کارگاه سلامت معنوی در نظر و عمل برگزار شد

گالری عکس
در این کارگاه سه‌ساعته که 27 آذر 98 در سالن شورای حکیم برگزار شد، دکتر عبدالرحمان رستمیان معاون فرهنگی دانشگاه با اشاره به هدف از برگزاری کارگاه سلامت معنوی گفت: این کارگاه با همکاری گروه سلامت معنوی دانشگاه و فرهنگستان علوم پزشکی برگزار می‌شود. مسئولان و اساتیدی از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مراکز تحقیقاتی سلامت معنوی کشور و نیز گروه‌های مختلف دانشگاه مشارکت دارند تا مباحث مختلف سلامت معنوی را به بحث و اشتراک بگذاریم و درنهایت به الگوی مناسبی برای پیاده‌سازی سلامت معنوی در دانشگاه برسیم.

تاکید بر پیاده‌سازی سلامت معنوی در دانشگاه
معاون فرهنگی، با اشاره به ظرفیت دانشگاه در تولید شواهد علمی در زمینه تأثیر سلامت معنوی گفت: این دانشگاه مراکز تحقیقاتی و اساتید خوبی دارد که از آنان دعوت کردیم در این کارگاه سه ساعت شرکت کنند؛ تا افزون بر پیدا کردن راه‌های پیاده‌سازی سلامت معنوی، در عرصه پژوهش و تولید شواهد علمی مبنی بر تأثیر سلامت معنوی بر سلامت جسمی و دیگر ابعاد سلامت بحث و تبادل‌نظر کنیم.
دکتر رستمیان با اشاره به دستورات اسلام در ارتقا سلامت گفت: اسلام تأکید بسیاری در زمینه نقش خیرخواهی، بهبود روابط انسان‌ها و خودمراقبتی بر سلامت جسم و  همچنین تأثیر توکل، دعا و امید، در تاب‌آوری و تحمل سختی‌ها و بهبود بیماری‌های مزمن دارد. لذا سلامت معنوی علاوه بر تأثیر در پیشگیری، درمان و بهبود بیماری، ابعاد دیگر سلامت اجتماعی و روانی را نیز دربر می‌گیرد.

سلامت معنوی، وجه اشتراک حوزه و دانشگاه
سپس دکتر محمدحسین نیک‌نام عضو گروه سلامت معنوی، با تبریک روز حوزه و دانشگاه، سلامت معنوی را  یکی از دستور کارهای مشترک حوزه و دانشگاه دانست که می‌تواند ارتباط حوزه و دانشگاه را تقویت کند و افزود: تجلی ارتباط حوزه و دانشگاه، برگزاری نشست‌های سالانه‌ای است که با حوزه علمیه قم برگزار می‌شود و سلامت معنوی بهانه خوبی برای ارتباط حوزه و مسائل دانشگاهی است.
وی با اشاره به ملاقات گروه سلامت معنوی با مقام معظم رهبری گفت: ایشان معنویت را از موضوعات اصلی حوزه‌های علمیه  دانستند که در بعد سلامت به بخش پزشکی نیز مرتبط است.

 نقش معنویت و تاثیر آن بر سلامت
سپس دکتر سید علیرضا مرندی رییس فرهنگستان علوم پزشکی با ابراز خوشحالی از اینکه سلامت معنوی موردتوجه اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران قرارگرفته است افزود:  درگذشته‌های دور حکما  قبل از اینکه پزشک شوند به معارف اسلامی احاطه داشتند و باگذشت زمان، به دلیل دین زدایی غربی‌ها از علوم و دست گرفتن قدرت علمی، ارتباط پزشکی با مسائل اعتقادی کمرنگ شد و در کتاب‌هایی که آن‌ها تدوین کردند و ما می‌خوانیم نامی از خدا و دین برده نمی‌شود.
دکتر مرندی با اشاره به چگونگی افزودن سلامت معنوی به سه بعد دیگر سلامت جسم، روان و اجتماعی در سازمان بهداشت جهانی گفت:  باوجوداینکه سازمان بهداشت جهانی بعد معنوی را در سال 1362 پذیرفت اما تصویب و گنجاندن آن در مقدمه مربوط به تعریف سلامت، سال‌ها طول کشید و درنهایت در سال 1377 اتفاق افتاد.
وی  افزود: باتوجه به اینکه  معنویت در کشورهای مختلف معانی مختلفی دارد هر کشور بر مبنای مسائل فرهنگی و اجتماعی  خود سلامت معنوی را تعریف و اعمال کرد. اروپایان در معاهده کپنهاک به نقش سلامت معنوی در جامعه و افراد پرداختند و امریکایی‌ها هم به تحقیقات گسترده و تدوین کتاب‌ها و مقالات بسیاری پرداختند و از سال 2001 سلامت معنوی در دانشگاه‌های این کشور تدریس می‌شود.
دکتر مرندی بابیان اینکه اغلب غربی‌ها سلامت معنوی را در ارتباط با دین نمی‌دانند افزود: بااین‌وجود آلکسیس کارل فیزیولوژیست، معتقد است دعا و نماز قوی‌ترین نیرویی است که انسان می‌تواند در زندگی و پیشبرد همه امور از آن استفاده کند.
رییس فرهنگستان علوم پزشکی، معنویت را در معارف اسلامی زیربنای اعتقادات، اخلاقیات و پایه سلامت جسم و روح دانست و گفت: در فرهنگستان علوم پزشکی با تشکیل گروه سلامت معنوی از 10 سال پیش در این زمینه کار می‌شود و در حال حاضر ارتقا سلامت معنوی در انسان از بدو و حتی قبل از تولد، در دستورکار گروه سلامت معنوی فرهنگستان قرارگرفته که چطور با آموزش والدین فرزندان با سلامت معنوی تربیت کنیم.

