انجام جراحی پیوند قرنیه مصنوعی دندانی ـ استخوانی در بیمارستان فارابی

 

به گزارش روابط عمومی بیمارستان فارابی، این جراحی پیشرفته روز پنجشنبه 5 دی 98 به وسیله دکتر مهران زارعی قنواتی، فوق تخصص قرنیه، دانشیار گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران باهمکاری دکتر سید علیرضا پرهیز، فوق تخصص جراحی فک و صورت و دکتر مهرداد شروقی، متخصص بیهوشی، اعضای هیئت علمی دانشگاه، انجام شد.

دکتر مهران زارعی قنواتی درباره این جراحی گفت: بیمار ما خانمی 43 ساله است که به علت ابتلا به سندروم استیونس- جانسون، یک نوع حساسیت نادر دارویی،دچار کدورت قرنیه دو طرفه شده و بینایی خود را از دست داده بود. در معاینه قبل از عمل، خشکی شدید چشم و چسبندگی پلک ها به سطح قرنیه و کراتینیزه شدن سطح قرنیه دیده می شد.

وی اضافه کرد: برای بیمارانی که خشکی چشمی به این شدت دارند، پیوند قرنیه طبیعی به سرعت از بین می رود و موثر نخواهد بود. حتی بسیاری از انواع قرنیه مصنوعی را هم در این بیماران نمی توان استفاده کرد و بهترین عمل جراحی برای بیماران مبتلا به سندرم استیونس- جانسون و موارد دیگری مثل پمفیگوئید چشمی، سوختگی های شیمیایی شدید و تراخم استفاده از تکنیک OOKP یا پیوند قرنیه مصنوعی دندانی ـ استخوانی است.

دکتر زارعی قنواتی در مورد تکنیک OOKP این طور توضیح داد که پیوند قرنیه مصنوعی با استفاده از بافت دندان یک روش درمانی پیشرفته برای درمان نابینایی است که در حدود 10مرکز چشم پزشکی دنیا ارائه می‌شود و خوشبختانه از امروز شاهد انجام این جراحی در بیمارستان فارابی به عنوان تنها مرکز ارائه دهنده این خدمت در ایران خواهیم بود.

وی با بیان اینکه پیوند قرنیه طبیعی، به عنوان روش درمان بخش عظیمی از نابینایی های ناشی از کدورت قرنیه، در گروهی از بیماران و به رغم انجام پیوندهای مكرر موفقیت آمیز نیست، اظهار داشت: هنگام وجود خشکی چشم شدید همراه با آسیب پلک‌ها، آسیب گسترده سلول‌های بنیادی قرنیه که سلول‌های پوسته خارجی قرنیه را می‌سازد، در صورت وجود التهاب شدید، وجود عروق خونی در قرنیه و سابقه رد پیوند تکرار شونده چاره‌ای جز استفاده از قرنیه مصنوعی وجود ندارد.

به گفته دکتر زارعی قنواتی عمل جراحی پیوند قرنیه مصنوعی دندانی در دو مرحله انجام می‌شود که مرحله اول شامل برداشتن دندان نیش همراه با مقداری از استخوان فک اطراف و برش دادن آن است. سپس سوراخی با قطر 5/3 تا 5/4 میلیمتر در این لایه برش خورده، حفر و استوانه اپتیکی ویژه ای در آن قرار داده می‌شود. این قطعه را به مدت سه ماه زیر پلک پایین چشم مقابل جاسازی می کنند تا یک بافت عروقی اطرافش تشکیل شود. همچنین در این مرحله روی قرنیه بیمار با بافت مخاط دهان پوشانده می شود. 

وی با تاکید بر نقش ویژه و مهارت و دانش مثال زدنی دکتر علیرضا پرهیز جراح فک و صورت و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در موفقیت این مرحله از عمل جراحی، می‌افزاید: در مرحله دوم ترکیب قرنیه و دندان که اطراف آن بافت همبند رشد کرده است را با ایجاد برش روی پلک خارج می‌کنیم.سپس با ایجاد برشی در مرکز قرنیه بیمار، مقداری از استوانه داخل چشم و ترکیب دندان و قسمت خارجی استوانه روی قرنیه قرار می‌گیرد و به عنوان پروتز قرنیه چشم عمل خواهد كرد.

دانشیار گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره تاریخچه این تکنیک گفت: این روش در اوایل دهه60 میلادی توسط  جراح چشم پزشک ایتالیایی، پروفسور بندیکتو استرامپلی Benedetto Strampelli ابداع شد ولی به علت دشواری و پیچیدگی، مراکز محدودی در دنیا این جراحی را انجام می دهند. یکی از با تجربه ترین جراحان در انجام عمل OOKP پروفسور کریستوفر لیو Christopher Liu  است که زحمات زیادی در پیشرفت و آموزش این تکنیک در جهان کشیده اند و من در انگلستان نزد وی آموزش دیدم. 

دکتر زارعی قنواتی در مورد هزینه این جراحی نیز گفت: هزینه انجام این عمل در انگلستان برای دو مرحله جراحی حدود 70هزار پوند است ولی در این بیمار تیم جراحی هزینه ای دریافت نکردند. 

وی همچنین به مشکلاتی که به واسطه تحریم ها برای تهیه لنز استوانه ای وجود داشت اشاره کرد و  گفت: هزینه لنز این قرنیه مصنوعی توسط مهندس دشتبان مدیرعامل محترم  شرکت آیبک طب (نمایندگی شرکت هویا) تامین و به بیمار اهدا شد که جادارد از ایشان به خاطر حل مشکل هزینه و تامین لنز بیمار قدردانی کنم.

دكتر زارعی قنواتی در پایان با تاکید بر اینکه انجام این جراحی بدون همکاری اعضای تیم پیوند امکان پذیر نبود از حمایت دکتر محمد ناصر هاشمیان ریاست محترم بخش قرنیه و دکتر ارش میرمحمد صادقی، معاون درمان بیمارستان فارابی، شمشادی سرپرستار و پرستاران و کارشناسان اتاق عمل و بیهوشی اتاق عمل 2 بیمارستان که در انجام اين جراحی 4ساعته مشاركت داشتند، تشکر کرد.