تلویزیون اینترنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران

بیرون زدگی دیسک و زمان مناسب برای جراحی

دیسک کمر و درد سیاتیک از شایع‌ترین مشکلات ستون فقرات هستند که می‌توانند زندگی روزمره افراد را تحت تأثیر قرار دهند؛ دکتر پرهام طالبیان، متخصص ارتوپدی و فلوشیپ جراحی ستون فقرات بیمارستان سینا، با اشاره به شیوع بالای بیرون‌زدگی دیسک گفت: دیسک‌ها ساختارهایی بالشتک‌مانند هستند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و نقش مهمی در حرکت و جذب فشار ایفا می‌کنند. تا زمانی که این دیسک‌ها عملکرد طبیعی خود را حفظ کنند، مشکلی ایجاد نمی‌شود، اما در صورت پارگی دیواره دیسک و خروج ماده ژلاتینی آن به داخل کانال نخاعی، بیرون‌زدگی دیسک رخ می‌دهد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر طالبیان افزود: علائم بیرون‌زدگی دیسک بسته به شدت و جهت آن متفاوت است و می‌تواند از درد تیرکشنده‌ای که از کمر به اندام تحتانی منتشر می‌شود (درد سیاتیکی) تا گزگز، بی‌حسی، مورمور شدن و ضعف عضلات پا متغیر باشد. البته هر دردی که از کمر به پا انتشار پیدا کند، الزاماً سیاتیک نیست و تشخیص دقیق نیاز به معاینه پزشک دارد.

این متخصص ارتوپدی با تأکید بر علائم اورژانسی بیرون‌زدگی دیسک اظهار کرد: بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع، بی‌حسی ناحیه پرینه یا نشیمنگاهی و ضعف ناگهانی و پیشرونده اندام‌های تحتانی از نشانه‌های هشداردهنده‌ای هستند که نیاز به بررسی فوری پزشکی دارند.

دکتر طالبیان درباره روش‌های تشخیص گفت: معاینه بالینی پزشک نقش اساسی دارد و در کنار آن، روش‌هایی مانند ام‌آر‌آی، نوار عصب و عضله و در برخی موارد سی‌تی‌اسکن به تشخیص دقیق کمک می‌کنند.

وی با اشاره به درمان بیرون‌زدگی دیسک خاطرنشان کرد: خبر خوب این است که بیش از ۸۰ درصد بیماران بدون جراحی و با درمان‌های حمایتی مانند دارودرمانی، فیزیوتراپی، اصلاح سبک زندگی، استراحت کوتاه‌مدت و آب‌درمانی بهبود می‌یابند. در این مدت، بیماران باید از انجام فعالیت‌های سنگین، دویدن‌های شدید و وزنه‌برداری پرهیز کنند.

این فلوشیپ جراحی ستون فقرات ادامه داد: جراحی تنها در موارد خاص انجام می‌شود؛ از جمله زمانی که علائم اورژانسی وجود داشته باشد یا بیمار پس از ۶ تا ۸ هفته درمان غیرجراحی همچنان دچار درد شدید و ناتوان‌کننده باشد که عملکرد روزمره او را مختل کرده است.

به گفته دکتر طالبیان، آسیب به سیستم عصبی برخلاف برخی بافت‌های بدن به‌راحتی ترمیم نمی‌شود و در صورت تأخیر در درمان مناسب، ممکن است عوارض آن پایدار باقی بماند؛ از همین رو در موارد دارای اندیکاسیون، جراحی توصیه می‌شود. وی افزود: نتایج جراحی در بیمارانی که به‌درستی انتخاب شده‌اند، بسیار مطلوب است و بیش از ۹۰ درصد بیماران از نتیجه درمان رضایت دارند.

وی در پایان با تأکید بر نقش پیشگیری گفت: اصلاح سبک زندگی، کاهش وزن، تقویت عضلات شکم و فیله کمر، ورزش منظم، پرهیز از مصرف سیگار و توجه به اصول ارگونومی، از مهم‌ترین راهکارهای جلوگیری از بیرون‌زدگی دیسک هستند. اگرچه عوامل ژنتیکی قابل تغییر نیستند، اما سبک زندگی سالم می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت ستون فقرات داشته باشد.

زهرا  حری
تهیه کننده:

زهرا حری