ایران و دغدغه پیاده سازی سلامت معنوی
سپس دکتر مهدی عباس زاده معاون امور پژوهشی و آموزشی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در سخنانی بر لزوم توجه به‌سلامت معنوی تأکید کرد و گفت: سلامت معنوی بحث جدیدی است و غربی‌ها نیز در این زمینه خیلی جلوتر از ما نیستند و دغدغه این موضوع را در میان کشورهای اسلامی، بیش از همه ایران دارد.
در ادامه دکتر چراغی مدیرگروه سلامت معنوی دانشگاه، در سخنانی با تاکید بر اهمیت سلامت معنوی در نظام سلامت، از اساتید خواست در این گروه مشارکت کنند تا سلامت معنوی را به سرانجام برسانند.

پس از آن شماری از اساتید صاحبنظر دانشگاه درخصوص سلامت معنوی و پیشبرد اهداف آن در دانشگاه به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.

اجازه دهیم دانشجویان پرسش‌های خود را مطرح کنند
در ادامه دکتر کریمی رییس دانشگاه، بابیان اینکه سلامت معنوی بحث جدی و قابل‌طرحی در دانشگاه است گفت: من متخصص مباحث نظری نیستم اما با توجه به رشته خودم، می‌دانم قلب تغذیه تمام بدن را برعهده دارد و ارگان‌های دیگر بدن بسیار تحت تأثیر قلب سالم هستند و جالب اینکه  قلب عضوی  است که خداوند در قران نیز از آن یاد می‌کند.
وی افزود: در طول این سال‌ها قلب‌های بسیاری را جراحی کرده و  از نزدیک دیده‌ام و این کارگاه یادآوری خوبی است که به بعد دیگر قلب نیز توجه شود. قلب نیز مانند کلمه مادر واژه عجیبی است و بار معنوی بسیاری دارد و هیچ مترادفی را نمی‌توان برای این واژگان پیدا کرد.
رییس دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود با تبریک روز حوزه و دانشگاه گفت: هرچند که یک‌بار، درباره این خاطره صحبت کرده‌ام اما لازم می‌دانم در این جلسه نیز بار دیگر به آن اشاره‌کنم تا از آن نتیجه‌ای بگیرم. من 45 سال پیش، در ماه‌های اولی که به دانشگاه تهران آمده بودم برای نخستین بار با شهید مفتح و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مسجد جاوید خیابان شریعتی ملاقات کردم. شب شهادت امام صادق (ع) بود و در آن زمان شهید مفتح ممنوع المنبر بودند و آیت‌الله خامنه‌ای که جوانی حدود 35 ساله بودند، سخنرانی کردند. پس‌ازآن در مساجد مختلف پای سخنرانی آقایان نشستم و در جلسات بعدی با آقای مطهری آشنا شدم.
وی با اشاره به هدف خود از ذکر این خاطره گفت: آنچه من در این سخنرانی‌ها دیدم این بود که، سخنرانان به‌راحتی خود را در معرض دانشجویان و سؤالات آنان قرار می‌دادند و به‌نوعی خود را متولی پاسخ به جوانان دانشجوی آن زمان می‌دانستند. آنچه از سخنرانی‌های مساجد مختلف شهید مطهری به یاد دارم اینکه وقتی از منبر پایین می‌آمدند دانشجویانی را برای بحث پیدا می‌کردند که مسئله‌دار باشند و نه دانشجویان کم مسئله و بی مسئله؛ لذا فکر می‌کنم امروز نیز دانشگاه به وجود همچنین فضایی نیاز دارد.
دکتر کریمی، بابیان اینکه باید اجازه دهیم دانشجویان سؤالات خود را مطرح کنند افزود: باید  فضای بحث را در دانشگاه ایجاد کنیم. در سخنرانی‌های آقای مطهری دختران بی‌حجاب بدون محدودیت وارد می‌شدند و معمولا بسیاری از آنان در جلسات بعدی باحجاب می‌شدند. لذا باید اجازه دهیم مباحث فرهنگی در دانشگاه بحث و بررسی شود.
رییس دانشگاه، در پایان سخنان خود،  از دکتر رستمیان  که زمینه این بحث را در دانشگاه فراهم کردند تشکر و ابراز امیدواری کرد، در آینده شاهد جلسات بیشتر و پربارتری در این زمینه باشیم.
خبرنگار: سمیرا کرمی
عکس: مهدی کیهان