یادی از بزرگان سفرکرده: مرحوم دکتر حسن فرسام؛ استاد علم و اخلاق
ورود دکتر حسن فرسام به رشته داروسازی حاصل یک اتفاق بود، ولی چنان استعداد و پشتکار بینظیری از خود نشان داد که از چهرههای درخشان این عرصه شد. او علاوه بر اخذ عالیترین مدارک درزمینهٔ شیمی دارویی، در رشتههای انگلشناسی، مالاریاشناسی و علوم آزمایشگاهی نیز تحصیل کرده است. نیمقرن حضور ارزشمند این استاد گرانقدر در دانشگاه علوم پزشکی تهران، برکات زیادی برای دانشگاه و کشور به ارمغان آورده است. وی علاوه بر انجام تحقیقات بسیار و کسب عناوین مختلف همچون استاد نمونه کشوری و پژوهشگر برتر، در پرورش چند نسل از تأثیرگذارترین افراد حوزه دارویی کشور نقش اساسی ایفا کرده است. همچنین بهعنوان مشاور ادواری سازمان جهانی بهداشت در طب سنتی و گیاهان داروئی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی ایران، عضو گروه واژهگزینی پزشکی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، عضو انجمن دانشمندان علوم داروئی آمریکا، عضو جامعه پژوهشگران گیاهان دارویی آلمان و چندین انجمن داخل کشور خدمات بینظیری را به ایران و دیگر کشورهای جهان ارائه کرده است. در این میان، فعالیتهای ارزشمندی نیز درزمینهٔ تاریخ داروسازی و اخلاق داروسازی در کارنامه حرفهای او به چشم میخورد.
استاد نمونه یا غیر نمونه باید تربیت اخلاقی داشته باشد. کسی که آموزش می دهد، حتی استاد آموزشی هم نباید بین دانشجوها تبعیض قائل شود. یک استاد باید با دانشجو پرسش و پاسخ داشته باشد، با وی پدرانه رفتار کند. همچنین آموزش استاد باید به نحوی باشد که هدف را به دانشجو منتقل کند. اگر دانشجو متوجه مسئلهای نمی شود، دلیلش را از دانشجو بپرسد، اگر دانشجو نمره بد گرفت باید چرایی آن را بداند. مسئله مهم آن است که دانشجو نباید چیزی را حفظ کند، بلکه باید یاد بگیرد تا بتواند دانسته خود را به کار ببرد. من درباره اخلاق کتابی زیر چاپ دارم. درمجموع، همه حرفه ها اخلاق دارند و داروسازی هم اخلاق حرفه ای دارد. خلاصه می کنم، ما درباره اینکه اخلاق چیست و اخلاق داروسازی کدام است، تعریف داریم. بهعنوانمثال، اگر داروساز در داروخانه کار می کند، چه مواردی را باید رعایت کند. باید از بیمار مراقبت دارویی بکند و او را حفاظت بکند و همچنین سبک زندگی بیمار را بداند. بهعنوانمثال، به کسی که بیماری قند دارد، نباید بی توجه به آن دارو تجویز کرد. باید با فردی که این موارد را رعایت نمیکند، بحث کنند و او را متوجه کنند که اگر این کار انجام نشود اشتباه کاری آنهاست. همه اینها اخلاقی است و اخلاق قانون نیست. اگر قانون را اجرا نکنید جریمه می شوید ولی با رعایت اخلاق، شما ارزشهای خود و نوع رابطه ای که با مردم دارید را نشان می دهید. پزشکان هم باید اصول اخلاقی را رعایت کنند. متأسفانه برخی پرستارها در بیمارستان ها با بیمار بسیار بد حرف می زنند و پرستارهای خوبی نیستند. البته بیشتر آنها باوجود سختی کار و حقوق کم بسیار شایسته و انسانی کار میکنند.
مصاحبه مرحوم دکتر فرسام در تاریخ شفاهی دانشگاه
نظر دهید