای کودک را تشکیل می‌دهند و در این بافت از یکدیگر حمایت می‌کنند، از یکدیگر می‌آموزند و سبب تفویت مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی یکدیگر می‌شوند. در حالیکه تک فرزندان که زمان بیشتری را با والدین خود می گذرانند اغلب زود پخته می شوند و رفتارها و نگرش‌های بزرگسالان را نشان می‌دهند، آنها معمولا حس برتری اغراق‌آمیز، خودپنداره کاذب دارند و این احساس را پرورش می‌دهند که دنیا مکان خطرناکی است بویژه اگر والدینشان بیش از حد نگران سلامت آنها باشند. آنها ممکن است فاقد حس همکاری، علاقه اجتماعی رشد یافته و نگرش طفیلی داشته باشند و از دیگران توقع داشته باشند که از آنها محافظت کنند.

کارشناس روانشناسی بالینی افزود: درحالیکه تحقیقات نشان داده است که مولفه های امید به زندگی، تاب آوری، استقلال عاطفی، گرایش به سازگاری اجتماعی در خانواده‌های چند فرزندی نسبت به خانواده تک فرزندی بیشتر است . در تبیین این یافته‌ها باتوجه به اینکه اولین شریکان مادر دوران کودکی خواهر و برادرهای ما هستند و این رابطه طولانی‌ترین رابطه زندگی آدمی است می‌توان به نقش همشیران در رشد شناختی، عاطفی، اجتماعی همدیگر اشاره کرد و ازآنجایی که اوقات زیادی را باهم می‌گذرانند کیفیت تعاملات آنها می‌تواند در رشد کودک نقش مهمی ایفا کند. آنها در کنار یکدیگر در هزاران کار با هم تعامل می‌کنند و تعامل کردن را یاد میگیرند، در واقع یادمیگیرند چطور با دیگران تفاهم داشته باشند و با آنها کنار بیایند .

جباری اظهار داشت: چند فرزندان از احساسات، هیجانات و دیدگاه‌های دیگران درک بهتری دارند و مهارت‌های شناختی بیشتر و کنترل بهتری در مدرسه دارند و نشانه‌های کمتری از افسردگی و تنهایی و ناامیدی نشان می‌دهند.

از سوی دیگر والدین تک فرزند یا به دلیل ویژگی تک فرزندشان یا استفاده از مهارت‌های خاص والدگری مانند کنترل‌گری و توجه زیاد و حمایت زیاد زمینه بروز مشکلات درونی‌سازی را فراهم می‌کنند و این توجه افراطی والدین به این کودکان سبب تقویت غرور کاذب در فرزند می‌شود و توقعات او را در سطحی بالا می‌برد که تحمل شکست و ناکامی‌ها را برای وی در جامعه دشوار می‌کند .

وی در پایان گفت: رابطه خواهر و برادری رابطه عمیقی است که بسیاری از انسانها در زندگی تجربه‌اش می‌کنند. سلامت این رابطه نقش مهمی در خوشبختی و شادی افراد دارد که اگر در این رابطه دچار مشکل شوند ممکن است آثار و پیامدهای زیان بارش تا پایان عمر همراه فرد بماند که نقش والدین در ایجاد رابطه‌ی سالم بین فرزندان از طریق یادگیری و آموزش شیوه‌های صحیح فرزندپروری درست مانند تشویق و تنبیه صحیح و به جا، شیوه‌های صحیح قانون‌گذاری در خانه و ... بسیار مهم است.