از سازماندهی نیروها تا پشتیبانی زیرساختی؛ تجربه موفق بیمارستان‌های تهران در مواجهه با بحران

بیمارستان پوست رازی: مدیریت منابع انسانی و سازماندهی خدمات
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، طاهره آشتاب، مدیر پرستاری بیمارستان پوست رازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به چالش‌های اصلی در این دوران گفت: در جنگ ۱۲ روزه، بزرگ ‌ترین و مهم‌ ترین چالش ما احتمال وقوع بحران نیروی انسانی بود. ترس و غیبت برخی از همکاران و احتمال مراجعه انبوه مصدومان ایجاب می‌کرد که برنامه ‌ریزی دقیقی انجام دهیم تا بتوانیم بحران را پشت سر بگذاریم.
وی افزود: اولین اقدام ما این بود که نیروها را به‌گونه ‌ای مدیریت کنیم که هیچ‌ گونه کمبودی در ارائه مراقبت‌های لازم به بیماران ایجاد نشود. در همین راستا، بیماران نیازمند خدمات غیرضروری را ترخیص کردیم و با ادغام برخی بخش‌ها، ظرفیت نیروی انسانی را افزایش دادیم.
آشتاب با اشاره به اقدامات انجام ‌شده برای مواجهه با غیبت احتمالی کارکنان تصریح کرد: لیستی از پرسنل مورد نیاز در شرایط بحران تهیه و در بخش‌ها اعلام عمومی شد و از همکاران داوطلب استفاده بیشتری کردیم. همچنین نیروهای بیشتری برای بخش‌ها در نظر گرفتیم تا در صورت افزایش حجم مراجعه بیماران، خدمات‌رسانی بدون وقفه ادامه یابد.
وی ادامه داد: تعداد نیروها در اورژانس افزایش یافت و با تعطیلی اتاق عمل، نیروی هوشبری و اتاق عمل برای انجام عمل‌های اورژانسی در محل مستقر شدند. برای همکارانی که امکان تردد نداشتند نیز امکانات رفاهی و فضای اسکان به‌همراه تغذیه فراهم کردیم.
آشتاب درباره تغییرات در شیفت‌بندی نیز گفت: شیفت‌ها را به‌گونه‌ای تنظیم کردیم که دغدغه پرسنل از نظر خانواده‌ها کاهش یابد؛ طول شیفت‌ها و تعداد آف‌ها را افزایش دادیم تا تردد در سطح شهر کمتر شود و استرس ناشی از شرایط جنگی کاهش یابد. همچنین، شیفت‌هایی برای استقرار نیروها در مناطق مختلف از جمله منطقه سبز، منطقه زرد، منطقه حفاظت از اجساد و مراقبت از کودکان تعیین شد تا در همه روزهای هفته امکان فراخوان نیروها وجود داشته باشد.

بیمارستان شریعتی: جامع‌نگری در مدیریت بحران
طیبه زرچینی، مدیر خدمات پرستاری بیمارستان شریعتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، نیز درباره تجربه این مرکز درمانی در بحران گفت: مهم‌ترین عامل موفقیت ما، جامع‌ نگری و پیش‌بینی دقیق در هشت حوزه مختلف بود؛ از جمله درمان، اورژانس و بستری، دارو، منابع انسانی، مدیریت بحران، زیرساخت‌ها و تجهیزات پزشکی، و پشتیبانی فناوری اطلاعات.
وی افزود: جلسات کمیته بحران به‌صورت روزانه برگزار می‌شد و تصمیم‌های عملی و فوری اتخاذ می‌گردید. پذیرش اورژانس محدود شد تا تنها بیماران با سطح مراقبتی یک و دو پذیرش شوند. اساتید نیز با ویزیت‌های مستمر، روند تعیین تکلیف بیماران بستری را تسریع کردند. زرچینی از پیش‌بینی دارو و تجهیزات مصرفی خبر داد و گفت: مقادیر مورد نیاز دارو و تجهیزات مصرفی را دپو و فضای مناسبی برای نگهداری آن‌ها ایجاد کردیم تا در زمان نیاز دسترسی آسان باشد. همچنین  اقامتگاه های مجهز برای اسکان کارکنان فراهم شد تا بدون دغدغه رفت‌وآمد در بیمارستان بمانند و تمرکز بیشتری بر خدمت ‌رسانی داشته باشند.
وی افزود: یکی از اقدامات مؤثر، استقرار مهدکودک در محل اقامتگاه ها بود تا کارکنان نگرانی از بابت نگهداری فرزندان خود نداشته باشند. همچنین با توجه به کمبود سوخت، برای کارکنان بنزین سیار تهیه شد و راه‌های ورود و خروج بیمارستان با دقت بالا تحت حفاظت قرار گرفت، به‌ویژه به دلیل حضور نوزادان در مرکز.

بیمارستان امیر اعلم: آموزش ایمنی و آمادگی برای حوادث
الهام تقی‌زاده، کارشناس بهداشت حرفه‌ای بیمارستان امیر اعلم، درباره اقدامات این مرکز اظهار داشت: با توجه به اعلام وزارت بهداشت، ما به‌عنوان بیمارستان پشتیبان فعالیت می‌کردیم. آموزش‌های لازم درباره اطفای حریق به پرسنل ارائه شد و مکان‌های امن برای تجمع در زمان وقوع انفجار معرفی شدند. وی ادامه داد: محل استقرار کپسول‌های آتش‌نشانی به پرسنل یادآوری شد تا در صورت بروز آتش‌سوزی، امکان اطفای اولیه فراهم باشد. همچنین مکانی برای اسکان کارکنان و خانواده‌هایشان در دوران جنگ ۱۲ روزه آماده کردیم تا از مشکلات رفت‌وآمد جلوگیری شود. انبار مواد شیمیایی بررسی و کپسول‌های آتش‌نشانی و فایرباکس‌ها شارژ و آماده ‌به‌کار شدند.

پشتیبانی و فناوری اطلاعات در بحران
 سپیده مسعود، رئیس امور اداری بیمارستان شریعتی، نیز درباره اقدامات پشتیبانی گفت: تأمین برق، آب، اکسیژن مایع و مواد غذایی با تدابیر ویژه انجام شد و فرهنگ صرفه‌جویی در بیمارستان تقویت شد. همچنین از کلیه داده‌های درمانی و غیردرمانی نسخه‌های پشتیبان تهیه شد و در کنار فرآیندهای الکترونیکی، فرآیندهای دستی موازی ایجاد کردیم تا در زمان قطعی برق یا بحران، خدمات درمانی بدون وقفه ادامه یابد.