نشست تخصصی استقرار پیشگام خدمات سلامت روان و مراقبت اجتماعی برگزار شد

گالری عکس

در این نشست که 19 بهمن 95 در سالن شورای دانشگاه برگزار شد، دکتر مجدزاده رییس موسسه ملی تحقیقات سلامت با اشاره به اهمیت سلامت روان تاکید کرد: باوجود اهمیت سلامت روان و بالا بودن شیوع بسیاری از اختلالات روانی، پوشش خدمات سلامت روان در کشور محدود است.  شیوه ارجاع بیماران مشخص نیست و سطوح مختلف پیشگیری و نیز ارتقای سلامت روان به‌صورت جامع تعریف نشده‌اند.
وی افزود: طرح حاضر که به‌منظور پاسخ به این کاستی‌ها به سفارش وزارت بهداشت تعریف‌شده و در موسسه ملی تحقیقات سلامت با همکاری سه دانشگاه علوم پزشکی کشور آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و کرمان اجرا می‌شود از ویژگی‌های آن مشارکت بین بخشی است که زمینه فعالیت‌های مشترک را در حوزه سلامت روان و سلامت اجتماعی فراهم می‌کند.
دکتر مجدزاده با بیان اینکه علاوه بر تعریف محتوای خدمت، بایستی گستره خدمت و کیفیت آن نیز افزایش یابد افزود: موسسه ملی تحقیقات سلامت براساس وظیفه سازمانی خود باید تلاش کند شواهد علمی را برای سیاست‌گذاری سلامت کشور فراهم کند. شواهد بر اساس منابع علمی موجود، پژوهش و استفاده از نظرات خبرگان فراهم می‌شود. این جلسات می‌تواند علاوه بر حمایت‌طلبی به برخورداری از دانش خبرگان (که ممکن است نانوشته باشد) کمک می‌کند تا کارها بهتر انجام شود.
وی این نشست را به‌نوعی گفتمان سیاستی در حوزه سلامت روان دانست و افزود: گفتمان سیاستی محلی است برای تضارب ارا و رسیدن به‌اتفاق نظر، تا طرح به بهترین نحو اجرا و در سطح ملی گسترش یابد.
سپس دکتر احمد حاجبی مدیرکل حوزه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، با اشاره به وضعیت سلامت روان و مشکلات حاصل از آن در دنیا گفت: براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 1990، 416 میلیون نفر مبتلابه افسردگی و اضطراب بودند که این رقم در سال 2013 به 615 میلیون نفر افزایش‌یافته است.
وی افزود: این سیر صعودی نشان می‌دهد  در این 23 سال، اختلالات روان به‌ویژه افسردگی و اضطراب یک و نیم برابر افزایش داشته است.
دکتر حاجبی به ارزیابی میزان توجه سیستم‌ها به حوزه سلامت روان و تخصیص منابع مالی به این حوزه پرداخت و گفت: میانگین بودجه‌ای که در دنیا، از حوزه سلامت به‌سلامت روان اختصاص می‌یابد حدود 3 درصد است. در کشور ما نیز این رقم حدود 3 درصد و معادل میانگین جهانی است درحالی‌که  کشورهای توسعه‌یافته بین 10 تا 15 درصد بودجه سلامت خود را به این امر اختصاص می‌دهند.
وی بابیان اینکه هرآنچه در حوزه سلامت روان هزینه می‌شود در اصل سرمایه‌گذاری است افزود: سازمان بهداشت جهانی معتقد است سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت روان  به توسعه و رشد اقتصادی کشورها کمک می‌کند. در حقیقت سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت روان، برای توسعه اقتصادی الزامی است و اگر دنیا در این زمینه سرمایه‌گذاری نکند جبران آن سخت است.
مدیرکل حوزه سلامت روان وزارت بهداشت، با اشاره به سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری که به‌سلامت روان به‌عنوان یک مقوله اصلی و غیرقابل‌انکار توجه شده است افزود: بیماری‌های حوزه سلامت روان سهم قابل‌توجهی از بار بیماری‌های کشور را  در سال 2010 به خود اختصاص می‌دهد و باید به آن توجه جدی شود.
دکتر حاجبی  به میزان شیوع اختلالات روان در کشور اشاره کرد و گفت: براساس آخرین پیمایش سلامت روان کشور، 12.5 میلیون نفر از جمعیت بین 15 تا 64 سال به‌نوعی از اختلالات روان رنج می‌برند که از این تعداد بیش از 4 میلیون نفر مبتلا به ناتوانی شدید و 270 هزار نفر مبتلابه اختلالات سایکوز هستند.
وی افزود: طی یک سال قبل از اجرای این طرح، از این 12.5 میلیون نفر مبتلابه اختلالات روان، تنها 4.4 میلیون نفر خدمت دریافت کرده‌اند و دو سوم این بیماران از هیچ خدمتی بهره‌مند نشدند و 2.4 میلیون نفری هم که خدمت دریافت کردند از حداقل استانداردهای لازم برخوردار بوده است.
در ادامه، دکتر بهزاد دماری، مدیر گروه مؤلفه های اجتماعی سلامت موسسه ملی تحقیقات سلامت و مدیر پروژه طرح پیشگام (پایلوت) به معرفی این طرح پرداخت و گفت: این پروژه در شهرستان اسکو، بردسیر و قوچان مورد و سه شهرستان شاهد به‌صورت پایلوت به اجرا درآمده است.
وی با اشاره به ویژگی های این طرح گفت: براساس سفارش وزارت بهداشت از حدود دو سال پیش مراحل طراحی طرح استقرار پیشگام خدمات سلامت روان و مراقبت اجتماعی آغاز شد و در آن نتایج تحقیقات متعددی که طی دو دهه گذشته در کشور انجام‌شده بود مورداستفاده قرار گرفت.
دکتر دماری، مشارکت بین بخشی 13 سازمان و وزارت خانه را از دیگر ویژگی‌های این طرح برشمرد و با اشاره به پیشینه آن گفت: برای بهبود شاخص سلامت روان در کشور باید از توان دستگاه‌های دیگر استفاده کنیم.
در ادامه این نشست، پس از تشریح خدمات و اقدامات این طرح شامل سه بسته «خدمات سلامت روانی اجتماعی پایه»، «خدمات تخصصی در قالب مرکز سلامت روان جامعه نگر و بخش روان‌پزشکی بیمارستان عمومی» و بسته «اقدام جامعه»  به ترتیب توسط دکتر احمد حاجبی، دکتر ونداد شریفی و دکتر بهزاد دماری، اعضای نشست به بحث و تبادل‌نظر پرداختند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر 8 ماه از مدت‌زمان اجرای آزمایشی این طرح در سه شهرستان موردنظر می‌گذرد افزود: قرار است در تابستان سال 1396 با دستیابی به پوشش حداکثری خدمات پیمایش بعد از مداخله در شهرستان‌های مذکور انجام‌شده و نتایج حاصل به‌منظور رفع نواقص طرح و تعمیم کشوری استفاده شود.

خبرنگار: سمیرا کرمی
عکس: سید میثم عطری