آنوریسم مغزی

آنوریسم مغزی چیست
آنوریسم مغزی عبارت است از اتساع (باد کردن) یا بیرون زدگی دیواره سرخرگ مغزی در اثر ضعف دیواره که سبب برجستگی و ایجاد حباب می شود. آنوریسم ها ممکن است پاره شده و سبب خوریزی مغزی گردند. این اختلال ممکن است در اثر بیماری هایی که دیواره عروق خونی را ضعیف کرده یا آسیب می زنند، ایجاد شود برخی از علل آن عبارتند از:
- ضربه به سر، عفونت، استفاده از داروهای روانگردان مثل کوکایین یا آمفتامین
- فشار خون بالا، مصرف الکل
- بیماری های خونی مثل هموفیلی، آنمی، داسی شکل
- بیماری های کبدی، اختلالات عروق مادرزادی
- مصرف داروهای رقیق کننده خون، کشیدن سیگار
 - بیماری های کلیوی مثل کلیه پلی کیستیک
- بیماری های بافت همبند

 علائم بیماری
در مورد آنوریسم هایی که پاره نشده است. علایم به سایز و سرعت رشد آنوریسم بستگی دارد. آنوریسم های کوچک و بدون تغییرات معمولا علائمی ندارند. آنوریسم هایی که به صورت مداوم رشد می کنند می توانند موجب  افزایش فشار داخل مغز شده منجر به بروز علائم زیر گردند.
- ضعف و کرختی در بازو و ساق پا، اختلالات بینایی و تکلم و حملات تشنجی
اگر خون از آنوریسم نشت کند و یا آنوریسم پاره شود، علائم بیماری به شکلی حادتر و شدیدتر بروز می کند. این علائم عبارتند از:
- سردرد شدید و ناگهانی همراه با تهوع و استفراغ
- ضعف و بی حسی صورت، بازو، ساق پا خصوصا یک طرف بدن
- اختلال در راه رفتن و یا اختلال در حرکت بازو و ساق پا
- گییجی ناگهانی، اختلال تکلم یا ادراک، تغییرات شخصیتی
- اختلال بلع
- فقدان تعادل و هماهنگی و گیجی، ترس از نور و سسفتی گردن
- احتمال بروز سکته مغزی
- افت شدید هوشیاری و کما

راه های تشخیصی
- CTA-  (آنژیوگرافی تومورگرافی کامپیوتری) در این روش از ماده رنگی و CT scan برای گرفتن تصاویر از عروق مغزی استفاده می شود.
- Mra(آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی) این روش از طریق دستگاه Mra انجام می شود.
- آنژیوگرافی مغز: در این روش با یک کانتر از طریق عروق ناحیه گردن به داخل عروق مغز وارد شده سپس ماده رنگی تزریق و تصویر XRAY گرفته می شود. این روش در حال حاضر دقیق ترین شیوه بررسی آنوریسم است.

راه های درمانی
آنوریسم های بسیار کوچک و در محل خاص که احتمال پارگی آن کم است معمولا نیاز به درمان خاصی ندارند. بر اساس سایز و محل آنوریسم درمان ها شامل موارد زیر می باشد:
- درمان آندوواسکولار آنوریسم یا فنر گذاری:  (COILNG)در این روش یک کانتر به داخل عروق مغز از طریق شریان های محیطی وارد می شود و یک وسیله شبیه فنر داخل آنوریسم گذاشته می شود تا جریان خون به داخل آنوریسم را قطع نماید.
- استفاده از روش کلیپ گذاری: در این روش یک کلیپ در قسمت پایه آنوریسم قرار داده می شود. این کلیپ از ورود خون به آنوریسم ممانعت می کند.
بسته به محل و نوع آنوریسم و شرایط عمومی بیمار یکی از این دو شیوه مداخله انتخاب می شود.
مراقبت های پس از جراحی         
- بررسی محل برش جراحی از نظر عفونت و روند التیام زخم.
- تعویض پانسمان با توجه به نظر پزشک تا زمانی که زخم عاری از ترشحات شود و پس از آن محل عمل باز گذاشته می شود.
- سیگار کشیدن التیام زخم را به تاخیر می اندازد بنایراین اکیدا پیشنهاد می شود سیگار ترک شود.

فعالیت
در صورت بروز عوارضی مثل عدم حرکت پا و یا ضعف اندام ها بیمار بایستی برنامه فیزیوتراپی به طور مداوم داشته باشد.
از وسایل کمک حرکتی مانند واکر استفاده شود.
از باند کشی جهت بانداژ متناوب اندام تحتانی حتما در بیمارانی که قادر به حرکت عضو نیستند استفاده شود.
استفاده از روش های کاهش اضطراب در بیمار مانند گذاشتن موسیقی ملایم
در بیمارانی که دچار بی حسی در نواحی مختلف بدن شده اند، از قرار دادن اشیا یا ظروف داغ در کنار بیمار خودداری شود.
برای پیشگیری از زخم بستر در صورت امکان از تشک های مواج استفاده شود و هر 3 ساعت تغییر پوزیشن داده شود.
در صورت ایجاد زخم بستر، در صورت امکان حتما از پانسمان های جدید استفاده شود
در مورد بیمارانی که دچار نقص بینایی شده اند، وسایل مورد نیاز بیمار حتی الاامکان در دسترس باشند یا در محل هایی که قبلا توسط بیمار شناخته شده باشد قرار گیرند.
مراقب علائم تشنج باشید و در صورت بروز علائم تشنج به مراکز درمانی مراجعه شود.
رانندگی، حضور در ارتقاع و یا فعالیت با دستگاه های خطرناک و شنا کردن تا هنگام اجازه پزشک معالج ممنوع است.

علائم هشدار دهنده
هر گونه تغییر در علائم حیاتی، مخصوصا فشار خون
هر گونه تغییر در سطح هوشیاری مانند خواب آلودگی، سردرد شدید، کند شدن حرکات دست و پا و بدتر شدن حس های بیمار خصوصا در صورت، ساق پا و بازو
- اختلالات حرکتی
- اختلال تعادل
- سفتی گردن
- اختلال تنفس
منبع: بیمارستان سینا، دانشگاه علوم پزشکی تهران
تولید: مونا عدالت یار